„Odbywała się w Kanie Galilejskiej uczta weselna (...). Jezus i jego uczniowie też zostali zaproszeni na tę ucztę” (JANA 2:1, 2).

1. Czego się dowiadujemy z relacji o pobycie Jezusa w Kanie?

JEZUS oraz jego matka i uczniowie wiedzieli, ile radości sprawia sługom Bożym godnie przeprowadzona uroczystość zaślubin. Właśnie na weselu Chrystus dokonał swego pierwszego opisanego w Biblii cudu, czym bardzo je uprzyjemnił (Jana 2:1-11). Zapewne byłeś już na ślubie dwojga chrześcijan pragnących służyć Jehowie jako szczęśliwe małżeństwo. A może sam przygotowujesz się do takiej uroczystości albo chciałbyś pomóc komuś z przyjaciół dobrze ją zorganizować. Co może się przyczynić do jej pomyślnego przebiegu?

2. Co na temat zaślubin mówi Biblia?

² Chrześcijanie przekonują się, że w planowaniu zaślubin bardzo pomagają rady zawarte w natchnionym Słowie Bożym (2 Tymoteusza 3:16, 17). Rzecz jasna Biblia nie podaje szczegółowych wytycznych co do tej uroczystości, bo zwyczaje, a nawet wymagania prawne różnią się w zależności od miejsca i okresu historycznego. Na przykład w starożytnym Izraelu zaślubinom nie towarzyszyła żadna oficjalna ceremonia. W wyznaczonym dniu oblubieniec wprowadzał oblubienicę do własnego domu lub do domu swego ojca (Rodzaju 24:67; Izajasza 61:10; Mateusza 1:24). Właśnie w taki jawny sposób odbywały się zaślubiny, pozbawione powszechnego dziś formalnego ceremoniału.

3. Na jaką uroczystość w Kanie wybrał się Jezus?

³ Izraelici uznawali ten krok za akt zawarcia małżeństwa. Potem mogli uczestniczyć w uroczystym przyjęciu, takim jak to wspomniane w Ewangelii według Jana 2:1 (Mateusza 22:2-10; 25:10; Łukasza 14:8). Z relacji tej wyraźnie wynika, że Jezus był obecny na uczcie wydanej z okazji żydowskich zaślubin i przyczynił się do jej pomyślnego przebiegu. Co jednak istotne, ówczesne zaślubiny różniły się od dzisiejszych.

4. Na jakie zaślubiny decydują się niektórzy chrześcijanie i dlaczego?

 ⁴ Obecnie w wielu krajach chrześcijanie pragnący się pobrać muszą spełnić pewne wymagania prawne, aby móc zawrzeć legalny związek. Może towarzyszyć temu skromna, prosta ceremonia, której przewodniczy urzędnik stanu cywilnego, burmistrz, sędzia lub upoważniony kaznodzieja. Niektórzy wybierają właśnie taką formę zaślubin, zapraszając kilku krewnych lub zaprzyjaźnionych chrześcijan, by służyli za świadków lub po prostu dzielili radość związaną z tym ważnym wydarzeniem (Jeremiasza 33:11; Jana 3:29). Inni też wolą nie organizować dużych przyjęć weselnych wymagających wielu przygotowań i pieniędzy, lecz urządzają skromny poczęstunek w gronie najbliższych przyjaciół. Powinniśmy pamiętać, że niezależnie od tego, na co się zdecydujemy, inni dojrzali chrześcijanie mogą mieć na tę sprawę odmienny pogląd (Rzymian 14:3, 4).

5. Dlaczego wiele chrześcijańskich par młodych chce wysłuchać okolicznościowego przemówienia i na co kładzie się w nim nacisk?

⁵ Chrześcijańscy nowożeńcy zwykle pragną wysłuchać okolicznościowego przemówienia biblijnego. * Wiedzą, że małżeństwo ustanowił Jehowa oraz że w swoim Słowie podaje On mądre rady pomagające mężom i żonom prowadzić udane i szczęśliwe życie (Rodzaju 2:22-24; Marka 10:6-9; Efezjan 5:22-33). Poza tym większość młodych par chce, by w tym radosnym wydarzeniu towarzyszyli im krewni i przyjaciele. Jak jednak należałoby się zapatrywać na ogromną różnorodność wymagań prawnych, procedur, a nawet miejscowych zwyczajów? W niniejszym artykule omówiono sytuacje z różnych rejonów świata. Niektóre mogą bardzo odbiegać od tego, co znasz lub co jest przyjęte w twoim środowisku. Niemniej możesz dostrzec pewne wspólne zasady lub aspekty ważne dla sług Bożych.

