1, 2. (a) Wat kunnen we leren van de volharding van Gideon en zijn 300 mannen? (Zie beginplaatje.) (b) Waarom is volgens Lukas 21:19 volharding zo belangrijk?

DE STRIJD was zwaar. Israëlitische soldaten hadden onder aanvoering van rechter Gideon hun vijanden — het Midianitische leger en zijn bondgenoten — de hele nacht achternagezeten en al zo’n 32 kilometer afgelegd. De Bijbel vertelt dat ze bij de Jordaan aankwamen en die overstaken. Gideon en de 300 mannen waren ‘vermoeid’. Maar ze hadden de oorlog nog niet gewonnen, want er waren nog ongeveer 15.000 vijandelijke soldaten. Na jarenlange onderdrukking door de Midianieten beseften de Israëlieten dat dit niet het moment was om op te geven. Om de vijand volledig te overwinnen, bleven ze hen achtervolgen. Vervolgens onderwierpen ze Midian (Recht. 7:22; 8:4, 10, 28).

² Ook wij zijn verwikkeld in een zware strijd. Onze vijanden zijn Satan, zijn wereld en onze eigen onvolmaaktheden. Sommigen van ons strijden al tientallen jaren. Met Jehovah’s hulp hebben we overwinningen behaald. Maar de volledige overwinning hebben we nog niet behaald, en soms kunnen we het strijden tegen onze vijanden en het wachten op het einde van deze slechte wereld moe worden. Jezus waarschuwde dat wij, die in de laatste dagen leven, te maken  zouden krijgen met ernstige beproevingen en wreedheden. Maar hij zei ook dat we kunnen overwinnen, als we volharden. (Lees Lukas 21:19.) Wat is volharding? Wat zal ons helpen te volharden? Wat leren we van degenen die hebben volhard? En hoe kunnen we ‘de volharding haar werk laten voltooien’? — Jak. 1:4.

3. Wat is volharding?

³ Volgens de Bijbel betekent volharding meer dan gewoon beproevingen of tegenslagen ondergaan. Bij volharding zijn ons hart en onze geest betrokken; het gaat om de manier waarop we op moeilijkheden reageren. Iemand die volhardt, geeft blijk van moed, doorzettingsvermogen en geduld. Volharding is ‘de gezindheid waardoor men dingen kan dragen, niet slechts met berusting, maar met een vurige hoop’, zegt een naslagwerk. ‘Het is de eigenschap die een mens ondanks tegenspoed overeind houdt. Het is de deugd die de zwaarste beproeving in heerlijkheid kan veranderen omdat ze achter de pijn het einddoel ziet.’

4. Waarom kunnen we zeggen dat volharding gemotiveerd wordt door liefde?

⁴ Christelijke volharding wordt gemotiveerd door liefde. (Lees 1 Korinthiërs 13:4, 7.) Liefde voor Jehovah geeft de motivatie om alles wat in overeenstemming is met zijn wil te verduren (Luk. 22:41, 42). Liefde voor onze broeders en zusters helpt ons om hun onvolmaaktheden geduldig te verdragen (1 Petr. 4:8). Liefde voor onze huwelijkspartner stelt ons in staat om de ‘verdrukking’ te doorstaan die zelfs gelukkig getrouwde echtparen ervaren en om onze huwelijksband te versterken (1 Kor. 7:28).

5. Waarom kan Jehovah ons als geen ander in staat stellen om te volharden?

⁵ Vraag Jehovah om kracht. Jehovah is ‘de God die volharding en vertroosting schenkt’ (Rom. 15:5). Alleen hij begrijpt zowel onze problemen als de manier waarop onze omgeving, onze emoties en zelfs onze genen ons beïnvloeden. Daarom kan hij ons als geen ander in staat stellen om te volharden. ‘Aan de begeerte van hen die hem vrezen, zal hij voldoen,’ zegt de Bijbel. ‘Hun hulpgeschreeuw zal hij horen, en hij zal hen redden’ (Ps. 145:19). Maar hoe beantwoordt Jehovah zulke gebeden om kracht?

