တၢ်မၤလိ ၂၆
မ့ၢ်နသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်ကသ့ဧါ
“ကစၢ်ယွၤ . . . ဟ့ၣ်လီၤသု တၢ်သူၣ်အိၣ် သးအိၣ်တၢ် ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ သုကမၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ.”—ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃.
တၢ်သးဝံၣ် ၆၄ ကူးဘုလၢ တၢ်သးခုအပူၤတက့ၢ်
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ် *
၁. ယဟိဝၤယွၤမၤတ့ၢ်တၢ်လၢ နဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
နကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး လၢကျဲဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ် နနၢ်ဟူဘၣ် “တၢ်သးခုကစီၣ်” လၢနမိၢ်နပၢ်, နတံၤသကိးလၢတၢ်မၤလီၢ်, လၢကၠိ မ့တမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်ဟဲ စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ နဟံၣ်အဃိလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၃:၁၀) ဝံၤဒီး ပှၤလၢအသိၣ်လိတၢ်တဂၤ ဘၣ်ထဲးဂံၢ်ထဲးဘါဒီး ဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အါမးလၢ ကသိၣ်လိနၤလံာ်စီဆှံလီၤ. ဖဲနမၤလိ လံာ်စီဆှံအခါ နသ့ၣ်ညါထီၣ်လၢယဟိဝၤယွၤအဲၣ်နၤ ဒီးနအဲၣ်ဆၢက့ၤအီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤမူၤဃီၤနၤလၢ နကသ့ၣ်ညါထီၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးခဲအံၤ မ့ၢ်လၢနကဲထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဃိ နအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ နကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၆:၄၄) မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤသူပှၤဂၤလၢ ကသိၣ်လိနၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးယဟိဝၤယွၤတူၢ်လိာ်နၤဒ် အခ့အပှၤတဂၤအသိးအဃိ နကစံးဘျုးစံးဖှိၣ် ဘၣ်အီၤဒိၣ်မးလီၤ.
၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ ခဲအံၤ မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံအဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကလဲၤတၢ်ဒီးပှၤလၢ တၢ်မူအကျဲလီၤ. ပဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်မုာ်ဒိၣ်မး ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကကီလၢ ပကသံကွၢ်ပှၤဂၤလၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဧါ. မ့တမ့ၢ် ပကသိၣ်လိ ပှၤဂၤလံာ်စီဆှံအဂီၢ် ပကဘၣ်ယိၣ်တၢ်လီၤ. မ့ၢ်ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်ဒ်န့ၣ်ဧါ. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ နကထံၣ်န့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တနီၤလၢ ကမၤစၢၤနၤလီၤ. ပကတဲသကိး တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လဲၣ်. ပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး ဒ်သိးပသုတဘၣ်ယိၣ်လၢ ပကသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံအဂီၢ် ပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. အဆိကတၢၢ် ပကတဲသကိး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လဲၣ်.
ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ပှၤလၢ ပကဘၣ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံ
၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်.
၃ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲမၤလိာ်ဝဲပှၤလၢ အပိာ်အခံတဖၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤလီၤ. တၢ, ယ့ၣ်ၡူးမၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ် ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၀:၇; လူၤကၣ် ၈:၁) အဒိ, ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ ပှၤမ့ၢ်ဒိကနၣ် ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ် ဒီးပှၤမ့ၢ်တတူၢ်လိာ် တၢ်သးခုကစီၣ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဆၢဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၉:၂-၅) ယ့ၣ်ၡူးတဲပာ်စၢၤစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ကရၤလီၤအသး “ဒ်သိး ကကဲထီၣ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ် အဂီၢ်လီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၁၄; မၤတၢ် ၁:၈) ပှၤတူၢ်လိာ်တၢ်သးခုကစီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤတတူၢ်လိာ်ဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကတဲဘၣ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီးကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးဘီမုၢ်အံၤကမၤလၢပှဲၤထီၣ် တၢ်မနုၤလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
၄. မးသဲ ၂၈:၁၈-၂၀ န့ၣ် ဒ်သိးပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ ခံ, တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ကသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ ကမၤပိာ်ထွဲ ကယဲၢ်တၢ်လၢအမၤလိာ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤတဲဝဲလၢ မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ထဲ ခရံာ်ဖိလၢအစိၤတဖၣ် လၢကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤ တၢ်လၢအမၤလိာ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ တၢ်မၤလၢအရ့ဒိၣ်တခါအံၤ ကဘၣ်တၢ်မၤအီၤတုၤလီၤလၢ ပစိၤခဲအံၤ လၢအမ့ၢ် “တၢ်အစိၤလၢ အလီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.” (ဖး မးသဲ ၂၈:၁၈-၂၀ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤဝဲတၢ်မၤလိာ်အံၤ ဖဲအအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤ ၅၀၀ အမဲာ်ညါအခါလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၆) ဒီးယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်လီၤ စီၤယိၤဟၣ်တၢ်ထံၣ်လၢညါခီလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်ခဲလၢာ် ကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကသ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၂၂:၁၇.
