1, 2. Nyi yí taɖo èbui mɔ gbedodoɖa nyi enunana veviɔ, yí nyi yí taɖo ele mɔ mìajeshi enu ci Bibla kpla so gbedodoɖa nuɔ?

NƆ WOSƆ mìwo nyigban sɔ koɖo xexegbɛ lɔɔ, éhwe sugbɔ. Nɔ Yehowa glo nyigban lɔ ji kpɔɔ, agbetɔ ciwo pleŋ yí le ji nɔnɔ ni kpoŋ shigbe mɔ eshi ci yí ja té so tɔka nu hannɛ. (Ehajiji Wema 115:15; Ezai 40:15) Mìle nyɛkuin nɔ wosɔ mì sɔ koɖo xexe gblagada cɛ, ganŋke Ehajiji Wema 145:​18, 19 nu mɔ: “Yehowa sɔ mɛ ciwo pleŋ yí yɔɛni gbɔ. Aɛ, Ésɔ mɛ ciwo pleŋ yí yɔɛni le nyɔnɔnwi mɛ gbɔ. Ékpɔnɔ mɛ ciwo yí vɔnnɔ ni wo dro gbɔ nɔ wo.” Mɔnukpɔkpɔ gangan ŋtɔ teŋ yí nyi cɛ! Yehowa, Gbɛɖotɔ ŋsɛnwopleŋtɔ lɔ ji mɔ yeate gogo mì yí ase mìwo gbedodoɖawo. Le nyɔnɔnwi mɛɔ, mɔnukpɔkpɔ xɔafi ɖeka yí gbedodoɖa nyi, ényi enunana vevi ɖeka ci Yehowa na mìwo domɛtɔ ɖekaɖeka.

² Vɔ nɔ mìdo gbe ɖaɖa nɔ Yehowa le emɔ ci yí jenɔŋ ni ji gbɔxwe ase wo. Lé mìawa ecɛ doɔ? Na mìakpɔ enyɔ ci Bibla nu so gbedodoɖa nu.

3. Nyi yí taɖo èɖo ado gbe ɖaɖa nɔ Yehowaɔ?

³ Yehowa ji mɔ àdo gbe ɖaɖa alo àkan seŋ koɖo ye. Lé mìwɛ yí nyaɔ? Mìɖe kuku hlɛn Filipitɔwo 4:​6, 7. Bu tamɛ kpɔ so ŋsɛndoamunyɔ cɛwo nu. Xexegbɛ Cɛkpatɔgan sɔ ɖe le mɛ nɔ eo veviɖe, yí ji mɔ eo le nu ao cukaɖawo koɖo ao seselelanmɛwo nɔ ye.

4. Lé egbedodoɖa nɔ Yehowa kabakaba ana eo koɖo yi xlɔnyinyi lɔ asɛnŋ dojiɔ?

 ⁴ Egbedodoɖa na mìwo koɖo Yehowa xlɔnyinyi sɛnnɔŋ. Nɔ exlɔwo nunɔ wowo susuwo, enulolokpɔ wowo tɔwo koɖo wowo seselelanmɛwo nɔ wowonɔnɔwoɔ, exlɔnyinyi wowo tɔ sɛnnɔŋ doji. Ahanke ele le egbedodoɖa nɔ Yehowa kpaxwe nɛ. Le Bibla mɛɔ, Yehowa nu yi susuwo, yi seselelanmɛwo koɖo enu ciwo yí avawa le esɔmɛ nɔ eo. Àtɛnŋ anunɔ ao jimɛnyɔwo ni to gbedodoɖa ji kabakaba. Nɔ èwɛkɔ ahan ɔ, eo koɖo Yehowa xlɔnyinyi lɔ asɛnkɔŋ doji.​—Ʒaki 4:8.

