1, 2. (a) Se a te failoga e olioli ki ei a tavini a te Atua? (e) Se a te mea ka fesoasoani mai ke ‵kilo atu faeloa tatou ki te failoga? (Onoono ki te ata i te kamataga.)

E PELĀ mo te apositolo ko Paulo, e maua ne Kelisiano fakaekegina ki te agaga i aso nei a te fakamoemoega tāua mō te “failoga o te kalagaga ki te lagi mai te Atua.” (Fili. 3:14) E olioli eiloa latou ke tavini fakatasi mo Iesu Keliso i tena Malo faka-te-lagi kae ga‵lue fakatasi i te fakaokoatuga o tino ki te tulaga ‵lei katoatoa. (Faka. 20:6) Ko oko eiloa i te gali o te fakamoemoega o vaegā tino penā ke ‵kami ne te Atua ke kausaki atu ki ei! E ‵kese a te fakamoemoega o nisi mamoe. E olioli latou ki te mauaga o te failoga o te ola se-gata-mai i te lalolagi—kae ko tafaga la te fakafiafia o te fakamoemoega tenā!—2 Pe. 3:13.

² Ke fesoasoani atu ki taina Kelisiano fakaekegina ke tumau i te fakamaoni kae maua te failoga, ne fakamalosi atu a Paulo ki a latou: “Ke tuku tonu faeloa otou mafaufau ki mea i te lagi.” (Ko. 3:2) Ne ‵tau o tuku tonu olotou mafaufau ki te fakamoemoega tāua o te lotou taui i te lagi. (Ko. 1:4, 5) A te ‵tonuga loa, a te mafaufau faeloa ki fakamanuiaga kolā ne fakatoka ne Ieova i mua o ana tino e fesoasoani atu ki tavini katoa a te Atua ke ‵kilo atu faeloa olotou mata ki te failoga,  faitalia me ko te fakamoemoega i te lagi io me ko te lalolagi.—1 Koli. 9:24.

3. Ne a tulaga fakama‵taku ne fakailoa atu ne Paulo ki taina Kelisiano ke fakaeteete i ei?

³ Ne fakailoa atu foki ne Paulo ki taina Kelisiano e uiga ki mea fakama‵taku kolā e mafai o kaisoa mai i a latou a te failoga. E pelā mo tena tusiatuga ki te fakapotopotoga i Kolose e uiga ki Kelisiano ‵loi kolā ne taumafai ke maua te taliaga a te Atua e auala i galuega o te Tulafono i lō te fakatuanaki ki a Keliso. (Ko. 2:16-18) Ne fakamatala mai foki ne Paulo a mea fakama‵taku ne ‵sae aka ke oko mai eiloa ki aso nei kae e mafai ei o kaisoa mai i a tatou a te failoga. E pelā mo tena fakamatalaga ki te auala ke ‵teke atu ki manakoga ma‵sei, te faka‵leiga o fakalavelave mo taina tali‵tonu, mo te fakafesagai atu ki tulaga faiga‵ta i te kāiga. E aoga eiloa ana pati fakatonutonu ki mea konei ki a tatou i aso nei. Tela la, ke na iloilo aka ne tatou a nisi fakailoaga ke fakaeteete a Paulo mo te alofa i tena tusi ki te kau Kolose.

4. Kaia e mafai ei ne manakoga ma‵sei o kaisoa mai i a tatou a te failoga?

⁴ Mai tua o te fakamasauaatuga ki ana taina e uiga ki te lotou fakamoemoega fakaofoofogia, ne tusi atu a Paulo: “Tela la, ke tamate a vaega katoa o otou foitino i te lalolagi nei e uiga ki amioga fakatauavaga sē ‵tau, amioga lai‵lai, manakoga ma‵sei, manakoga faka‵mae loto, mo te kaimanako.” (Ko. 3:5) E mafai o ma‵losi ‵ki a manakoga ma‵sei kae e mafai foki o kaisoa mai i a tatou a koloa faka-te-agaga. Ne fai mai se taina telā ne ave keatea ne manakoga ma‵sei mai tua o tena toe fokimaiga ki te fakapotopotoga, “Ne ‵miti au ne se malosi telā ne malosi ‵ki telā ne seki mafai o fulitua atu au ki ei ke oko loa ki te taimi ko tō tuai ei.”

