ဒ်ပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီး သးအသိး ဆဲးလဲၤထီၣ်လဲၤထီတက့ၢ်
“လဲၤတၢ်လၢသးအပူၤတက့ၢ်.”—ကလၤတံ ၅:၁၆.
၁, ၂. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ သ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဝဲကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးအဝဲမၤဝဲဒ်လဲၣ်.
ရီဘၢၤန့ၣ် ဒိးဘျၢထံဖဲအသးအိၣ် ၁၅ နံၣ်အခါဘၣ်ဆၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ တမ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတမၤတၢ်ကမၣ်နီတမံၤဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် အိၣ်ဒၣ်ယမၤဝံၤတၢ်မံၤ. ယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ခဲလၢာ် ဒီးတနံၣ်န့ၣ် ယမၤပှၤလဲၤလၢညါမၤစၢၤတၢ် တဘျုးဘျီညါလီၤ. လီၤဂာ်လၢယနီၢ်သးအဂံၢ်ဆူၣ်, ဘၣ်ဆၣ် ယတူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်လီၤဟိအိၣ်ဝဲတမံၤလီၤ.”
၂ ရီဘၢၤဆီဟံၣ်ဆီဃီဝံၤမး နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲ အတၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ်လီၤ. အဝဲဒီးအမါန့ၣ် တဘျီတခီၣ် သံကွၢ်လိာ်အသးတၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးလံာ်စီဆှံအဂ့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အမါန့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ လံာ်စီဆှံဂ့ၤဂ့ၤအဃိ စံးဆၢက့ၤဝဲ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်ညီညီဖိလီၤ. မ့မ့ၢ်ရီဘၢၤန့ၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲတၢ်စံးဆၢဘၣ်အဃိ အမဲာ်ဆှးဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယတသ့ၣ်ညါတၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဒီးယဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ ယကဲယမါအခိၣ်အဃိ ယကဘၣ်မၤတၢ်တမံၤမံၤသၢၣ်.” အဃိ အဝဲတဲဝဲလၢ “ယမၤလိအါထီၣ်လံာ်စီဆှံ ဒီးယဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်ကတၢၢ်အဃိ လၢခံယတၢ်နၢ်ပၢၢ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.”
၃. (က) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ရီဘၢၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၃ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ရီဘၢၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မၤလိအရ့ဒိၣ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတနီၤ, ပထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် ဒီးလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ထီဘိလီၤ. ပမၤဒ်အံၤသနာ်က့ ပတကဲထီၣ် ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဒံးဘၣ်. မ့တမ့ၢ် ပဂုာ်ကျဲးစၢးကဲထီၣ်ပှၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်သမံသမိးလီၤက့ၤပသးန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ တၢ်လၢပကဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်အီၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးဝဲလီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၃:၁၆) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်သံကွၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်သၢဖျၢၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢလီၤ. (၁) ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (၂) ပမၤဆူၣ်ထီၣ်ပနီၢ်သး ကသ့ဒ်လဲၣ်. (၃) ပနီၢ်သးမ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူကိးနံၤဒဲးအပူၤဒ်လဲၣ်.
ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါကသ့ဒ်လဲၣ်
၄. တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အ့းဖ့းစူး ၄:၂၃, ၂၄ န့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးမတၤတဖၣ်လဲၣ်.
၄ ဖဲပစးထီၣ် မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤအခါ ပဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲလၢ အကဲဘျုးလၢ ပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးအဂီၢ်လီၤ. ပဒိးဘျၢထံဝံၤ သနာ်က့ပကဘၣ်ဆဲးမၤဒံး တၢ်ဆီတလဲလီၤ. လံာ်စီဆှံ တဲဝဲလၢပကဘၣ်ဆဲး “ကဲထီၣ် ပှၤအသီလၢသးအတၢ်ဆိကမိၣ်” လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၄:၂၃, ၂၄) ပတမ့ၢ်ပှၤအလၢအပှဲၤအဃိ ပကဘၣ်မၤ တၢ်ဆီတလဲထီဘိလီၤ. ပမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤအနံၣ် မ့ၢ်ယံာ်ထဲလဲၣ် သနာ်က့ ပကဘၣ်ဆဲးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤထီဘိလီၤ.—ဖံလံးပံၤ ၃:၁၂, ၁၃.
