Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

Angelanakax yanapirinakäpxiwa

Angelanakax yanapirinakäpxiwa

Angelanakax yanapirinakäpxiwa

“Taqi angelanakaw ajayüpxi Diosar serviñanxa, ukanakasti khitinakatix qhispiyasiñ katuqapkani ukanakar yanaptʼañatak khitanitäpxiwa.” (HEB. 1:14.)

1. ¿Mateo 18:10 ukat Hebreos 1:14 qillqatanakan siski uka arunakax kunatsa wali aski?

 MÄ KUTIX akham sasaw Jesucristox arkirinakapat säna: jan jiskʼachapxamti aka “jiskʼanakaruxa” sasa, chiqas jupanakar uñjir ‘angelanakax alaxpach markan Jesusan Awkip nayraqatapankasipkapuniwa’ (Mat. 18:10). Ukat apóstol Pablox akham sasaw angelanakxat qillqarakïna: “Taqi angelanakaw ajayüpxi Diosar serviñanxa, ukanakasti khitinakatix qhispiyasiñ katuqapkani ukanakar yanaptʼañatak khitanitäpxiwa” sasa (Heb. 1:14). Chiqas Diosaw angelanakapampix yanapistu sañwa uka arunakax muni, uk istʼañax wali askiwa. ¿Angelanakat kunamps Bibliax yatichi? ¿Kunjamsa angelanakax yanapistu? ¿Ukat kunsa angelanakat yatiqassna?

2, 3. ¿Kunsa angelanakax lurapxi?

2 Diosax Jupat jan jithiqtas luqtir millón millón angelanakaniw alaxpachanxa, ukat ‘Diosan arsutanakap phuqirïpxiwa’ (Sal. 103:20; Apocalipsis 5:11 liytʼasiñapawa). Uka angelanakax amtäwinakapansa lupʼïwinakapansa mayj mayjäpxiwa, ukat kun lurañsa sapa mayniw amtapxaraki ukat Awkipjam munasiri, yatiñkankañani, chʼamani ukat chiqapar uñjiri ukhamäpxarakiwa. Ukat wali suma uttʼayatäpxiwa, Diosan markapanxa wali suma lurañanakwa katuqapxi. Nayraqatankki ukasti arcángel Miguel satawa, (ukham sasaw Jesusarux alaxpachan uñtʼasi) (Dan. 10:13; Jud. 9). Jesusax “taqi kunatix utjki ukatxa nayrïriwa” ukat “Aru”, jan ukax Jehová Diosan yatiyiripa satarakiwa, jupa tuqiw Diosax taqi kun lurawayi (Col. 1:15-17; Juan 1:1-3).

3 Arcángel Miguelxarusti serafines sat angelanakaw utjaraki, jupanakax Jehová Diosan qullanätapwa yatiyapxi ukat Diosan markapax qʼuma jikxatasiñapatakiw yanaptʼapxaraki. Ukxarux querubines sat angelanakaw utjaraki, jupanakax Diosan jachʼakankañap tuqit saytʼasipxi (Isa. 6:1-3, 6, 7NM; Gén. 3:24). Ukat yaqha angelanakaw utjaraki, ukanakasti Diosan munañap phuqasiñapatakiw yanaptʼapxaraki (Heb. 12:22, 23).

4. 1) ¿Kunapachatï aka Uraqix luraskäna ukhax angelanakax kamachapxänsa? 2) ¿Adanampi Evampitix chuymanakapan suma amtampi sarnaqapxasapäna ukhaxa, kunjamsa jakasipxasapäna?

4 Kunapachatï aka Uraqix luraskäna ukhax walpun angelanakax kusisipxäna, ukat Uraqix sum kʼachachtʼasiñapatakiw yanapapxäna, ukhamat jaqix sum jakasiñapataki (Job 38:4, 7). Jehová Diosax jaqiruxa, ‘angelanakat sipansa mä jukʼa sullksa’ lurkchïnxa, Jupar uñtasitwa luräna, ukatwa jiwasax Diosjam munasiri, khuyapayasiri, sinttʼasiri ukhamätanxa (Heb. 2:7; Gén. 1:26). Adanampi Evampitix chuymanakapan suma amtampi sarnaqapxasapäna ukhaxa, wawanakapamp chikax mä suma paraison jakapxasapanxa, ukat Diosan alaxpachankir familiapampix mayakïpxasapänwa.

