Ano ang Pagtamod sang Dios kag ni Cristo sa Kababayin-an?

PAANO naton mahibaluan ang pagtamod ni Jehova nga Dios sa kababayin-an? Ang isa ka paagi amo ang pag-usisa sa panimuot kag paggawi ni Jesucristo, nga “amo ang larawan sang dimakita nga Dios” kag himpit nga nagapakita sang pagtamod sang Dios tuhoy sini nga butang. (Colosas 1:15) Ang pagpakig-angot ni Jesus sa mga babayi sang panahon niya nagapakita nga ginatahod ni Jehova kag ni Jesus ang kababayin-an kag wala sila mahamuot sa kapintas nga lapnag gid karon sa madamo nga kadutaan.

Binagbinaga, halimbawa, ang natabo sang nakighambal si Jesus sa isa ka babayi sa bubon. “May nag-abut nga babaying Samariahanon sa pagsag-ub sing tubig,” siling sang Ebanghelyo ni Juan, kag “si Jesus nagsiling sa iya, ‘Paimna ako.’” Nakighambal si Jesus sa babaying Samariahanon sa publiko nga duog, bisan pa nga ginalikawan anay sang kalabanan nga mga Judiyo ang mga Samariahanon. Suno sa The International Standard Bible Encyclopedia, “ang pagpakighambal sa mga babayi sa publiko nga mga duog makahuluya gid” para sa mga Judiyo. Apang, si Jesus matinahuron kag mapatugsilingon sa mga babayi kag wala sia sing ginaihig-ihig nga bisan sin-o. Sa katunayan, sa babaying Samariahanon una nga nagpakilala si Jesus nga sia ang Mesias.​—Juan 4:7-9, 25, 26.

Isa pa ka bes, nagpalapit kay Jesus ang isa ka babayi nga may makahuluya nga tagas sang dugo sa sulod sang 12 ka tuig. Sang gintandog sia sang babayi, nag-ayo sia dayon. “Si Jesus nagbalikid, kag sang nakita niya sia nagsiling, ‘Magkalipay ka, anak; ang imo pagtoo nag-ayo sa imo.’” (Mateo 9:22) Suno sa Mosaikong Kasuguan, ang isa nga ginatagasan sing dugo indi dapat makigsimpon sa kadam-an ukon magtandog sa iban. Apang, wala sia gin-akigan ni Jesus. Sa baylo, maluluy-on  nga ginlugpayan niya sia kag gintawag nga “anak.” Yadto nga pinamulong pat-od gid nga nagpahalipay sa babayi! Kag pat-od man nga nalipay si Jesus nga naayo niya ang babayi!

Sang mabanhaw si Jesus, una sia nga nagpakita kay Maria Magdalena kag sa iya isa pa ka disipulo, nga ginatawag sang Biblia nga “isa ka Maria.” Mahimo kuntani nga kanday Pedro, Juan, ukon sa isa pa ka lalaki nga disipulo una nga nagpakita si Jesus. Apang, ginhatagan niya sing importansia ang kababayin-an paagi sa pagtugot sa ila nga amo ang una nga makasaksi sang pagbanhaw sa iya. Ginsugo sila sang isa ka anghel nga sugiran ang mga lalaki nga disipulo ni Jesus tuhoy sining makatilingala nga hitabo. Samtang nagadalidali sila sa pagsugid sang balita, si Jesus nagpakita sa ila kag nagsiling: “Kadto kamo kag sugiran ang akon mga utud.” (Mateo 28:1, 5-10) Wala gid maimpluwensiahan si Jesus sang diskriminasyon sang mga Judiyo sang panahon niya, kay gintamod sang mga Judiyo ang mga babayi nga indi gani mahimo makatestigo sa hukmanan.

Gani, sa baylo nga magpakita sing diskriminasyon batok sa mga babayi ukon kunsintihon ini nga panimuot, gintahod kag ginpabaloran ni Jesus ang kababayin-an. Ang kasingki batok sa ila supak gid sa gintudlo ni Jesus, kag makapat-od gid kita nga ginpakita niya sing himpit ang pagtamod sang iya Amay, nga si Jehova.

