Sang 59 C.E., gindala sang kapoy nga mga soldado ang pila ka bilanggo sa Roma. Nag-agi sila sa ganhaan sang Porta Capena. Makita nila sa Palatine Hill ang palasyo ni Emperador Nero, nga ginaguardiahan sang mga soldado sang Pretorio nga may mga espada nga natago sa ila pormal nga mga toga. * Ginpaagi sang senturyon nga si Julio ang mga bilanggo sa Roman Forum kag Viminal Hill. Nag-agi man sila sa isa ka hardin nga madamo sing altar para sa mga dios sang Roma kag sa isa ka daku nga lugar nga ginagamit para sa mga parada kag sa paghanas sa mga soldado.

Kaupod sa mga bilanggo si apostol Pablo. Pila ka bulan antes sini, sang naabtan sila sing bagyo samtang nagapanakayon, ginsilingan sia sang anghel sang Dios: “Kinahanglan mag-atubang ka kay Cesar.” (Binu. 27:24) Matabo gid bala ini? Sang gintan-aw niya ang kapital sang Emperyo sang Roma, mahimo nadumduman niya ang ginsiling sa iya ni Ginuong Jesus sa Torre sang Antonia sa Jerusalem. “Magpakaisog ka!” siling ni Jesus. “Kay subong nga nagpanaksi ka sing maid-id tuhoy sa akon sa Jerusalem, dapat ka man magpanaksi sa Roma.”—Binu. 23:10, 11.

Mahimo nagatulok si Pablo sa Castra Praetoria—isa ka mataas nga pader nga may dingding nga pula nga tisa nga sa ibabaw may mga pamakod kag torre. Diri nagaistar ang mga Guardia sang Pretorio, nga nagaalagad subong personal nga guardia sang emperador, kag subong man ang mga pulis sa siudad. May 12 ka cohort * ukon grupo sang Pretorio kag pila ka  grupo sang pulis sa siudad nga nagaistar diri. Puede ini maistaran sang linibo ka soldado, lakip na sang mga kabalyero. Ang Castra Praetoria nagapahanumdom sa gahom sang Emperador. Bangod ang Guardia sang Pretorio amo ang nagabantay sa mga bilanggo halin sa mga probinsia, ginpaagi ni Julio ang iya grupo sa isa sa apat ka mayor nga gawang. Pagkatapos sang mabudlay nga paglakbay sing pila ka bulan, nadul-ong gid man niya ang mga bilanggo sa ila destinasyon.—Binu. 27:1-3, 43, 44.

Sa iya pagpanakayon, nakakita si Pablo sing mga palanan-awon nga nagapahibalo nga makaluwas ang tanan sa pagkalunod sang sakayan. Wala sia nahalitan bisan ginkagat sia sang dalitan nga man-ug. Gin-ayo niya ang mga balatianon sa isla sang Malta, gani nagsiling ang mga tawo didto nga isa sia ka dios. Ini nga mga balita mahimo nakalab-ot sa Guardia sang Pretorio nga nagapati sa mga disparatis.

May nakilala na si Pablo nga mga utod halin sa Roma nga ‘nagkadto sa iya sa Tiendahan sang Apio kag Tres Tavernas.’ (Binu. 28:15) Pero subong bilanggo, paano niya matuman ang iya handum nga ipahayag ang maayong balita sa Roma? (Roma 1:14, 15) Ang iban nagahunahuna nga dalhon ang mga bilanggo sa kapitan sang guardia. Kon amo sini, posible nga gindala si Pablo sa lider sang Pretorio nga si Afranius Burrus, nga mahimo ikaduha sa emperador. * Matuod man ini ukon indi, ang mapat-od naton amo nga ginaguardiahan na sina nga tion si Pablo sang isa ka ordinaryo nga soldado sang Pretorio, indi sang senturyon. Gintugutan sia nga mangita sang iya dalayunan kag makabaton sing mga bisita nga iya ginbantalaan “nga wala sing upang.”—Binu. 28:16, 30, 31.

