Go na content

Go na table of contents

Disi na den gudu di Gado gi wi

Disi na den gudu di Gado gi wi

„Disi na a gudu di den futuboi fu Yehovah kisi.”YES. 54:17.

1. Sortu bun Yehovah du gi libisma?

YEHOVAH, „a libilibi Gado di e tan fu têgo”, sorgu taki libisma ben man kisi a boskopu di e gi libi. Wi kan de seiker taki a boskopu disi no o lasi gowe, fu di „san Yehovah e taki e tan fu têgo” (1 Petr. 1:23-25). Wi de nanga tangi trutru taki Yehovah meki sma skrifi a prenspari boskopu dati na ini Bijbel!

2. San na wan prenspari sani di Gado wani taki wi musu sabi fu en?

2 Yehovah wani taki ala sma musu sabi en nen. A fosi tekst pe Bijbel e kari a nen fu „Yehovah Gado”, na Genesis 2:4 pe wi e leisi „a tori fu a ten di hemel nanga grontapu meki”. A nen fu Gado ben skrifi wan tu leisi na tapu den plata ston pe den Tin Komando ben skrifi na tapu. A fosi komando di a gi, ben bigin so: „Mi na Yehovah un Gado” (Eks. 20:1-17). Didibri suku fu pori Bijbel, so taki wi no ben o kon sabi Gado noso a nen fu En. Ma Yehovah no meki dati pasa.Ps. 73:28.

3. San na wan tra sani di Gado e leri wi nanga yepi fu Bijbel?

3 Nanga yepi fu Bijbel Yehovah meki wi kon sabi den tru tori fu en. Na heri grontapu kerki e leri sma sani fu Gado di no tru. Ma wi breiti srefisrefi taki Yehovah e sori wi krin san tru! (Leisi Psalm 43:3, 4.) Furu libisma de na dungru, ma wi e prisiri fu di wi e waka na ini a leti fu Gado.1 Yoh. 1:6, 7.

WAN GUDU DI WI MUSU KIBRI BUN

4, 5. Sortu bigi grani wi kisi na ini a yari 1931?

4 Nofo tron sma di e libi na ini a srefi kontren abi den srefi fasi nanga den srefi gwenti èn den abi a srefi fasi fu libi tu. Disi e kon fu di den bigiwan e leri den yonguwan den sani dati. Ala den sani disi de leki gudu di den yonguwan e kisi fu den bigiwan. Te yu luku en bun, dan wi leki Yehovah Kotoigi kisi bigi gudu tu. Yehovah yepi en pipel fu frustan Bijbel, fu kon sabi suma a de trutru èn san a o du na ini a ten di e kon. Boiti dati, a gi wi a bigi grani fu tyari en nen.

Wi ben breiti nanga a nen „Yehovah Kotoigi” di wi kisi na a kongres fu 1931

5 Wi kisi a nen dati na ini 1931 na wan kongres di hori na ini Columbus, Ohio, Amerkankondre. Tu letter ben skrifi na fesisei fu a programa di sma ben kisi gi a kongres. Furu sma ben pruberi fu kon sabi san den letter disi ben wani taki èn sonwan fu den ben taki srefi dati den tu letter ben de den fosi letter fu den wortu „Yehovah Kotoigi”. Den wan di ben taki dati ben abi leti. Fosi, sma ben sabi wi leki Bijbel Ondrosukuman, ma sonde 26 yuli 1931 wi bosroiti fu teki a nyun nen Yehovah Kotoigi. Wi ben breiti srefisrefi nanga a nen dati di teki puru na ini Bijbel. (Leisi Yesaya 43:12.) Wan brada e fruteri: „Ala sma na a konmakandra ben e naki anu èn den ben e babari fu prisiri. Noiti mi o frigiti a sani dati.” Nowan tra kerkigrupu ben wani a nen dati, ma Gado blesi wi fu di wi gebroiki a nen na ini den moro leki 80 yari baka dati. A de wan bigi grani fu de Yehovah Kotoigi!