5. Lé mìwɛ yí nya mɔ Yehowa desenɔ gbedodoɖawo pleŋ ɔ?

⁵ Yehowa senɔ egbedodoɖawo pleŋ a? Oo, ésenɔ wo pleŋ go. Le enyɔnuɖɛtɔ Ezai hwenuɔ, Yehowa nu nɔ Izraɛliviwo mɔ: “Nɔ mídokɔ gbe ɖaɖa sugbɔsugbɔ can ɔ, ŋdaɖo to wo o; ɖo míwo lɔwo ɖɔ koɖo hun.” (Ezai 1:​15, nwt)  Eyi taɖo nɔ mìdekpɔ nywiɖeɔ, mìawa enu ciwo yí ate mì yi azɔge nɔ Yehowa, yí dase mìwo gbedodoɖawo o.

6. Nyi yí taɖo xɔse le veviɖeɔ? Lé àdasɛ do mɔ xɔse le ye shiɔ?

⁶ Nɔ mìji mɔ Yehowa asenɔ mìwo gbedodoɖawoɔ, mìɖo axɔɛ ji se. (Maki 11:24) Apostolo Pɔlu ɖe mɛ mɔ: “Xɔse mali ɔ, amɛ da tɛnŋ jɔji nɔ Mawu o. Amɛ ɖekpokpwi ci yí va Mawu gbɔ ɖo a kando ji mɔ Mawu li. Amɛ ɖekpokpwi ci yí va Mawu gbɔ ɔ, ɖo akando ji mɔ Mawu a na kpedonu amɛ ciwo yí ji mɔ yewo a kpɔɛ nyɔnɔnwitɔ.” (Ebretɔwo 11:6) Gan nunu mɔ mìxɔ Mawu ji se ɖekɛ desun o. Eʒan mɔ mìaɖonɔ to Yehowa gbeshiagbe asɔ ɖo kpe mìwo xɔse ji.​—Hlɛn Ʒaki 2:26.

7. (a) Nyi yí taɖo mìɖo asɔ mìwoɖekiwo hwe yí agbewa nu koɖo bubu nɔ mìdokɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowaɔ? (b) Lé mìadasɛ do mɔ mìdonɔ gbe ɖaɖa so ji mɛ koɖo kankandojiɔ?

⁷ Mìɖo asɔ mìwoɖekiwo hwe yí agbewa nu koɖo bubu, nɔ mìdokɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa. Nyi yí taɖoɔ? Nɔ mìaxo nuxu koɖo efyɔ alo acɛkpatɔ ɖeɔ, mìawɛ koɖo bubu. Yehowa yí nyi Mawu Ŋsɛnwopleŋtɔ, eyi taɖo mìdado bubu yi nu yí agbesɔ mìwoɖekiwo hwe nɔ mìxokɔ nuxu koɖi baa? (Gɔnmɛjeje 17:1; Ehajiji Wema 138:6) Mìɖo adonɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa so ji mɛ koɖo kankandoji, mìdeɖo atrɔnɔ to enyɔ ɖekɛ ŋmɛwo ji o.​—Matie 6:​7, 8.

8. Nɔ mìdo gbe ɖaɖa so ŋɖe nu ɖe, nyi egbeʒan mɔ mìawaɔ?

⁸ Le vɔvɔnuɔ, nɔ mìdo gbe ɖaɖa so ŋɖe nuɔ, mìɖo awa enushianu ci ji mìkpe yí asɔ koɖo enu ci mìbiɔ. Le kpɔwɛ mɛ, nɔ mìdo gbe ɖaɖa nɔ Yehowa so gbeshiagbe ʒan mìwo tɔwo nuɔ, dele mɔ mìasɔ alɔ do ata mɛ yí ale te kpɔ Yehowa mɔ yɛawa wo pleŋ nɔ mì, gan anya mɔ mìatɛnŋ awa edɔ ɖe dru o. Mìɖo ado vevi nu yí awa edɔ ɖeshiaɖe ci mìatɛnŋ awa. (Matie 6:11; 2 Tɛsalonikitɔwo 3:10) Alo nɔ mìdokɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa mɔ yɛ le kpedo  mì nu nɔ mìami enudɔndɔn ɖe wawaɔ, mìɖo aze nɔ nɔnɔmɛ ɖeshiaɖe ci yí asɔ mì do tetekpɔ mɛ. (Kolosetɔwo 3:5) Ecɛ yɛɔ, na nɔ mìagbeje enyɔ ciwo yí wobiɔnɔ se sugbɔ so egbedodoɖa nu mɛ.

