«Skotol kʼakʼal skʼan oyuk smalael yuʼunik li nupultsʼakaletike. Li jun tojol tseb o tojol kereme xuʼ van mu tsotsuk skʼoplal chilik ti oyuk smalael yuʼunike. Pe jaʼuk li nupultsʼakaletike toj tsots tajek skʼoplal ti oyuk smalael yuʼunik mi tskʼan lek chbat li snupunelike» (John).

•  ¿Kʼu yuʼun skʼan oyuk smalael avuʼun?

•  ¿Kʼusi skʼan xapas sventa oyuk mas smalael avuʼune?

•  Toj tsots skʼoplal ti oyuk smalael kuʼuntike

•   Li nupultsʼakaletike ta anil chilbe sbaik li kʼusitik jelelik-oe.

   «Kʼalal jal xa ox anupunelike, ta anil xa noʼox chavakʼ venta ti oy kʼusi mu xakʼupin ta stojolal li anup achiʼile. Kʼalal jech chanope, xuʼ me anil xchʼay avuʼun li smalaele» (Jessena).

•   Xuʼ me kʼusiuk xa noʼox xaval mi chʼabal smalael avuʼune.

   «Chkal ta anil li kʼusi ta jnope, muʼyuk xa ta jnopbe skʼoplal. Ti oyuk mas smalael kuʼune, ta jnop jechuk li kʼusi kʼot ta pasele, ta jchʼay ta koʼonton xchiʼuk tsʼijil chikom» (Carmen).

  Li kʼusi chal Vivliae: «Li kʼanelale xmalaj yuʼun xchiʼuk lek yoʼonton» (1 Korintios 13:4). Ti jechuke oy tajek smalael yuʼunik li chaʼvoʼ krixchano ti skʼanoj sbaike. Pe mu skotoluk velta jech chkʼot ta pasel. Li John ti laj xa yal sloʼil ta slikebale, xi to chale: «Jech kʼuchaʼal li yan lekil talelaletike, li smalael kuʼuntike xuʼ anil xchʼay batel, jaʼ mas vokol chkaʼitik ti jtsʼitestik-o li talelal taje. Pe sventa oyuk mas smalael kuʼuntike, skʼan xkakʼ kipaltik».

•   Kʼalal oy kʼusi chkʼot ta pasel ti muʼyuk jech amalaojike.

   Skʼelobil: Kʼalal oy kʼusi kʼux chalbot li anup achiʼile, chakʼan jech chapakbe sutel ek.

  Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Mu me ta aniluc noʼox xaʼilin, yuʼun li ilinele jaʼ jech stalelic li bochʼotic bolique» (Eclesiastés 7:9).

   Li kʼusi skʼan xapase: Pajan o nopo jlikeluk. Kʼalal skʼan to xatakʼave, nopo ti maʼuk tskʼan tsyayijesot li anup achiʼil ta skoj li kʼusi laj yale. Xi chal li jlik livro Fighting for Your Marriage (Luche por salvar su matrimonio): «Jutuk mu jkotoltikuk jaʼ jech chijtakʼav ti kʼu yelan laj kaʼibetik smelolale maʼuk ta jtsaktik ta venta li kʼusi oy ox ta yoʼonton ta melel li jnup jchiʼiltike».

   Akʼo mi yolbaj jech la spas li anup achiʼile, oyuk me smalael avuʼun xchiʼuk mu me xapak sutel, mi jech chapase muʼyuk tstsatsaj batel avuʼunik. Xi chal li Vivliae: «Jech chac cʼu chaʼal cʼocʼ ti te noʼox chtuʼp me muʼyuc siʼile» (Proverbios 26:20).

   «Mi avajkontra xa chavil li avajnile, nopbo skʼoplal jlikeluk ti kʼu yuʼun akʼanoje xchiʼuk oyuk kʼusi kʼupil sba xapas ta anil ta stojolal» (Ethan).

  Nopo ta sventa liʼe:

  •  ¿Kʼusi chapas kʼalal oy kʼusi chal o tspas li anup achiʼil ti muʼyuk lek chavile?

  •  Mi oy jech kʼot ta pasel ta jelavele, ¿kʼuxi xuʼ xavakʼ ta ilel ti oy mas smalael avuʼune?

•   Kʼalal jtos noʼox kʼusi chlik-o akʼopike.

   Skʼelobil: Kʼalal mu suj sba li anup achiʼile, persa chamala xchiʼuk chlik kapuk ajol.

   Teksto ta Vivlia ti tsots skʼoplale: «Jechuk-o me tsʼikbo abaik ta jujuntal xchiʼuk mu me xajalanbe abaik ta jujuntal ti chapasbe abaik pertone» (Kolosenses 3:13).

   Li kʼusi skʼan xapase: Mu jaʼuk xbat ta avoʼonton li kʼusi chakʼan atuke, jaʼuk xapas sventa slekilal li anupunelike. Xi xajakʼbe abae: «Mi jaʼ bat ta koʼonton li kʼusi yakal chkʼot ta pasele, ¿mi xuʼ van sok li jnupunelkutike?». Vuleso ta ajol xtok ti xi chal li Vivliae: «Yuʼun ep ta velta ta jmak kakan jkotoltik» (Santiago 3:2). Taje jaʼ skʼan xal ti ep bu skʼan xalekub eke.

   «Bateltike jaʼ mas oy smalael kuʼun ta stojolal li kamigotake ti jaʼ muʼyuk li ta stojolal jmalale. Ta skoj jnaʼ ti jaʼ mas ta jchiʼine, chkilbe xa noʼox ta anil li spaltaile. Li smalaele jaʼ te chlik talel li ta kʼanelale, jaʼ svinajeb ti chij-ichʼvan ta mukʼe, taje toj tsots skʼoplal ti jechuk jpastik li ta jnupuneltike» (Nia).

   Nopo ta sventa liʼe:

  •  ¿Mi oy smalael avuʼun kʼalal oy kʼusi muʼyuk lek chbat ta pasel yuʼun li anup achiʼile?

  •  ¿Kʼusi skʼan xapas sventa oyuk mas smalael avuʼun mi oy jech kʼot ta pasel ta jelavele?