6. Kari wan tu sani di wi sabi now èn di abi fu du nanga den gudu di Gado gi wi.

6 Bijbel e fruteri wi finifini fu Gado en futuboi di ben e libi na ini Bijbel ten. Den prenspari tori disi de leki gudu di Gado gi wi tu. Fu eksempre, Bijbel e taki fu Abraham, Isak nanga Yakob. A no de fu taki dati den famiri-edeman disi ben e taki nanga den osofamiri fu den fa den ben kan plisi Yehovah. Dati meki a no e fruwondru wi taki Yosef no du hurudu, fu di a no ben wani „sondu teige Gado” (Gen. 39:7-9). Den Kresten na ini a fosi yarihondro ben e leri makandra sani fu Gado tu. Fu eksempre, na apostel Paulus ben e leri den gemeente sani di abi fu du nanga na Avondmaal fu Masra (1 Kor. 11:2, 23). Den sani di skrifi na ini Bijbel e yepi wi na ini a ten disi fu anbegi Gado „nanga yepi fu a santa yeye èn nanga yepi fu san tru”. (Leisi Yohanes 4:23, 24.) Bijbel kan yepi iniwan sma, ma wi leki a pipel fu Yehovah musu si a buku disi leki wan spesrutu gudu di Gado gi wi.

7. San na wan moi sani di Gado pramisi wi?

7 Ete wan gudu di wi abi na ini a ten disi e kon na krin na ini den ondrofenitori di wi kan leisi na ini den buku nanga tijdschrift fu wi. Den ondrofenitori disi e sori taki ’Yehovah de na wi sei’ (Ps. 118:7). Den tori disi e gi wi a firi taki wi no de wi wawan, srefi te sma e frufolgu wi. Wan fu den moro bigi gudu di Gado gi wi, na san a pramisi wi na ini Yesaya 54:17. Drape wi e leisi den moi wortu disi: „’Awinsi sortu fetisani sma meki fu feti nanga yu, a no o abi bun bakapisi. Yu o krutu iniwan sma di e taki ogri fu yu na fesi krutu. Disi na a gudu di den futuboi fu Yehovah kisi. Mi e si den leki reti-ati sma’, na so Yehovah taki.” Awinsi san Satan e du, a no o man pina wi fu têgo.

8. San wi o luku na ini na artikel disi èn na ini a wan di e kon na en baka?

8 Satan pruberi fu puru Gado Wortu na pasi. A du ala sortu sani fu meki taki sma no kon sabi a nen fu Yehovah nanga den tru tori fu en. Ma Satan no man feti nanga Yehovah. Na artikel disi nanga a trawan di e kon na en baka o sori wi (1) fa Gado sorgu taki Bijbel nanga a boskopu di de na ini no lasi gowe, (2) fa Yehovah sorgu taki sma kon sabi a nen fu en, èn (3) fa wi hemel Tata sorgu taki wi na ini a ten disi kon sabi san Bijbel e leri wi trutru.

YEHOVAH SORGU TAKI TE NOW ETE WI ABI EN BIJBEL

9-11. San Yehovah du fu meki taki wi man leisi Bijbel na ini a ten disi?

9 Na ini ala den yari di pasa Yehovah sorgu taki Bijbel no lasi gowe. Wan Lomsu buku e taki dati na ini 1229 a Krutubangi fu Toulouse ben tapu a pipel fu leisi den Bijbel di ben skrifi na ini a tongo fu den. Den ben du disi fu di den ben wani tapu a wroko fu den Albigensen-sma nanga den Waldensen-sma. Na ini 1234 den Lomsusma hori wan konmakandra na Taragona, Spanyorokondre, pe den teki so wan bosroiti tu. A fesiman fu a konmakandra disi ben de Yakobus a Fosiwan. A fosi leisi di den heihei man fu Lomsu kerki kon bumui nanga a tori, ben de na ini a yari 1559. Na ini a yari dati Pawsu Paulus IV meki wan wèt pe a ben taki dati sma no ben mag meki Bijbel na ini den tongo fu a pipel èn den no ben mag abi en tu, efu Pawsu no ben gi den primisi (Enciclopedia Cattolica).