6. Hoe zal Jehovah, zoals in de Bijbel is beloofd, bij beproevingen ‘voor de uitweg zorgen’?

⁶ Lees 1 Korinthiërs 10:13. Als we Jehovah vragen om ons bij beproevingen te helpen, zal hij ‘voor de uitweg zorgen’. Zal Jehovah de gebeurtenissen op zo’n manier leiden dat onze beproeving verdwijnt? Misschien. Maar vaak zorgt hij voor een uitweg waarbij we de situatie ‘kunnen doorstaan’. Jehovah geeft ons dus kracht. Daardoor kunnen we ‘volkomen volharden en met vreugde lankmoedig zijn’ (Kol. 1:11). En omdat Jehovah onze lichamelijke, mentale en emotionele beperkingen zo goed kent, zal hij nooit toelaten dat een situatie zich zo ontwikkelt dat het onmogelijk voor ons wordt hem trouw te blijven.

7. Illustreer waarom we geestelijk voedsel nodig hebben om te volharden.

⁷ Voed je geloof met geestelijk voedsel. Op de Mount Everest, de hoogste berg ter wereld, verbrandt een bergbeklimmer ongeveer 6000 calorieën per dag, veel meer dan een gemiddeld persoon nodig heeft. Om de beklimming vol te houden en hun doel te bereiken, moeten bergbeklimmers zo veel mogelijk calorieën binnenkrijgen. Zo is het ook met ons als christenen. Om te volharden en ons doel te bereiken, moeten we regelmatig zo veel mogelijk geestelijk voedsel tot ons nemen. We hebben zelfdiscipline nodig om tijd te reserveren voor lezen, studeren en vergaderingsbezoek. Deze activiteiten  voeden ons geloof met ‘het voedsel dat blijft voor het eeuwige leven’ (Joh. 6:27).

8, 9. (a) Wat is er volgens Job 2:4, 5 bij betrokken als we met beproevingen te maken krijgen? (b) Waar zou je aan kunnen denken als je met beproevingen te maken krijgt?

⁸ Houd de strijdvraag in gedachte. Als een aanbidder van Jehovah met een beproeving te maken krijgt, is er veel meer bij betrokken dan het lijden van één persoon. Door de manier waarop we op beproevingen reageren, laten we zien of we Jehovah echt als de Universele Soeverein bezien. Satan, een vijand van Jehovah’s soevereiniteit, daagde Jehovah uit met de woorden: ‘Al wat een mens heeft, zal hij geven voor zijn ziel. Steek voor de verandering alstublieft uw hand eens uit en tast hem tot in zijn gebeente en zijn vlees aan en zie eens of hij u niet recht in uw gezicht zal vervloeken’ (Job 2:4, 5). Satan beweerde dat niemand Jehovah uit onzelfzuchtige liefde dient. Is hij daar anders over gaan denken? Nee. Eeuwen later, toen hij uit de hemel was geworpen, werd hij nog steeds ‘de beschuldiger van onze broeders’ genoemd, ‘die hen dag en nacht voor onze God beschuldigt’ (Openb. 12:10). Satan is de strijdvraag niet vergeten. Hij wil graag dat we onder beproevingen bezwijken en ermee stoppen Gods soevereiniteit te ondersteunen.

⁹ Probeer, als je met tegenslagen te maken krijgt, het volgende beeld voor je te zien. Satan en zijn demonen staan aan één kant. Ze wijzen naar je problemen en beweren dat je onder de druk zult bezwijken en het op zult geven. Aan de andere kant staan Jehovah, zijn regerende Zoon, de opgestane gezalfden en heel veel engelen. Zij staan je aan te moedigen en vinden het geweldig dat je elke dag weer volhardt en Jehovah’s soevereiniteit ondersteunt. Bezie Jehovah’s volgende woorden als aan jou persoonlijk gericht: ‘Wees wijs, mijn zoon, en verheug mijn hart, opdat ik een antwoord kan geven aan hem die mij hoont’ (Spr. 27:11).