5. E puipui pefea tatou mai i tulaga fakama‵taku?

⁵ Se mea tāua ‵ki ke tumau i te mataala māfai ko fe‵paki mo fakanofonofoga kolā e mafai o tofotofo aka ei tatou ke gutugutulua ki tulaga o Ieova i mea tau amioga. E pelā me se tau famau, mai te kamataga o te lā fai famau, ke fakatoka ne lāua a tapula e uiga ki te fakapateletele, sogi, io me ko te ‵nofo tokolua. (Faata. 22:3) E mafai o ‵sae aka a tulaga fakama‵taku i mea tau amioga māfai ko fanatu keatea se Kelisiano mai te fale i se malaga i mea tau galuega io me māfai e ga‵lue se tagata Kelisiano mo se fafine. (Faata. 2:10-12, 16) Kafai e aofia koe i se vaegā tulaga penā, ke fakailoa atu me i a koe se Molimau a Ieova, fesokotaki atu i se auala āva, kae masaua me e mafai o ma‵sei ‵ki a ikuga o faifaiga fakatagata io me fakafafine. E mafai foki o fakamataku malosi māfai e loto mafatia io me vāi‵vai tatou. I taimi penā, e mafai o ma‵nako tatou ki se tino telā e fai ne ia tatou ke maua se lagonaga manakogina. E mafai o momea aka te lasi o ‵tou manakoga ki se tino ke fakamafanafana mai telā ka talia ei ne tatou se fesoasoani mai i so se tino. Kafai e tupu se mea penā ki a koe, ‵fuli atu ki a Ieova mo ana tino mō se fesoasoani ko te mea ke se talia ne koe ke kaisoa ne tou tulaga tenā mai i a koe a te failoga.—Faitau te Salamo 34:18; Faataoto 13:20.

6. E ‵tusa mo te filifiliga o ‵tou fakafiafiaga, se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou?

⁶ Ke tamate a manakoga ma‵sei, e ‵tau o ‵teke atu tatou ki fakafiafiaga ma‵sei. Ko maua atu eiloa i te ukega o kamupane fai fakafiafiaga i aso nei a uiga o Sotoma mo Komolo mua. (Iuta 7) E fakamalosi aka ne takitaki o kamupane olotou manatu ki amioga mai te fakaasimaiga o faifaiga fakatauavaga sē ‵tau e pelā me ne amioga masani, e aunoa mo ne ikuga fakalogo‵mae. E se mafai o talia ne tatou ke fakavāivāi ‵tou mataala, mai te sōna talia fua o so se fakafiafiaga telā ne tuku mai. E ‵tau o filifili ne tatou a vaegā fakafiafiaga kolā ka se fakatalave ei tatou mai te ‵kilo atu faeloa ki te failoga o te ola.—Faata. 4:23.

7. Ne a fakalavelave e mafai o fe‵paki mo tino i te fakapotopotoga Kelisiano?

⁷ E lotoma‵lie a tatou katoa me i te fai mo vaega o te fakapotopotoga Kelisiano se fakamanuiaga.  A te sukesuke ki te Muna a te Atua i ‵tou fakatasiga mo te ‵tou fakatau fesoasoani atafai mo te alofa e fesoasoani mai ki a tatou ke ‵kilo tonu atu faeloa ki te failoga. E tiga eiloa te feitu tenā e mafai o iku atu a te fakauiga ‵se o nisi mea ki nai fakalavelave i va o tino o te fakapotopotoga. Kafai e fakata‵mala tatou o faka‵lei aka a vaegā fakalavelave penā, e faigofie ke iku atu ki lagonaga ita fakamoemoe.—Faitau te 1 Petelu 3:8, 9.

8, 9. (a) Ne a uiga ka fesoasoani mai ke maua ne tatou a te failoga? (e) Ne a mea ka fesoasoani mai ke fakatumau ne tatou te filemu māfai e fai ne se taina Kelisiano se mea telā e se fia‵fia tatou ki ei?