10 Sma du omeni sani fu puru Bijbel na pasi, ma Yehovah sorgu taki dati no pasa. Na ini a yari 1382, John Wycliffe nanga wan tu mati fu en meki a fosi Bijbel na ini Ingrisitongo. Wan tra man di vertaal Bijbel ben de William Tyndale di sma kiri na ini 1536. Sma e fruteri taki di den tai en na wan postu, a bari: „Masra opo den ai fu a kownu fu Ingrisikondre.” Baka dati den tyokro en kiri, dan den bron en.

11 Na ini 1535, Miles Coverdale vertaal Bijbel na ini Ingrisitongo. Fu vertaal a Nyun Testamenti nanga den Bijbel buku Genesis te go miti Kroniki, Coverdale gebroiki a Bijbel fu Tyndale. Den tra pisi a vertaal komoto na Latijntongo èn fu a Doisritongo Bijbel di Martin Luther vertaal. Na ini a ten disi wi breiti taki wi abi a Bijbel—Nyun-Grontapuvertaling fu di a de soifri, a makriki fu frustan èn a makriki fu wroko nanga en na ini a preikiwroko. Nowan ogri yeye èn nowan libisma tirimakti o man puru Bijbel na pasi.

YEHOVAH SORGU TAKI WI KON SABI EN NEN

Man leki Tyndale dede fu Gado Wortu ede

12. Fa a Nyun-Grontapuvertaling yepi sma fu kon sabi a nen fu Gado?

12 Yehovah sorgu tu taki sma no puru en nen na ini ala Bijbel. A Nyun-Grontapuvertaling na wan moi eksempre fu disi. Na fesisei fu a Bijbel disi wan pisi de di nen „Wan tu wortu na fesi”. Drape skrifi: „A moro prenspari sani na ini a Bijbel disi na taki wi poti a nen fu Gado baka na ini den Bijbeltekst pe a ben musu de. Wi gebroiki a nen ’Yehovah’ soleki fa sma sabi en na ini Sranantongo. Na ini den Hebrew Buku fu Bijbel a skrifi 6973 leisi èn na ini den Kresten Griki Buku fu Bijbel a skrifi 237 leisi.” Now a Nyun-Grontapuvertaling de fu feni na ini moro leki 116 tongo èn moro leki 178.545.862 fu a buku disi meki kaba.

13. Fu san ede wi kan taki dati sma sabi Gado nen sensi di a meki libisma?

13 Sensi di Gado meki libisma den sabi a nen fu en. Adam nanga Eva ben sabi a nen dati tu. Bijbel e sori taki Eva ben kari a nen fu Gado. Baka a Frudu, Noa en manpikin Kam sori taki a no ben abi lespeki gi en papa. Dati meki Noa taki: „Blesi fu Yehovah, a Gado fu Sem. Meki Kanan [a manpikin fu Kam] tron wan srafu fu Sem” (Gen. 4:1; 9:26). Gado srefi ben taki: „Mi na Yehovah. Dati na mi nen. Mi no o meki wan tra sma kisi a glori di mi musu kisi.” A ben taki tu: „Mi na Yehovah. Nowan trawan no de. Boiti mi, nowan Gado no de” (Yes. 42:8; 45:5). Yehovah sorgu taki a nen fu en no lasi gowe èn a meki sma na heri grontapu kon sabi a nen dati. Wi e si en leki wan bigi grani fu gebroiki a nen fu Yehovah èn fu de Kotoigi fu en. Na so wi e sori ala sma taki wi e „prèise a nen fu wi Gado”.Ps. 20:5.