၅. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၃:၆-၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဒီး တၢ်သိၣ်လိပှၤဂၤတၢ်မၤန့ၣ် စီၤပီလူးထိၣ်သတြီၤဝဲ ဒီးတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၅ တၢ်မၢဖိပီလူး ထိၣ်သတြီၤဝဲ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တၢ်မၤဒီး တၢ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်လီၤ. တၢ်သူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ် တၢ်မၤန့ၣ် ပှၤကဘၣ်မၤအါန့ၢ်ဒံး ပှၤဖှံလီၤတၢ်ချံတဖၣ်လီၤ. စီၤပီလူးဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ပှၤကရံၣ်သူးဖိတဖၣ်လၢ “ယသူၣ်လီၤတၢ်, စီၤအပီးလိၤ လူအထံ . . . သုမ့ၢ်ကစၢ်ယွၤ အစံာ်ပျီလၢ အဝဲသူၣ်လီၤဖျးလီၤဝဲ” လီၤ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၃:၆-၉ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်ဝဲ ပှၤမၤတၢ်ဖိလၢ “ကစၢ်ယွၤ အစံာ်ပျီ” ပူၤလီၤ. အဃိ တမ့ၢ်ထဲပဖှံလီၤတၢ်ချံတဖၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပလူန့ၢ်အထံဒီး ပကွၢ်ထွဲတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိ အထူၣ်တဖၣ်ထီဘိလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၄:၃၅) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢပှၤလၢအဒုးဒိၣ်ထီၣ် တၢ်မုၢ်တၢ်ဘိန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကစၢ်ယွၤလီၤ.
၆. ဖဲပသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံအခါ ပကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ ပဟးဃုကွၢ် “ပှၤသးဘျၢလၢ အဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးကန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ်” လီၤ. (မၤတၢ် ၁၃:၄၈) ဒ်သိးပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ် တၢ်လၢပကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲလီၤ. (၁) မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ, (၂) တူၢ်လိာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီး (၃) အိၣ်မူမၤထွဲတၢ်လၢ အမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ် လၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. (ယိၤဟၣ် ၁၇:၃; ကလီးစဲ ၂:၆, ၇; ၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၃) ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ခဲလၢာ်န့ၣ် မၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိသ့ခီဖျိ ပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟဲထီၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အခါ ဒီးတူၢ်လိာ်ပှၤသီတဖၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤသ့ဝဲလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၃:၃၅) ပှၤလၢအသိၣ်လိတၢ်တဂၤ ကဘၣ်ဟ့ၣ်အတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒီးအတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ကမၤစၢၤအပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ “ဒ်သိး ကမၤလီၤပှီၢ်ကွံာ် တၢ်လၢအလီၤဂာ်ဒီး တၢးထီလၢ အကျၢၤတဖၣ်” လၢအမ့ၢ်ဝဲလုၢ်လၢ်ဒီး တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်တဖၣ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၁၀:၄, ၅) ဒ်သိးပကမၤစၢၤ ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိလၢ ကဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူအဂီၢ် ပလိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ် တဘျုးလါညါလီၤ. ဒီးလၢခံ ကယီကယီန့ၣ် အဝဲကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဆီတလဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် တကဲထီၣ် တၢ်ကလီကလီဘၣ်.
တၢ်အဲၣ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်
၇. ဒ်သိးပကပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဒီး တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တၢ်မၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလဲၣ်.
