Go long ol haf insaed long hem

Go long lis blong ol haf

?I Tru Se Josephus i Raetem Haf Ya?

?I Tru Se Josephus i Raetem Haf Ya?

Flavius Josephus i wan man Jiu we i laef long taem blong ol fas Kristin, mo hem i wan man blong raetem histri. Long buk blong hem (Jewish Antiquities, XX), hem i tokbaot ded blong “Jemes, brata blong Jisas we ol man oli singaot hem se Kraes.” Plante man blong stadi, oli talem se Josephus nao i raetem tok ya. Be long sem buk ya, i gat wan narafala haf we nem blong hem Testimonium Flavianum. Sam man oli ting se i no Josephus we i raetem haf ya. Haf ya i talem se:

“Nao long taem ya, Jisas i stap. Sipos i stret folem loa blong talem se hem i wan man, yumi save talem se hem i wan waes man, from we hem i mekem plante gudgudfala wok, mo plante man oli glad blong lesin long hem taem hem i tij. Hem i pulum plante man Jiu mo plante man blong ol narafala laen, oli kam long hem. Hem i Kraes [ya], mo taem Paelat i lesin long toktok blong ol lida blong yumi nao i hangem hem long kros, ol man we oli lavem hem oli no lego hem. Hem i laef bakegen long namba tri dei mo i kamtru long olgeta. Ol profet blong God bifo oli talemaot samting ya wetem ten taosen narafala gudgudfala samting bakegen long saed blong hem. Nem ya Kristin i kamaot from hem, mo olgeta we oli karem nem ya, oli stap yet kasem tede.”—Josephus—The Complete Works, we William Whiston i transletem.

Stat long en blong ol yia 1500, ol man we oli bilif se Josephus i raetem haf ya, oli stap raorao wetem olgeta we oli no bilif se hem i raetem. Samting ya i gohed blong fo handred yia. Serge Bardet, wan Franis man we i stadi long histri, i traem blong faenemaot from wanem ol man ya oli raorao bigwan olsem. Hem i raetemdaon ol save we hem i faenemaot, long wan buk we nem blong hem Le Testimonium Flavianum—Examen historique considérations historiographiques. (Long Inglis, The Testimonium Flavianum—A Historical Study With Historical Considerations).

Josephus i no wan Kristin. Hem i wan man Jiu we i stadi long histri blong ol man Jiu. From samting ya nao, plante raorao i kamaot from we hem i talem se Jisas hem i “Kraes ya.” Bardet i stadi gud long tok ya, mo i talem se Josephus i raet long lanwis Grik, mo long lanwis ya, oltaem oli stap joenem smol wod ya “[ya], long nem blong ol man.” Mo Bardet i talem se “maet i tru se Josephus i yusum tok ya Christos,” be long tingting blong wan man Jiu we i Kristin, tok ya i pruvum se Jisas i bin laef bifo. “Ol man we oli talem tingting blong olgeta long buk blong Josephus, oli no tingbaot samting ya.”

?Olsem wanem? ?Wan narafala man i raetem ol tok ya plante yia afta long taem blong Josephus, mo i giaman se Josephus nao i raetem? Bardet i stadi gud long ol toktok blong Josephus mo long histri, taswe hem i talem se bambae i wan merikel sipos wan man i mekem olsem. Mo tu hem i talem se i no gat wan narafala man we i save raet olsem Josephus, mo i save stilim stael blong raeting blong hem.

?From wanem ol man blong stadi oli stap raorao from tok ya? Bardet i faenemaot se stamba blong problem blong olgeta se “oli gat tu tingting long saed blong Testimonium i bitim ol narafala buk we ol man oli raetem bifo. Hemia from we ol man oli stap asaskem sipos i tru se Josephus i raetem toktok ya.” Hem i gohed i talem se, long ol yia we oli pas, ol man oli stap raorao from we oli gat “rong tingting.” Oli no wantem bilif se Jisas hem i Kraes.

Yumi no save yet sipos stadi we Bardet i mekem long saed blong Testimonium Flavianum, bambae i jenisim tingting blong ol man blong stadi. Be hem i jenisim tingting blong Pierre Geoltrain finis. Hem i wan man we i stadi long laef blong ol fas Kristin, mo long laef blong ol man Jiu we oli toktok lanwis Grik mo oli folem fasin blong laef blong ol man Gris. Blong plante yia, hem i ting se wan narafala man i raetem Testimonium, mo hem i jikim ol man we oli bilif se Josephus nao i raetem tok ya. Be biaen, hem i jenisim tingting blong hem. Geoltrain i talem se: “Naoia mi no wantem harem wan man i talem se i no Josephus we raetem tok ya.”

Ol Witnes blong Jehova oli gat moa risen blong bilif se Jisas hem i Kraes, from we Baebol hem wan i talem samting ya.—2 Tim. 3:16.