14. Pe wi kan feni a nen fu Gado tu, boiti na ini Bijbel?

14 A no na ini Bijbel wawan wi e feni a nen fu Gado. Fu eksempre, luku san skrifi na tapu a Moab-ston di den feni na Diban (Dibon), di de 21 kilometer owstusei fu a Dede Se. A ston e taki fu Kownu Omri fu Israel èn a e fruteri san Kownu Meisa fu Moab taki, baka di a feti nanga Israel (1 Kow. 16:28; 2 Kow. 1:1; 3:4, 5). A moi fu si taki den fo Hebrew letter fu a nen fu Gado, di sma e kari a Tetragrammaton, skrifi tu na tapu a ston disi. Den fo Hebrew letter disi ben de tu na ini den Lakis-brifi. Den brifi disi ben skrifi na tapu pisipisi broko prapi di sma feni na ini Israel.

15. San na a Septuaginta èn fu san ede sma meki en?

15 Den fosi sma di vertaal Bijbel ben sorgu tu taki Gado nen no lasi gowe. Na ini a pisi ten fu 607 te go miti 537 fosi Krestes, den Dyu ben de na ini katibo na Babilon. Baka di den komoto na katibo, furu fu den no drai go baka na Yuda nanga Israel. Na ini a di fu dri yarihondro fosi Krestes, furu Dyu ben e libi na Aleksandria na ini Egepte. Den Dyu dati ben abi den Hebrew buku fu Bijbel fanowdu na ini Grikitongo fu di furu sma na a ten dati ben e taki a tongo disi. Na ini a di fu tu yarihondro fosi Krestes, den kaba vertaal den Hebrew buku fu Bijbel na ini Grikitongo. Den kari a Bijbel disi a Septuaginta. Na ini sonwan fu den kopi fu a Septuaginta, a nen fu Yehovah skrifi na ini Hebrewtongo.

16. Fa a Bay Psalm Buku gebroiki a nen fu Gado?

16 A nen fu Gado skrifi tu na ini a Bay Psalm Buku di ben meki na ini 1640. A abi den Psalm na ini di sma vertaal fu Hebrewtongo go na ini Ingrisitongo. Disi na a fosi buku di kon na doro na ini den kontren fu Amerkankondre di den Ingrisiman ben e tiri. Na ini Psalm 1:1, 2 a buku disi e kari a nen fu Gado. Drape a e taki dati wan „blesi man” no e teki a rai fu ogrisma, „ma a e angri fu a wèt fu Iehovah”. Efu yu wani sabi moro fu Gado nen, dan luku a brochure di nen De Goddelijke Naam die eeuwig zal blijven bestaan (A nen fu Gado di sa tan fu têgo).

YEHOVAH SORGU TAKI WI KAN KON SABI DEN TRU LERI FU BIJBEL

17, 18. (a) O ten wi kan taki dati wan sma no e lei? (b) San na „den tru leri fu a bun nyunsu”?

17 Nanga prisiri wi e dini „Yehovah, a Gado di no e fruteri lei” (Ps. 31:5). Wan sma di no e fruteri lei, na wan sma di e taigi yu krin fa sani de trutru. A Hebrew wortu nanga a Griki wortu di vertaal na ini Bijbel nanga „no e fruteri lei” noso nanga „san tru”, abi fu du nanga sani di reti, sani di de so trutru nanga sani di yu kan frutrow.

