جاستاردىڭ ساۋالدارى
ۇيدە ەرەجەلەر ورناتۋدىڭ نە قاجەتى بار؟
ساعان ۇيدەگى ٴبىر ەرەجەنى ۇستانۋ قيىن بولىپ ٴجۇر مە؟ وسى ماقالا مەن «شىنىقساڭ، شىمىر بولارسىڭ» ايدارىنداعى جۇمىس پاراعى بۇل جايىندا اتا-اناڭمەن سويلەسۋگە كومەكتەسەدى.
دۇرىس كوزقاراس
جاڭساق پىكىر: كامەلەتكە تولىپ، ۇيادان ۇشقان سوڭ، سەن ەرەجە اتاۋلىدان ٴبىرجولاتا قۇتىلاسىڭ.
شىندىق: اتا-انادان بولەك شىققاننان كەيىن دە ساعان بىرەۋ ورناتقان ەرەجەلەردى ۇستانۋ كەرەك بولادى. مىسالى، جۇمىس بەرۋشىنىڭ، پاتەردى جالعا بەرگەن ادامنىڭ نە ۇكىمەتتىڭ ەرەجەلەرىن. «مەنىڭشە، ۇيدەگى ەرەجەلەردى ۇستانۋدى ۇيرەنبەگەن جاستار وزدەرى بولەك تۇرعاندا قاتتى قينالىپ قالادى»،— دەيدى 19 جاسار دانيەللا.
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «ٵربىر ادام بيلىك باسىنداعىلارعا باعىنسىن» (ريمدىكتەرگە 13:1). اتا-اناڭ ورناتقان ەرەجەلەردى ۇستانعانىڭ سەنى ەرەسەك ادام بولعان كەزدە كەزىگەتىن جاعدايلارعا دايىندايدى.
نە ىستەۋىڭە بولادى؟ ەرەجەلەردىڭ پايداسىن كورە ٴبىل. «اتا-انام ورناتقان ەرەجەلەردىڭ ارقاسىندا مەن جاقسى دوستار تاڭداۋدى جانە ۋاقىتىمدى دۇرىس پايدالانۋدى ۇيرەندىم،— دەيدى دجەرەمي ەسىمدى جاس جىگىت.— ونىڭ ۇستىنە، سول ەرەجەلەردىڭ ارقاسىندا مەن بار ۋاقىتىمدى تەلەديدار مەن بەينەويىندارعا سارپ ەتپەي، پايدالى ىستەرمەن اينالىساتىن بولدىم. بۇل ىستەردىڭ كەيبىرى ماعان ٵلى دە قۋانىش اكەلەدى».
دۇرىس ارەكەت
ال ەگەر بۇل ەرەجە ساعان اقىلعا قونىمسىز بولىپ كورىنسە شە؟ مىسالى، تامارا ەسىمدى بويجەتكەن بىلاي دەيدى: «بىردە اتا-انام ماعان باسقا ەلگە بارىپ-قايتۋعا رۇقسات ەتكەن بولاتىن. ەندى بولسا، ولار ماعان كولىكپەن 20 مينۋتتىق جەردە ورنالاسقان قالاعا بارۋعا رۇقسات بەرمەيدى!»
ەگەر سەنىڭ جاعدايىڭ وسىعان ۇقساس بولسا، بۇل تۋرالى اتا-اناڭمەن سويلەسىپ كورگەنىڭ ٴجون بولا ما؟ ارينە! ٴبىراق بۇل تۋرالى قاشان جانە قالاي سويلەسەتىنىڭدى ويلاستىرىپ العانىڭ ابزال.
قاشان؟ اماندا ەسىمدى قىز بىلاي دەيدى: «اتا-اناڭمەن قانداي دا ٴبىر ەرەجەنى وزگەرتۋگە قاتىستى سويلەسپەس بۇرىن جاۋاپتى ادام ەكەنىڭدى جانە ولار ساعان سەنىم ارتا الاتىنىن دالەلدەۋىڭ كەرەك».
