1, 2. Welke les gaf Jezus zijn apostelen tijdens zijn laatste avond op aarde?

HET is de laatste avond van Jezus’ leven op aarde, en hij brengt die met zijn apostelen door in een bovenkamer in Jeruzalem. Tijdens de maaltijd staat Jezus op en trekt zijn bovenkleding uit. Hij omgordt zich met een doek. Daarna doet hij water in een kom en begint de voeten van de apostelen te wassen en ze af te drogen met de doek. Dan trekt hij zijn bovenkleding weer aan. Waarom deed Jezus dit nederige werk? — Joh. 13:3-5.

² „Weet gij wat ik u heb gedaan?”, vroeg Jezus, en hij legde zelf uit: „Indien ik (...), ofschoon ik Heer en Leraar ben, uw voeten heb gewassen, dan behoort ook gij elkaars voeten te wassen. Want ik heb u het voorbeeld gegeven, opdat ook gij zoudt doen zoals ik u heb gedaan” (Joh. 13:12-15). Door bereidwillig die nederige taak op zich te nemen, gaf Jezus zijn apostelen een aanschouwelijke les die ze zich nog lang zouden herinneren en die ze aanmoedigde in de komende tijd nederig te zijn.

3. (a) Hoe liet Jezus bij twee gelegenheden het belang van nederigheid uitkomen? (b) Wat gaan we in dit artikel bespreken?

³ Toen Jezus de voeten van de apostelen waste, was dat niet de eerste keer dat hij liet uitkomen hoe belangrijk nederigheid is. Bij een eerdere gelegenheid, toen enkele apostelen ruzie maakten over wie de grootste was, zette Jezus een jong kind naast zich en zei: „Al wie dit jonge kind ontvangt op basis van mijn naam, ontvangt ook mij, en al wie mij ontvangt, ontvangt ook hem die mij heeft uitgezonden. Want wie zich als een mindere onder u allen gedraagt, die is groot” (Luk. 9:46-48). Bij een latere gelegenheid sprak Jezus met de farizeeën, en omdat hij wist dat ze graag  belangrijk wilden zijn, zei hij: „Een ieder die zich verhoogt, zal vernederd worden, en wie zich vernedert, zal verhoogd worden” (Luk. 14:11). Jezus wil dus dat zijn volgelingen nederig zijn, zonder trots of arrogantie. Laten we zijn voorbeeld van nederigheid eens goed onderzoeken zodat we hem kunnen navolgen. We zullen ook zien hoe deze eigenschap niet alleen voordelen heeft voor iemand die nederig is maar ook voor anderen.

4. Hoe toonde Gods eniggeboren Zoon in zijn voormenselijke bestaan dat hij nederig was?

⁴ Gods eniggeboren Zoon was ook voordat hij naar de aarde kwam al nederig. In zijn voormenselijke bestaan was Jezus onmetelijk lang bij zijn hemelse Vader geweest. Het Bijbelboek Jesaja zegt over de innige relatie tussen de Zoon en de Vader: „De Soevereine Heer Jehovah zelf heeft mij de tong der onderwezenen gegeven, opdat ik de vermoeide met een woord weet te antwoorden. Hij wekt morgen aan morgen; hij wekt mij het oor om te horen gelijk de onderwezenen. De Soevereine Heer Jehovah zelf heeft mij het oor geopend, en ik, van mijn kant, was niet weerspannig. Ik keerde mij niet in de tegenovergestelde richting” (Jes. 50:4, 5). De Zoon van God had een nederige instelling en was een en al aandacht voor wat Jehovah hem onderwees. Hij wilde maar al te graag van de ware God leren. Van heel dichtbij moet hij gezien hebben hoe nederig Jehovah barmhartigheid toonde aan zondige mensen!

5. Hoe gaf Jezus blijk van nederigheid en bescheidenheid toen hij als de aartsengel Michaël een geschil had met de Duivel?