10. Hoe concentreerde Jezus zich tijdens beproevingen op de beloning, en hoe kun je hem hierin navolgen?

¹⁰ Concentreer je op de beloning voor je volharding. Stel dat je tijdens een lange reis midden in een lange tunnel stopt. Overal waar je kijkt, is het donker. Maar je bent er zeker van dat als je doorgaat richting het einde van de tunnel, je weer licht zult zien. Zo kun je je soms overweldigd voelen door de problemen die je hebt. Zelfs Jezus kan zich zo gevoeld hebben. Hij was het doelwit van ‘tegenspraak van zondaars’, van vernedering en zelfs van een pijnlijke dood aan een martelpaal — ongetwijfeld de donkerste periode van zijn leven op aarde. Toch verduurde hij dit alles ‘wegens de hem in het vooruitzicht gestelde vreugde’ (Hebr. 12:2, 3). Hij concentreerde zich op de beloning voor zijn volharding, met name op het feit dat hij kon bijdragen aan de heiliging van Gods naam en de rechtvaardiging van Jehovah’s soevereiniteit. De ‘duisternis’ van Jezus’ beproevingen was tijdelijk, maar het ‘licht’ van zijn hemelse beloning zou eeuwig zijn. Ook jouw beproevingen op de weg naar eeuwig leven kunnen pijnlijk zijn, overweldigend zelfs. Maar houd in gedachte dat ze tijdelijk zijn.

11. Waarom is het goed om voorbeelden te bespreken van personen ‘die hebben volhard’?

¹¹ We zijn niet alleen in onze strijd. Om christenen aan te moedigen te volharden ondanks de moeilijkheden die ze door Satan te verduren kregen, schreef Petrus: ‘Neemt uw standpunt tegen hem in, vast in het geloof, wetend dat dezelfde dingen in de vorm van lijden zich aan de gehele gemeenschap van uw broeders in de wereld voltrekken’ (1 Petr. 5:9). De voorbeelden van degenen ‘die hebben volhard’ verzekeren ons ervan dat we  trouw kunnen blijven, leren ons hoe we dat kunnen doen en herinneren ons eraan dat onze trouw beloond zal worden (Jak. 5:11). Laten we een paar voorbeelden bespreken. ^[1]

12. Wat leren we van het voorbeeld van de cherubs bij de tuin van Eden?

¹² De cherubs. Het voorbeeld van enkele van de eerste geestelijke schepselen die aan mensen zijn verschenen, leert ons te volharden in een moeilijke toewijzing. Jehovah ‘plaatste aan de oostzijde van de tuin van Eden de cherubs en het vlammende lemmer van een zich voortdurend wentelend zwaard, om de weg naar de boom des levens te bewaken’ ^[2] (Gen. 3:24). Deze cherubs waren oorspronkelijk uiteraard niet voor deze toewijzing gemaakt! Zonde en opstand maakten immers geen deel uit van Jehovah’s voornemen voor de mensheid. Maar nergens lezen we dat de cherubs — geestelijke schepselen met een hoge positie — klaagden, omdat ze overgekwalificeerd zouden zijn voor deze taak. Of dat ze het uit verveling opgaven. Ze bleven juist gehoorzaam in hun toewijzing en volhardden tot hun werk erop zat, misschien ten tijde van de vloed, zo’n 1600 jaar later.

13. Hoe kon Job tijdens zijn beproevingen volharden?

¹³ De patriarch Job. Als je het zwaar hebt vanwege ontmoedigende woorden van een vriend of familielid, bent getroffen door een ernstige ziekte of rouwt om de dood van iemand van wie je houdt, dan kun je troost vinden in het voorbeeld van Job (Job 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3). Hoewel hij niet wist waar zijn moeilijkheden vandaan kwamen, gaf hij het niet op. Waarom niet? Eén reden is dat hij ‘godvrezend’ was (Job 1:1). Hij was vastbesloten om Jehovah trouw te blijven, ook wanneer dat moeilijk was. Jehovah hielp Job om na te denken over de wonderbaarlijke dingen die Hij al had gedaan door middel van Zijn heilige geest. Job raakte er nog meer van overtuigd dat Jehovah op de juiste tijd een eind zou maken aan zijn beproevingen (Job 42:1, 2). En dat gebeurde ook. ‘Jehovah zelf bracht een keer in de toestand van gevangenschap van Job (...) en Jehovah gaf voorts bovendien nog alles wat Job bezeten had, in dubbele mate.’ Daarna heeft Job nog een voldoening gevend leven gehad (Job 42:10, 17).

