Μετάβαση στο περιεχόμενο

Μετάβαση στον πίνακα περιεχομένων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΣΣΕΡΑ

Ποιος Είναι ο Ιησούς Χριστός;

Ποιος Είναι ο Ιησούς Χριστός;
  • Ποιος είναι ο ιδιαίτερος ρόλος του Ιησού;

  • Από πού ήρθε;

  • Τι είδους άτομο ήταν;

1, 2. (α) Γιατί το να ξέρετε κάποια πράγματα για έναν διάσημο άνθρωπο δεν σημαίνει ότι τον γνωρίζετε πραγματικά; (β) Ποια σύγχυση επικρατεί σχετικά με τον Ιησού;

ΥΠΑΡΧΟΥΝ πολλοί διάσημοι άνθρωποι στον κόσμο. Ορισμένοι είναι πασίγνωστοι στην τοπική τους κοινωνία, στην πόλη ή στη χώρα τους. Άλλοι είναι παγκοσμίως γνωστοί. Ωστόσο, το γεγονός και μόνο ότι ξέρετε το όνομα ενός διάσημου ανθρώπου δεν σημαίνει ότι τον γνωρίζετε πραγματικά. Δεν σημαίνει ότι ξέρετε λεπτομέρειες για το παρελθόν του και για το άτομό του.

2 Άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν ακούσει κάτι για τον Ιησού Χριστό, μολονότι έζησε στη γη πριν από 2.000 χρόνια περίπου. Εντούτοις, πολλοί βρίσκονται σε σύγχυση όσον αφορά το ποιος ήταν πράγματι ο Ιησούς. Κάποιοι λένε ότι ήταν απλώς ένας καλός άνθρωπος. Άλλοι ισχυρίζονται ότι ήταν προφήτης και τίποτα παραπάνω. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός και ότι πρέπει να τον λατρεύουμε. Πρέπει άραγε;

3. Γιατί είναι σημαντικό να γνωρίζετε την αλήθεια για τον Ιησού;

3 Είναι σημαντικό να γνωρίζετε την αλήθεια για τον Ιησού. Γιατί; Επειδή η Αγία Γραφή λέει: «Αυτό σημαίνει αιώνια ζωή, το να αποκτούν γνώση για εσένα, τον μόνο αληθινό Θεό, και για αυτόν που απέστειλες, τον Ιησού Χριστό». (Ιωάννης 17:3) Ναι, η γνώση της αλήθειας για τον Ιεχωβά Θεό και τον Ιησού Χριστό μπορεί να οδηγήσει στην αιώνια ζωή σε μια παραδεισένια γη. (Ιωάννης 14:6) Επιπρόσθετα, ο Ιησούς θέτει το καλύτερο παράδειγμα ως προς το πώς να ζούμε και να συμπεριφερόμαστε στους άλλους. (Ιωάννης 13:34, 35) Στο πρώτο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου, εξετάσαμε την αλήθεια για τον Θεό. Ας εξετάσουμε τώρα τι διδάσκει πράγματι η Αγία Γραφή για τον Ιησού Χριστό.

Ο ΥΠΟΣΧΕΜΕΝΟΣ ΜΕΣΣΙΑΣ

4. Τι σημαίνουν οι τίτλοι «Μεσσίας» και «Χριστός»;

4 Πολύ πριν γεννηθεί ο Ιησούς, η Γραφή προείπε τον ερχομό εκείνου τον οποίο θα έστελνε ο Θεός ως Μεσσία, ή Χριστό. Τόσο ο τίτλος «Μεσσίας» (που προέρχεται από εβραϊκή λέξη) όσο και ο ελληνικός τίτλος «Χριστός» σημαίνουν «Χρισμένος». Αυτός ο Υποσχεμένος επρόκειτο να χριστεί, δηλαδή να διοριστεί από τον Θεό σε μια ιδιαίτερη θέση. Σε κάποια επόμενα κεφάλαια αυτού του βιβλίου θα μάθουμε περισσότερα για τη σημαντική θέση του Μεσσία στην εκπλήρωση των υποσχέσεων του Θεού. Θα μάθουμε επίσης για τις ευλογίες που μπορεί να μας φέρει ο Ιησούς ακόμα και τώρα. Ωστόσο, πριν γεννηθεί ο Ιησούς, αναμφίβολα πολλοί αναρωτιούνταν: “Ποιος θα αποδειχτεί ότι είναι ο Μεσσίας;”