⁸ E puipui pefea tatou ke mo a ma kaisoa ne te ita fakamoemoe mai i a tatou a te failoga? Ne fakamalosi atu a Paulo ki te kau Kolose: “Ona ko koutou ko tino filifilia a te Atua, ko tino tapu kae alofagina, ke fakapei ki luga i a koutou a te alofa atafai, te alofa kaimalie, te loto maulalo, te agamalu mo te kufaki. Ke fakatau fa‵ki faeloa koutou i a koutou eiloa kae fakatau fakamagalo atu te suā tino ki te suā tino māfai e isi se pogai e fameo ei se tino ki te suā tino. E pelā eiloa mo te fakamagaloga o koutou ne Ieova, e ‵tau foki mo koutou o fai penā. Kae i tafa o mea katoa konei, ke fakapei ki luga i a koutou a te alofa, me tenā eiloa te fusi ‵lei katoatoa telā e fai ei ke ‵kau fakatasi a tino.”—Ko. 3:12-14.

⁹ E mafai o fesoasoani mai a te alofa mo te atafai ke fakatau fakamagalo tatou. E pelā eiloa māfai ko logo‵mae tatou i pati io me ko faifaiga a se taina Kelisiano, e mafai o taumafai tatou ke masaua a taimi ne fai ne tatou se pati io me se mea e aunoa mo te atafai. E mata, ne loto fakafetai tatou ki te alofa mo te atafai o ‵tou taina mo tuagane kolā ne seki fia ‵saga mai ki ‵tou mea ‵se? (Faitau te Failauga 7:21, 22.) Kae maise eiloa te ‵tou loto fakafetai ki te atafai o Keliso i te fakamaopoopoga o tino tapuaki ‵tonu ke ‵kau fakatasi mo te fealofani. (Ko. 3:15) E a‵lofa tatou ki te Atua e tasi, e talai ne tatou se fekau e tasi, kae e fe‵paki a tino e tokouke mo tulaga faiga‵ta kolā e ‵pau. Mai te fakatau fakamagalo i te atafai mo te alofa, e fesosoani atu tatou ki te ‵kau fakatasi o Kelisiano mo te fealofani kae ‵kilo atu faeloa tatou ki te failoga o te ola.

10, 11. (a) Kaia e fakamataku ei te loto masei? (e) E mafai pefea o puipui ne tatou a te kaisoa ne te loto masei a te ‵tou taui?

¹⁰ E fakamasaua mai ne tala i te Tusi Tapu me e mafai o kaisoa ne te loto masei a te failoga mai i a tatou. E pelā mo Kaino ne loto masei ki tena taina ko Apelu kae tamate ne ia tou tagata. Ne loto ma‵sei a Kola, Tatano, mo Apilamo ki a Mose kae ne ‵teke atu ki a ia. Ne loto masei foki a te tupu ko Saulo ki te manuia o Tavita kae ne taumafai ke tamate tou tagata. E se tioa eiloa o fai mai te Muna a te Atua: “Me ko te koga telā e ‵nofo i ei te loto masei mo kinauga, e maua foki i ei te faivalevale mo mea ma‵sei katoa.”—Iako. 3:16.

¹¹ Kae e a māfai e ati aka ne tatou a te alofa mo te atafai i ‵tou loto, ka se loto ma‵sei vave tatou. E fai mai te Muna a te Atua: “A te alofa e kufaki kae kaimalie. E se loto masei te alofa.” (1 Koli. 13:4) Ke ‵kalo keatea mai te ‵mau o aka o te loto masei i ‵tou loto, e ‵tau o taumafai malosi tatou ke maua te kilokiloga a te Atua, kae kilo atu ki ‵tou taina mo tuagane e pelā me ne sui o te foitino Kelisiano e tasi. Ka fesoasoani mai te mea tenei ke fakaasi atu ne tatou a te alofa fakataina, e ‵tusa mo pati polopoloki fakaosofia: “Kafai e vikia se vaega e tasi, e fia‵fia fakatasi katoa a nisi vaega mo ia.” (1 Koli. 12:16-18, 26) Tela la, i lō te loto masei, ka fia‵fia tatou māfai e maua ne nisi tino a fakamanuiaga. Mafaufau ki te fakaakoakoga a te tama tagata a te tupu ko Saulo, ko Ionatana. Ne seki loto masei a ia i te taimi ne ‵tofi aka a Tavita mo fai te sui tupu ki te nofogātupu. I lō te fai penā, ne fakamalosi atu a ia ki a Tavita. (1 Samu. 23:16-18) E mata, e mafai o atafai kae a‵lofa tatou pelā mo Ionatana?