5, 6. ¿Kunas alaxpachan pasäna ukat Diosax kamachänsa?

5 Diosan familiapan kunapachatï mayni kutkatasiri utjkäna ukhax wali llakitaw angelanakax jikxatasipxpachäna. Mä angelax janiw Diosar luqtañ munxänti; jan ukasti jupaw yupaychayasiñ munäna. Uka jan wali amtan angelaxa, “Diosax janiw sum apnaqxiti” sasaw säna, ukat jupaw apnaqäwip uttʼayasiñ munäna. Ukhamatwa Satanasar tukuwayi, uka sutisti “uñisiri jan ukax kutkatasiri” sañ muni. Supayax kʼariskäna ukhaxa, Adanampir Evampiruw wali munasir Diosar kutkatasipxañapatakix aptʼawayi (Gén. 3:4, 5; Juan 8:44).

6 Ukjpachaw Jehová Diosax Supayarux akham sas juchañchäna: “Warmimpi jumampsti enemigo tukuyapxäma, ukhamaraki uka warmin wawanakapampi, wawanakamampisa enemigonïpxarakiniwa. Warmin wawapasti pʼiqit takxatätam, jumasti kayut achjarakïta” sasa (Gén. 3:15). Nayrïr profeciarjamax “warmimpi” Supayampix enemigor tukupxañapänwa, uka warmix Diosan esposapawa. Chiqas janiw chiqpach warmit parlkiti jan ukasti Diosan alaxpachankir familiapawa, mä arunxa, Jan jithiqtas luqtir angelanakapawa, jupanakax wali munat esposapäkäspas ukhamaw Jehová Diosatakixa. Profeciax “jan amuytʼkañ[jamäkchisa]” jukʼat jukʼatwa qhanstañapäna, ukat kunjamas jutïrin phuqasini uk yatiñatakix Diosan arsutanakapax atiniskayawa. Diosax akham sänwa: familiajatxa mayniw jan wali jaqinakarux tukjani, ukat “alaxpachankirinaksa aka uraqinkirinaksa” mayachthapirakiniwa sasa (Efe. 1:8-10).

7. Noé tiempon angelanakaxa, ¿kuns lurapxäna, ukat Jehová Diosax kamachpachänsa?

7 Noé chachax jakkäna uka urunakanxa, mä qhawqha angelanakaw ‘utjäwinakap jaytanukusin’ chachanakar uñtata aka Uraqir jan walinak lurir saraqanipxäna (Jud. 6; Gén. 6:1-4). Ukat Jehová Diosax uka kutkatasir angelanakarux taripäwi urutakiw Tártaro sat chʼamakaru jaytäna (2 Ped. 2:4MT). Ukat Pablox akham siwa: uka angelanakax Supayamp chikaw “ñanqha ajayunak[ar]” tukuwayapxi sasa, ukat Diosan luqtirinakaparux wal uñisipxaraki (Efe. 6:11-13).

¿Kunjamsa angelanakax yanaptʼistu?

8, 9. ¿Kunjamanakansa Jehová Diosax markapar angelanakampix yanaptʼäna?

8 Angelanakax Abraham, Jacob, Moisés, Josué, Isaías, Daniel, Jesús, Pedro, Juan ukat Pablo uka taqi chuyma Diosar luqtirinakaruw yanaptʼapxäna. Ukat angelanakax Diosan arsutaparjamaw taripapxäna, ukat profecianakat yatiyapxäna, ukhamarak Moisesar Leyix churaskäna ukanakatsa yatichapxarakïnwa (2 Rey. 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Hech. 7:53; Apo. 1:1). Jichhürunakanxa, janiw angelanakax nayrjam yatiyxapxiti, kunattix phuqatpach qillqtʼat Bibliaw utjistu (2 Tim. 3:16, 17). Janiw angelanakar uñjktanti, ukampis jupanakax yanapistuwa ukat Diosan munañapa phuqañatakiw wal chʼamachasipxi.