9. Mi yí ele mɔ mìadonɔ gbe ɖaɖa nɔɔ? Nyi yí Ʒan 14:6 kpla mì kudo egbedodoɖa nuɔ?

⁹ Mi yí ele mɔ míadonɔ gbe ɖaɖa nɔɔ? Yesu nu nɔ yi nukplaviwo mɔ, wo le do gbe ɖaɖa nɔ “mìwo Da ci yí le jeŋkwi mɛ.” (Matie 6:9) Égbenu mɔ: “Enyɛ yí nyi emɔ lɔ koɖo nyɔnɔnwi lɔ koɖo agbe lɔ. Mɛɖe devanɔ Edanyɛ gbɔ enyɛ ji mato o.” (Ʒan 14:​6, nwt) Eyi taɖoɔ, mìɖo adonɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa ɖekɛ kpaŋ to Yesu ji. Egbedodoɖa to Yesu ji gɔnmɛ ɖe? Gbɔxwe Yehowa ase mìwo gbedodoɖawoɔ, ele mɔ mìado bubu texwe vevi ci Yehowa sɔ na Yesu nu. Shigbe lé mìkplɛ vayi nɛɔ, Yesu va nyigban ji yí vahwlɛn mì gan so nuvɔn koɖo eku shi. (Ʒan 3:16; Rɔmatɔwo 5:12) Yehowa sɔ Yesu ɖo Avɔnsatɔ Gangantɔ koɖo Kojoɖotɔ.​—Ʒan 5:22; Ebretɔwo 6:20.

10. Eʒan mɔ mìanɔ nɔnɔmɛ veviɖe mɛ gbɔxwe ado gbe ɖaɖaa? Ðe mɛ.

¹⁰ Eʒan mɔ mìanɔ nɔnɔmɛ veviɖe mɛ gbɔxwe ado gbe ɖaɖaa? Oo, Yehowa debiɔ so mì shi mɔ mìaje kloji, anɔ nyinɔnɔ, alo anɔ te gbɔxwe ado gbe ɖaɖa o. Bibla kpla mì mɔ, mìatɛnŋ axo nuxu nɔ Yehowa le nɔnɔmɛ ɖeshiaɖe ci yí ado bubu yi nu mɛ. (1 Kronika 17:16; Nexemi 8:6; Daniɛli 6:10; Maki 11:25) Denyi nɔnɔmɛ ci mɛ yí mìle yí dokɔ gbe ɖaɖa yí le veviɖe nɔ Yehowa o, vɔ ele mɔ mìado gbe ɖaɖa ni koɖo susu nywi. Mìatɛnŋ akɔ gbe yi ji ado gbe ɖaɖa, alo awɛ le susu mɛ gashiagamɛ le  fiɖekpokpui le ezan alo kede mɛ. Nɔ mìdokɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowaɔ, ele mɔ mìakando ji mɔ ásii nɔ deɖyi yí mɛbuɖe se can.​—Nexemi 2:​1-6.