Kababayin-an nga Gin-atipan sang Dios

“Ang kababayin-an sa dumaan nga Mediteraneo ukon Natung-an nga Sidlangan wala anay ginhatagan sing kahilwayan subong sang ginaagom nila sa Nakatundan nga katilingban karon. Ang kinaandan nga pagtamod amo nga ang mga babayi kubos sangsa mga lalaki, subong nga ang mga ulipon kubos sa mga hilway, kag ang mga lamharon sa mga tigulang. . . . Ang mga anak nga lalaki mas ginapabaloran sangsa mga babayi, kag ang mga lapsag nga babayi ginapabay-an kon kaisa nga mapatay sa tugnaw.” Amo sini ang paglaragway sang isa ka diksionaryo sa Biblia sa kinaandan anay nga pagtamod sa kababayin-an. Sa madamo nga hitabo, halos gintupong sila sa mga ulipon.

Sang ginsulat ang Biblia, ini nga pagtamod namat-an na. Walay sapayan sini, ginpakita sang kasuguan sang Dios sa Biblia ang mataas nga pagtahod sa kababayin-an, nga kabaliskaran gid sa pagtamod sang madamo nga mga kultura sang una.

 Makita gid dayon ang pag-ulikid ni Jehova sa kaayuhan sang kababayin-an sa pila ka hitabo nga nagpanghikot sia tungod sa iya mga sumilimba nga babayi. Makaduha sia nga nagpasilabot agod indi malugos ang matahom nga asawa ni Abraham, nga si Sara. (Genesis 12:14-20; 20:1–7) Ginkahamut-an sang Dios ang ginhigugma sing kubos nga asawa ni Jacob, nga si Lea, paagi sa ‘pagbukas sang iya tiyan,’ amo nga nagbun-ag sia sing isa ka anak nga lalaki. (Genesis 29:31, 32) Sang ginbutang sa katalagman sang duha ka mahinadlukon sa Dios nga Israelinhon nga mga partera ang ila kabuhi agod amligan ang Hebreohanon nga mga anak nga lalaki gikan sa sugo sa Egipto nga pamatyon ang mga lapsag nga lalaki, ginpadyaan sila ni Jehova paagi sa ‘paghatag sa ila sing mga panimalay.’ (Exodo 1:17, 20, 21) Ginsabat man niya ang hanuot nga pangamuyo ni Ana. (1 Samuel 1:10, 20) Kag sang nag-abot ang nautangan sang balo sang manalagna sa pagkuha kag sa pag-ulipon sa iya mga anak subong bayad, wala ginpabay-an ni Jehova ang balo. Paagi kay manalagna Eliseo, mahigugmaon sia nga ginbuligan sang Dios. Ang iya suplay nga lana ginpadamo agod mabayaran niya ang utang kag may nabilin pa sia nga bastante nga lana para sa iya pamilya. Gani, naamligan niya ang iya pamilya kag ang iya dignidad.​—Exodo 22:22, 23; 2 Hari 4:1-7.

Sulitsulit nga ginpakamalaut sang mga manalagna ang paghingalit sa kababayin-an ukon ang kasingki batok sa ila. Si manalagna Jeremias nagsiling sa mga Israelinhon sa ngalan ni Jehova: “Hikuta ninyo ang katarungan kag pagkamatarung, kag luwasa sia nga ginkawatan gikan sa kamut sang manugpigus. Kag dili maghimo sing malain ukon magpanglugus sa manlulugayaw, sa ilo, kag sa balo nga babayi, kag dili magpaagay sing dugo nga wala sing sala sa sini nga duug.” (Jeremias 22:2, 3) Antes sini, ang mga manggaranon kag mga gamhanan sa Israel ginpakamalaut bangod gintabog nila ang mga babayi sa ila puluy-an kag ginpintasan ang ila mga anak. (Miqueas 2:9) Nakita ini sang Dios sang katarungan kag ginpakamalaut niya ang pagpaantos sa mga babayi kag sa ila mga anak.

Ang “Babayi nga Takus”

Ginhatag sang manunulat sang Hulubaton ang nagakaigo nga pagtamod sa isa ka babayi nga takus. Sanglit ining matahom nga paglaragway sa ikasarang kag katungdanan sang isa ka asawa ginlakip sa Pulong ni Jehova, makapat-od kita nga nahamuot ang Dios sa sini. Sa baylo nga piguson ukon tamdon nga kubos, ang babayi nga takus ginapabaloran, ginatahod, kag ginasaligan.

