جاستاردىڭ ساۋالدارى
سەكستينگ تۋرالى نەنى بىلگەنىم ٴجون؟
سەكستينگ دەگەن نە؟
«سەكستينگ» دەگەن — ۇيالى تەلەفون ارقىلى بىرەۋگە سەكسۋالدىق سيپاتتاعى سوزدەردى، سۋرەتتەر مەن ۆيدەولاردى جىبەرۋ. «قازىرگى تاڭدا بۇل كادىمگى جايتقا اينالىپ بارادى. باسىندا ٴبىر-ەكى رەت حابارلاما جازىسادى دا، ارتىنان جالاڭاش تۇسكەن سۋرەتتەر جىبەرە باستايدى»،— دەپ ٴبىر كىسى وي ٴبولىستى.
ادامدار نە ٷشىن بۇعان بارادى؟ ٴبىر بىلىكتى زاڭگەردىڭ ايتۋىنشا، كەيبىر جاسوسپىرىمدەر «تەلەفونىنا ٶز قىزىنىڭ يا جىگىتىنىڭ جالاڭاش سۋرەتىن ساقتاپ، توسەك قاتىناسىمەن اينالىسىپ جۇرگەنىن باسقالارعا جاريا ەتكىسى كەلەدى» («نيۋ-يورك تايمس» گازەتىنەن ٷزىندى). ٴبىر جاسوسپىرىم قىز سەكستينگتى ٴتىپتى «قاۋىپسىز سەكس» دەپ اتاعان. ونىسىن ول بىلاي دەپ تۇسىندىرەدى: «ودان سەن جۇكتى بولىپ قالامىن دەپ قورىقپايسىڭ، جىنىستىق جولمەن جۇعاتىن اۋرۋلاردان دا ساق بولاسىڭ».
جاسوسپىرىمدەردىڭ سەكستينگپەن اينالىسۋىنىڭ باسقا دا سەبەپتەرى:
ۇناتقان قىزىمەن نە جىگىتىمەن قىلىمسىپ، جاقىنداسۋدى كوزدەيدى؛
بىرەۋدەن اشىق-شاشىق تۇسكەن سۋرەت العاندىقتان، ٶزىن دە سونداي سۋرەت جىبەرۋگە مىندەتتى سانايدى.
سەكستينگتىڭ سالدارى قانداي؟
سۋرەتىڭدى جىبەرگەنىڭ سول-اق ەكەن، وعان ەندى يە بولمايسىڭ: ونى كىمنىڭ قالاي قولداناتىنىن، ابىرويىڭا قالاي اسەر ەتەتىنىن بىلمەيسىڭ. «بىرەۋدىڭ بۇرىس قىلىعىن وزگەلەرگە جايىپ سالۋ جانە سول قاتەلىكتىڭ دالەلىن ساقتاپ قالۋ ٴدال قازىرگىدەي وڭاي بولعان ەمەس»،— دەيدى اماندا لەنحارت، ٴبىر امەريكالىق زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ جەتەكشى مامانى ٵرى سەكستينگ تۋرالى عىلىمي باياندامانىڭ اۆتورى (Pew Research Center).
كەي جاعدايلاردا
بىرەۋلەر قىزىق بولسىن دەپ الدەكىمنىڭ جالاڭاش سۋرەتىن دوستارىنىڭ بارىنە جىبەرەدى.
كەي جىگىتتەر وزدەرىن تاستاپ كەتكەن قىزدارىنان ٶش الۋ ٷشىن ولاردىڭ جالاڭاش تۇسكەن سۋرەتتەرىن تاراتىپ جىبەرەدى.
بىلە ٴجۇر: كوپ جاعدايدا بىرەۋدىڭ جالاڭاش سۋرەتىن باسقالارعا تاراتۋ بالا زورلاۋمەن يا بالالار پورنوگرافياسىن تاراتۋمەن بىردەي بولىپ ەسەپتەلەدى. سونداي سۋرەتتەردى جىبەرگەن كەيبىر جاسوسپىرىمدەر زاڭ بويىنشا جاۋاپقا تارتىلعان كەزدەر دە بولعان.
كيەلى كىتاپتا نە دەلىنگەن؟
كيەلى كىتاپتا جۇبايلار اراسىنداعى جىنىستىق قاتىناس قۋانىش اكەلەتىنى ايتىلعان (ناقىل سوزدەر 5:18). الايدا وندا نەكەگە تۇرماعانداردىڭ جىنىستىق قاتىناسىنا قۇدايدىڭ قالاي قارايتىنى ناقتى ايتىلعان. مىسالى:
«ارالارىڭدا ازعىندىق، ٵرقيلى ارام ىستەر مەن اشكوزدىكتىڭ ٴتىپتى اتى دا اتالماسىن... ۇياتسىز ٴجۇرىس-تۇرىس، اقىماق ٴسوز، تۇرپايى قالجىڭ سياقتى نارسەلەر دە ورىنسىز» (ەفەستىكتەرگە 5:3، 4).