၅. ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် တၢ်သံကွၢ်မနုၤတဖၣ် ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၅ ပှၤသးပှၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးစၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပဝဲခဲလၢာ် ပကြၢးသမံသမိးလီၤက့ၤပသး တီတီလိၤလိၤလီၤ. ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့လီၤ. ‘မ့ၢ်ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယနီၢ်သးဆူၣ်ထီၣ်ဧါ. မ့ၢ်ယလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးအါန့ၢ်ဒံးလၢညါဧါ. ဖဲယထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ယတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒီး ယတၢ်အိၣ်ထီၣ်အိၣ်လီၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ယမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်. ယတၢ်စံးတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယပာ်ဒိၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်ယၤအခါ ယတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒီးယနီၢ်ကစၢ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးယတၢ်ကူတၢ်သိးန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်. ဖဲယထံၣ်ဘၣ် တၢ်လ့ပစီအခါ ယမၤဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်ယကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤလံဧါ.’ (အ့းဖ့းစူး ၄:၁၃) တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပနီၢ်သးဆူၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
၆. ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤဧါ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါန့ၣ် ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် တဘျီတခီၣ် ပလိၣ်ဘၣ်ပှၤဂၤအတၢ်မၤစၢၤလီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ပှၤနီၢ်ခိဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်တဖၣ် တသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် မၤသးအုး ယဟိဝၤယွၤအသးဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအအိၣ်မူဒ်ပှၤနီၢ်ခိဖိအသိးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၂:၁၄-၁၆; ၃:၁-၃) တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဆိကမိၣ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးန့ၣ် ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် စးထီၣ်မၤဝဲဒ် ပှၤနီၢ်ခိဖိအသိးအခါ အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲဒီး ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤဝဲလၢ အဆိအချ့လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် မ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤစၢၤပှၤန့ၣ် မ့ၢ်ပတူၢ်လိာ် ဒီးဆီတလဲပသးတဘျီဃီဧါ. ပမ့ၢ်မၤထွဲန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ဒိးကဲထီၣ်ပှၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်န့ၣ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၇:၅, ၉.
ကဲထီၣ်ပှၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်တက့ၢ်
၇. ဒ်သိးပကကဲထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤအဂီၢ် ထဲဒၣ်ပအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံတခါဧိၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိတလၢပှဲၤဒံးဘၣ်လဲၣ်.
၇ ပကကဲထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤအဂီၢ် ထဲဒၣ်ပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. စီၤပၤၡလိၤမိၤန့ၣ် သ့ၣ်ညါယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်ဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးအတၢ်ကတိၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤလၢလံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ လီၤစၢ်ဝဲ ဒီးတအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတုၤအကတၢၢ်ဘၣ်. (၁ စီၤပၤ ၄:၂၉, ၃၀; ၁၁:၄-၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ထဲဒၣ်ပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံန့ၣ် တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ပတၢ်နာ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၂:၆, ၇) ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၈, ၉. (က) ဒ်သိးပတၢ်နာ်ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (ခ) ဖဲပမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိကမိၣ်ထံတၢ်လၢပဖးအီၤတဖၣ်အခါ ပတၢ်တိာ်ပာ်ကဘၣ်မ့ၢ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၈ လၢတၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် စီၤပီလူး ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ ကကဲထီၣ်ပှၤ “ဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ” လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပမၤထွဲတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပမၤထွဲအီၤသ့ခီဖျိ ပမၤလိလံာ်လၢအမ့ၢ် ပအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ယွၤအတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤကသ့ဒ်လဲၣ် န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နမၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ နတၢ်အိၣ်မူအပူၤကသ့အဂီၢ်လီၤ. နမၤလိလံာ်အံၤမ့ၢ်ဝံၤသနာ်က့ ဒ်သိးနတၢ်နာ်ကဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ် နမၤလိလံာ်လၢအဂၤတဖၣ်သ့လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၂၃) ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်လၢပမၤလိအီၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးပကဘၣ်မၤထွဲအီၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအဂီၢ် ပကဘၣ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ.