9 Bibliax akham siwa: “Tatitun angelapaw iyawsirinakarux uñjaski, [...] imaskaraki” sasa (Sal. 34:7; 91:11). Niyakixay “janiw jaqinakax taqi chuyma luqtapktamti” sasin Supayax Diosar sischïnxa, ukatwa Jehová Diosax jaqinakar yantʼamsay sasin Supayar jaytäna (Luc. 21:16-19). Ukampis kunapachkama aguantañasas wakisi ukxa Diosax sum yati, ukatwa chiqa chuymätas uñachtʼayxtan ukhaxa, Diosax jarkʼaqxistu (1 Corintios 10:13 liytʼasiñapawa). Ukat Jehová Diosax mä luqtiripar qhispiyañ munki ukhax jankʼakiw angelanakax yanaptʼapxaraki. Amtañäni, nayrapachax Sadrac, Mesac, Abednego, Daniel ukat Pedro uka chachanakaruw qhispiyapxänxa. Ukampis janiw Estebanampiru, Santiagompirux qhispiyapkänti (Dan. 3:17, 18, 28; 6:22; Hech. 7:59, 60; 12:1-3, 7, 11). ¿Kunatsa? Kunattix janiw jupanakax mayninakjam yantʼata ukat Jehová Diosan Apnaqäwip layku tʼaqhisiyata uñjasipkänti. Ukhamarakiw Alemania markankir soldadonakax Diosan luqtirinakapar tʼaqhisiyapkäna ukhax Jehová Diosax walja jilat kullakanakaruw qhispiyäna, ukampis yaqhipax jiwayataw uñjasipxäna.

10. Diosax angelanakapampiw yanapistu, ¿ukat kunjamanakatsa yanaptʼarakistaspa?

10 Biblianxa, janiw mä angelanïksnas ukham parlkiti. Jan ukasti akham siwa: “Kuntix Diosarux mayiñäni munañaparjama ukxa jupax istʼistuwa” sasa (1 Juan 5:14). Jïsa, Jehová Diosatï munaspa ukhaxa, jiwasar qhispiyañatakix mä angelapxa khitanispawa, jan ukax yaqha tuqinakatwa yanaptʼistaspa. Amuytʼañäni, inas mä jilatar jan ukax mä kullakaru jiwasar yanaptʼañapataki jan ukax chuymachtʼañapataki khitanchispa. Maysa tuqitxa, ‘chʼaphinïstan’ mä arunxa, usutästan ukhaxa, yatiñkankañ churistaspa jan ukax chʼamap aguantañatak churistaspa, kunattix awisax ‘Supayas mä khitap’ khitanisa tʼaqhisiyistaspa ukhamäspawa (2 Cor. 12:7-10; 1 Tes. 5:14).

Jesusat yatiqasipxañäni

11. 1) ¿Kunjamsa angelanakax Jesusar yanaptʼapxäna? 2) Jehová Diosat jan jithiqtas luqtasaxa, ¿kunsa Jesusax qhanstayäna?

11 Kunapachatï Jesusax aka Uraqir jutkäna ukhaxa, ¿Jehová Diosax kun lurañatakis angelanakar khitanpachäna?, uk jichhax amuytʼañäni. Angelanakax Jesusan yurïwipata, ukat jaktanïwipatwa yatiyapxäna, ukat yanaptʼapxarakïna. Amtañäni, janïr katuntapkäna ukhax mä angelaw juparux chʼamachtʼäna. Chiqansa, kunapachatï katuntapkäna ukat jiwayapkäna ukhax janiw angelanakax jarkʼaqapkänti (Mat. 28:5, 6; Luc. 2:8-11; 22:43). ¿Kunatsa? Kunattix Jehová Diosan amtaparjamaw phuqasiñapäna, Jesusax jakäwip luqtasiñapänwa; ukhamatwa uñachtʼayänxa jan juchan mä jaqix jiwañkam jan jithiqtas taqi chuyma Diosar luqtirïtapxa. Uk luratapatwa Jehová Diosax jiwatat jaktayanïna ukat jan tukuskir jakäwi alaxpachan churäna, ukat “taqi munañanïña” churarakïna, ukhamarak angelanakas jupar katuyatäpxarakïnwa (Mat. 28:18; Hech. 2:32; 1 Ped. 3:22). Ukhamatwa Jesusax profecian parlki uka ‘warmin’ chiqpach jilïr ‘wawapätapa’ qhanstawayi (Gén. 3:15; Gál. 3:16).