11. Nyiwo yí mìatɛnŋ abiɔ Yehowa le mìwo gbedodoɖawo mɛɔ?

¹¹ Nyiwo yí mìatɛnŋ ado gbe ɖaɖa abiɔɔ? Mìatɛnŋ ado gbe ɖaɖa abiɔ ŋɖekpokpui ci Yehowa lɔnnɔ. Bibla nu mɔ: ‘Nɔ́ mìbiɔ enu ɖe yí ewa ɖeka koɖo yi droɔ, Éɖonɔ eto mì.’ (1 Ʒan 5:14) Mìatɛnŋ ado gbe ɖaɖa so mìwoŋtɔwo ʒanwo nua? Ɛɛ. Egbedodoɖa nɔ Yehowa ɖo ale shigbe seŋkankan koɖo exlɔ veviɖe hannɛ. Mìatɛnŋ anu enushianu ci yí le mìwo susu koɖo mìwo ji mɛ ni. (Ehajiji Wema 62:8) Mìatɛnŋ abiɔɛ mɔ le na yi gbɔngbɔn kɔkɔɛ mì nɔ mìatɛnŋ awa nunywi. (Luiki 11:13) Mìatɛnŋ abiɔɛ nunya ci yí akpedo mì nu nɔ mìasɔ gbeta nywiwo, mìatɛnŋ agbebiɔɛ ŋsɛn ci yí ana mìanɔ te sɛnsinɖe le cukaɖawo mɛ. (Ʒaki 1:5) Mìɖo abiɔ Yehowa mɔ yɛ le sɔ mìwo nuvɔnwo ke mì. (Efezitɔwo 1:​3, 7) Mìɖo agbedo gbe ɖaɖa do ta nɔ mìwo xomumɛtɔwo, nɔvi ciwo yí le hamɛ lɔ mɛ koɖo mɛbuwo.​—Edɔwawawo 12:5; Kolosetɔwo 4:12.

12. Nyiwo yí ɖo anyinɔ enu vevitɔwo le mìwo gbedodoɖawo mɛɔ?

¹² Nyiwo yí ɖo anyinɔ enu vevitɔwo le mìwo gbedodoɖawo mɛɔ? Yehowa koɖo edro yi tɔ. Mìɖo adonɔ akpe so ji mɛ nɔ Yehowa kudo enu ciwo pleŋ yí ewa nɔ mì nu. (1 Kronika 29:​10-13) Mìnya ahan, ɖo hwecinu yí Yesu nɔ nyigban jiɔ, ékpla yi nukplaviwo lé woado gbe ɖaɖa do. (Hlɛn Matie 6:​9-13.) Énu mɔ wo le biɔ doŋkɔ mɔ Mawu ŋkɔ ŋci le kɔ, alo woana anɔ kɔkɔɛɖe. Le yi goduɔ, Yesu dasɛ mɔ wo le biɔ mɔ Mawu Fyɔɖuxu lɔ le va, yí edro Yehowa tɔ anyi wawa le nyigban lɔ pleŋ ji. Yesu dasɛ mɔ, nɔ mìbiɔ enu vevi cɛwo ɖegbɔ keŋ gbɔxwe mìabiɔ mìwoŋtɔwo nuʒanʒanwo. Nɔ mìsɔnɔ Yehowa koɖo edro yi tɔ ɖonɔ  texwe ŋkɔtɔ le mìwo gbedodoɖawo mɛɔ, anyi mìdadasɛ enu ciwo yí le veviɖe nɔ mì wu.

13. Gaxoxo nɛni yí mìɖo ado gbe ɖaɖa na nɔɔ?

¹³ Gaxoxo nɛni yí mìɖo ado gbe ɖaɖa na nɔɔ? Bibla denui o. Le ɖekawawa mɛ koɖo mìwo nɔnɔmɛwoɔ, mìwo gbedodoɖawo atɛnŋ ajinjin alo akpokpo. Le kpɔwɛ mɛ, mìatɛnŋ ado gbe ɖaɖa le kleŋ mɛ gbɔxwe aɖu nu, vɔ mìatɛnŋ ado gbe ɖaɖa ajinjin nɔ mìdokɔ akpe nɔ  Yehowa alo nɔ mìnukɔ mìwo jimɛnyɔwo ni. (1 Samiɛli 1:​12, 15) Mìdaji mɔ mìadonɔ egbe lɛgbɛwo ɖaɖa koɖo susu mɔ amɛwo akanfu mì, shigbe lé mɛɖewo wɛ le Yesu hwenu nɛ o. (Luiki 20:​46, 47) Egbedodoɖa ŋtɔ́ hanwo dejɔnɔ ji nɔ Yehowa o. Enu ci yí le veviɖe nɔ Yehowa yí nyi mɔ, mìado gbe ɖaɖa so ji mɛ.