၇ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အတၢ်မၤလဲၣ်. တၢ, မ့ၢ်လၢပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိလီၤ. ဖဲပဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီး ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အခါ ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ကစၢ်ယွၤလီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၅:၃) ဆိကမိၣ်ကွၢ်ဒ်အံၤတက့ၢ်. နအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ နဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်လီၤ. နကဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အညီလၢနဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်တညီဘၣ်. ဖဲနလဲၤလၢဟံၣ်အဆိကတၢၢ်တဖျၢၣ်အခါ မ့ၢ်နသးကနိးဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နသးကကနိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်မၤအံၤယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိး မၢနမၤဒီးနအဲၣ်ဒိးမၤထွဲအတၢ်မၤလိာ်လီၤ. ခီဖျိလၢ နစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အါထီၣ်အဃိ နတဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ် နထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်. ဖဲနဆိကမိၣ်ထီၣ်လၢ နကဘၣ်သိၣ်လိပှၤတဂၤ လံာ်စီဆှံအခါ မ့ၢ်နသးကနိးစ့ၢ်ကီးဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နသးကကနိးလီၤ. အဃိ ဃ့ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤဒ်သိး နကမၤနၢၤကွံာ် နတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘှီ ဒီးနကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူလၢ နကမၤလိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးယဟိဝၤယွၤကဟ့ၣ်နၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢနကဒုးကဲထီၣ် ပှၤလၢခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ.
၈. ဒ် မၢ်ကူး ၆:၃၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံလဲၣ်.
၈ ခံ, ပတၢ်အဲၣ်ပှၤလၢပဃၢၤန့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပှၤလၢပကသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. အဒိ, ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် လီၤဘှံးလီၤတီၤဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီတနံၤကျၢၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်လီၢ်လၢ ကအိၣ်ဘှံးအိၣ်သါအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသးကညီၤဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အဃိ သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လၢ “တၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤလီၤ.” (ဖး မၢ်ကူး ၆:၃၄ တက့ၢ်.) ယ့ၣ်ၡူးလီၤဘှံး သနာ်က့ အဝဲဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် အတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ် အဃိလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤအတၢ်အိၣ်သးလီၤဂာ်ဒ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဖျါသးခု ဒီးမၤတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်လီၤဂာ်ဒ် သိလၢအဟးဖျိး ဒီးပှၤကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဝဲလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ တသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤဘၣ် ဒီးအတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်. (အ့းဖ့းစူး ၂:၁၂) အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ ‘ကျဲလၢအလဲၢ်န့ၣ် ဆှၢအီၤဆူတၢ်ဟးဂီၤ’ လီၤ. (မးသဲ ၇:၁၃) ဖဲပဆိကမိၣ်ထီၣ် ပှၤလၢပလီၢ်ကဝီၤပူၤတဖၣ် ကဘၣ်သ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤအဂ့ၢ်အခါ ပတၢ်အဲၣ်ဒီး ပတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဒီးကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်တဘိလၢ ပကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးအဝဲသ့ၣ်လီၤ.
၉. ဒ် ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤနၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၉ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဘၣ်ယိၣ်လၢ နကမၤလိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ နသ့ၣ်ညါလၢ နကဘၣ်ဟံးန့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အါမးလၢ နကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤပာ်စၢၤနသး ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤအဃိလီၤ. နမ့ၢ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ်ဒ်အံၤန့ၣ် တဲဘၣ်ယဟိဝၤယွၤလၢ နတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. ဃ့ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးနကသးအိၣ်မၤလိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံ ဒီးနကဃုထံၣ်န့ၢ်ပှၤလၢ အသးအိၣ် မၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ်တက့ၢ်. (ဖး ဖံလံးပံၤ ၂:၁၃ တက့ၢ်.) တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်တဲဘၣ်ပှၤလၢ ကစၢ်ယွၤကစံးဆၢ တၢ်ထုကဖၣ်လၢအလီၤပလိာ်ဒီး အတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်လီၤ. (၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၄, ၁၅) အဃိ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကသးအိၣ်သိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံလီၤ.
ပမၤနၢၤကွံာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအဂၤအဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်
၁၀-၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပထုးယံာ်ထုးနီၢ်ပသးလၢ ပကမၤလိ ပှၤဂၤလံာ်စီဆှံလဲၣ်.
၁၀ ပသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်သိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မး ဘၣ်ဆၣ် ကကီလၢ ပကမၤအဂီၢ်လီၤ. ဖဲပမၤလိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံအခါ တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ဒ်လဲၣ် ဒီးပလဲၤခီဖျိအီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်သကိးလီၤ.