12. ¿Kunsa Jesusat yatiqassna?

12 Ukat Jesusax janirakiw jiwañar purirjama sarnaqkänti, angelanakas qhispiyañapäkaspa ukhama, janiw Jehová Diosar ukham yantʼkänti (Mateo 4:5-7 liytʼasiñapawa). Jiwasax Jesusat yatiqasisaw “suma amuyumpi” jakäwisan sarnaqañasaxa. Arknaqatäsax taqi chuymasay Diosar atinisiskstanxa, ukampis janiw “angelanakap khitanini” sasax ukhamaki suyañasäkiti (Tito 2:12).

¿Diosan angelanakat kunsa yatiqsna?

13. ¿2 Pedro 2:9-11 qillqataxa kunsa angelanakat yatichistu, ukat kunsa jupanakat yatiqassna?

13 “Jan wali arunakampi” Diosan ajllitanakapat parlapki ukanakar chiqañchasaxa, angelanakax kunjamäpxis ukwa Pedrox amuytʼayäna. Uka angelanakax wali chʼamanïpkchisa wali llampʼu chuymanïpxiwa ukat janiw jan wali arunakxa “Jehová Dios nayraqatanxa” arsupkiti (2 Pedro 2:9-11 liytʼasiñapawa). Ukhamax angelanakat yatiqasiñasawa, khitinakatï taman sum sartañapataki uttʼayatäpki ukanakarux respetañasawa, janiw mäki juchañchañasäkiti, jan ukasti kuna jan wal utjipansa Jehová Diosan amparapar jaytxañasawa, Jupaw Jachʼa Taripirixa (Rom. 12:18, 19; Heb. 13:17).

14. ¿Kunsa altʼat chuymanïñ tuqit angelanakax yatichistu?

14 Angelanakax wali altʼat chuymanïpxatapatxa yatiqaskakiñäni. Amtañäni, kunapachatï sutipat jisktʼapxäna ukhax janiw sutip yatiyapkänti (Gén. 32:29; Jue. 13:17, 18). Chiqas millón millón angelanakaw alaxpachan utji, ukampis Biblianxa pä angelan sutipakwa ayti, mayasti Miguel satawa ukat yaqhasti Gabriel satarakiwa. Chiqas mayni angelanakan sutinakapax janiw uñstkiti kunattix janiw angelanakarux yupaychañasäkiti (Luc. 1:26; Apo. 12:7). Kunapachatï apóstol Juanax mä angelar yupaychañataki qunqurtʼasïna ukhaxa, akham sasaw uka angelax säna: “Jan ukx luramti. Nayax jumjam [ukat mayni jilanakamjam] Diosar servirikirakïtwa” sasa (Apo. 22:8, 9). Jïsa, Jehová Dios saparukiw yupaychañasa ukat juparukirakiw mayisiñasa (Mateo 4:8-10 liytʼasiñapawa).

15. ¿Kunatsa angelanakax llampʼu chuymanïpxiw sasin sissna?

15 Angelanakatxa, llampʼu chuymanïñwa yatiqaraksna. Jupanakax Diosan “jan amuytʼkañ amtäwi[nakapatwa]” wal yatiñ munapxaraki. Bibliax akham siwa: “Ukanaksti angelanakas uñjañxa munapxarakïnwa” sasa (1 Ped. 1:12). Ukampis janïraw yaqhip jan amuytʼkañ amtäwit yatipkiti. ¿Ukhamax kunjamas jikxatasipxi? Kunjamsa Diosax ‘[tama] tuqi’ jaqinakar jan amuytʼkañ amtäwinakapa yatichani ukxa, llampʼu chuymampiw suyapxi (Efe. 3:10, 11).

