1 Ar-ari 1:1-53
1 Ita ni Ari David lakayen,+ aduanen iti al-aldaw; ket abbonganda iti kawkawes, ngem saan a makarikna iti bara.
2 Gapuna kinuna kenkuana dagiti adipenna: “Sumapulda koma iti maysa a babai, maysa a birhen,+ a maipaay iti apok nga ari, ket masapul nga asikasuennanto+ ti ari, tapno agbalin a manangtaripatona;+ ket agiddanto iti saklotmo,+ ket ti apok nga ari pudno unay a makariknanto iti bara.”+
3 Ket nagsapulda iti napintas a babai iti intero a teritoria ti Israel, ket kamaudiananna nasarakanda ni Abisag+ a Sunamita+ ket kalpasanna inyegda iti ari.
4 Ket ti babai napintas unay;+ ket nagbalin a manangtaripato ti ari ken nagserserbi kenkuana, ket ti met laeng ari saan a nakidenna kenkuana.
5 Bayat dayta ni Adonias+ nga anak ni Haggit+ impangatona ti bagina,+ a kunkunana: “Siak agturayak kas ari!”+ Ket nangpaaramid iti karuahe a maipaay kenkuana nga addaan kadagiti kumakabalio ken limapulo a lallaki nga agtartaray iti sanguananna.+
6 Ket saan a sinaktan ni amana ti rikriknana iti aniaman a tiempo babaen ti panagkunana: “Apay a kastoy ti inaramidmo?”+ Ket kasta met a nataraki unay ti langana,+ ken impasngay ni inana kalpasan ni Absalom.
7 Ket naaddaan kadagiti pannakilangen ken ni Joab nga anak ni Zeruia ken ni Abiatar+ a padi, ket rinugianda ti nangitukon iti tulong kas paspasurot ni Adonias.+
8 No maipapan ken ni Sadok+ a padi ken ni Benaias+ nga anak ni Jehoiada ken ni Natan+ a mammadto ken ni Simei+ ken ni Rei ken dagiti nabileg a lallaki+ a kukua ni David, saanda a nakinamin+ ken Adonias.
9 Iti kamaudiananna nangangay ni Adonias iti panagisakripisio+ iti karkarnero ken bakbaka ken kadagiti napalukmeg iti asideg ti bato ti Zohelet, nga adda iti sibay ti En-rogel,+ ket inawisna amin a kakabsatna a lallaki nga annak ti ari+ ken amin dagiti tattao ti Juda nga ad-adipen ti ari;
10 ket saanna nga inawis ni Natan a mammadto ken ni Benaias ken dagiti nabileg a lallaki ken ni Solomon a kabsatna.
11 Ni Natan+ kinunana ita ken Bat-seba,+ ina ni Solomon:+ “Saanmo aya a nangngeg a ni Adonias nga anak ni Haggit+ nagbalinen nga ari, ket saan a pulos ammo dayta ni apotayo a David?
12 Gapuna ita umayka, palubosannak, pangngaasim, a sipapasnek a patigmaananka.+ Ket ilisim ti bukodmo a kararua ken ti kararua ti anakmo a Solomon.+
13 Inka ket sumrekka a mapan ken Ari David, ket masapul a sawem kenkuana, ‘Saan aya a sika, apok nga ari, ti nangisapata iti adipenmo a babai, a kinunam: “Ni Solomon nga anakmo isu ti agbalinto nga ari a sumaruno kaniak, ket isu ti agtugawto iti tronok”?+ Gapuna apay a ni Adonias nagbalin nga ari?’
14 Adtoy! Bayat a makisasaoka pay laeng sadiay iti ari, ngarud siak sumrekakto a sumaruno kenka, ket pudno unay a patalgedakto ti sasaom.”+
15 Iti kasta ni Bat-seba simrek a napan iti ari iti makin-uneg+ a siled, ket ti ari lakay unayen,+ ket ni Abisag+ a Sunamita agserserbi idi iti ari.