၁၁ ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်သးအဃိ ပမၤဒ်ပအဲၣ်ဒိးမၤအီၤတန့ၢ်ဘၣ်. အဒိ, ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိတနီၤန့ၣ် အသးပှၢ် မ့တမ့ၢ် အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်. မ့ၢ်နတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဒ်အံၤစ့ၢ်ကီးဧါ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲ COVID-19 တၢ်ဆါသံသတြိာ်ရၤလီၤသးအခါ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ပသ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ်လၢ ပမၤလိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံသ့ ခီဖျိပသူလီတဲစိ မ့တမ့ၢ် အံၣ်လဲးထြီနံး တၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်လီၤ. အဃိ နစးထီၣ်သိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံလၢ နနီၢ်ကစၢ်ဟံၣ်သ့ဝဲလီၤ. ကျဲလၢအဂၤလၢ အမၤစၢၤပှၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးဝဲလီၤ. ပှၤတနီၤ မၤလိလံာ်စီဆှံမုာ်မး ဘၣ်ဆၣ် ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အဝဲသ့ၣ်တချုးဘၣ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကချုးလၢ ဂီၤခီ မ့တမ့ၢ်လၢ မုၢ်နၤခီလီၤ. မ့ၢ်နမၤလိအဝဲသ့ၣ် လံာ်စီဆှံလၢ အဝဲသ့ၣ်ချုးအဆၢကတီၢ်ကသ့ဧါ. ယ့ၣ်ၡူးတဲသကိးတၢ်ဒီး စီၤနံၤကဒ့မူး လၢမုၢ်နၤခီလီၤ. မ့ၢ်လၢစီၤနံၤကဒ့မူး ချုးဖဲန့ၣ်ဆၢကတီၢ် အဃိလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၃:၁, ၂.
၁၂. ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၂ ပကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ပတအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံဘၣ်. ဒ်သိးပသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံကသ့အဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပဆိကမိၣ်လၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါအါအါလီၤ. နမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်သၢထံၣ်လၢ ကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နမၤလိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံကသ့န့ၣ်တက့ၢ်. တၢ, ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲလၢ နအိၣ်ဒီးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကသိၣ်လိတၢ်အဂီၢ်လီၤ. (၂ ကရံၣ်သူး ၃:၅) ခံ, ယ့ၣ်ၡူးဒိးန့ၢ်ဘၣ် “ကယဲၢ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤ လၢမူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်” အဃိ အဝဲမၤလိာ်ပှၤလၢ ပကသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံလီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၈) ဒီးသၢ, နဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ပှၤဂၤအအိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်လိၣ်လိန့ၣ် ဟဲလၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. အဃိ နၤစ့ၢ်ကီးနမၤဒ်န့ၣ်သ့ ခီဖျိနသူလံာ်စီဆှံလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၈:၂၈; ၁၂:၄၉) တကးဒံးဘၣ် နဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကရူၢ် အပှၤကွၢ်တၢ်, ပှၤမၤပှၤလဲၤလၢညါ ဒီးပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိ ဒ်သိးကမၤစၢၤနၤလၢ နစးထီၣ် သိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံကသ့အဂီၢ်လီၤ. နမ့ၢ်လဲၤပိာ် ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်လဲၤခီဖျိလၢ သိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံန့ၣ် နတၢ်သးဒူကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ.
၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်သးအိၣ်မၤ တၢ်ဆီတလဲလဲၣ်.
၁၃ ပကမၤထွဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အကျိၤအကျဲလၢအသီ ဒီးသူတၢ်ပီးတၢ်လီ လၢအသီတဖၣ်အဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. ပသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံ အကျိၤကျဲန့ၣ် ဆီတလဲဝဲလီၤ. ပကသိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံအဂီၢ် လံာ်အိၣ်မူလီၤထူလီၤယိာ် ပှဲၤဒီးတၢ်သးခု ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးလံာ်အံၤ တဒ်သိးဒီး လံာ်လၢပသူတ့ၢ်အီၤတဖၣ်ဘၣ်. ပဖးလံာ်အဆၢဖုၣ်ကိာ်ဖိ ဒီးပတဲသကိးတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီး ပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိအိၣ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲပသိၣ်လိတၢ်အခါ ပသူတၢ်ဂီၤမူ, အံၣ်လဲးထြီနံး အတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ် ဒ်သိးဒီး JW Library® အါထီၣ်လီၤ. နသူတၢ်ပီးတၢ်လီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တသ့ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ဃ့ပှၤတဂၤဂၤအတၢ်မၤစၢၤ လၢအကသိၣ်လိနၤန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်လၢပှၤမၤညီနုၢ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ပှၤမၤဝဲမုာ်ဒိၣ်မးလီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကမၤလိသ့ထီၣ်အသးလၢ တၢ်အသီအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤဒီးပှၤဂၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပကမၤတၢ်ဆီတလဲအဂီၢ် ကညီထီၣ်ဝဲ ဒီးပမၤလိ ပှၤဂၤလံာ်စီဆှံကမုာ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ပှၤလဲၤလၢညါတဂၤတဲဝဲလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ လံာ်အံၤအပူၤန့ၣ် “ကဲဘျုးဝဲလၢ ပှၤမၤလိတၢ်ဖိ ဒီးပှၤသိၣ်လိတၢ်ဖိအဂီၢ်လီၤ.”
