Gitugotan ba ka sa imong ginikanan sa paggamit ug social media? Kon mao, kini nga artikulo motabang nimo sa tulo ka importanteng butang.

Niini nga artikulo

•  Unsay epekto sa social media sa akong panahon?

•  Unsay epekto sa social media sa akong pagkatulog?

•  Unsay epekto sa social media sa akong emosyon?

•  Ang giingon sa ubang batan-on

 Dihang mogamit ka ug social media, mora kag nagsakay ug abtik nga kabayo—angay nimo ning kontrolon, kay kondili ikaw ang kontrolon niini.

 “Mogamit kog social media sa ‘pipila lang unta ka minuto,’ dayon di nako kabantay nga pila ka oras na diay ang milabay! Ang social media makaadik ug makausik sa panahon.”—Joanna.

 Nahibalo ka ba? Ang social media makaadik kay gihimo ni sa ingon ini nga paagi. Ang mga nagdisenyo niini nahibalo nga kon mas popular ang site ug mas daghag panahon nga igahin ang mga tawo niini, ang mga kompaniya mobayad ug dugang aron ipa-advertise niini ang ilang mga produkto.

 Pangutan-a ang kaugalingon: ‘Di ba ko kabantay nga taas na diay nga panahon ang akong gigahin sa paggamit ug social media? Puwede ba nakong gamiton ang uban niana nga panahon sa mas mapuslanon nga kalihokan?’

 Ang imong mahimo. Pagtakdag limitasyon kon unsa ka taas nga panahon ang imong igahin sa social media, ug sunda kana.

 “Gi-set nako ang pipila ka app sa akong cellphone nga magamit lang nako sa espesipikong gitas-on sa panahon. Taudtaod to nakong gihimo, ug nakatabang to nako nga mahimong mas balanse sa akong panahon sa paggamit ug social media maong wala koy masayang nga panahon.”—Tina.

 Prinsipyo sa Bibliya: “[Gamita] ang inyong panahon sa kinamaayohang paagi.”—Efeso 5:16.

 Daghang eksperto nag-ingon nga ang mga tin-edyer nagkinahanglan ug labing menos walo ka oras nga tulog kada gabii, pero daghan ang kulang ug tulog tungod sa paggamit ug social media.

 “Gina-check nako ang akong cellphone sa dili pa ko matulog, pero dihang makita nako ang mga post diha sa social media, malingaw ko ug di na ko kabantay sa oras. Kabalo kong di ni maayo, maong naningkamot ko nga mahunong ni.”—Maria.

 Nahibalo ka ba? Kon kulang tag tulog, puwede ning moresultag kabalaka ug depresyon. Sumala sa psychology professor nga si Jean Twenge, ang kakulang sa tulog mao ang usa sa kinadak-ang rason nga madaot ang mood sa usa ka tawo. Siya midugang nga kon “pirme tang walay tulog,” puwede ning moresulta ug “seryosong problema sa mental health.” a

 Pangutan-a ang kaugalingon: ‘Unsa ka taas ang akong tulog kada gabii?’ ‘Nagsige ba kog scroll sa social media imbes nga mopahulay na sa di pa matulog?’

 Ang imong mahimo. Sulayi nga dili magdalag gadyet sa imong kuwarto dihang tingkatulog na. Kon posible, ayaw nag gamit ug gadyet duha ka oras una matulog. Kon kinahanglan kag alarm aron makamata, basin puwede kang mogamit ug alarm nga dili sa cellphone o sa tablet.

 “Usahay dugay ko matulog kay magsige kog scroll sa akong gadyet, pero naningkamot ko nga mahunong ni. Gusto kong mohamtong ug mahimong mas responsable. Kinahanglan kong matulog ug sayo aron naa koy igong kusog pagkaugma.”—Jeremy.

 Prinsipyo sa Bibliya: “[Seguroa] ninyo ang mas importanteng mga butang.”—Filipos 1:10.

 Sa usa ka pagtuon, halos katunga sa hayskul nga mga babaye nga gipangutana miingon nga “pirme silang mobatig kaguol o kawalay-paglaom.” Lagmit ang usa sa hinungdan niini mao ang social media. “Kon mas daghan kag panahon nga igahin sa social media ug matandi nimo ang imong kaugalingon sa uban, mas dakog posibilidad nga ma-depress ka,” miingon si Dr. Leonard Sax. b

 “Normal lang sa mga batan-on nga itandi ang ilang kaugalingon sa uban, ug mas dali nila nang himoon sa social media. Makita nimo ang gi-post sa lainlaing mga tawo ug matandi nimo ang imong kinabuhi sa ilang kinabuhi. Makita nimo nga lingaw kaayo ang imong mga higala ug mobati ka nga laay ang imong kinabuhi.”—Phoebe.

 Nahibalo ka ba? Bisag ang social media makatabang nimo sa pagpakigkomunikar sa imong mga higala, dili ni kapuli sa in-person nga pagpakig-estorya. “Lahi ra gyod kon makig-estorya ta sa uban sa personal kay sa diha lang sa gadyet,” misulat si Dr. Nicholas Kardaras. “Dili ni makalabaw sa kalipay nga atong bation dihang personal natong maestorya ang uban.” c

 Pangutan-a ang kaugalingon: ‘Mibati ba ko nga nag-inusara dihang nakita nako kon unsay ginahimo sa akong mga higala?’ ‘Mibati ba ko nga laay ang akong kinabuhi kon itandi sa morag malipayong kinabuhi sa akong mga higala nga gipakita nila diha sa social media?’ ‘Maluya ba ko dihang gamay ra o wala gyoy nag-like sa akong gi-post?’

 Ang imong mahimo. Sulayi ang “social media detox.” Sulayi nga dili mogamit ug social media sa pipila ka adlaw, sa usa ka semana, o bisan sa usa ka bulan. Dugangi ang imong panahon sa pagpakig-uban in person sa imong mga higala o kaha pakig-estorya nila pinaagig tawag. Tingali mamatikdan nimo nga dili na kaayo ka stress ug mas malipayon na ka.

 “Dihang mogamit kog social media, makita nako nga sobra ra ang akong pagpokus sa ginahimo sa uban. Dihang gi-delete nako ang akong mga account, mora kog naibtag tunok, ug naa na koy panahon sa paghimo sa mas mapuslanong mga butang.”—Briana.

 Prinsipyo sa Bibliya: “Angayng susihon sa matag usa ang iyang kaugalingong binuhatan, aron malipay siya sa iyang mga buhat ug dili tungod sa pagtandi sa iyang kaugalingon sa uban.”—Galacia 6:4.