5. Για ποιο πράγμα όσον αφορά τον Ιησού ήταν πλήρως πεπεισμένοι οι μαθητές του;

5 Τον πρώτο αιώνα Κ.Χ., οι μαθητές του Ιησού από τη Ναζαρέτ ήταν πλήρως πεπεισμένοι ότι αυτός ήταν ο προειπωμένος Μεσσίας. (Ιωάννης 1:41) Ένας από τους μαθητές, κάποιος άντρας ονόματι Σίμων Πέτρος, είπε ευθέως στον Ιησού: «Εσύ είσαι ο Χριστός». (Ματθαίος 16:16) Πώς, όμως, μπορούσαν εκείνοι οι μαθητές να είναι βέβαιοι ότι ο Ιησούς πράγματι είναι ο υποσχεμένος Μεσσίας, και πώς μπορούμε να είμαστε βέβαιοι εμείς;

6. Δείξτε με παράδειγμα πώς βοήθησε ο Ιεχωβά τους πιστούς να προσδιορίσουν τον Μεσσία.

6 Οι προφήτες του Θεού που έζησαν πριν από τον Ιησού προείπαν πολλές λεπτομέρειες σχετικά με τον Μεσσία. Αυτές οι λεπτομέρειες θα βοηθούσαν τους άλλους να τον προσδιορίσουν. Θα μπορούσαμε να το δείξουμε αυτό με το εξής παράδειγμα: Υποθέστε ότι σας ζητούν να πάτε σε έναν πολυσύχναστο σταθμό λεωφορείων ή σιδηροδρομικό σταθμό ή σε κάποιο αεροδρόμιο για να παραλάβετε έναν άνθρωπο που δεν έχετε δει ποτέ πριν. Δεν θα βοηθούσε αν κάποιος σας έδινε μερικές λεπτομέρειες σχετικά με αυτόν τον άνθρωπο; Παρόμοια, μέσω των Βιβλικών προφητών, ο Ιεχωβά έδωσε μια αρκετά λεπτομερή περιγραφή των όσων θα έκανε ο Μεσσίας και των όσων θα αντιμετώπιζε. Η εκπλήρωση αυτών των πολλών προφητειών θα βοηθούσε τους πιστούς να τον προσδιορίσουν ξεκάθαρα.

7. Ποιες είναι δύο από τις προφητείες που εκπληρώθηκαν σε σχέση με τον Ιησού;

7 Εξετάστε δύο μόνο παραδείγματα. Πρώτον, 700 και πλέον χρόνια νωρίτερα, ο προφήτης Μιχαίας προείπε ότι ο Υποσχεμένος επρόκειτο να γεννηθεί στη Βηθλεέμ, μια μικρή πόλη στη γη του Ιούδα. (Μιχαίας 5:2) Πού γεννήθηκε ο Ιησούς; Σε εκείνη ακριβώς την πόλη! (Ματθαίος 2:1, 3-9) Δεύτερον, πολλούς αιώνες νωρίτερα, η προφητεία που είναι καταγραμμένη στο εδάφιο Δανιήλ 9:25 υπέδειξε το συγκεκριμένο έτος κατά το οποίο επρόκειτο να εμφανιστεί ο Μεσσίας—το 29 Κ.Χ. * Η εκπλήρωση αυτών και άλλων προφητειών αποδεικνύει ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας.

Όταν ο Ιησούς βαφτίστηκε, έγινε ο Μεσσίας, δηλαδή ο Χριστός

8, 9. Ποιες σαφέστερες αποδείξεις τού ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας δόθηκαν όταν αυτός βαφτίστηκε;