Małżeństwo godne uznania musi być zawarte zgodnie z prawem

6, 7. Dlaczego powinniśmy się interesować prawną stroną zawarcia małżeństwa i jak możemy pokazać, że szanujemy obowiązujące wymagania?

⁶ Instytucję małżeństwa założył Jehowa, ale pobierające się osoby muszą też uwzględnić stosowne wymagania władz ludzkich. Jezus oświadczył: „Spłacajcie to, co Cezara, Cezarowi, a co Boże, Bogu” (Marka 12:17). Podobny nakaz podał apostoł Paweł: „Niech każda dusza będzie podporządkowana władzom zwierzchnim, bo nie ma władzy, jak tylko za sprawą Boga; istniejące władze zajmują swe względne pozycje za sprawą Boga” (Rzymian 13:1; Tytusa 3:1).

⁷ W większości krajów „Cezar”, czyli władze świeckie, określa, kto jest uprawniony do zawarcia małżeństwa. Kiedy więc dwoje chrześcijan postanawia się pobrać i w świetle Biblii ma do tego prawo, sumiennie dostosowuje się do miejscowych przepisów. Może to wymagać zdobycia formalnej zgody na małżeństwo, zawarcia związku przed upoważnionym urzędnikiem oraz odnotowania tego w aktach. Kiedy Cezar August zarządził spis ludności, Maria i Józef posłusznie udali się do Betlejem, ‛aby ich zapisano’ (Łukasza 2:1-5).

8. Kiedy małżeństwo staje się ważne i jak to uwzględniają Świadkowie Jehowy?

⁸ Gdy dwoje chrześcijan pobiera się zgodnie z prawem, ich związek staje się ważny także w oczach Boga. Dlatego Świadkowie Jehowy nie powtarzają zaślubin przez mnożenie oficjalnych ceremonii ani nie odnawiają przysięgi małżeńskiej na przykład z okazji 25 czy 50 rocznicy ślubu (Mateusza 5:37). (Niektóre kościoły nie uznają przewidzianego w prawie ślubu cywilnego  za wiążący, twierdząc, że małżeństwo koniecznie należy zawrzeć przed duchownym). Tu i ówdzie urzędowe pełnomocnictwo do udzielania ślubów otrzymuje ktoś ze Świadków Jehowy. W takiej sytuacji ceremonię ślubną połączoną z przemówieniem okolicznościowym zapewne zechce on przeprowadzić w Sali Królestwa. Ten lokalny ośrodek prawdziwego wielbienia Boga to stosowne miejsce na wykład dotyczący instytucji założonej przez Jehowę.

9. (a) Na co może się zdecydować chrześcijańska para biorąca ślub cywilny? (b) Jaki udział w planowaniu zaślubin mogą mieć starsi?

⁹ Ustawodawstwo niektórych krajów wymaga, aby małżeństwo zostało zawarte w jakimś urzędzie, na przykład w ratuszu, lub po prostu przed urzędnikiem stanu cywilnego. Chrześcijańskie pary na ogół postanawiają, by jeszcze tego samego dnia bądź nazajutrz wysłuchać przemówienia okolicznościowego w Sali Królestwa. (Nie byłoby wskazane, aby ślub cywilny dzieliło od przemówienia biblijnego wiele dni, gdyż małżeństwo już zostało zawarte przed Bogiem i ludźmi, w tym także przed zborem chrześcijańskim). Nowożeńcy pragnący po takim ślubie wysłuchać wykładu w Sali Królestwa powinni wcześniej poprosić starszych ze zborowego komitetu służby o zgodę na jej wykorzystanie. Nadzorcy ci upewnią się, czy dana para ma dobrą opinię i czy ta uroczystość nie będzie kolidować z zebraniami oraz innymi przedsięwzięciami zaplanowanymi w Sali (1 Koryntian 14:33, 40). Ocenią też wszelkie zmiany w jej wystroju zaproponowane przez narzeczonych oraz ustalą, czy podać w zborze jakąś informację na temat tej uroczystości.