၉ ဖဲပမၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးဆိကမိၣ်ထံတၢ်လၢ ပဖးအီၤတဖၣ်အခါ ပတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ဒ်သိး ပကဒိကနၣ် ဒီးမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသးန့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၈; ၁၁၉:၉၇) တကးဒံးဘၣ် ပသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢ ပကဘၣ်ဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် တၢ်လၢကမၤလီၤစၢ် ပနီၢ်သးအဂံၢ်အဘါန့ၣ်လီၤ.—တံတူး ၂:၁၁, ၁၂.
၁၀. ဒ်သိးပှၤသးစၢ်သ့ၣ်တဖၣ် အနီၢ်သးကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၀ နမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်န့ၣ် နနီၢ်သးအဖီတၢၣ်အိၣ်ဧါ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ အမၤတၢ်လၢဘ့ၤသ့လးန့ၣ် ဖဲအဝဲလဲၤထီၣ်ဝဲ ကဝီၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲလဲၤကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤသးစၢ်တဖၣ်လၢ ကဒိးဘျၢထံ ဒီးသံကွၢ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃးဒီး အနီၢ်သးဖီတၢၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤသးစၢ်အါဂၤအိၣ်ဒီးဖီတၢၣ်လၢ ကမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤ လၢခါဆူညါလီၤ. ဒီးတနီၤနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤပာ်ဝဲလၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၢလၢဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်ကလဲၤမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ် ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တနီၤနီၤန့ၣ် ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်သံကွၢ်တၢ်သံကွၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ် စံးဆၢက့ၤဝဲတဘၣ်ဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ် တပာ်လီၤနီၢ်သးအဖီတၢၣ်အဃိလီၤ. နမ့မ့ၢ်ပှၤသးစၢ်တဂၤန့ၣ် သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘ယလဲၤထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢယအဲၣ်ဒိး မၤမုာ်ယမိယပါ အသးအဃိဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်လၢယအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤနီၢ်နီၢ်အဃိဧါ.’ ပှၤသးစၢ်ဂ့ၤ ပှၤသးပှၢ်ဂ့ၤ ပဝဲခဲလၢာ်ပကြၢးအိၣ်ဒီး နီၢ်သးအဖီတၢၣ်တဖၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးနီၢ်သးအဖီတၢၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပနီၢ်သးကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၂:၁, ၁၃.
၁၁. (က) ဒ်သိးပနီၢ်သး ကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပကွၢ်လိမၤဒိး မတၤအဒိအတဲာ်သ့လဲၣ်.
၁၁ ဖဲပသ့ၣ်ညါ တၢ်လၢပကဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်အီၤအိၣ်ဝဲအခါ ပကဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲတဘျီဃီလီၤ. ပကဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ် မ့ၢ်လၢပမ့ၢ်တမၤတၢ်ဆီတလဲဘၣ်န့ၣ် ပကသံလီၤ. (ရိမ့ၤ ၈:၆-၈) ယဟိဝၤယွၤတမုၢ်လၢ် တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤလၢပအိၣ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲဟ့ၣ်ပှၤအသးစီဆှံ လၢကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ပနီၢ်ကစၢ်စ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ကၠီ(န်)ဘါ (ရ်) န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်တဂၤ ဒီးအဝဲတဲဘၣ်ဃးဒီး လူၤကၣ် ၁၃:၂၄ ဒီးတဲဝဲလၢ “ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဒိးလဲၤနုာ်ဝဲလၢ ကျဲစၢၤအအံၣ်ဘၣ်ဆၣ် နုာ်လီၤဝဲတန့ၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲတုၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်ထီၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ.” ပကဘၣ်လီၤဂာ်ဒီးစီၤယၤကိာ်လီၤ. စီၤယၤကိာ်န့ၣ် ကနိဒီးမူခိၣ်ကလူး တုၤအန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတစုလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃၂:၂၆-၂၈) တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ် ပမၤအီၤမုာ်ဒိၣ်မး ဘၣ်ဆၣ် ပတကြၢးဖးအီၤဒ် ပဖးတၢ်ဃဲၤပူအလံာ် လၢတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဘၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး ဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤအဂီၢ်လီၤ.
