Κεφάλαιο 17

Μπορείτε να Εμπιστεύεστε την Αγία Γραφή;

1. (α) Ποια άποψη έχουν πολλοί για την Αγία Γραφή, που έρχεται σε αντίθεση με αυτά που υποστηρίζει η ίδια η Αγία Γραφή; (β) Ποιο ερώτημα εγείρεται;

 ΠΟΛΛΟΙ νομίζουν ότι η Αγία Γραφή είναι απλώς ένα βιβλίο που το έγραψαν σοφοί άνθρωποι του παλιού καιρού. Ένας καθηγητής πανεπιστημίου, ο Τζέραλντ Α. Λαρύ, ισχυρίστηκε: «Οι απόψεις των συγγραφέων όπως αναφέρονται στην Αγία Γραφή αντανακλούν τις ιδέες, τις πεποιθήσεις και τις αντιλήψεις των καιρών τους και περιορίζονται στις γνώσεις που υπήρχαν εκείνη την εποχή».¹ Ωστόσο, η Αγία Γραφή υποστηρίζει ότι είναι θεόπνευστο βιβλίο. (2 Τιμόθεον 3:16) Αν αυτό είναι αλήθεια, τότε πρέπει να είναι απαλλαγμένη από τις λανθασμένες απόψεις που επικρατούσαν τον καιρό που γράφτηκαν τα διάφορα τμήματά της. Μπορεί η Αγία Γραφή να αντέξει σε μια έρευνα κάτω από το φως της τωρινής γνώσης;

2. Πώς οι νέες πληροφορίες επηρεάζουν συχνά τα επιστημονικά συγγράμματα των ανθρώπων;

² Καθώς εξετάζουμε αυτό το ερώτημα να θυμάστε ότι, αφού η γνώση αυξάνεται, οι άνθρωποι χρειάζεται διαρκώς να προσαρμόζουν τις απόψεις τους για να εναρμονίζονται με τις νέες πληροφορίες και ανακαλύψεις. Το περιοδικό Scientific Monthly παρατήρησε κάποτε: «Ακόμα και στις περιπτώσεις επιστημονικών άρθρων που γράφτηκαν [μόλις] πριν από πέντε χρόνια, δεν θα ήταν δυνατόν να αναμένουμε ότι σήμερα θα γίνονταν αποδεκτά ως η τελευταία λέξη στον τομέα με τον οποίο ασχολούνται».² Ωστόσο, η Αγία Γραφή γράφτηκε και συντάχτηκε σε μια περίοδο 1.600 περίπου χρόνων και ολοκληρώθηκε σχεδόν πριν από 2.000 χρόνια. Τι μπορούμε να πούμε σήμερα για την ακρίβειά της;

 Η Αγία Γραφή και η Επιστήμη

3. Ποιες απόψεις είχαν οι αρχαίοι άνθρωποι σχετικά με τη στήριξη της γης, αλλά τι λέει η Αγία Γραφή;

³ Όταν γραφόταν η Αγία Γραφή, υπήρχαν μερικές εικασίες σχετικά με το πώς στεκόταν η γη στο διάστημα. Μερικοί, για παράδειγμα, πίστευαν ότι η γη στηριζόταν από τέσσερις ελέφαντες που βρίσκονταν πάνω σε μια μεγάλη θαλάσσια χελώνα. Ωστόσο, η Αγία Γραφή, αντί να παρουσιάζει αυτές τις αλλοπρόσαλλες, αντεπιστημονικές απόψεις που υπήρχαν την εποχή που γράφτηκε, απλώς ανάφερε: «[Ο Θεός] εκτείνει τον βορέαν επί το κενόν· κρεμά την γην επί το μηδέν». (Ιώβ 26:7) Ναι, πριν από 3.000 χρόνια και πλέον η Αγία Γραφή παρατήρησε σωστά ότι η γη δεν έχει κανένα ορατό στήριγμα, γεγονός που συμφωνεί με τους νόμους της βαρύτητας και της κίνησης που οι επιστήμονες έχουν κατανοήσει πρόσφατα. «Το πώς ο Ιώβ γνώριζε την αλήθεια», παρατήρησε ένας θρησκευόμενος λόγιος, «είναι ένα ερώτημα που δεν μπορούν να απαντήσουν εύκολα εκείνοι οι οποίοι αρνούνται τη θεοπνευστία της Αγίας Γραφής».³