16 Idin ni Bat-seba nagrukob ket inruknoyna+ ti bagina iti ari, a kenkuana kinuna ti ari: “Ania kadi ti kiddawem?”+
17 Gapu itoy kinunana kenkuana: “Apok,+ sika ti nangisapata babaen ken Jehova a Diosmo iti adipenmo a babai, ‘Ni Solomon nga anakmo isu ti agbalinto nga ari a sumaruno kaniak, ket isu ti agtugawto iti tronok.’+
18 Ket ita, adtoy! ni met laeng Adonias+ nagbalinen nga ari, ket ita saan a pulos ammo dayta ti mismo nga apok nga ari.+
19 Gapuna nagisakripisio iti tortoro ken kadagiti napalukmeg ken karkarnero a nakaad-adu unay ket inawisna dagiti amin nga annak ti ari+ ken ni Abiatar+ a padi ken ni Joab+ a panguluen ti buyot; ngem saanna nga inawis ni Solomon nga adipenmo.+
20 Ket sika apok nga ari—situturong kenka dagiti mata+ ti intero nga Israel, tapno ibagam kadakuada no siasino ti agtugaw iti trono ti apok nga ari a sumaruno kenkuana.+
21 Ket pudno unay a mapasamakto nga apaman a ti apok nga ari makikaidda kadagidi ammana,+ siak ken kasta met ti anakko a Solomon sigurado nga agbalinkamto a makasemsem.”
22 Ket, adtoy! bayat a makisasao pay laeng iti ari, simrek a mismo ni Natan a mammadto.+
23 Madagdagus nga imbagada iti ari, a kunkunada: “Adtoy ni Natan a mammadto!” Kalpasan dayta isu simrek iti sanguanan ti ari ket inruknoyna ti bagina iti ari a ti rupana dumanon iti daga.+
24 Idin kinuna ni Natan: “Apok nga ari, sika kinunam aya, ‘Ni Adonias isu ti agbalinto nga ari a sumaruno kaniak, ket isu ti agtugawto iti tronok’?+
25 Ta simmalog ita nga aldaw tapno makaisakripisio+ iti tortoro ken kadagiti napalukmeg ken karkarnero a nakaad-adu unay ken maawisna dagiti amin nga annak ti ari ken dagiti panguluen ti buyot ken ni Abiatar a padi;+ ket sadiay mangmangan ken umin-inumda iti sanguananna ket kunkunaenda, ‘Agbiag koma ni Ari Adonias!’+
26 Ngem no maipapan kaniak nga adipenmo, siak ken ni Sadok+ a padi ken ni Benaias+ nga anak ni Jehoiada ken ni Solomon nga adipenmo saanna nga inawis.+
27 No naggapu iti apok nga ari ti pannakapasamak daytoy a banag, no kasta saanmo nga impakaammo iti adipenmo+ no siasino ti rumbeng nga agtugaw iti trono ti apok nga ari a sumaruno kenkuana.”
28 Ni Ari David simmungbat ita ket kinunana: “Dakayo a lallaki, ayabanyo ni Bat-seba+ maipaay kaniak.” Iti kasta isu simrek iti sanguanan ti ari ket nagtakder iti sanguanan ti ari.
29 Ket ti ari nagsapata+ ket kinunana: “Kas sibibiag ni Jehova+ a nangsubbot+ iti kararuak+ iti isuamin a rigat,+
30 kas iti insapatak kenka babaen ken Jehova a Dios ti Israel, a kinunak, ‘Ni Solomon nga anakmo isu ti agbalinto nga ari a sumaruno kaniak, ket isu ti agtugawto iti tronok a mangsandi kaniak!’ kasta ti aramidekto itoy nga aldaw.”+
31 Idin nagrukob ni Bat-seba a ti rupana dumanon iti daga ket inruknoyna+ ti bagina iti ari ket kinunana: “Agbiag koma ti apok nga Ari David agingga iti tiempo a di nakedngan!”+
32 Madagdagus a kinuna ni Ari David: “Dakayo a lallaki, ayabanyo maipaay kaniak ni Sadok+ a padi ken ni Natan a mammadto ken ni Benaias+ nga anak ni Jehoiada.” Gapuna simrekda iti sanguanan ti ari.
33 Ket kinuna kadakuada ti ari: “Ikuyogyo dagiti adipen+ ti apoyo, ket masapul a pagsakayenyo ni Solomon nga anakko iti kabaian a mulo a kukuak+ ket isalogyo idiay Gihon.+
34 Ket ni Sadok a padi ken ni Natan a mammadto masapul a pulotanda+ isuna sadiay kas ari iti Israel; ket masapul a puyotenyo ti tangguyob+ ket kunaenyo, ‘Agbiag koma ni Ari Solomon!’+
35 Ket masapul a sumang-atkayo a sumurot kenkuana, ket isu masapul a sumrek ken agtugaw iti tronok; ket isu agarinto a mangsandi kaniak, ket kasapulanto a parebbengak nga agbalin a panguluen iti Israel ken iti Juda.”
36 Dagus a ni Benaias nga anak ni Jehoiada simmungbat iti ari ket kinunana: “Amen!+ Sapay koma ta kasta ti sawen ni Jehova a Dios ti apok nga ari.+
37 No kasano a ni Jehova adda idi iti apok nga ari,+ kasta koma ti kaaddana ken Solomon,+ ket sapay koma ta pagbalinenna ti tronona a dakdakkel+ ngem ti trono ni apok nga Ari David.”