16. Kuntï lurtan ukanakax angelanakatakix askiwa sasinxa, ¿kunatsa sistanxa?

16 Kawkïr jilat kullakanakatï jan waltʼäwinakan jikxatasipxi ukhaxa, angelanakan ‘wali uñchʼukitätanwa’ siw Biblianxa (1 Cor. 4:9). Kunjamäsktansa ukxa angelanakax sum amuyapxi, ukat kunapachatï sum sarnaqtan ukhax wali kusisitäpxiwa. Ukat kunapachatï mä juchararax arrepentiski ukhaxa, wal kusisipxaraki (Luc. 15:10). Maysa tuqitxa, kunjamsa kullakanakax sarnaqapxi ukxa angelanakax yatipxarakiwa. Bibliax akham siwa: “Ukatpï warmix pʼiqipxaruxa mä jachʼa kankañjama apañapaxa, chachapan munañapankatapa uñachtʼayañataki angelanak layku” sasa (1 Cor. 11:3, 10). Jïsa, kunapachatï kullakanakasa ukhamarak Diosan taqpach luqtirinakapasa taman uttʼayatäpki uka jilatanakaru respeto uñachtʼayapxi ukhaxa, wali askiw angelanakatakixa. Ukham istʼasirïtasatxa angelanakax yatiqasipxarakiwa.

Diosan arunakapat yatiyañxa angelanakax yanaptʼapxarakiwa

17, 18. Angelanakax yatiyir sarktan ukhax yanaptʼistuwa, ¿kunjamatsa uk amuysna?

17 ‘Tatitun urupax’ qalltkäna ukapachat aksarux wali wakiskirinakwa angelanakax lurawayapxi. Amtañäni, 1914 maranwa Cristox Diosan Apnaqäwipan apnaqañ qalltäna, ukat ukharakiw ‘Miguelax angelanakapampi’ Supayaru ukat saxranakapampir alaxpachat jaquqanipxäna, ukhamasti angelanakax uka tuqinakanwa yanaptʼawayapxäna (Apo. 1:10; 11:15; 12:5-9). Ukat apóstol Juanax “yaqha angelarakwa alaxpachan jalanaqaskir uñj[äna]. Jupasti wiñay qhispiyasiñ arunakanïnwa taqi jaqinakaru yatiyañataki”. Uka angelax akham sänwa: “Axsartapxam Diosaru, yupaychapxarakim, horasasti purinxiwa juparakiw aka uraqirux taripani. Yupaychapxam khititix alaxpachsa, akapachsa, qutsa, uma jalsunaksa lurki ukaru” sasa (Apo. 14:6, 7). Chiqpachansa, Supayax janiw Diosan Apnaqäwipat yatiyasiñapxa munkiti, ukampis jiwasanakax angelanakan yanaptʼapampiw tukuykama Diosan arunakapat yatiyañäni (Apo. 12:13, 17).

18 Jichhürunakanxa, janiw angelanakax jaqir yatiyir sarañatakix yatiyxistuti, kunjamatï nayrapachax mä angelax Etiopiankir mä eunucor yatiyañatak Feliper khitkäna ukhama (Hech. 8:26-29). Chiqpachansa, janis angelanakar uñjkstanxa, walja experiencianakaw utji, jupanakax “khitinakatix wiñay jakañatak wakichatäp[ki]” uka jaqinakar thaqhañatakiw yanaptʼistu (Hech. 13:48). * Jiwasanakax khitinakatï Jehová Diosaru “ajayun, ukhamarak chiqa kankañampin yupaychapxani” ukanakar thaqhañatakiw chʼamachasiñasaraki (Juan 4:23, 24).

19, 20. ¿“Akapachan tukusiñap urun[akanxa]” kunsa angelanakax lurasipki?

19 Jichhürunakat parlkasaxa, “akapachan tukusiñap urun[akanxa]” angelanakaw ‘ñanqha jaqinakarux aski jaqinak taypit ajllsuni’ sasaw Jesusax säna (Mat. 13:37-43; Mat. 13:49, MT). Ukat angelanakaw alaxpachar sarir cristianonakarux sellonakampi chimpurapxi ukat tantachthapipxi (Mateo 24:31 liytʼasiñapawa; Apo. 7:1-3). Ukat kunapachatï Jesusax ‘ovejanakaru cabritonakat jaljkani’ ukhaxa, angelanakaw yanaptʼapxarakini (Mat. 25:31-33, 46).