၁၄. ပမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်လီၢ်ကဝီၤလၢ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် မ့ၢ်တညီဘၣ်န့ၣ် ပကြၢးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီး ၁ ကရံၣ်သူး ၃:၆, ၇ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၄ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကအိၣ်ဘၣ်လီၢ်ကဝီၤလၢ ပကမၤလိလံာ်စီဆှံဒီးပှၤဂၤအဂီၢ် တညီဝဲဘၣ်. ပှၤတနီၤတသးအိၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ် ဒီးတနီၤကထီဒါပှၤလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်လီၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤကသ့ဒ်လဲၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ပအိၣ်မူဘၣ်ဆၢကတီၢ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲအဃိ ပှၤတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ဆီတလဲအသးချ့မး ဒီးလၢအပူၤကွံာ် ပှၤလၢအတသးအိၣ် ဒိကနၣ် ပတၢ်ကစီၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ခဲအံၤအဝဲသ့ၣ်ကသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢအလိၣ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူပူၤလီၤ. (မးသဲ ၅:၃) လၢအပူၤကွံာ် ပှၤလၢအတတူၢ်လိာ် ပလံာ်လဲၢ်နီတဘျီဘၣ်န့ၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ် တူၢ်လိာ်လၢ ပှၤကမၤလိအီၤလံာ်စီဆှံလီၤ. ပသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲစံာ်ပျီအကစၢ်လီၤ. (မးသဲ ၉:၃၈) ကစၢ်ယွၤအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကဆဲးသူၣ်လီၤတၢ် ဒီးလူအထံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဒုးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၃:၆, ၇) ဒီးတၢ်ကတိၤအံၤ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဒၣ်လဲာ် ယဟိဝၤယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤ ပတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒီးတမ့ၢ်လၢ ပမၤတၢ်ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အဃိဘၣ်. *
နမ့ၢ်မၤစၢၤဘၣ်ပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် နကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခု
တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးတၢ်သိၣ်လိပှၤဂၤလံာ်စီဆှံန့ၣ် မၤစၢၤပှၤတဂၤဒ်လဲၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၅-၁၇) *
၁၅. ဖဲပှၤတဂၤသးအိၣ် မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး မၤထွဲတၢ်လၢ အမၤလိဘၣ်ဝဲအခါ ယဟိဝၤယွၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲပှၤတဂၤတူၢ်လိာ် လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီး သးအိၣ်တဲဘၣ်က့ၤပှၤဂၤအခါ ယဟိဝၤယွၤသးခုဝဲလီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၃:၁၅, ၁၆) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ အခ့အပှၤတဖၣ် သးဆူၣ်လၢ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံအဃိ အဝဲကသးခုဝဲထဲလဲၣ်. အဒိ, တၢ်ဆါသံသတြိာ်ရၤလီၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဖဲ ၂၀၂၀ တၢ်မၤအနံၣ်န့ၣ် ပှၤမၤလိဝဲ လံာ်စီဆှံအိၣ်ဝဲအခါ ၇,၇၀၅,၇၆၅ ဒီးပှၤလၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒီး ဒိးဘျၢထံန့ၣ် အိၣ်ဝဲအဂၤ ၂၄၁,၉၉၄ လီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါအသီတဖၣ်အံၤ ကမၤလိက့ၤပှၤဂၤလံာ်စီဆှံ ဒီးကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၆:၄၀) ပသ့ၣ်ညါသပှၢ်တၢၢ်လၢ ပမၤသးခုယဟိဝၤယွၤအသးသ့ ဖဲပပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တၢ်မၤအခါလီၤ.