18 Yehovah sorgu taki wi kan kon sabi den tru leri fu Bijbel èn a meki taki moro nanga moro sma kon sabi den leri disi (2 Yoh. 1, 2). Safrisafri wi e kon frustan den tru leri fu Bijbel moro bun, fu di „a pasi fu den reti-ati sma de leki a leti di e bigin skèin na musudei. Safrisafri a e kon moro krin, teleki a de leki a brenki leti fu son na mindridei” (Odo 4:18). A no de fu taki dati wi e agri nanga Yesus di ben taigi Gado na ini begi: „Yu wortu e taki san tru” (Yoh. 17:17). Na ini a Wortu fu Gado wi kan feni „den tru leri fu a bun nyunsu” (Gal. 2:14). Dati na ala den sani di tru Kresten e bribi. Wan tu fu den leri disi abi fu du nanga a nen fu Yehovah, a reti di a abi fu de a Moro Hei Tiriman, a frulusu-ofrandi fu Yesus, na opobaka, nanga a Kownukondre. Meki wi go luku now fa Gado sorgu taki den tru tori disi no lasi gowe, aladi Satan du omeni muiti fu meki taki sma no kon sabi den.

SATAN NO BEN WANI MEKI SMA KON SABI DEN TRU TORI FU BIJBEL, MA YEHOVAH TAPU EN

19, 20. (a) Suma ben de Nimrod? (b) San libisma na ini a ten fu en ben suku fu du?

19 Baka a Frudu sma ben abi wan odo e taki: „Neleki Nimrod, wan kefalek ontiman di opo ensrefi teige Yehovah” (Gen. 10:9). Nimrod ben e gens Yehovah Gado. Yu kan taki dati a ben e anbegi Satan èn taki a ben de leki den gensman na ini Yesus ten. Yesus ben taki fu den: „Didibri na un tata èn unu wani du den sani di un tata wani . . . A drai baka gi san tru.”Yoh. 8:44.

20 A kontren di Nimrod ben e tiri ben de Babel nanga tra foto di ben de na mindri Tigris-liba nanga Eufraat-liba (Gen. 10:10). A kan taki na en ben taigi sma fu bow a foto Babel nanga a toren fu en na ini 2269 fosi Krestes. Yehovah ben wani taki libisma ben musu go libi na heri grontapu, ma den sma di bow a foto taki: „Kon! Meki wi bow wan foto gi wisrefi nanga wan toren di e doro te na hemel èn meki wi gi wisrefi biginen. Dan wi no abi fu libi panyapanya na heri grontapu.” Toku den ben abi fu tapu nanga a wroko fu den, fu di Gado „bruya a tongo fu ala den sma di ben e libi na grontapu”, dan a panya den go na ala sei fu grontapu (Gen. 11:1-4, 8, 9). Efu na Satan ben meki a sani disi pasa, fu di a ben wani taki ala sma ben musu tan na wán presi fu anbegi en nomo, dan sani no waka leki fa a ben wani. Na ini ala den dusundusun yari di pasa, Yehovah sorgu taki Satan no ben man tapu sma fu kon sabi a tru anbegi. Na presi fu dati wi e si taki dei fu dei moro nanga moro sma e anbegi Yehovah.

21, 22. (a) Fu san ede falsi bribi no ben man tyari wan kaba kon na a tru anbegi? (b) San wi o luku na ini a tra artikel?

21 Noiti a ben de so trutru taki falsi bribi ben o man tyari wan kaba kon na a tru anbegi. Fu san ede? Fu di wi Gran Leriman sorgu taki en Wortu nanga en nen no lasi gowe èn taki wi kon sabi den tru leri fu Bijbel (Yes. 30:20, 21). Te wi e anbegi Gado soleki fa a wani, dan disi e gi wi prisiri. Ma dati wani taki dati wi musu bribi soso den tru tori fu Bijbel, taki wi musu frutrow na tapu Yehovah èn taki wi musu meki en santa yeye tiri wi.

22 Na ini a tra artikel wi o luku pe son falsi leri komopo. Wi o si taki Bijbel e sori krin fu san ede den no tru èn wi o si tu taki a de wan bigi grani taki Yehovah leri wi san tru. Wi breiti srefisrefi taki a gi wi ala den gudu disi.