Mahimo nga gin-interbyu ni Burrus si apostol Pablo sa palasyo ukon sa kampo sang Pretorio antes ipresentar ang iya kaso kay Nero. Wala ginpalampas ni Pablo ini nga kahigayunan nga ‘makapanaksi sa mga kubos kag kadalagkuan.’ (Binu. 26:19-23) Wala naton mapat-od kon ano gid ang resulta sang pagpangusisa ni Burrus, pero nahibaluan naton nga wala niya ginpabilanggo si Pablo sa kampo sang Pretorio. *

 Daku ang balay nga gin-arkilahan ni Pablo gani puede sia makabaton sing mga bisita nga “bantog nga mga lalaki sang mga Judiyo” kag makapanaksi sa ila pati na sa “madamo . . . nga nagkadto sa iya ginadayunan.” Bisan ang mga soldado sang Pretorio nakabati man sa iya “pagpanaksi sing maid-id” sa mga Judiyo parte sa Ginharian kag kay Jesus, nga iya ginhimo “halin sa aga tubtob sa gab-i.”—Binu. 28:17, 23.

Ang grupo sang Pretorio nga nagabantay sa palasyo nagabuslanay adlaw-adlaw kada ikawalo nga oras. Ang nagaguardia kay Pablo regular man nga nagabuslanay. Sa sulod sang duha ka tuig nga pagkabilanggo sang apostol, ang mga soldado nakabati samtang ginadikta niya ang mga sulat para sa taga-Efeso, Filipos, Colosas, kag sa mga Cristiano nga Hebreo. Nakita man nila sia nga nagahimo sing sulat para sa isa ka Cristiano nga si Filemon. Bisan ara sa prisuhan, ginhatagan ni Pablo sing igtalupangod ang naglayas nga ulipon nga si Onesimo, ‘nga sa iya nangin amay sia samtang yara sia sa mga gapos sang pagkabilanggo,’ kag ginpapauli ini sa iya agalon. (Filem. 10) Nagpakita man si Pablo sing personal nga interes sa mga nagaguardia sa iya. (1 Cor. 9:22) Mahimo ginpamangkot niya ang isa ka soldado kon sa diin ginagamit ang lainlain nga hinganib, dayon gingamit ini nga impormasyon sa isa ka maayo nga ilustrasyon.—Efe. 6:13-17.

Ang pagkabilanggo ni Pablo nakabulig sa “pag-uswag sang maayong balita” sa Guardia sang Pretorio kag sa iban pa. (Fil. 1:12, 13) Ang mga nagaistar sa Castra Praetoria may mga koneksion sa bug-os nga Emperyo sang Roma, subong man sa emperador kag sa iya daku nga panimalay. Ini nga panimalay ginatapuan sang mga miembro sang pamilya, mga alagad, kag mga ulipon, nga ang pila nangin Cristiano. (Fil. 4:22) Bangod sa maisog nga pagpanaksi ni Pablo, ang mga kauturan sa Roma ‘naghambal sing pulong sang Dios nga wala sing kahadlok.’—Fil. 1:14.

Ang pagpanaksi ni Pablo sa Roma nagapalig-on man sa aton samtang ‘ginabantala naton ang pulong sa maayo nga panag-on kag sa magamo nga panag-on.’ (2 Tim. 4:2) Ang pila sa aton indi makahalin sa balay, ara sa mga nursing home ukon ospital, ukon napriso pa gani bangod sa aton pagtuo. Ano man ang aton kahimtangan, mahimo kita makapanaksi sa mga nagaduaw sa aton, ukon sa mga nagakadto sa aton para maghatag sing lainlain nga serbisyo. Kon maisugon kita nga magpanaksi sa tanan nga tion, makita naton mismo nga “ang pulong sang Dios wala magapos.”—2 Tim. 2:8, 9.