8 Προς το τέλος του 29 Κ.Χ. δόθηκαν ακόμα περισσότερες και σαφέστερες αποδείξεις τού ότι ο Ιησούς ήταν ο Μεσσίας. Εκείνο το έτος ο Ιησούς πήγε στον Ιωάννη τον Βαφτιστή για να βαφτιστεί στον Ιορδάνη Ποταμό. Ο Ιεχωβά είχε υποσχεθεί στον Ιωάννη ότι θα του έδινε ένα σημείο για να μπορέσει να αναγνωρίσει τον Μεσσία. Ο Ιωάννης είδε εκείνο το σημείο όταν βαφτίστηκε ο Ιησούς. Η Γραφή λέει ότι συνέβησαν τα εξής: «Αφού βαφτίστηκε, ο Ιησούς ανέβηκε αμέσως από το νερό· και τότε άνοιξαν οι ουρανοί, και είδε πνεύμα Θεού να κατεβαίνει σαν περιστέρι και να έρχεται πάνω του. Ακούστηκε, επίσης, φωνή από τους ουρανούς που είπε: “Αυτός είναι ο Γιος μου ο αγαπητός, τον οποίο έχω επιδοκιμάσει”». (Ματθαίος 3:16, 17) Αφού είδε και άκουσε όσα συνέβησαν, ο Ιωάννης δεν είχε καμιά αμφιβολία ότι ο Ιησούς στάλθηκε από τον Θεό. (Ιωάννης 1:32-34) Τη στιγμή που το πνεύμα του Θεού, η ενεργός δύναμή του, εκχύθηκε πάνω στον Ιησού εκείνη την ημέρα, ο Ιησούς έγινε ο Μεσσίας, δηλαδή ο Χριστός, αυτός που διορίστηκε Ηγέτης και Βασιλιάς.—Ησαΐας 55:4.

9 Η εκπλήρωση των Βιβλικών προφητειών και η μαρτυρία του ίδιου του Ιεχωβά Θεού δείχνουν ξεκάθαρα ότι ο Ιησούς ήταν ο υποσχεμένος Μεσσίας. Η Γραφή, όμως, δίνει απάντηση και σε άλλα δύο σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τον Ιησού Χριστό: Από πού ήρθε και τι είδους άτομο ήταν;

ΑΠΟ ΠΟΥ ΗΡΘΕ Ο ΙΗΣΟΥΣ;

10. Τι διδάσκει η Γραφή σχετικά με την ύπαρξη του Ιησού προτού έρθει στη γη;

10 Η Γραφή διδάσκει ότι ο Ιησούς ζούσε στον ουρανό προτού έρθει στη γη. Ο Μιχαίας προφήτευσε ότι ο Μεσσίας επρόκειτο να γεννηθεί στη Βηθλεέμ και είπε επίσης ότι η αρχή Του ήταν «από παλιούς καιρούς». (Μιχαίας 5:2) Σε πολλές περιπτώσεις, ο ίδιος ο Ιησούς είπε ότι ζούσε στον ουρανό προτού γεννηθεί ως άνθρωπος. (Ιωάννης 3:13· 6:38, 62· 17:4, 5) Ως πνευματικό πλάσμα στον ουρανό, ο Ιησούς είχε ιδιαίτερη σχέση με τον Ιεχωβά.

11. Πώς δείχνει η Γραφή ότι ο Ιησούς είναι ο πιο αγαπητός Γιος του Ιεχωβά;

11 Ο Ιησούς είναι ο πιο αγαπητός Γιος του Ιεχωβά—και δικαιολογημένα. Αυτός αποκαλείται «ο πρωτότοκος όλης της δημιουργίας», επειδή ήταν το πρώτο δημιούργημα του Θεού. * (Κολοσσαείς 1:15) Υπάρχει και κάτι άλλο που κάνει αυτόν τον Γιο ξεχωριστό. Είναι ο “μονογενής Γιος”. (Ιωάννης 3:16) Αυτό σημαίνει ότι ο Ιησούς είναι ο μόνος που δημιουργήθηκε απευθείας από τον Θεό. Ο Ιησούς είναι επίσης ο μόνος τον οποίο χρησιμοποίησε ο Θεός όταν δημιούργησε όλα τα άλλα πράγματα. (Κολοσσαείς 1:16) Επιπρόσθετα, ο Ιησούς αποκαλείται «ο Λόγος». (Ιωάννης 1:14) Αυτό μας δείχνει ότι εκείνος μιλούσε εκ μέρους του Θεού, αναμφίβολα μεταφέροντας αγγέλματα και οδηγίες στους άλλους γιους του Πατέρα, τόσο πνευματικούς όσο και ανθρώπινους.