၁၂, ၁၃. (က) ဒ်သိးပကမၤထွဲ ရိမ့ၤ ၁၅:၅ အဂီၢ်တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. (ခ) စီၤပ့းတရူး အဒိအတဲာ် ဒီးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ဂ) ပမၤဆူၣ်ထီၣ် ပနီၢ်သး ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ် “ ဒ်သိးနနီၢ်သးကဆူၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢနမၤသ့တဖၣ်.”)
၁၂ ဒ်သိးပဆီတလဲ ပတၢ်ဆိကမိၣ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ် ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢ နီၢ်သးတကပၤန့ၣ် ယွၤအသးစီဆှံကမၤစၢၤပှၤလီၤ. လၢခံယံာ်ထီၣ်ယံာ်ထီၣ်န့ၣ် ပကဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၅:၅) ဒ်သိးပပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်သူၣ်လီသးကွံလၢအတဂ့ၤ ဒီးပမၤအါထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်သးဝဲကသ့အဂီၢ် ယွၤအသးစီဆှံကမၤစၢၤပှၤလီၤ. (ကလၤတံ ၅:၁၆, ၂၂, ၂၃) ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အလူၤတၢ်ထူးတၢ်တီၤ ဒီးလူၤဘၣ်အသးန့ၣ် တဘၣ်သးဟးဂီၤတဂ့ၤ. ဒ်သိးပသးစၢၢ်ဆၢဒီး တၢ်လၢအဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအသးကန့ၢ်အဂီၢ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံတက့ၢ်. (လူၤကၣ် ၁၁:၁၃) သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်မၢဖိပ့းတရူးအဂ့ၢ်တက့ၢ်. အဝဲတဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးထီဘိဘၣ်. (မးသဲ ၁၆:၂၂, ၂၃; လူၤကၣ် ၂၂:၃၄, ၅၄-၆၂; ကလၤတံ ၂:၁၁-၁၄) ဘၣ်ဆၣ်အဝဲတတူၢ်ၡူအသးဘၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤအီၤလီၤ. လၢခံကယီကယီန့ၣ် အဝဲဆိကမိၣ်တၢ်ဒ် ယ့ၣ်ၡူးအသိးလီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမၤဒ်န့ၣ်သ့လီၤ.
၁၃ လၢခံစီၤပ့းတရူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ လီၤလီၤဆီဆီလၢ ကမၤစၢၤပှၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး ၂ ပ့းတရူး ၁:၅-၈ တက့ၢ်.) ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ကီၤသူၣ်ကီၤသး, တၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ, တၢ်အဲၣ်ပုၢ်အဲၣ်ဝဲၢ် ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအဂၤတဖၣ်လီၤ. ကိးနံၤဒဲး ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့လီၤ. ‘ဒ်သိးယကဲထီၣ်ပှၤလၢ အနီၢ်သးဆူၣ်တဂၤကသ့အဂီၢ် တနံၤအံၤယကဂုာ်ကျဲးစၢး ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါမနုၤလဲၣ်.’
မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲကိးနံၤဒဲးတက့ၢ်
၁၄. ပနီၢ်သးမ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၄ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ခရံာ်အသိးန့ၣ် လၢတၢ်မၤလီၢ်, ကၠိ, ဖဲပကတိၤတၢ် ဒီးမၤတၢ်ဆၢတဲာ်အခါ ကကဲဘျုးလၢပဂီၢ်လီၤ. ပတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပဂုာ်ကျဲးစၢး ကွၢ်လိမၤဒိး ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ပနီၢ်သးမ့ၢ်ဆူၣ်န့ၣ် ပတပျဲတၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ ကမၤဟးဂီၤပတၢ်ရ့လိာ်သး ဒီးယဟိဝၤယွၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ဖဲပဘၣ်တၢ်လ့ပစီပှၤအခါ ပတြီဆၢက့ၤအီၤကန့ၢ်လီၤ. တချုးလၢပမၤတၢ်ဆၢတဲာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပသံကွၢ်လီၤပသးဒ်အံၤသ့ဝဲလီၤ. ‘လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ မၤစၢၤယၤကသ့န့ၣ် မ့ၢ်ဖဲလဲၣ်တခါလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးအံၤန့ၣ် အဝဲကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. ဒ်သိးယကမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသးအဂီၢ် ယကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်ဒ်လဲၣ်.’ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်အံၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကတဲသကိး တၢ်အိၣ်သးတနီၤအဂ့ၢ်လီၤ. လၢတၢ်အိၣ်သးတခါစုာ်စုာ်န့ၣ် ပကဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပဆၢတဲာ် တၢ်လၢအဘၣ်ကသ့အဂီၢ်လီၤ.
၁၅, ၁၆. (က) ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ခရံာ်အသိးန့ၣ် ဖဲပဃုထၢသးသမူတံၤသကိးအခါ ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲပဃုထၢတံၤသကိးအခါ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်တၢ်ဒ်ခရံာ်အသိးန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲပဃုထၢသးသမူတံၤသကိးအခါ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဃုထၢသးသမူတံၤသကိးန့ၣ် ပဃုထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄, ၁၅ (ဖးတက့ၢ်.) အပူၤသ့လီၤ. စီၤပီလူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထံၣ် တဒ်သိးလိာ်အသးဒီး ပှၤနီၢ်ခိဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်တဖၣ်ဘၣ်. ဒ်သိးနကဃုထၢသးသမူတံၤသကိးအဂီၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ မၤစၢၤနၤဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဖဲပဃုထၢတံၤသကိးအခါ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃုထၢတံၤသကိးန့ၣ် ပဃုထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ (ဖးတက့ၢ်.) အပူၤသ့လီၤ. ပှၤတဂၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ် တဒီတံၤဒီသကိးဒီး ပှၤလၢကမၤလီၤစၢ်အတၢ်နာ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ နမၤထွဲအီၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်. အဒိ, ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သူ အ့ထၢၣ်နဲး (social networking) န့ၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ မၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢနတသ့ၣ်ညါအီၤတဂၤ မ့ၢ်ကွဲမုာ်နၤလၢ နကလိာ်ကွဲ က့(မ်) (games) လၢ online ပူၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အံၤမၤစၢၤနၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
မ့ၢ်ယတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် မၤစၢၤယၤလၢ ယကဆဲးကဲထီၣ် ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ, ပာ်လီၤနီၢ်သးအဖီတၢၣ် ဒီးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤဧါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၇)
၁၇-၁၉. ပမ့ၢ်ကဲပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ (က) ပကဟးဆှဲးတၢ်မၤလၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ပကပာ်လီၤနီၢ်သးဖီတၢၣ်ဒ်လဲၣ်. (ဂ) ပကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်ကီဒ်လဲၣ်.