12. Ne a manatu fakatonutonu i te Tusi Tapu ka fesoasoani atu ke maua te failoga e pelā me se kāiga?

¹² A te fakagalue aka o akoakoga fakavae i te Tusi Tapu e mafai o maua mai i ei a te  filemu mo te fiafia i te kāiga kae fesoasoani atu ke maua ne latou a te failoga. Ne a pati polopoloki mai te Tusi Tapu mō kāiga ne tuku atu ne Paulo ki Kelisiano i Kolose. Ne fai atu a ia: “A koutou e fāfine, ke faka‵logo koutou ki otou avaga me tenā te mea e ‵tau o fai ne soko o Keliso. A koutou e tāgata, ke a‵lofa faeloa koutou ki otou avaga kae ke mo a eiloa e tō kaitaua malosi koutou ki a latou. A koutou e tama‵liki, ke faka‵logo koutou ki otou mātua i mea katoa, me tenei eiloa te mea e fakafiafia malosi atu ki te Aliki. A koutou e tamana, sa fakaitaitagina otou tama‵liki ko te mea ke se loto vāi‵vai latou.” (Ko. 3:18-21) E seai se fakalotolotolua me ka lotomalie koe me i te fakagaluegaga o manatu fakatonutonu fakaosofia a Paulo koi mafai eiloa o aoga ki tāgata a‵vaga, fāfine a‵vaga, mo tama‵liki.

13. E mafai pefea o fai ne se tuagane Kelisiano ke tosina mai tena avaga sē talitonu ki te munatonu?

¹³ Kae e a māfai koe se fāfine avaga kae mafaufau koe me e se atafai faka‵lei koe ne tau avaga sē talitonu? E mata, ka faka‵lei aka ne koe te tulaga mai te kinau atu e uiga ki ana faifaiga? Kafai foki loa e manuia koe i te faiga o tou tagata ke fai te mea e manako koe ki ei, e mata, ka mafai o tosina mai a ia ki te munatonu? Ailoga. Kae kafai e fakaasi atu ne koe te āva ki te tulaga o tau avaga e pelā me ko te ulu o te kāiga, e mafai o fesoasoani atu koe ki te filemu i te kāiga, ka ‵viki atu koe ki a Ieova, kae ka mafai o fai ne koe ke tosina mai tau avaga ki te tapuakiga tonu; telā e mafai o maua ne koulua tokolua a te failoga.—Faitau te 1 Petelu 3:1, 2.

14. Se a te mea e ‵tau o fai ne se tagata avaga Kelisiano māfai e se fakaasi atu ne tena avaga sē talitonu a te āva ki a ia?

 ¹⁴ Kae e a māfai koe se tagata avaga kae mafaufau koe me e se āva tau avaga sē talitou ki a koe? E mata, ka fakamalosi ne koe tou fafine ke fakaasi atu te āva mai te pakalaga atu ki a ia ke fakaasi atu me ko oi te pule? E se taitai eiloa! E fakamoemoe a te Atua ke fakagalue ne koe mo te alofa tou tulaga e pelā me ko te ulu o te kāiga, i te fakaakoako atu ki a Iesu. (Efe. 5:23) Ne fakagalue eiloa ne Iesu mo te kufaki mo te alofa a tena tulaga e pelā me ko te ulu o te fakapotopotoga. (Luka 9:46-48) Mai te fakaakoako atu ki a Iesu, e mafai o fai ne se tagata avaga ke tosina mai tena avaga ki te tapuakiga tonu.