12. Πώς ξέρουμε ότι ο πρωτότοκος Γιος δεν είναι ίσος με τον Θεό;

12 Είναι ο πρωτότοκος Γιος ίσος με τον Θεό, όπως πιστεύουν μερικοί; Η Γραφή δεν διδάσκει κάτι τέτοιο. Όπως είδαμε στην προηγούμενη παράγραφο, ο Γιος δημιουργήθηκε. Προφανώς, λοιπόν, είχε αρχή, ενώ ο Ιεχωβά Θεός δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος. (Ψαλμός 90:2) Ο μονογενής Γιος ούτε καν σκέφτηκε ποτέ να προσπαθήσει να γίνει ίσος με τον Πατέρα του. Η Γραφή διδάσκει σαφώς ότι ο Πατέρας είναι μεγαλύτερος από τον Γιο. (Ιωάννης 14:28· 1 Κορινθίους 11:3) Μόνο ο Ιεχωβά είναι «ο Θεός ο Παντοδύναμος». (Γένεση 17:1) Συνεπώς, κανείς δεν είναι ίσος με αυτόν. *

13. Τι εννοεί η Γραφή όταν λέει ότι ο Γιος είναι «η εικόνα του αόρατου Θεού»;

13 Ο Ιεχωβά και ο πρωτότοκος Γιος του απολάμβαναν στενή συναναστροφή επί δισεκατομμύρια χρόνια—πολύ πριν δημιουργηθούν οι έναστροι ουρανοί και η γη. Πόσο πρέπει να αγαπούσαν ο ένας τον άλλον! (Ιωάννης 3:35· 14:31) Αυτός ο αγαπητός Γιος ήταν ακριβώς όπως ο Πατέρας του. Να γιατί η Γραφή αναφέρει ότι ο Γιος είναι «η εικόνα του αόρατου Θεού». (Κολοσσαείς 1:15) Ναι, όπως ακριβώς ένας ανθρώπινος γιος μπορεί να μοιάζει πολύ στον πατέρα του από διάφορες απόψεις, αυτός ο ουράνιος Γιος αντανακλούσε τις ιδιότητες και την προσωπικότητα του Πατέρα του.

14. Πώς έφτασε ο μονογενής Γιος του Ιεχωβά στο σημείο να γεννηθεί ως άνθρωπος;

14 Ο μονογενής Γιος του Ιεχωβά άφησε πρόθυμα τον ουρανό και ήρθε στη γη για να ζήσει ως άνθρωπος. Αλλά ίσως αναρωτιέστε: “Πώς ήταν δυνατόν ένα πνευματικό πλάσμα να γεννηθεί ως άνθρωπος;” Για να το επιτελέσει αυτό, ο Ιεχωβά έκανε ένα θαύμα. Μετέφερε τη ζωή του πρωτότοκου Γιου του από τον ουρανό στη μήτρα μιας Ιουδαίας παρθένας που λεγόταν Μαρία. Δεν περιλαμβανόταν ανθρώπινος πατέρας. Με αυτόν τον τρόπο, η Μαρία γέννησε έναν τέλειο γιο και τον ονόμασε Ιησού.—Λουκάς 1:30-35.

ΤΙ ΕΙΔΟΥΣ ΑΤΟΜΟ ΗΤΑΝ Ο ΙΗΣΟΥΣ;

15. Γιατί μπορούμε να πούμε ότι μέσω του Ιησού γνωρίζουμε καλύτερα τον Ιεχωβά;

15 Τα όσα είπε και έκανε ο Ιησούς όταν ήταν στη γη μάς βοηθούν να τον γνωρίσουμε καλά. Επιπρόσθετα, μέσω του Ιησού γνωρίζουμε καλύτερα τον Ιεχωβά. Γιατί συμβαίνει αυτό; Θυμηθείτε ότι αυτός ο Γιος αποτελεί τέλεια αντανάκλαση του Πατέρα του. Να γιατί ο Ιησούς είπε σε έναν μαθητή του: «Αυτός που έχει δει εμένα έχει δει και τον Πατέρα». (Ιωάννης 14:9) Τα τέσσερα Γραφικά βιβλία που είναι γνωστά ως Ευαγγέλια—του Ματθαίου, του Μάρκου, του Λουκά και του Ιωάννη—μας λένε πολλά για τη ζωή, τη δράση και τις προσωπικές ιδιότητες του Ιησού Χριστού.

