Ενόσω ο Ιησούς βρίσκεται ακόμη κοντά στην Ιερουσαλήμ, τον πλησιάζουν διάφοροι Ιουδαίοι. Κάποιοι θέλουν να διδαχτούν από αυτόν, ενώ άλλοι να τον δοκιμάσουν. Ένας από αυτούς, ειδήμονας στον Νόμο, του θέτει το ερώτημα: «Δάσκαλε, τι χρειάζεται να κάνω για να κληρονομήσω αιώνια ζωή;»​—Λουκάς 10:25.

Ο Ιησούς αντιλαμβάνεται ότι ο συγκεκριμένος άνθρωπος δεν ζητάει απλώς μια πληροφορία. Πιθανώς προσπαθεί να του αποσπάσει μια απάντηση που θα προσβάλει τους Ιουδαίους. Ο Ιησούς καταλαβαίνει ότι αυτός έχει ήδη παγιωμένη άποψη. Γι’ αυτό, του δίνει με σοφία μια απάντηση που τον κάνει να αποκαλύψει τι σκέφτεται ο ίδιος.

Ο Ιησούς ρωτάει: «Τι είναι γραμμένο στον Νόμο; Τι διαβάζεις;» Εφόσον ο συνομιλητής του έχει μελετήσει τον Νόμο του Θεού, βασίζει την απάντησή του σε αυτόν. Παραθέτει από τα εδάφια Δευτερονόμιο 6:5 και Λευιτικό 19:18, λέγοντας: «“Πρέπει να αγαπάς τον Ιεχωβά τον Θεό σου με όλη σου την καρδιά και με όλη σου την ψυχή και με όλη σου τη δύναμη και με όλη σου τη διάνοια” και “τον πλησίον σου όπως τον εαυτό σου”». (Λουκάς 10:26, 27) Είναι αυτή η απάντηση;

Ο Ιησούς τού λέει: «Σωστά απάντησες· εξακολούθησε να το κάνεις αυτό και θα αποκτήσεις ζωή». Τελειώνει όμως εκεί η συζήτηση; Αυτός ο άνθρωπος δεν θέλει απλώς να ακούσει μια αντικειμενική απάντηση. Επιδιώκει «να αποδειχτεί δίκαιος», να πάρει την επιβεβαίωση ότι οι απόψεις του είναι σωστές και η συμπεριφορά του προς τους άλλους δικαιολογημένη. Ρωτάει λοιπόν: «Και ποιος είναι ο πλησίον μου;» (Λουκάς 10:28, 29) Αυτή η φαινομενικά αθώα ερώτηση έχει βαθιές προεκτάσεις. Γιατί;

Οι Ιουδαίοι πιστεύουν ότι ο όρος «πλησίον» εφαρμόζεται μόνο σε όσους τηρούν τις Ιουδαϊκές παραδόσεις, και εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι και το εδάφιο Λευιτικό 19:18 υποστηρίζει αυτή την άποψη. Μάλιστα ένας Ιουδαίος μπορεί να ισχυριστεί ότι είναι «παράνομο» να συναναστρέφεται με κάποιον μη Ιουδαίο. (Πράξεις 10:28) Συνεπώς, αυτός ο άνθρωπος θεωρεί ότι είναι δίκαιος αν φέρεται με καλοσύνη στους ομοεθνείς του. Ίσως και κάποιοι μαθητές του Ιησού συμμερίζονται αυτή την άποψη. Θεωρούν, όμως, ότι μπορούν να φέρονται άσχημα σε έναν μη Ιουδαίο, διότι αυτός δεν είναι «πλησίον» τους.