«توپىراقتان جارالعان دەنە مۇشەلەرىڭنەن تۋىندايتىن ازعىندىق، ارام ىستەر، ٴناپسىقۇمارلىق، زياندى قۇمارلىق... اشكوزدىك سياقتى بەيىمدىلىكتەرىڭدى ولتىرىڭدەر» (قولوستىقتارعا 3:5).
بۇل جازبا ورىندارىنان كورىنەتىندەي، قۇداي «ازعىندىقتى» (نەكەدەن تىس جىنىستىق قاتىناستى) عانا ەمەس، «ارام ىستەر» (ونەگەسىز، لاس ىستەردىڭ كەز كەلگەن ٴتۇرى) جانە «ٴناپسىقۇمارلىق» (نەكەلىك ومىردە قاناعاتتاندىرۋعا بولاتىن كادىمگى قالاۋ ەمەس، ازعىن ٴجۇرىس-تۇرىسقا اپارىپ سوعاتىن قۇمارلىق) سياقتى قىلىقتاردى دا ايىپتايدى.
ويلانىپ كور:
نەگە جالاڭاش سۋرەتتەردى جىبەرۋدى «ارام ىستەردىڭ» ٴبىر ٴتۇرى دەۋگە بولادى؟
قالايشا سەكستينگ «ٴناپسىقۇمارلىقتى» وياتادى؟
جالاڭاش سۋرەتتەردى قاراۋدى نە جىبەرۋدى نەگە «زياندى قۇمارلىق» دەۋگە بولادى؟
تومەندەگى كيەلى كىتاپ تارماقتارىندا سەكستينگتەن قاشۋدىڭ بۇدان دا كەلەلى سەبەبى ايتىلادى:
«قۇداي الدىندا وعان ۇنامدى بولۋ جانە... ەش ۇياتقا قالمايتىن جۇمىسشى بولۋ ٷشىن قولىڭنان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستە» (تىموتەگە 2-حات 2:15).
«سەندەردىڭ ٴجۇرىس-تۇرىستارىڭ قاسيەتتى، ال ٸس-ارەكەتتەرىڭ قۇدايعا شىن بەرىلگەن ادامدارعا ٴتان بولۋ كەرەك ەمەس پە؟!» (پەتىردىڭ 2-حاتى 3:11).
بۇل تارماقتاردان كورىنەتىندەي، قۇلىقتىلىق جاعىنان تازا بولۋ پايدالى. ەگەر ٴجۇرىس-تۇرىسىڭ ٵردايىم ونەگەلى بولسا، كەيىن وپىق جەيتىن ىستەرگە بارمايسىڭ (عالاتتىقتارعا 6:7).
ويلانىپ كور:
مەن قانداي اداممىن؟
باسقالاردىڭ ابىرويىن تۇسىرگىم كەلەر مە ەدى؟
وزگەلەردىڭ جانىنا باتاتىن نارسەمەن كوڭىل كوتەرۋدى ۇناتامىن با؟
سەكستينگ مەنىڭ ابىرويىما قالاي اسەر ەتەدى؟
سەكستينگپەن اينالىساتىن بولسام، اتا-انام ماعان سەنىم ارتا الا ما؟
بولعان وقيعا: «مەنىڭ قۇربىم ٴبىر جىگىتپەن جاسىرىن كەزدەسىپ ٴجۇردى. بىردە ول ٶزىنىڭ جالاڭاش تۇسكەن سۋرەتىن جىگىتىنە جىبەرىپتى، ول دا وزىنىكىن جىبەرىپتى. ەكى كۇن وتپەي جاتىپ، اكەسى قىزىنىڭ تەلەفونىن تەكسەرەدى. ەكەۋىنىڭ حابارلامالارىن كورگەندە، ونىڭ توبە شاشى تىك تۇرادى. ول قىزىمەن جاقسىلاپ تۇرىپ سويلەسەدى. قىزى ٴبارىن مويىندايدى. ول وسى قىلىعى ٷشىن، ارينە، قاتتى وكىنەدى، ٴبىراق بۇنىسى اتا-اناسىنا وتە اۋىر ٴتيىپ، كوڭىلدەرىن قالدىردى. ەندى ولار قىزدارىنا سەنەر-سەنبەسىن بىلمەي قالدى».
ٶمىر شىندىعى: سەكستينگ سۋرەت جىبەرگەن ادامدى دا، ونى كورگەن ادامدى دا بۇزادى. جىگىتى سەكستينگپەن اينالىسۋعا كوندىرگەن ٴبىر جاسوسپىرىم قىز: «مەن ٶز-وزىمنەن جەركەنىپ، ٶزىمدى قاتتى جەك كورىپ كەتتىم»،— دەدى.