16. Ποιο ήταν το κύριο άγγελμα του Ιησού, και από πού προέρχονταν οι διδασκαλίες του;

16 Ο Ιησούς ήταν πασίγνωστος ως “Δάσκαλος”. (Ιωάννης 1:38· 13:13) Τι δίδασκε; Κατά κύριο λόγο, το άγγελμά του ήταν «τα καλά νέα της βασιλείας»—δηλαδή της Βασιλείας του Θεού, της ουράνιας κυβέρνησης η οποία θα ασκήσει εξουσία σε ολόκληρη τη γη και θα φέρει ατελείωτες ευλογίες στους υπάκουους ανθρώπους. (Ματθαίος 4:23) Τίνος ήταν αυτό το άγγελμα; Ο ίδιος ο Ιησούς είπε: «Αυτά που διδάσκω εγώ δεν είναι δικά μου, αλλά είναι εκείνου που με έστειλε», δηλαδή του Ιεχωβά. (Ιωάννης 7:16) Ο Ιησούς γνώριζε ότι ο Πατέρας του θέλει να ακούσουν οι άνθρωποι τα καλά νέα της Βασιλείας. Στο Κεφάλαιο 8 θα μάθουμε περισσότερα για τη Βασιλεία του Θεού και για όσα θα επιτελέσει αυτή.

17. Πού δίδασκε ο Ιησούς, και γιατί κατέβαλλε σθεναρές προσπάθειες για να διδάσκει άλλους;

17 Πού δίδασκε ο Ιησούς; Οπουδήποτε έβρισκε ανθρώπους—στην ύπαιθρο καθώς και σε πόλεις, χωριά, αγορές, αλλά και στα σπίτια τους. Ο Ιησούς δεν περίμενε να έρθουν οι άνθρωποι σε αυτόν. Πήγαινε ο ίδιος στους ανθρώπους. (Μάρκος 6:56· Λουκάς 19:5, 6) Γιατί κατέβαλλε ο Ιησούς τόσο σθεναρές προσπάθειες και αφιέρωνε τόσο πολύ από το χρόνο του στο κήρυγμα και στη διδασκαλία; Επειδή αυτό ήταν το θέλημα του Θεού για εκείνον. Ο Ιησούς έκανε πάντοτε το θέλημα του Πατέρα του. (Ιωάννης 8:28, 29) Υπήρχε όμως άλλος ένας λόγος για τον οποίο κήρυττε. Ένιωθε συμπόνια για τα πλήθη των ανθρώπων που πήγαιναν να τον δουν. (Ματθαίος 9:35, 36) Αυτοί ήταν παραμελημένοι από τους θρησκευτικούς ηγέτες τους, οι οποίοι έπρεπε να τους είχαν διδάξει την αλήθεια για τον Θεό και τους σκοπούς του. Ο Ιησούς ήξερε πόση ανάγκη είχαν οι άνθρωποι να ακούσουν το άγγελμα της Βασιλείας.

18. Ποιες ιδιότητες του Ιησού σάς ελκύουν περισσότερο;

18 Ο Ιησούς ήταν άνθρωπος με τρυφερή θέρμη και βαθιά αισθήματα. Επομένως, ήταν προσιτός στους άλλους και καλοσυνάτος. Ακόμα και τα παιδιά ένιωθαν άνετα μαζί του. (Μάρκος 10:13-16) Ο Ιησούς ήταν αμερόληπτος. Μισούσε τη διαφθορά και την αδικία. (Ματθαίος 21:12, 13) Σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν έχαιραν μεγάλου σεβασμού και είχαν λίγα προνόμια, εκείνος τους συμπεριφερόταν με αξιοπρέπεια. (Ιωάννης 4:9, 27) Ο Ιησούς εκδήλωνε γνήσια ταπεινοφροσύνη. Σε μια περίπτωση, έπλυνε τα πόδια των αποστόλων του, υπηρεσία που συνήθως εκτελούσε κάποιος ταπεινός υπηρέτης.

Ο Ιησούς κήρυττε οπουδήποτε έβρισκε ανθρώπους

19. Ποιο παράδειγμα δείχνει ότι ο Ιησούς ήταν ευαίσθητος στις ανάγκες των άλλων;

19 Ο Ιησούς ήταν ευαίσθητος στις ανάγκες των άλλων. Αυτό γινόταν ιδιαίτερα φανερό όταν, με τη δύναμη του πνεύματος του Θεού, εκτελούσε θαυματουργικές θεραπείες. (Ματθαίος 14:14) Για παράδειγμα, ένας λεπρός ήρθε στον Ιησού και είπε: «Αν εσύ θέλεις, μπορείς να με καθαρίσεις». Ο Ιησούς αισθάνθηκε προσωπικά τον πόνο και την οδύνη αυτού του ανθρώπου. Νιώθοντας ευσπλαχνία, ο Ιησούς άπλωσε το χέρι του και άγγιξε τον άνθρωπο, λέγοντας: «Θέλω. Καθαρίσου». Ο άρρωστος θεραπεύτηκε! (Μάρκος 1:40-42) Μπορείτε να φανταστείτε πώς πρέπει να ένιωσε εκείνος ο άνθρωπος;