10. Jeśli prawo wymaga ślubu cywilnego, jak wpływa to na charakter przemówienia okolicznościowego?

¹⁰ Starszy wygłaszający przemówienie okolicznościowe postara się to uczynić w sposób ciepły, budujący i godny. Jeżeli para już wzięła ślub cywilny, mówca zechce wyraźnie zaznaczyć, iż związek ten jest zawarty zgodnie z obowiązującym prawem. Gdyby ślub cywilny nie obejmował złożenia przysięgi małżeńskiej, nowożeńcy mogą to uczynić w trakcie przemówienia. * Jeśli przysięga była złożona wcześniej w urzędzie, ale państwo młodzi chcą ją powtórzyć przed Jehową i zborem, powinni ją wypowiadać w czasie przeszłym na potwierdzenie, że już ‛zostali wprzęgnięci we wspólne jarzmo’ (Mateusza 19:6; 22:21).

11. Jak w niektórych krajach wygląda zawieranie małżeństw i jakie odzwierciedlenie znajduje to w przemówieniu okolicznościowym?

¹¹ Gdzie indziej prawo nie wymaga, by małżeństwo było zawierane według jakiegoś ceremoniału ani nawet w obecności przedstawiciela władz. Narzeczeni zgłaszają na piśmie swój związek urzędnikowi, który następnie go rejestruje. Od tego dnia są uważani za męża i żonę. Jak już wspomniano, mogą zechcieć zaraz po zalegalizowaniu swego związku wysłuchać w Sali Królestwa przemówienia biblijnego. Wybrany przez nich dojrzały duchowo mówca poinformuje obecnych, że para ta zarejestrowała swój związek i stanowi małżeństwo. Treść i sposób złożenia ewentualnej przysięgi opisano w akapicie 10 i w zamieszczonym przypisie. Reszta obecnych w Sali Królestwa, dzieląc radość z nowożeńcami, też odniesie pożytek z rad udzielonych na podstawie Słowa Bożego (Pieśń nad Pieśniami 3:11).

 Śluby zwyczajowe i cywilne

12. Co to jest ślub zwyczajowy i co należy uczynić po jego zawarciu?

¹² W niektórych krajach rozpowszechnione są tak zwane śluby zwyczajowe (plemienne). Nie chodzi tu o zwykłe mieszkanie ze sobą dwojga ludzi ani o życie w konkubinacie, który gdzieniegdzie ma pewien status prawny, ale nie taki jak małżeństwo. * Dotyczy to wzięcia ślubu według zwyczaju ogólnie przyjętego w danym plemieniu lub okolicy. W grę może wchodzić zapłacenie i przyjęcie całej opłaty za narzeczoną, dzięki czemu w świetle prawa oraz Biblii młoda para staje się małżeństwem. Władze uważają taki zwyczajowy ślub za ważny, prawomocny i wiążący. Potem na ogół można zarejestrować swój związek i otrzymać akt ślubu. Zapewnia to ochronę prawną obojgu małżonkom i ich ewentualnym dzieciom, a w razie śmierci męża — owdowiałej żonie. Każdego, kto bierze ślub zwyczajowy, zbór będzie zachęcał do jak najszybszego dokonania takiej rejestracji. Co ciekawe, w okresie obowiązywania Prawa Mojżeszowego małżeństwa oraz narodziny dzieci także odnotowywano w urzędowych rejestrach (Mateusza 1:1-16).

13. O czym należy pamiętać, jeśli chodzi o przemówienie wygłaszane po ślubie zwyczajowym?

¹³ Z chwilą zawarcia legalnego ślubu zwyczajowego mężczyzna i kobieta stają się mężem i żoną. Jak już nadmieniono, chrześcijanie  wstępujący w taki związek mogą zechcieć wysłuchać w Sali Królestwa wykładu okolicznościowego i złożyć przysięgę. Mówca poinformuje wtedy, że para ta już się pobrała zgodnie z prawem „Cezara”. Z okazji ślubu wygłasza się tylko jedno przemówienie. Skoro zawarty zostaje jeden związek małżeński (w tym wypadku według prawa zwyczajowego), to stosowne będzie jedno przemówienie biblijne. Jeśli te dwa wydarzenia odbywają się w jak najkrótszym odstępie czasu (najlepiej tego samego dnia), chrześcijańskiemu małżeństwu przysparza to szacunku u osób postronnych.