4, 5. (α) Τι πίστευαν κάποτε οι άνθρωποι για το σχήμα της γης, πράγμα που προκαλούσε ποιο φόβο; (β) Τι λέει η Αγία Γραφή για το σχήμα της γης;

⁴ Σχετικά με το σχήμα της γης, η The Encyclopedia Americana λέει: «Η πιο αρχαία γνωστή εικόνα που είχαν οι άνθρωποι για τη γη ήταν πως αυτή ήταν μια επίπεδη, σταθερή εξέδρα στο κέντρο του σύμπαντος. . . . Η άποψη για μια σφαιρική γη έγινε πλατιά αποδεκτή μετά την Αναγέννηση».⁴ Μερικοί αρχαίοι θαλασσοπόροι φοβούνταν ακόμη και να πλεύσουν κοντά στην άκρη της επίπεδης γης! Αλλά, έπειτα, η χρησιμοποίηση της πυξίδας καθώς και άλλων βελτιωμένων μεθόδων  έκαναν δυνατά μεγαλύτερα ταξίδια στους ωκεανούς. Αυτά «τα ταξίδια ανακαλύψεων», εξηγεί μια άλλη εγκυκλοπαίδεια, «έδειξαν ότι η γη ήταν στρογγυλή, όχι επίπεδη όπως πίστευαν οι πιο πολλοί άνθρωποι».⁵

⁵ Ωστόσο, πολύ πριν από αυτά τα ταξίδια, στην πραγματικότητα περίπου 2.700 χρόνια πριν, η Αγία Γραφή είπε: «Αυτός είναι ο καθήμενος επί τον γύρον [κύκλο (ΜΝΚ)] της γης και οι κάτοικοι αυτής είναι ως ακρίδες». (Ησαΐας 40:22) Η Εβραϊκή λέξη σαγκ, που μεταφράζεται «κύκλος», μπορεί ακόμη να σημαίνει «σφαίρα», όπως δείχνει το Analytical Hebrew and Chaldee Lexicon (Αναλυτικό Εβραϊκό και Χαλδαϊκό Λεξικό) του Νταίηβιντσον, καθώς και άλλα λεξικά. Γι’ αυτό, άλλες μεταφράσεις λένε «η σφαίρα της γης» (Douay Version [Μετάφραση Ντουαί]), και «η στρογγυλή γη». (Moffatt [Μόφατ]) Έτσι, η Αγία Γραφή, όταν γράφτηκε, δεν ήταν επηρεασμένη από την εσφαλμένη άποψη που επικρατούσε, δηλαδή ότι η γη ήταν επίπεδη. Η Αγία Γραφή ήταν ακριβής.

6. Ποιο θαυμαστό κύκλο, τον οποίο γενικά δεν κατανοούσαν στους αρχαίους καιρούς, περιγράφει η Αγία Γραφή;

⁶ Οι άνθρωποι έχουν παρατηρήσει από πολύ καιρό ότι τα ποτάμια εκβάλλουν στις θάλασσες και στους ωκεανούς και ωστόσο το βάθος των θαλασσών και των ωκεανών δεν μεγαλώνει. Μέχρι να ανακαλυφτεί ότι η γη είναι σφαιρική, μερικοί πίστευαν ότι αυτό συνέβαινε επειδή από τα άκρα της γης χύνονταν ίσες ποσότητες νερού. Αργότερα έγινε γνωστό ότι ο ήλιος «αντλεί» από τις θάλασσες χιλιάδες εκατομμύρια λίτρα νερού κάθε δευτερόλεπτο στη μορφή υδρατμών. Αυτό δημιουργεί τα σύννεφα τα οποία κινεί ο άνεμος πάνω από την ξηρά όπου η υγρασία πέφτει με τη  μορφή βροχής και χιονιού. Έπειτα, το νερό ρέει στα ποτάμια και χύνεται πάλι στις θάλασσες. Αυτός ο θαυμαστός κύκλος, μολονότι ήταν γενικά άγνωστος στους αρχαίους χρόνους, αναφέρεται στην Αγία Γραφή: «Πάντες οι ποταμοί υπάγουσιν εις την θάλασσαν, και η θάλασσα ποτέ δεν γεμίζει· εις τον τόπον όθεν ρέουσιν οι ποταμοί, εκεί πάλιν επιστρέφουσι, δια να υπάγωσι».—Εκκλησιαστής 1:7.