Ang “babayi nga takus” sa Hulubaton kapitulo 31 mapagsik kag mapisan. Nagapangabudlay sia “sing kinabubut-on sa iya mga kamut” kag nagapatikang. Nagatan-aw sia sing ulumhan kag ginabakal ini. Nagahimo sia sing mga panapton nga lino kag ginabaligya ini. Nagapadala sia sing mga wagkus sa mga manugbaligya. Mabaskog sia kag masako. Dugang pa, ang iya maalamon nga mga pulong kag ang iya mahigugmaon nga kaayo ginapabaloran gid. Subong resulta, hamili sia sa iya bana, sa iya mga anak kag, labaw sa tanan, kay Jehova.

Ang kababayin-an indi dapat hingalitan, pintasan, ukon abusuhan sang mga lalaki. Sa baylo,  ang minyo nga babayi dapat malipayon kag sangkol nga “katuwang” sang iya bana.​—Genesis 2:18, NW.

Hatagi Sila sing Dungog

Sang nagsulat sa Cristianong mga bana tuhoy sa kon paano nila dapat pakig-angutan ang ila mga asawa, ang inspirado nga manunulat nga si Pedro naglaygay sa mga bana nga ilugon ang panimuot ni Jehova kag ni Jesus. “Kamo nga mga bana, padayon kamo . . . nga nagahatag sa ila sang dungog,” sulat niya. (1 Pedro 3:7, NW) Ang paghatag sing dungog sa isa ka tawo nagakahulugan nga ginapabaloran kag ginatahod sia sing daku. Gani, ang bana nga nagapadungog sa iya asawa wala nagapakahuya sa iya, wala nagapakanubo sa iya, kag wala nagasakit sa iya. Sa baylo, ginapakita niya sa iya hambal kag buhat, sa publiko man ukon sa pribado, nga ginapalangga kag ginahigugma niya ang iya asawa.

Ang pagpadungog sa asawa nagahatag sing kalipay sa pag-asawahay. Binagbinaga ang halimbawa nanday Carlos kag Cecilia. Masami anay sila nagaaway nga mag-asawa. Kon kaisa, wala na sila nagahambalanay. Indi nila mahibaluan kon paano lubaron ang ila mga problema. Si Carlos makiawayon; si Cecilia naman bugalon, palabais, kag mabudlay pahamut-an. Apang, sang nagtuon sila sing Biblia kag gin-aplikar ang ila natun-an, nagbag-o ang kahimtangan. Si Cecilia nagsiling: “Narealisar ko nga ginbag-o sang panudlo kag halimbawa ni Jesus ang personalidad namon nga mag-asawa. Bangod sa halimbawa ni Jesus, nangin mas mapainubuson kag mahinangpanon ako. Natun-an ko nga magpangayo sing bulig kay Jehova paagi sa pangamuyo, kaangay sa ginhimo ni Jesus. Natun-an ni Carlos nga magpaumod kag magpakita sing pagpugong sa kaugalingon agod padunggan ang iya asawa suno sa luyag ni Jehova.”

Ang ila pag-asawahay indi himpit, apang nalampuwasan sini ang mga pagtilaw. Sining ulihi nga tinuig, nakaeksperiensia sila sing mabug-at nga mga problema. Nadulaan sing trabaho si Carlos kag dapat sia operahan bangod sa kanser. Apang, ini nga mga problema wala nagpahuyang sang ila pag-asawahay kundi labi pa ini nga nagbakod.

Sugod sang nagpakasala kag nangin di-himpit ang tawo, ang kababayin-an wala na ginatahod sa madamo nga kultura. Ginaabusuhan sila sa pisikal, mental, kag seksuwal. Apang indi katuyuan ni Jehova nga abusuhan sila. Maathag nga ginapakita sang Biblia nga bisan ano pa ang kultura, ang tanan nga kababayin-an dapat padunggan kag tahuron. Kinamatarong ini nga ginhatag sang Dios sa ila.

[Retrato sa pahina 4, 5]

Samariahanon nga babayi

[Retrato sa pahina 4, 5]

Nagamasakit nga babayi

[Retrato sa pahina 4, 5]

Si Maria Magdalena

[Retrato sa pahina 6]

Makaduha gin-amligan ni Jehova si Sara

[Retrato sa pahina 7]

Ang pag-asawahay nanday Carlos kag Cecilia daw maguba na anay

[Retrato sa pahina 7]

Sanday Carlos kag Cecilia karon