سەكستينگ قۇلىقتىلىق جاعىنان قۇلدىراتاتىنىن جانە قىلمىستىق ٸس بولىپ ەسەپتەلۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرسەك، كيەلى كىتاپتاعى كەلەسى كەڭەستەرگە قۇلاق اسقانىڭ اقىلدىلىق بولار ەدى:
«جاستىق شاققا ٴتان قالاۋلاردان اۋلاق بول» (تىموتەگە 2-حات 2:22).
«كوزىمدى تۇككە تۇرعىسىز نارسەگە تۇسىرمەشى» (ٴزابۇر 119:37).
سەن نە ىستەر ەدىڭ؟
كيەلى كىتاپ كەڭەستەرىن كەلەسى جاعدايدا قالاي قولداناتىنىڭدى ويلانىپ كور. جانەتتىڭ تومەندەگى سوزدەرىن وقىپ، ٶزىڭ دۇرىس دەپ ەسەپتەگەن نۇسقانى تاڭدا.
«بىردە ٴبىر جىگىتپەن تانىسىپ، ەكەۋمىز تەلەفون نومىرلەرىمىزبەن الماستىق. ٴبىر اپتا بولماي جاتىپ-اق ول مەنەن شومىلۋ كيىمىممەن تۇسكەن سۋرەتتەرىمدى سۇراي باستادى».
سەنىڭشە، جانەتتىڭ قالاي ارەكەت ەتكەنى دۇرىس؟ ال سەن نە ىستەر ەدىڭ؟
ا) «مۇندا تۇرعان نە بار. ەگەر ەكەۋمىز شومىلۋعا بارساق، مەنى سونداي كيىممەن ٴبارىبىر كورەتىن ەدى عوي».
ٵ) «ونىڭ ويىندا نە بار ەكەنىن كىم ٴبىلسىن؟! قاتتى اشىق ەمەس كيىممەن تۇسكەن سۋرەتىمدى جىبەرىپ كورەيىن، قايتەر ەكەن؟!»
ب) «بۇل جىگىتتىڭ ەسىل-دەرتى نەدە ەكەنى تۇسىنىكتى بولدى. ونىڭ حابارلاماسىن ٶشىرىپ تاستايىن».
ب نۇسقاسى — ەڭ دۇرىسى، سولاي ەمەس پە؟ سەبەبى كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «پاراساتتى قاتەردى كورىپ، باس ساۋعالار، اڭعال العا ٴجۇرىپ، جاپا شەگەر» (ناقىل سوزدەر 22:3).
بۇل جاتتىعۋ سەكستينگ پەن باسقا دا بۇرىس قىلىقتارعا ٴجيى جامان ورتا سەبەپشى بولاتىنىن كورسەتەدى. سوندىقتان: «دوستاردى مۇقيات تاڭدايمىن با؟»— دەپ ويلانىپ كور (ناقىل سوزدەر 13:20). «جامان ٸس-ارەكەتكە بارمايتىنىنا كوزىڭ جەتكەن ادامدارمەن عانا ارالاسقان دۇرىس»،— دەيدى سارا ەسىمدى قىز. دەليا ەسىمدى قىز دا بۇنىمەن كەلىسەدى. ول بىلاي دەيدى: «كەيبىر دوسسىماقتار ونەگەلىك نورمالاردى ۇستانۋعا كومەكتەسپەيدى، قايتا، اتتاپ كەتۋگە ازعىرادى. ولاردىڭ ٴجۇرىس-تۇرىسى قۇداي زاڭدارىنا قايشى كەلسە، سەنى دە مىنسىزدىگىڭنەن تايۋعا يتەرمەلەيتىنى انىق. بۇل ساعان كەرەك پە؟!»
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
جاستاردىڭ ساۋالدارى
كەلتە حات جازعاندا نەنى ەسكەرۋ كەرەك؟
كەلتە حاتتار دوسىڭنان ايىرىپ، اتىڭا كىر كەلتىرۋى مۇمكىن. قالاي؟
فلوماستەرلىك انيماسيا
الەۋمەتتىك جەلىنى اقىلمەن قولدان
دوستارىڭمەن ونلاين ارالاسۋىڭ قىزىقتى دا قاۋىپسىز بولسىن.
جاستاردىڭ ساۋالدارى
جىنىستىق قاتىناسقا كوندىرگەندە، قالاي توتەپ بەرسەم بولادى؟
جىنىستىق قاتىناس جايلى ايتىلاتىن وتىرىك پەن شىندىق جايلى وقىپ كور. بۇل ماقالا ساعان دۇرىس شەشىم قابىلداۋعا كومەكتەسەدى.