38 Ket ni Sadok+ a padi ken ni Natan+ a mammadto ken ni Benaias+ nga anak ni Jehoiada ken dagiti Kereteo+ ken dagiti Peleteo+ simmalogda ket pinagsakayda ni Solomon iti kabaian a mulo ni Ari David,+ ket kalpasanna impanda idiay Gihon.+
39 Ni Sadok a padi innalana ita ti sara ti lana+ manipud iti tolda+ ket pinulotanna+ ni Solomon; ket rinugianda a puyoten ti tangguyob, ket amin dagiti tattao nagriawda a kunkunada: “Agbiag koma ni Ari Solomon!”+
40 Kalpasan dayta simmang-at a simmurot kenkuana dagiti amin a tattao, ket dagiti tattao nagtoktokarda kadagiti plauta+ ken nagragrag-oda buyogen ti dakkel a rag-o,+ iti kasta nagrengngat ti daga+ gapu iti daranudorda.
41 Ket ni Adonias ken amin dagidiay naawis a kimmuyog kenkuana nangngegda dayta, idi nga isuda nalpasda a nangan.+ Idi nangngeg ni Joab ti uni ti tangguyob, dagus a kinunana: “Ania ti kayat a sawen ti daranudor ti ili a naariwawa?”+
42 Bayat nga agsasao pay laeng, ay ket, adtoy immay ni Jonatan+ nga anak ni Abiatar a padi. Idin kinuna ni Adonias: “Sumrekka, ta maysaka a maingel a lalaki, ken mangyegka iti naimbag a damag.”+
43 Ngem simmungbat ni Jonatan ket kinunana ken Adonias: “Saan! Ni met laeng apotayo nga Ari David pinagbalinna ni Solomon nga ari.+
44 Gapuna ti ari imbaonna a kumuyog kenkuana ni Sadok a padi ken ni Natan a mammadto ken ni Benaias nga anak ni Jehoiada ken dagiti Kereteo ken dagiti Peleteo, ket isu pinagsakayda iti kabaian a mulo ti ari.+
45 Idin ni Sadok a padi ken ni Natan a mammadto pinulotanda isuna kas ari+ idiay Gihon; a kalpasan dayta simmang-atda nga agragrag-o manipud sadiay, ket ti ili naariwawa. Dayta ti daranudor a nangngegyo.+
46 Ket, malaksid iti dayta, ni Solomon nagtugawen iti trono ti kinaari.+
47 Ken, ti sabali pay a banag, simrek dagiti adipen ti ari tapno kablaawanda iti naimbag ni apotayo nga Ari David, a kunkunada, ‘Sapay koma ta ti Diosmo pagbalinenna ti nagan ni Solomon a nangayngayed ngem ti naganmo, ket sapay koma ta pagbalinenna ti tronona a dakdakkel ngem ti tronom!’+ Iti kasta ti ari nagruknoy iti rabaw ti pagiddaan.+
48 Ket daytoy met ti kinuna ti ari, ‘Bendito+ koma ni Jehova a Dios ti Israel, a nangted ita nga aldaw iti maysa nga agtugaw iti tronok, a makitkita dagiti bukodko a mata!’”+
49 Ket amin dagidiay naawis a naikuyog ken Adonias nangrugida nga agpigerger ken tumakder ken mapan tunggal maysa iti bukodna a dalan.+
50 Ket ni met laeng Adonias nagbuteng gapu ken Solomon. Gapuna isu timmakder ket pimmanaw ket ginammatanna dagiti sara ti altar.+
51 Idi agangay naidanon ken Solomon ti damag, a naikuna: “Adtoy ni Adonias nagbuteng ken Ari Solomon; ket adtoy isu kimpet kadagiti sara ti altar, a kunkunana, ‘Umuna iti amin isapata koma kaniak ni Ari Solomon a saannanto a papatayen ti adipenna babaen ti kampilan.’”
52 Iti daytoy kinuna ni Solomon: “No isu agbalinto a maingel a lalaki, awanto ti matnag a maysa a buokna+ iti daga; ngem no ti dakes masarakan kenkuana,+ kasapulanto met a matay.”+
53 Gapuna nagbaon ni Ari Solomon ket isu imbabada manipud iti altar. Idin simrek ket nagruknoy ken Ari Solomon; a kalpasan dayta kinuna kenkuana ni Solomon: “Mapankan iti bukodmo a balay.”+