⁵ Niet elk schepsel in de hemel had dezelfde instelling als de eniggeboren Zoon van God. De engel die Satan de Duivel werd, liet zich beïnvloeden door neigingen die het tegenovergestelde zijn van nederigheid: arrogantie en trots. In plaats dat hij wilde leren van Jehovah, kwam hij tegen hem in opstand. Jezus was heel anders. Hij was tevreden met zijn hemelse positie en wilde geen misbruik maken van zijn autoriteit. Toen hij als de aartsengel Michaël ’een geschil had met de Duivel over Mozes’ lichaam’ bleef hij binnen de grenzen van zijn autoriteit. Als Gods Zoon gaf hij blijk van nederigheid en bescheidenheid. Hij liet het graag aan Jehovah, de Opperrechter van het universum, over om de dingen op Zijn manier en tijd aan te pakken. (Lees Judas 9.)

6. Hoe gaf Jezus van nederigheid blijk toen hij de toewijzing aanvaardde om als de Messias te dienen?

⁶ Tot de dingen die Jezus tijdens zijn voormenselijke bestaan leerde, hoorden ongetwijfeld de profetieën die details gaven over zijn aardse leven als de Messias. Hij moet dus van te voren geweten hebben dat hij onaangename dingen zou meemaken. Toch aanvaardde hij de toewijzing om op aarde te leven en te sterven als de beloofde Messias. Waarom? Paulus schreef over de nederigheid van Gods eniggeboren Zoon: „Alhoewel hij in Gods gedaante bestond, [heeft hij] geen gewelddadige inbezitneming (...) overwogen, namelijk om aan God gelijk te zijn. Neen, maar hij heeft zichzelf ontledigd en de gedaante van een slaaf aangenomen en is aan de mensen gelijk geworden” (Fil. 2:6, 7).

7, 8. Op welke manieren toonde Jezus nederigheid tijdens zijn jeugd en zijn aardse bediening?

⁷ Paulus schreef over Jezus: „Toen hij zich in de hoedanigheid van een mens bevond, heeft hij zich vernederd en is gehoorzaam geworden tot de dood, ja, de  dood aan een martelpaal” (Fil. 2:8). Al in zijn jeugd heeft Jezus laten zien dat hij nederig was. Hoewel hij werd opgevoed door onvolmaakte ouders, Jozef en Maria, „bleef [hij] aan hen onderworpen” (Luk. 2:51). Wat een goed voorbeeld voor jongeren! Zij zullen door God gezegend worden als ze zich bereidwillig aan hun ouders onderwerpen.

⁸ Als volwassene was Jezus nederig door prioriteit te geven aan het doen van Jehovah’s wil, en niet zijn eigen wil (Joh. 4:34). Tijdens zijn bediening gebruikte hij Gods persoonlijke naam. Hij hielp oprechte mensen om nauwkeurige kennis te krijgen van Jehovah’s eigenschappen en Zijn voornemen met de mensheid. Hij leefde in overeenstemming met wat hij over Jehovah onderwees. In het modelgebed bijvoorbeeld was het eerste punt dat Jezus noemde: „Onze Vader in de hemelen, uw naam worde geheiligd” (Matth. 6:9). Zo leerde hij zijn volgelingen de heiliging van Jehovah’s naam tot het belangrijkste in het leven te maken. Hij deed dat zelf ook. Tegen het eind van zijn aardse bediening kon hij in gebed tot Jehovah zeggen: „Ik heb hun [de apostelen] uw naam bekendgemaakt en zal hem bekendmaken” (Joh. 17:26). Bovendien gaf hij tijdens zijn bediening altijd Jehovah de eer voor wat hij op aarde kon doen (Joh. 5:19).