14. Zenɛni yí ele mɔ mìado gbe ɖaɖaɔ, yí nyi ekpla mì so Yehowa nuɔ?

¹⁴ Zenɛni yí ele mɔ mìado gbe ɖaɖaɔ? Yehowa yɔkɔ mì mɔ mìwo le donɔ gbe ɖaɖa nɔ ye kabakaba. Bibla nu mɔ “míkpɔtɔ adokɔ gbe ɖaɖa,” “míkpɔtɔ le egbedodoɖa ji mamimami,” koɖo “mídonɔ gbe ɖaɖa hweshiahwenu.” (Matie 26:​41, nwt; Rɔmatɔwo 12:​12, nwt; 1 Tɛsalonikitɔwo 5:​17, nwt) Yehowa le gbesɔsɔ hweshiahwenu  mɔ yeaɖo to mì. Mìatɛnŋ adonɔ akpe ni gbeshiagbe do yi lɔnlɔn koɖo xomɛvuwawa yi tɔ ŋci. Mìatɛnŋ agbebiɔɛ emɔdasɛnamɛ, ŋsɛn koɖo akɔnfanamɛ. Nɔ mìdonɔ afixɔxɔ mɔnukpɔkpɔ vevi cɛ ci yí sun mì shi mɔ mìadonɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa nuɔ, mìatonɔ emɔ ɖeshiaɖe ci yí hun ji yí akannɔ seŋ koɖi.

15. Nyi yí taɖo mìɖo anu mɔ “amen” le gbedodoɖa vɔvɔnuɔ?

¹⁵ Nyi yí taɖo mìɖo anu mɔ “amen” le gbedodoɖa vɔvɔnuɔ? Enyɔgbe “amen” gɔnmɛ yí nyi “le vamɛ” alo “le nyi ahan.” Mìnuini yí sɔ danasɛ mɔ, enyɔ ci mìnu le gbedodoɖa mɛ so ji mɛ nɔ mì. (Ehajiji Wema 41:13) Bibla kpla mì mɔ, enyɔ mɔ mìanu “amen,” le susu mɛ alo mìanui aɖyi le vɔvɔnu nɔ egbe ci wodo ɖaɖa le jugbaja, yí asɔ dasɛ mɔ mìlɔn do enyɔ ci wonu ji.​—1 Kronika 16:36; 1 Korɛntitɔwo 14:16.

16. Yehowa ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci nyaoa? Ðe mɛ.

¹⁶ Yehowa ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci nyaoa? Ɛɛ. Bibla yɔ Mawu mɔ, “Egbedodoɖasetɔ.” (Ehajiji Wema 65:​2, nwt) Yehowa senɔ egbe ciwo yí amɛ miliɔn nɛniɖe donɔ ɖaɖa so ji mɛ, yí gbeɖonɔ wo ŋci to emɔ vovovowo ji.

17. Lé Yehowa zannɔ mawudɔlawo koɖo yi sɛntɔ ciwo yí le nyigban ji, yí sɔ ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci doɔ?