Πώς μπορεί ο Ιησούς να διορθώσει αυτή την άποψη χωρίς να προσβάλει αυτόν τον άνθρωπο και τους άλλους Ιουδαίους; Αφηγείται μια ιστορία: «Κάποιος άνθρωπος κατέβαινε από την Ιερουσαλήμ στην Ιεριχώ και έπεσε θύμα ληστών οι οποίοι τον γύμνωσαν, τον χτύπησαν και έφυγαν αφήνοντάς τον μισοπεθαμένο». Ο Ιησούς συνεχίζει: «Κατά σύμπτωση, κάποιος ιερέας κατέβαινε από εκείνον τον δρόμο, αλλά όταν τον είδε προσπέρασε από την απέναντι πλευρά. Παρόμοια, ένας Λευίτης, όταν έφτασε εκεί και τον είδε, προσπέρασε από την απέναντι πλευρά. Αλλά κάποιος Σαμαρείτης που ταξίδευε από αυτόν τον δρόμο ήρθε προς το μέρος του και όταν τον είδε τον σπλαχνίστηκε».​—Λουκάς 10:30-33.

Ο άνθρωπος στον οποίο ο Ιησούς αφηγείται αυτή την ιστορία ασφαλώς ξέρει ότι πολλοί ιερείς και Λευίτες που βοηθούν στον ναό ζουν στην Ιεριχώ. Για να επιστρέψουν από τον ναό, πρέπει να ακολουθήσουν έναν κατηφορικό δρόμο που εκτείνεται περίπου 23 χιλιόμετρα. Η διαδρομή είναι μερικές φορές επικίνδυνη, γιατί παραμονεύουν ληστές. Αν ένας ιερέας και ένας Λευίτης βρουν κάποιον ομοεθνή τους σε δεινή θέση, δεν οφείλουν να τον βοηθήσουν; Στην ιστορία του, ο Ιησούς λέει ότι δεν το έκαναν. Αυτός που βοήθησε τον τραυματισμένο άνθρωπο ήταν Σαμαρείτης, μέλος ενός λαού τον οποίο περιφρονούν οι Ιουδαίοι.​—Ιωάννης 8:48.

Πώς βοήθησε ο Σαμαρείτης τον τραυματισμένο Ιουδαίο; Ο Ιησούς συνεχίζει: «Τον πλησίασε λοιπόν και έδεσε τα τραύματά του, βάζοντας πάνω τους λάδι και κρασί. Κατόπιν τον ανέβασε στο ζώο του και τον έφερε σε κάποιο πανδοχείο και τον φρόντισε. Την επόμενη ημέρα έβγαλε δύο δηνάρια, τα έδωσε στον πανδοχέα και είπε: “Φρόντισέ τον, και ό,τι παραπάνω  ξοδέψεις θα σου το ξεπληρώσω εγώ όταν ξαναέρθω”».​—Λουκάς 10:34, 35.

Αφού τελειώνει την ιστορία, ο Μεγάλος Δάσκαλος, ο Ιησούς, κάνει στον άνθρωπο μια ερώτηση που υποκινεί σε σκέψεις: «Ποιος από τους τρεις πιστεύεις ότι έκανε τον εαυτό του πλησίον στον άνθρωπο που έπεσε θύμα των ληστών;» Αυτός ίσως το βρίσκει δύσκολο να πει ευθέως «ο Σαμαρείτης» και απαντάει: «Εκείνος που ενήργησε με έλεος προς αυτόν». Τότε ο Ιησούς δείχνει ξεκάθαρα το δίδαγμα της ιστορίας του, δίνοντάς του την προτροπή: «Πήγαινε και κάνε και εσύ το ίδιο».​—Λουκάς 10:36, 37.

Τι αποτελεσματική μέθοδος διδασκαλίας! Αν ο Ιησούς είχε πει απλώς σε αυτόν τον άνθρωπο ότι και οι μη Ιουδαίοι είναι πλησίον του, θα το δεχόταν άραγε εκείνος και οι άλλοι Ιουδαίοι που άκουγαν; Πιθανότατα όχι. Ωστόσο, μια σχετικά απλή ιστορία, που περιέχει λεπτομέρειες με τις οποίες μπορούν να ταυτιστούν οι ακροατές, κάνει ολοφάνερη την απάντηση στην ερώτηση: «Ποιος είναι ο πλησίον μου;» Αληθινός πλησίον αποδεικνύεται όποιος δείχνει έμπρακτα την αγάπη και την καλοσύνη που οι Γραφές μάς προστάζουν να εκδηλώνουμε.