ΠΙΣΤΟΣ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ

20, 21. Πώς έθεσε ο Ιησούς παράδειγμα όσιας υπακοής στον Θεό;

20 Ο Ιησούς έθεσε το καλύτερο παράδειγμα όσιας υπακοής στον Θεό. Παρέμεινε πιστός στον ουράνιο Πατέρα του αντιμετωπίζοντας κάθε είδους περιστάσεις και κάθε μορφής εναντίωση και παθήματα. Ο Ιησούς αντιστάθηκε σταθερά και με επιτυχία στους πειρασμούς του Σατανά. (Ματθαίος 4:1-11) Σε κάποια περίπτωση, μερικοί από τους ίδιους τους συγγενείς του Ιησού δεν έθεσαν πίστη σε αυτόν και έλεγαν μάλιστα ότι είχε «χάσει τα λογικά του». (Μάρκος 3:21) Αλλά ο Ιησούς δεν άφησε να τον επηρεάσουν. Εξακολούθησε να κάνει το έργο του Θεού. Παρά τις προσβολές και την κακομεταχείριση, ο Ιησούς συνέχισε να εκδηλώνει εγκράτεια και ποτέ δεν προσπάθησε να βλάψει εκείνους που του εναντιώνονταν.—1 Πέτρου 2:21-23.

21 Ο Ιησούς παρέμεινε πιστός ως το θάνατο—έναν σκληρό και επώδυνο θάνατο στα χέρια των εχθρών του. (Φιλιππησίους 2:8) Σκεφτείτε τι υπέμεινε την τελευταία ημέρα της ανθρώπινης ζωής του. Τον συνέλαβαν, τον κατηγόρησαν ψευδομάρτυρες, τον καταδίκασαν διεφθαρμένοι δικαστές, τον περιγέλασαν όχλοι και τον βασάνισαν στρατιώτες. Καρφωμένος στο ξύλο, κραύγασε αφήνοντας την τελευταία του πνοή: «Έχει επιτελεστεί!» (Ιωάννης 19:30) Εντούτοις, την τρίτη ημέρα μετά το θάνατο του Ιησού, ο ουράνιος Πατέρας του τον ανέστησε και πάλι σε πνευματική ζωή. (1 Πέτρου 3:18) Μερικές εβδομάδες αργότερα, επέστρεψε στον ουρανό. Εκεί, «κάθησε στα δεξιά του Θεού» και περίμενε να λάβει βασιλική εξουσία.—Εβραίους 10:12, 13.

22. Τι επιτέλεσε ο Ιησούς παραμένοντας πιστός ως το θάνατο;

22 Τι επιτέλεσε ο Ιησούς παραμένοντας πιστός ως το θάνατο; Στην πραγματικότητα, ο θάνατος του Ιησού προσφέρει σε εμάς την ευκαιρία για αιώνια ζωή σε μια παραδεισένια γη, σε αρμονία με τον αρχικό σκοπό του Ιεχωβά. Το πώς μπορεί να γίνει αυτό χάρη στο θάνατο του Ιησού θα εξεταστεί στο επόμενο κεφάλαιο.

^ παρ. 7 Για μια εξήγηση της προφητείας του Δανιήλ που εκπληρώθηκε σε σχέση με τον Ιησού, βλέπε Παράρτημα, σελίδες 197-199.

^ παρ. 11 Ο Ιεχωβά αποκαλείται Πατέρας επειδή είναι ο Δημιουργός. (Ησαΐας 64:8) Εφόσον ο Ιησούς δημιουργήθηκε από τον Θεό, αποκαλείται Γιος του Θεού. Για παρόμοιους λόγους, άλλα πνευματικά πλάσματα, ακόμα και ο άνθρωπος Αδάμ, αποκαλούνται γιοι του Θεού.—Ιώβ 1:6· Λουκάς 3:38.

^ παρ. 12 Για περισσότερες αποδείξεις τού ότι ο πρωτότοκος Γιος δεν είναι ίσος με τον Θεό, βλέπε Παράρτημα, σελίδες 201-204.