15. E fakaasi atu pefea ne te tagata Kelisiano tena alofa ki tena avaga?

¹⁵ Ne fai atu ki tāgata a‵vaga: “Ke a‵lofa faeloa koutou ki otou avaga kae ke mo a eiloa e tō kaitaua malosi koutou ki a latou.” (Ko. 3:19) E fakaaloalo atu a te avaga tagata alofa ki tena avaga mai te fakalogologo ki ana manatu kae fakatalitonu atu me e fakatāua ne tou tagata ana pati. (1 Pe. 3:7) E tiga eiloa e se mafai ne ia o fai faeloa a mea e manako ki ei tou fafine, e mafai eiloa o fai ne ia se fakaikuga paleni mai te fesili atu muamua ki tou fafine. (Faata. 15:22) E taumafai se tagata avaga o fai tena avaga ke āva atu ki a ia mai te taumafai ki ei i se auala ‵lei i lō te fakatonu mālō atu. A te tagata avaga telā e alofa ki tena avaga mo ana tamaliki e mafai o maua ne ia se kāiga telā e tavini atu mo te fiafia ki a Ieova kae maua te failoga o te ola.

16, 17. E pelā me se talavou, e mafai pefea o ‵kalo keatea koe mai te kaitaua malosi ki ou mātua?

¹⁶ Kae e a māfai koe se talavou kae mafaufau me e se malamalama kae tō saisai koe ne ou mātua Kelisiano? E mafai o fai ne ou lagonaga kaitaua ke fakalotolotolua koe me i te tavini atu ki a Ieova ko te ‵toe mea ‵lei i te olaga. Kae kafai e talia ne koe a lagonaga kaitaua ke ‵fiu vave ei koe i te tavini atu ki a Ieova, ka mafai o iloa vave aka ne koe me e seai eiloa se tino e sili atu te ‵tonu o tena atafai ki a koe i lō ou mātua kolā e ma‵taku ki te Atua mo tau fakapotopotoga.

¹⁷ Kafai e seki fakatonutonu aka loa koe ne ou mātua, e a, e se mafaufau koe me e mata e atafai tonu atu lāua ki a koe? (Epe. 12:8) Kae kāti e se fiafia koe ki te auala e polopoloki ei ne lāua a koe. I lō te sē fiafia ki te auala ne polopoloki ei koe, taumafai ke iloa ne koe me kāti e isi se pogai ne fai ei lāua penā. Tela la, ke fakafilemu ou lagonaga kae fai te ‵toe mea e mafai o fai ke ‵kalo keatea mai te fakamasei atu. E fai mai te Muna a te Atua: “A te tino tela e talitonu ki tena poto, e se gutu faipati. A tino kolā e filemu e lasi te mea e iloa ne latou.” (Faata. 17:27) Ke kausaki koe ki te fakamoemoega ke fai mo tino matua i te feitu faka-te-agaga telā e talia ne ia a pati fakatonutonu mo te filemu, kae maua a mea aoga mai i ei e aunoa mo te manavase malosi ki te auala ne tuku atu ei. (Faata. 1:8) A te mauaga o mātua kolā e a‵lofa tonu ki a Ieova se fakamanuiaga eiloa. E mautinoa eiloa me e fia fesoasoani atu lāua ke maua ne koe te failoga o te ola.

18. Kaia e fakaiku aka ei ne koe ke kilo atu faeloa ou mata ki te failoga?

¹⁸ A te failoga i mua o tatou—faitalia me ko te ola e se mafai o tamate i te lagi io me ko te ola se-gata-mai i te lalolagi palataiso—se mea gali ‵ki ke mafaufau ki ei. Se fakamoemoega mautinoa, telā e fakavae eiloa ki te folafolaga a te Mafuaga. E fai mai te Atua e uiga ki te lalolagi palataiso: “A te laukele ka ‵fonu i te malamalama i uiga o [Ieova].” (Isa. 11:9) Ka akoako ei a tino katoa i te lalolagi ne te Atua. Tenā loa te failoga e sili atu te tāua ke kausaki ki ei. Tela la, ke tuku atu tou mafaufau ki te mea ko oti ne folafola mai ne Ieova, kae ke mo a ma talia se mea ke kaisoa mai i a koutou a te failoga!