14. Hoe werden volgens 2 Korinthiërs 1:6 anderen geholpen door de volharding van Paulus?

¹⁴ De apostel Paulus. Heb jij te maken met bittere tegenstand of zelfs vervolging van vijanden van de ware aanbidding? Ben je ouderling of kringopziener en voel je het gewicht van je zware verantwoordelijkheden op je drukken? Mediteer dan over het voorbeeld  van Paulus. Hij kreeg te maken met hevige vervolging, en hij voelde dagelijks de zorg voor de gemeenten (2 Kor. 11:23-29). Toch weigerde hij het op te geven, en zijn voorbeeld gaf anderen kracht. (Lees 2 Korinthiërs 1:6.) Als je het moeilijk hebt, houd dan in gedachte dat jouw voorbeeld anderen waarschijnlijk aanmoedigt om ook te volharden.

15, 16. (a) Welk ‘werk’ moet de volharding ‘voltooien’? (b) Geef voorbeelden van hoe we de volharding ‘haar werk laten voltooien’.

¹⁵ Jakobus schreef onder inspiratie: ‘Laat de volharding haar werk voltooien.’ Over welk werk gaat het hier? Jakobus zegt verder: ‘Opdat gij volkomen en in alle opzichten ongeschonden moogt zijn en in niets te kort schiet’ (Jakobus 1:4). Door beproevingen komen we er vaak achter wat onze zwakheden zijn: aspecten van onze persoonlijkheid die verbeterd moeten worden. Als we beproevingen doorstaan, wordt onze christelijke persoonlijkheid mooier en completer. We kunnen er bijvoorbeeld geduldiger, dankbaarder of meelevender door worden.

¹⁶ Volharding vormt dus onze christelijke persoonlijkheid. Daarom moeten we nooit Bijbelse principes naast ons neerleggen om maar een eind te maken aan beproevingen. Wat als je bijvoorbeeld worstelt met onreine gedachten? Bid dan en verwerp die gedachten, in plaats van toe te geven aan de verleiding. Zo werk je aan je zelfbeheersing. Krijg je tegenstand van een andersdenkend familielid? Wees dan vastbesloten om vast te houden aan je patroon van aanbidding, in plaats van onder de druk te zwichten. Zo versterk je je vertrouwen in Jehovah. Vergeet niet dat we alleen Gods goedkeuring kunnen hebben als we volharden (Rom. 5:3-5; Jak. 1:12).

17, 18. (a) Illustreer hoe belangrijk het is om tot het einde te volharden. (b) Waar kunnen we zeker van zijn terwijl het einde nadert?

¹⁷ We moeten volharden, niet voor een tijdje, maar tot het einde. Ter illustratie: Stel dat een schip kapseist. Om te overleven, moeten de passagiers naar de kust zwemmen. Iemand die het een paar meter voor de kust opgeeft, treft hetzelfde lot als iemand die het al veel eerder heeft opgegeven. Wij willen de nieuwe wereld bereiken, en we zijn vastbesloten te volharden. Ons leven hangt ervan af! We hebben dezelfde houding als Paulus, die tot twee keer toe zei: ‘Wij geven de moed niet op’ (2 Kor. 4:1, 16).

¹⁸ We zijn er absoluut zeker van dat Jehovah ons zal helpen om tot het einde te volharden. We hebben dezelfde overtuiging als Paulus, die in Romeinen 8:37-39 zegt: ‘Wij komen volledig als overwinnaars uit de strijd te voorschijn door bemiddeling van hem die ons heeft liefgehad. Want ik ben ervan overtuigd dat noch dood noch leven, noch engelen noch regeringen, noch tegenwoordige noch toekomende dingen, noch krachten, noch hoogte noch diepte, noch enige andere schepping ons zal kunnen scheiden van Gods liefde, die in Christus Jezus, onze Heer, is.’ Van tijd tot tijd kunnen we natuurlijk vermoeid raken. Maar we willen tot het einde volharden. Wees dus net als Gideon: geef de strijd niet op! — Recht. 8:4.