9. Wat profeteerde Zacharia over de Messias, en hoe werd dat door Jezus vervuld?

⁹ Zacharia schreef profetisch over de Messias: „Verblijd u zeer, o dochter van Sion. Juich in triomf, o dochter van Jeruzalem. Zie! Uw koning zelf komt tot u. Hij is rechtvaardig, ja, gered; nederig en rijdend op een ezel, ja, op een volwassen dier, het jong van een ezelin” (Zach. 9:9). Dit werd vervuld toen Jezus vóór het Pascha in het jaar 33 Jeruzalem binnenging. De mensen spreidden hun bovenkleding en takken uit op de weg. De hele stad was in rep en roer. Zelfs toen Jezus als Koning werd toegejuicht, bleef hij nederig (Matth. 21:4-11).

10. Wat werd door Jezus’ gehoorzaamheid tot de dood bewezen?

¹⁰ Jezus’ leven van nederigheid en gehoorzaamheid  op aarde leidde uiteindelijk tot zijn dood aan een martelpaal. Daarmee bewees hij zonder enige twijfel dat mensen loyaal kunnen blijven aan Jehovah, zelfs al worden ze tot het uiterste beproefd. Jezus liet ook zien dat Satan het bij het verkeerde eind had toen hij beweerde dat mensen Jehovah om zelfzuchtige redenen dienen (Job 1:9-11; 2:4). Door zijn loopbaan van volmaakte trouw verdedigde Jezus ook de rechtmatigheid en rechtvaardigheid van Jehovah’s universele soevereiniteit. Jehovah zal zich zeker verheugd hebben toen hij de onwankelbare loyaliteit van zijn nederige Zoon zag. (Lees Spreuken 27:11.)

11. Wat maakte het loskoopoffer van Jezus Christus voor gelovige mensen mogelijk?

¹¹ Door zijn dood aan een martelpaal betaalde Jezus ook de losprijs voor de mensheid (Matth. 20:28). Dat maakte het voor zondige mensen mogelijk eeuwig te leven, terwijl er toch aan de eisen van rechtvaardigheid werd voldaan. Paulus schreef: „Door middel van één daad van rechtvaardiging [loopt het er] voor alle soorten van mensen op uit dat zij rechtvaardig verklaard worden ten leven” (Rom. 5:18). Jezus’ dood maakte onsterfelijk hemels leven mogelijk voor met de geest gezalfde christenen, en voor de „andere schapen” eeuwig leven op aarde (Joh. 10:16; Rom. 8:16, 17).

12. Hoe liet Jezus in zijn omgang met onvolmaakte mensen zien dat hij zachtaardig en nederig was?

¹² Jezus nodigde iedereen die ’zwoegde en zwaar beladen was’ uit om bij hem te komen. Hij zei: „Neemt mijn juk op u en leert van mij, want ik ben zachtaardig en ootmoedig [nederig] van hart, en gij zult verkwikking vinden voor uw ziel” (Matth. 11:28, 29). Door zijn nederigheid en zachtaardigheid was Jezus vriendelijk en onpartijdig tegenover onvolmaakte mensen. Hij was redelijk in wat hij van zijn discipelen verwachtte. Hij gaf ze complimenten en moedigde ze aan. Hij gaf ze niet het gevoel dat ze onbekwaam of onwaardig waren. En hij was absoluut niet hardvochtig of autoritair. Integendeel, hij zei dat het ze goed zou doen hem te volgen en zijn onderwijs toe te passen, want zijn juk was weldadig en zijn vracht was licht. Iedereen, man of vrouw, jong of oud, voelde zich bij hem op zijn gemak (Matth. 11:30).

13. Hoe toonde Jezus medegevoel met mensen die werden achtergesteld?

¹³ Jezus had medegevoel met de gewone mensen in Israël omdat ze werden achtergesteld. Hij schonk liefdevol aandacht aan hun behoeften. Vlak bij Jericho ontmoette hij een blinde bedelaar, Bartimeüs, en zijn blinde vriend, van wie we de naam niet weten. Ze vroegen Jezus dringend om hulp, maar de mensen zeiden dat ze  hun mond moesten houden. Jezus had makkelijk de smekingen van de blinde mannen kunnen negeren. Maar hij liet ze bij zich brengen, en door medelijden bewogen herstelde hij hun gezichtsvermogen. Jezus volgde zijn Vader, Jehovah, na door nederig barmhartigheid te tonen aan zondige mensen (Matth. 20:29-34; Mark. 10:46-52).