၁၇ တၢ်လၢကမၤဘၣ်ဒိ ပနီၢ်သး. ဖဲ ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁ (ဖးတက့ၢ်.) န့ၣ်ပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တခါလီၤ. “တၢ်မၤလၢအသံ” လၢပကဘၣ်ဟးဆှဲးန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤလၢ အဘျုးတအိၣ်ဘၣ် ဒီးလၢအတမၤဆူၣ်ထီၣ်ပနီၢ်သးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံးဆၢက့ၤတၢ်သံကွၢ်ဒ်သိးဒီး ‘တၢ်လၢပမၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်အကဲဘျုးဧါ မ့တမ့ၢ် တကဲဘျုးဘၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်ယကြၢးပၣ်ဃုာ်လၢ မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် (စံပွါယ့) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤအပူၤဧါ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတကြၢး ပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢးဆီတလဲ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အကျါလဲၣ်.’
မ့ၢ်ယတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် မၤစၢၤယၤလၢ ယကဆဲးကဲထီၣ် ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ, ပာ်လီၤနီၢ်သးအဖီတၢၣ် ဒီးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤဧါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၈)
၁၈ နီၢ်သးအဖီတၢၣ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကစၢၢ်ခိၣ်အခါ အဝဲဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်လီၤဖီတၢၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၃၃) ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤတဖၣ်န့ၣ် ကပာ်ဆိယွၤအဘီအမုၢ်တၢ်မၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်ဒ်သိးဒီး ‘ဖဲယထီၣ်တီၤထီကၠိဝံၤ မ့ၢ်ယကြၢးထီၣ် ဖၠၣ်စိမိၤဒံးဧါ. တၢ်မၤတနီၤနီၤန့ၣ် မ့ၢ်ယကြၢးတူၢ်လိာ်အီၤဧါ.’
မ့ၢ်ယတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် မၤစၢၤယၤလၢ ယကဆဲးကဲထီၣ် ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤ, ပာ်လီၤနီၢ်သးအဖီတၢၣ် ဒီးအိၣ်ဃူအိၣ်ဖိးဒီးပှၤဂၤဧါ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၉)
၁၉ ဖဲတၢ်သးတလီၤပလိာ်အိၣ်ထီၣ်အခါ. ဖဲပသးတလီၤပလိာ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ စီၤပီလူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ရိမ့ၤအပူၤန့ၣ် မၤစၢၤပှၤကသ့ဒ်လဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၂:၁၈) ပကွၢ်လိမၤဒိးယ့ၣ်ၡူးအဃိ ပကဂုာ်ကျဲးစၢး ‘အိၣ်ဃူလိာ်ဖိးလိာ် ဒီးပှၤကိးဂၤဒဲး’ လီၤ. ဖဲပသးတလီၤပလိာ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤတဖၣ်အခါ ပမၤဒ်လဲၣ်. ယကတူၢ်လိာ်ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ်အဂီၢ် ကီလၢယဂီၢ်ဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်ပှၤသ့ၣ်ညါပှၤ ဒ်ပမ့ၢ်ပှၤလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဃူမၤဖိးတၢ်ဧါ.—ယၤကိာ် ၃:၁၈.
၂၀. ဒ်ပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးသးအသိး ဘၣ်မနုၤအဃိ နအဲၣ်ဒိးဆဲးလဲၤထီၣ်လဲၤထီလဲၣ်.
၂၀ တၢ်အဒိအတဲာ်တဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢ ယွၤအသးစီဆှံဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ်လီၤ. ပမ့မ့ၢ်ပှၤလၢယွၤအသးစီဆှံ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤန့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရီဘၢၤ တဲဝဲလၢ “ဖဲယတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ဂ့ၤထီၣ်အခါ ယကဲထီၣ်ဝၤလၢအဂ့ၤ ဒီးပၢ်လၢအဂ့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ.” ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆဲးကဲထီၣ်ပှၤလၢ အဘၣ်ဃးဒီးသးန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါမးလီၤ. ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သးခု လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တကးဒံးဘၣ် ခါဆူညါစ့ၢ်ကီး ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်မူအထူအယိာ်” လီၤ.—၁ တံၤမသ့း ၆:၁၉.