¹⁷ Yehowa zannɔ mawudɔlawo koɖo yi sɛntɔ ciwo yí le nyigban ji, yí sɔ ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci. (Ebretɔwo 1:​13, 14) Mɛ ciwo yí biɔ Yehowa mɔ le kpedo yewo nu nɔ yewoase Bibla gɔnmɛ, yí le majinjinɖe mɛ Yehowa Kunuɖetɔwo va wo gbɔ kpɔwɛwo sugbɔ li. Bibla dasɛ mɔ, mawudɔlawo dokɔ alɔ “eŋɛnywi” lɔ dradra le nyigban lɔ pleŋ ji. (Hlɛn Enyɔdasɛ 14:6.) Gbesɔ kpe niɔ, mìwo domɛtɔ sugbɔ do gbe ɖaɖa so cukaɖa alo eʒan ɖe  koŋ nu yí nɔvi Kristotɔ ɖe vakpedo mì nu kpɔ.​—Elododo Wema 12:25; Ʒaki 2:16.

18. Lé Yehowa zannɔ yí gbɔngbɔn kɔkɔɛ lɔ koɖo Bibla yí sɔ ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci doɔ?

¹⁸ Yehowa zannɔ yi gbɔngbɔn kɔkɔɛ yí sɔ ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci. Nɔ mìbiɔɛ mɔ yɛ le kpedo mì nu nɔ mìaɖu cukaɖa ɖe jiɔ, átɛnŋ ato yi gbɔngbɔn lɔ ji adasɛ emɔ nɔ mì yí agbedo ŋsɛn mì. (2 Korɛntitɔwo 4:7) Yehowa gbenanɔ ɖoŋci mì to Bibla ji, yí nanɔ nunya ci yí ʒan mì keŋ nɔ mìatɛnŋ asɔ gbeta nywiwo. Nɔ mìhlɛnkɔ Biblaɔ, mìatɛnŋ akpɔ kpukpui ciwo yí akpedo mì nu. Yehowa agbetɛnŋ acucu mɛɖe yí ana ɖoŋci nɔ enyɔ ci yí ʒan mì le bɔbɔwo mɛ, alo ato hamɛmɛshinshin ɖe ji yí anu Bibla mɛ nyɔ ɖe asɔ do ŋsɛn mì.​—Galatitɔwo 6:1.

19. Nyi yí taɖo atɛnŋ awa nɔ mì mɔ Yehowa deɖokɔ mìwo gbedodoɖawo ŋciɔ?

¹⁹ Hweɖewonuɔ, mìatɛnŋ abiɔ se mɔ, ‘Nyi yí taɖo Yehowa deɖo anyi gbedodoɖawo ŋci hɔɖoɔ?’ Ðo ŋwi mɔ, énya hwenu koɖo lé aɖo wo ŋci do. Énya enu ciwo yí ʒan mì. Mìɖo akpɔtɔ adokɔ gbe ɖaɖa na nɔ hwenu jinjinɖe yí asɔ dasɛ mɔ, enu lɔ le veviɖe nɔ mì yí mìgbexɔ Yehowa ji se le nyɔnɔnwi mɛ. (Luiki 11:​5-10) Hweɖewonuɔ, Yehowa ɖonɔ mìwo gbedodoɖawo ŋci to emɔmaɖoŋdonuwo ji. Le kpɔwɛ mɛ, mìatɛnŋ ado gbe ɖaɖa so cukaɖa ɖe nu, vɔ nɔ Yehowa daɖi si can ɔ, átɛnŋ ana ŋsɛn mì mìado ji le mɛ.​—Hlɛn Filipitɔwo 4:13.

20. Nyi yí taɖo ele mɔ mìadonɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa kabakabaɔ?

²⁰ Mɔnukpɔkpɔ jiŋ ci yí wugan yí nyi cɛ yí sun mì shi mɔ, mìado gbe ɖaɖa nɔ Yehowa! Mìatɛnŋ akando ji mɔ áɖo to mì. (Ehajiji Wema 145:18) Zenɛni ci yí mìdokɔ gbe ɖaɖa nɔ Yehowa so ji mɛɔ, ahanke mìwo koɖo yi xlɔnyinyi agbesɛnkɔŋ doji nɛ.