14. Co mógłby zrobić chrześcijanin, jeśli prawo dopuszcza zarówno ślub zwyczajowy, jak i cywilny?

¹⁴ W niektórych krajach uznających ślub zwyczajowy można też wziąć ślub cywilny, nazywany ustawowym. Przeważnie odbywa się on przed urzędnikiem i może obejmować ślubowanie oraz wpis do rejestru. Część chrześcijan woli ślub cywilny niż zwyczajowy. Niemniej każdy z tych ślubów jest ważny w świetle prawa — nie trzeba brać ich obu. Podane w akapitach 9 i 10 wskazówki dotyczące przemówienia okolicznościowego oraz przysięgi odnoszą się również do ślubu cywilnego. Najistotniejsze jest to, żeby młoda para pobrała się w sposób godny uznania w oczach Boga i ludzi (Łukasza 20:25; 1 Piotra 2:13, 14).

Pielęgnuj w małżeństwie szacunek

15, 16. Jak można okazywać szacunek dla instytucji małżeństwa?

¹⁵ Kiedy w małżeństwie pewnego perskiego władcy pojawił się problem, jeden z głównych doradców imieniem Memuchan udzielił królowi rady mającej skłonić ‛wszystkie żony do okazywania szacunku swym mężom’ (Estery 1:20). Żaden człowieczy władca nie musi nakazywać czegoś takiego chrześcijańskim małżeństwom — żony same chcą szanować swych mężów. Podobnie oni darzą je szacunkiem i nie szczędzą im pochwał (Przysłów 31:11, 30; 1 Piotra 3:7). Małżonkowie nie powinni odkładać okazywania sobie szacunku na późniejsze lata. Winni to czynić już od samego początku — od dnia zaślubin.

¹⁶ Tego szczególnego dnia szacunek powinien się uwidaczniać w postawie nie tylko męża i żony. Jeżeli chrześcijański starszy ma wygłosić przemówienie okolicznościowe, on również zechce to zrobić z szacunkiem. Powinien się zwracać bezpośrednio do nowożeńców. Ponieważ wykład ten stanowi element okazania im respektu, mówca będzie unikał dowcipów i świeckich powiedzonek. Powstrzyma się od zbyt osobistych uwag, mogących wprawić młodą parę i słuchaczy w zakłopotanie. Postara się raczej przemawiać w sposób ciepły i budujący, a zarazem kierować uwagę na Założyciela małżeństwa i Jego niezrównane rady. Wygłaszając to przemówienie w sposób godny, przyczyni się do tego, że dane zaślubiny przysporzą czci Jehowie Bogu.

17. Dlaczego należy się interesować prawną stroną chrześcijańskich zaślubin?

¹⁷ W niniejszym artykule poruszono sporo aspektów prawnych samych zaślubin. Niektóre mogą nie dotyczyć bezpośrednio twego terenu. Jednak każdy z nas powinien wiedzieć, jakie to ważne, by słudzy Jehowy pobierali się w zgodzie z miejscowymi prawami, z wymaganiami „Cezara” (Łukasza 20:25). Paweł nalegał: „Oddawajcie wszystkim  to, co im się należy — kto żąda podatku, temu podatek, kto żąda daniny, temu daninę, (...) kto żąda szacunku, temu taki szacunek” (Rzymian 13:7). Całkiem słusznie więc chrześcijanie już od dnia ślubu mają w poszanowaniu tę instytucję, która z woli Boga istnieje po dziś dzień.

18. Jaki element zaślubin zasługuje na uwagę i gdzie można znaleźć informacje na ten temat?

¹⁸ Często po chrześcijańskim ślubie odbywa się spotkanie towarzyskie — poczęstunek, przyjęcie lub wesele. Na jedną z takich uczt wybrał się Jezus. Jak dzięki radom biblijnym można zadbać o to, by tego rodzaju spotkanie przysporzyło szacunku Bogu oraz przyniosło chlubę nowożeńcom i zborowi chrześcijańskiemu? Zagadnienie to omawia następny artykuł. *

[Przypisy]

Czy sobie przypominasz?

• Dlaczego powinniśmy się interesować zarówno prawnymi, jak i duchowymi aspektami zaślubin?

• Co chrześcijanie biorący ślub cywilny mogliby zaplanować zaraz po tej uroczystości?

• Dlaczego przemówienie okolicznościowe jest wygłaszane w Sali Królestwa?

[Pytania do studium]

[Ilustracja na stronie 18]

Podczas zaślubin w starożytnym Izraelu oblubieniec wprowadzał oblubienicę do własnego domu lub do domu swego ojca

[Ilustracja na stronie 21]

Po ślubie zwyczajowym chrześcijańscy małżonkowie mogą zechcieć wysłuchać przemówienia w Sali Królestwa