14. Welke goede resultaten heeft Jezus’ nederigheid gehad?

¹⁴ Het was voor Jehovah een reden voor vreugde te zien dat zijn geliefde Zoon zich nederig onderwierp aan zijn wil. De apostelen en discipelen werden opgebouwd door Jezus’ zachtaardigheid en nederigheid. Jezus’ voorbeeld, zijn onderwijs en zijn prijzende woorden stimuleerden ze om geestelijk te groeien. Gewone mensen trokken voordeel van Jezus’ nederigheid omdat ze hulp, onderwijs en aanmoediging van hem kregen. En in feite zal Jezus’ offer op lange termijn de hele loskoopbare mensheid tot voordeel strekken.

15. Welke voordelen had Jezus’ nederigheid voor hemzelf?

¹⁵ En Jezus zelf? Had zijn nederigheid ook voordelen voor hem? Hij zei tegen zijn discipelen: „Al wie zich vernedert, zal verhoogd worden” (Matth. 23:12). Dat gold ook voor hem. Paulus legt uit: „Daarom heeft God hem ook tot een superieure positie verhoogd en hem goedgunstig de naam gegeven die boven elke andere naam is, zodat in de naam van Jezus elke knie zich zou buigen van hen die in de hemel en die op aarde en die onder de grond zijn, en iedere tong openlijk zou erkennen dat Jezus Christus Heer is tot heerlijkheid van God, de Vader.” Omdat Jezus zijn hele leven op aarde nederig en trouw was, verhoogde Jehovah God hem door hem autoriteit te geven over schepselen in de hemel en op aarde (Fil. 2:9-11).

16. Waaruit blijkt dat Gods Zoon zich nederig zal blijven opstellen?

¹⁶ De activiteiten van Gods Zoon zullen gekenmerkt blijven door nederigheid. De psalmist voorzei hoe Jezus vanuit een verheven hemelse positie zal optreden tegen zijn vijanden: „Ga in uw pracht voort tot succes; rijd voor de zaak van waarheid en ootmoed en rechtvaardigheid” (Ps. 45:4). In Armageddon zal Jezus voor waarheid en rechtvaardigheid rijden, maar ook voor nederigheid. En wat zal er aan het eind van de duizendjarige regering gebeuren, als de Messiaanse Koning „alle regering en alle autoriteit en kracht heeft tenietgedaan”? Zal hij zich nederig opstellen? Ja, want hij zal ’het koninkrijk aan zijn God en Vader overdragen’. (Lees 1 Korinthiërs 15:24-28.)

17, 18. (a) Waarom is het belangrijk Jezus’ nederige voorbeeld te volgen? (b) Wat gaan we in het volgende artikel bespreken?

¹⁷ En hoe staat het met ons? Volgen we Jezus’ voorbeeld van nederigheid? Wat zal er met ons gebeuren als hij komt om het oordeel te voltrekken in Armageddon? Vanwege de zaak waarvoor hij rijdt, zal hij alleen nederige en rechtvaardige mensen redden. Het is dus van levensbelang dat we nederigheid ontwikkelen. En net zoals Jezus’ nederigheid voor hemzelf en voor anderen voordelen had, zal het ook ons op veel terreinen goeddoen als we nederig zijn.

¹⁸ Wat kan ons helpen Jezus’ voorbeeld van nederigheid te volgen? Hoe kunnen we eraan werken nederig te zijn ook als dat moeilijk lijkt? Die vragen gaan we in het volgende artikel bespreken.