ဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပအိၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်​ တဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ, မ့ၣ်အူအီၣ်ကွံာ်အီၤ မ့တမ့ၢ် တဘၣ်တၢ်ဆီတလဲကွံာ်အီၤ လၢအသီတဖျၢၣ်​ နီတဘျီဘၣ်. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ တ့လီၤဟီၣ်ခိၣ်​ ဒ်သိးပှၤကအိၣ်ကဆိး လၢအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်လီၤ.

•   “ပှၤတီပှၤလိၤ ကန့ၢ်သါဘၣ်​ ဟီၣ်ခိၣ်​ ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ကအိၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၉.

•   ကစၢ်ယွၤ “ပာ်လီၤ ဟီၣ်ခိၣ်အခီၣ်ထံး ကျၢၤကျၢၤ ဒီးအတသုးအသး လၢအလီၢ် နီတဘျီဘၣ်.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၄:၅.

•   “ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.”—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁:၄.

•   “အဝဲမ့ၢ် ပှၤလၢအတ့လီၤ ဟီၣ်ခိၣ်​ ဒီးဆီလီၤဝဲ ကျၢၤကျၢၤလီၤ. အဝဲတတ့လီၤဟီၣ်ခိၣ်​ ကလီကလီဘၣ်, အဝဲတ့လီၤဝဲ ဒ်သိး ပှၤကအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လၢအပူၤအဂီၢ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၄၅:၁၈.

 ကစၢ်ယွၤ တပျဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီတဖျၢၣ်​ ခီဖျိ တၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီ, တၢ်ဒုးတၢ်ယာ် မ့တမ့ၢ် လၢကျဲအဂၤ တဘိဘိဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ အ “ကမၤဟးဂီၤ ပှၤလၢအမၤဟးဂီၤ ဟီၣ်ခိၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၈) ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲကမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ တၢ်အၢၣ်လီၤအံၤ လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

 မ့ၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပၢတၢ်ပြးအံၤ ဒီသဒၢဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ တသ့ဘၣ်အဃိကစၢ်ယွၤ ကပာ်လီၤက့ၤ အဘီမုၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြး လၢအလၢအပှဲၤတခါ လၢအလီၢ်လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄; မးသဲ ၆:၉, ၁၀) ဒီးပှၤလၢအကပၢတၢ်လၢ ဘီမုၢ်အံၤ အပူၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၉:၆, ၇) ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲမၤဝဲ တၢ်လီၤလးတဖၣ်အဃိ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ကပၢၤဃာ်ဝဲ န့ဆၢၣ်​ ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတဖၣ်လီၤ. (မၢ်ကူး ၄:၃၅-၄၁) ဒ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် ယွၤအဘီအမုၢ်အစီၤပၤတဂၤအသိး အဝဲကပၢၤဃာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးမူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတဖၣ်​ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ. ဒီးအဝဲကမၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်အိၣ်သး ဒ်သိးဒီးလၢညါ ဖဲဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်အလီၢ်ပူၤ အသိးလီၤ.—မးသဲ ၁၉:၂၈; လူၤကၣ်​ ၂၃:၄၃.

 တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်နာ်ကမၣ်တခါအံၤန့ၣ်​ ညီနုၢ်ဟဲခီဖျိလၢ တၢ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ဝဲ တၢ်ကတိၤတဖၣ်ဖဲ ၂ ပ့းတရူး ၃:၇ လၢအတဲဝဲလၢ “မူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢ အအိၣ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဃာ်အီၤလၢ မ့ၣ်အူအဂီၢ်” အဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒ်သိးပကနၢ်ပၢၢ် တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤအဂီၢ် ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်ခံခါ.

1.  ၁. လံာ်စီဆှံ သူဝဲတၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “မူခိၣ်,” “ဟီၣ်ခိၣ်” ဒီး “မ့ၣ်အူ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီသ့ တဘျုးခါညါ. အဒိ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁ တဲဝဲလၢ “ယဟိဝၤယွၤ ကဲထီၣ်စီၤပၤလံ. မ်ဟီၣ်ခိၣ်​ သူၣ်ခုသးခုတက့ၢ်.” ဖဲအံၤ တၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ် “ဟီၣ်ခိၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ.

2.  ၂. ၂ ပ့းတရူး ၃:၇ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤ ဘၣ်ဃးဒီး မူခိၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်​ ဒီးမ့ၣ်အူ အခီပညီ. ဖဲအဆၢဖိ ၅ ဒီး ၆ န့ၣ်ထိၣ်သတြီၤဝဲဒီး တၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ ထံလုၢ်ဘၢတၢ်လၢ စီၤနိအၤ အစိၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သး တခါအံၤန့ၣ်​ တဲဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအအိၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ်​ တဟးဂီၤဝဲဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ထံလုၢ်ဘၢတၢ်အံၤ မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအအၢအသီ လၢအဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ”ဟီၣ်ခိၣ်” လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၆:၁၁) တကးဒံးဘၣ်​ အမၤဟးဂီၤကွံာ် စ့ၢ်ကီးဝဲ “မူခိၣ်” လၢအအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤတဖၣ်လၢ အပၢဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလီၤ. အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်လၢအဟးဂီၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ ပှၤအၢပှၤသီ ဒီးတမ့ၢ်လၢ ပဟီၣ်ခိၣ်တဖျၢၣ်အံၤဘၣ်. ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်​ ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤလၢအအိၣ်လၢအပူၤအခါန့ၣ်​ စီၤနိအၤဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ပူၤဖျဲးဝဲ ဒီးဆဲးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံလီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၈:၁၅-၁၈.

 ဒ်ထံလုၢ်ဘၢတၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ် ပှၤအၢပှၤသီအသိး လၢ ၂ ပ့းတရူး ၃:၇ အပူၤန့ၣ်​ “မ့ၣ်အူ” အံၤ ကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ပှၤအၢပှၤသီလၢ အအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီးတမ့ၢ်လၢ ပဟီၣ်ခိၣ်​ တဖျၢၣ်အံၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲလၢ “တၢ်တီတၢ်လိၤ ကအိၣ်ဝဲ” လၢ “မူခိၣ်အသီ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ” အပူၤလီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၃:၁၃) “မူခိၣ်အသီ” အံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးအသီ လၢအမ့ၢ် ယွၤအဘီအမုၢ်လီၤ. ဘီမုၢ်အံၤ ကပၢဝဲ “ဟီၣ်ခိၣ်အသီ” လၢအမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ်. ဖဲကစၢ်ယွၤ အဘီအမုၢ် ပၢတၢ်အခါ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်က့ၤ ပၤရဒံစူး ဒီးကပှဲၤဒီး တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လီၤ—လီၣ်ဖျါ ၂၁:၁-၄.