၁၆. ပပာ်လီၤဖီတၢၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ပကဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မၤလၢအကီတခါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤစၢၤအဃိ ပပၣ်ဃုာ်လၢတၢ်မၤအံၤအပူၤ ဒ်သိးပကသိၣ်လိပှၤဂၤလၢ ကအဲၣ်ပပၢ်လၢမူခိၣ်သ့ဝဲလီၤ. မ့ၢ်ပပာ်လီၤဖီတၢၣ်လၢ ပကစးထီၣ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံ ဒီးပှၤအစှၤကတၢၢ်တဂၤကသ့ဧါ. ပမ့ၢ်သံကွၢ်ကယဲၢ်ပှၤလၢ ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ကမၤလိလံာ်စီဆှံဧါန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်စံးဆၢလၢပတဆိကမိၣ်ဘၣ်လီၤ. ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤ ပတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးတဖၣ်လီၤ.
၁၇. ပမ့ၢ်မၤလိဘၣ် ပှၤဂၤလံာ်စီဆှံန့ၣ် ပကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၇ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. တၢ်မၤအံၤ မၤသးခုပှၤဒိၣ်မးလီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး မၤစၢၤတ့ၢ်ဘၣ် ပှၤသ့းစၤလနံဖိအါဂၤလၢ အကဲထီၣ်ဘၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဃိ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အတဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ဖဲပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဟဲက့ၤအိၣ်ဒီးပှၤအဆၢကတီၢ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်, ပတၢ်သးခု ဒီးပတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ အခိၣ်သလုး လၢအမဲာ်ညါန့ၣ် ကကဲမတၤလဲၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အကဲသု, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. သုဝဲဒၣ်အံၤ သုမ့ၢ်ပလၤကပီၤ ဒီးပတၢ်သးခု သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ.” (၁ သ့းစၤလနံ ၂:၁၉, ၂၀; မၤတၢ် ၁၇:၁-၄) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤတဲဝဲဒ် စီၤပီလူးအသိးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်စတဲးဖၢၣ်နံၤ ဒီးအဝၤ လၢအမၤစၢၤဘၣ်ပှၤအါဂၤလၢ ကဒိးဘျၢထံန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပမၤစၢၤဘၣ်ပှၤအါဂၤလၢ ကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်သးခုဖးဒိၣ်တခါလီၤ.”
တၢ်သးဝံၣ် ၅၇ စံၣ်တဲၤတဲလီၤဆူ ပှၤအကလုာ်ကလုာ်
^ လံာ်အဆၢ. 5 ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢပှၤဂၤအအိၣ် တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကမၤထွဲဝဲ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ပှၤတဖၣ်လီၤ. ဒ်သိး ပကသးအိၣ် သိၣ်လိပှၤဂၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလဲၣ်. လၢတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဒီးတၢ်လဲၤဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤ လၢခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တၢ်မၤအပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဒီးပလဲၤခီဖျိ တၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကစံးဆၢ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤလီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 14 ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါအါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ပဝဲခဲလၢာ် လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ ပကပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးကဲထီၣ်ပှၤဂၤလၢ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအမ့ၢ် “ပှၤလၢအအိၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ် မၤစၢၤပှၤမၤလိလံာ်စီဆှံဖိ ဒ်သိးကတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးလၢ တၢ်ဒိးဘျၢထံအဂီၢ်” လၢအအိၣ်လၢ တၢးထီခိးတၢ် လါမၢ်ၡး ၂၀၂၁ တက့ၢ်.
^ လံာ်အဆၢ. 53 တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ပှၤလၢအမၤလိလံာ်စီဆှံန့ၣ် လံာ်စီဆှံဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူဒ်လဲၣ်– ပိာ်ခွါအဆိကတၢၢ်တဂၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤသူအီၣ်အီၤတသ့ဘၣ် ဒီးအတသ့ၣ်ညါယဟိဝၤယွၤဘၣ်. ဝံၤဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ထံၣ်လိာ်သးဒီးအီၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအပူၤ ဒီးအဝဲတူၢ်လိာ်တၢ်မၤလိလံာ်စီဆှံလီၤ. တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလၢ အကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဒီး ဒိးဘျၢထံလီၤ. လၢခံ အဝဲစ့ၢ်ကီးမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကကဲထီၣ်ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. လီၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဘၣ်လၢ ပၤရဒံစူးအပူၤပှဲၤဒီးတၢ်သးခုလီၤ.