20 “Kunürutix Tatit Jesusax uñstankani alaxpachat nina taypina chʼamani angelanakampi jutkani ukapachaxa”, khitinakatï Diosar jan uñtʼapki ukat ‘Jesucriston qhispiyasiñ arunakapar jan istʼapki’ ukanakaruw tukjapxani (2 Tes. 1:6-10). Apóstol Juanax mä unañchäwinxa, niya ukar uñtasitwa jutïr urutak uñjarakïna. Jesusampi ukat taqi alaxpachankirinakampix chiqakankañampi nuwasiñataki janqʼu caballonakar latʼxatatkamwa uñjäna (Apo. 19:11-14).

21. ¿“Manqhapacha chʼamakan llavepas aptʼata, ukhamarak mä jachʼa cadena iqtʼat[äki]” uka angelax kamachanis Supayampiru ukat saxranakapampiruxa?

21 Ukat Juanax uñjarakïnwa “alaxpachat mä angelaru saraqaniskiri manqhapacha chʼamakan llavepas aptʼata, ukhamarak mä jachʼa cadena iqtʼata”. Uka angelax arcángel Miguelawa, jupaw Supayampiru ukat ñanqha angelanakapampirux katuntani ukat manqhapacha chʼamakaru jaquntarakini. Ukat Waranqa Mara pasatatsti mä jukʼa tiempotakiw antutatäni, ukanwa jaqinakarux wasitat sallqjarakini, ukampis ukax qhip qhipa yantʼäwïniwa. Kunapachatï ukanakax pasxäni ukhaxa, Supayampi saxranakapampix wiñayataki tukjatäpxaniwa (Apo. 20:1-3, 7-10; 1 Juan 3:8). ¡Diosar kutkatasirinakax jan mayampitaki chhaqtayatäpxaniwa!

22. 1) ¿Jutïr urunakanxa kunsa angelanakax lurapxani? 2) ¿Kunjamsa angelanakan yanaptʼatax jikxatastanxa?

22 Akat mä jukʼa tiempotxa, Supayasa ukat jupan apnaqata aka ñanqha pachas qʼala tukjatäniwa, ukat janiw llakisxañäniti. Chiqansa, ukhamanak paskani uka urux wal angelanakax irnaqapxani, Jehová Diosas jachʼañchatarakïniwa ukat aka Uraqitaki ukhamarak jaqinakatakix kuna amtanisa ukax phuqasirakiniwa. Chiqpachansa, “Taqi angelanakaw ajayüpxi Diosar serviñanxa, ukanakasti khitinakatix qhispiyasiñ katuqapkani ukanakar yanaptʼañatak khitanitäpxiwa”. Jupan munañapa phuqasiñapataki ukat jaqinakax wiñay jakañ jikxatapxañapatakix angelanakapampiw yanaptʼistu. Ukatwa, ¡Jehová Diosarux walpun yuspärtanxa!

[Qhanañchäwi]

¿Kamsasmasa?

• ¿Angelanakax kunjam uttʼayatapxisa?

• ¿Noé tiemponxa, kunsa yaqhip angelanakax lurapxäna?

• ¿Kunjamsa Diosax angelanakapampix yanaptʼistu?

• ¿Jichhürunakanxa kunsa angelanakax lurapxi?

[Jisktʼanaka]

[21 janan fotopa]

Angelanakax Diosan munañap lurasax wal kusisipxi

[23 janan fotopa]

Diosan munañap phuqañatakix angelanakax jankʼakïpxiwa, ukwa Daniel profetaru qhispiyaskäna ukax amuytʼayistu

[24 janan fotonakapa]

Janiw axsarañasäkiti: angelanakaw yatiyir sarktan ukhax yanaptʼistu

[Fotox khitin apsutasa]

Uraqi: NASA ukan fotopawa