داريا ەسىمدى قىز دا سولاي ويلايدى. «انام ٴبىراز ۋاقىت بويى ايتقانىن تىڭداپ جۇرگەنىمدى كورگەن سوڭ عانا، ەرەجەنى وزگەرتۋگە ىڭعاي تانىتتى»،— دەيدى ول. ەسىڭدە بولسىن، سەنىمگە يە بولۋ كەرەك، ونى تالاپ ەتە المايسىڭ.
اتا-انانىڭ ەرەجەلەرىنە باعىنباساڭ، اۋە ديسپەتچەرىنىڭ نۇسقاۋلارىنا باعىنبايتىن ۇشقىشقا ۇقسايسىڭ
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «اكە وسيەتىن ورىندا، اناڭنىڭ تالىمىنەن دە باس تارتپا» (ناقىل سوزدەر 6:20). وسى كەڭەسكە قۇلاق اسار بولساڭ، اتا-اناڭنىڭ سەنىمىنە يە بولاسىڭ ٵرى ەرەجەلەرگە قاتىستى اڭگىمەنى قوزعاۋ دا وڭاي بولادى.
قالاي؟ «اكە-شەشەڭمەن اڭگىمەلەسكەندە، سابىر ساقتاپ، قۇرمەتپەن سويلەگەنىڭ ٴجون. داۋىس كوتەرۋدىڭ نە كۇڭكىلدەۋدىڭ پايداسى شامالى»،— دەيدى ستيۆەن ەسىمدى جىگىت.
مۇنىمەن داريا دا كەلىسەدى. ول بىلاي دەيدى: «ٴبىر تۇسىنگەنىم، اناممەن ٴسوز تالاستىرار بولسام، ەشتەڭە دە وزگەرمەيدى. كەيدە وسىنىڭ كەسىرىنەن ول بۇدان دا قاتاڭ ەرەجە ورناتادى».
كيەلى كىتاپتا بىلاي دەلىنگەن: «اقىماق بار سەزىمىن سىرتقا شىعارار، اقىلدى سابىر ساقتاپ، تىزگىندەر» (ناقىل سوزدەر 29:11). ۇستامدىلىق تانىتۋدى ۇيرەنسەڭ، مۇنىڭ تەك ۇيدە ەمەس، مەكتەپتە، جۇمىستا جانە تاعى باسقا دا جەرلەردە زور پايداسىن كورەسىڭ.
نە ىستەۋىڭە بولادى؟ بىردەڭە ايتپاس بۇرىن ويلانىپ ال. اشۋعا بەرىلىپ ايتقان ٴبىر عانا ٴسوزىڭ بۇعان دەيىنگى جاقسى ٴجۇرىس-تۇرىسىڭنىڭ كۇلىن كوككە ۇشىرادى. سول سەبەپتى كيەلى كىتاپتا: «اشۋعا باياۋ ٵر نارسەنىڭ پارقىن ايىرادى»،— دەگەن ورىندى كەڭەس جازىلعان (ناقىل سوزدەر 14:29).
كەڭەس: وسى تاقىرىپقا بەرىلگەن جۇمىس پاراعىن قولدانىپ، ەرەجەلەر جايلى وي جۇگىرت. قاجەت بولسا، وسى جايلى اتا-اناڭمەن اڭگىمەلەس.
قىزىقتى بولار مالىمەتتەر
فلوماستەرلىك انيماسيا
كوبىرەك ەركىندىك الۋ ٷشىن نە ىستەسەم بولادى؟
مەن ەندى ەرەسەك بولدىم دەپ ويلايتىن شىعارسىڭ، ٴبىراق اتا-اناڭ بۇنىمەن كەلىسە مە؟ ولاردىڭ سەنىمىنە كىرۋ ٷشىن قانداي قادامدار جاساساڭ بولادى؟