7, 8. (α) Πώς έχει αποδειχτεί ακριβής η Αγία Γραφή σε όσα λέει σχετικά με την προέλευση του σύμπαντος; (β) Ποια είναι η αντίδραση μερικών αστρονόμων σε ό,τι αφορά τις νεότερες αυτές πληροφορίες, και γιατί;

⁷ Σχετικά με την προέλευση του σύμπαντος η Αγία Γραφή αναφέρει: «Εν αρχή εποίησεν ο Θεός τον ουρανόν και την γην». (Γένεσις 1:1) Αλλά πολλοί επιστήμονες το θεωρούσαν αυτό αντεπιστημονικό, υποστηρίζοντας ότι το σύμπαν δεν είχε αρχή. Ωστόσο, ο αστρονόμος Ρόμπερτ Τζάστροου αναφερόμενος σε νεότερες πληροφορίες εξηγεί: «Η ουσία των παράξενων εξελίξεων είναι ότι το Σύμπαν είχε, κατά κάποιον τρόπο, μια αρχή—ότι άρχισε σε κάποια συγκεκριμένη χρονική στιγμή». Ο Τζάστροου εδώ αναφέρεται στη θεωρία της «μεγάλης έκρηξης» που είναι τώρα πλατιά αποδεκτή, όπως αναπτύσσεται στο Κεφάλαιο 9. Προσθέτει: «Τώρα καταλαβαίνουμε πώς οι αποδείξεις της αστρονομίας οδηγούν στην άποψη της Γραφής για την προέλευση του κόσμου. Οι λεπτομέρειες διαφέρουν, αλλά τα ουσιώδη στοιχεία που περιέχονται στην εκδοχή της αστρονομίας και στη Βιβλική αφήγηση της Γένεσης είναι τα ίδια».⁶

⁸ Ποια υπήρξε η αντίδραση σε αυτές τις ανακαλύψεις; «Οι αστρονόμοι είναι κατά περίεργο τρόπο αναστατωμένοι», γράφει ο Τζάστροου. «Οι αντιδράσεις τους παρέχουν μια ενδιαφέρουσα ένδειξη για το πώς ανταποκρίνεται η διάνοια ενός επιστήμονα—μια δήθεν ιδιαίτερα αντικειμενική διάνοια—όταν οι αποδείξεις που ανακαλύπτει η ίδια η επιστήμη οδηγούν σε σύγκρουση με τις πεποιθήσεις του επαγγέλματός μας. Φαίνεται ότι και ο επιστήμονας συμπεριφέρεται με τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε όλοι μας όταν οι πεποιθήσεις μας συγκρούονται με τις αποδείξεις. Νευριάζουμε, προσποιούμαστε ότι δεν υπάρχει σύγκρουση ή την σκεπάζουμε με κούφια λόγια».⁷ Αλλά παραμένει το γεγονός ότι, ενώ «οι αποδείξεις που ανακαλύπτει η ίδια η επιστήμη» διαφώνησαν με αυτό που εδώ και πολύ καιρό πίστευαν οι επιστήμονες σχετικά με την προέλευση του σύμπαντος, εκείνο που ήταν  γραμμένο στην Αγία Γραφή πριν από χιλιετίες επιβεβαιώθηκε.

9, 10. (α) Τι λέει η Αγία Γραφή για ένα μεγάλο κατακλυσμό; (β) Ποια απόδειξη επιβεβαιώνει τώρα ότι αυτά που λέει η Αγία Γραφή είναι αληθινά;

⁹ Την εποχή του Νώε, όπως λέει η Αγία Γραφή, ένας μεγάλος κατακλυσμός κάλυψε τα πιο ψηλά βουνά της γης και κατάστρεψε κάθε ανθρώπινη ζωή που ήταν έξω από την πελώρια κιβωτό που έφτιαξε ο Νώε. (Γένεσις 7:1-24) Πολλοί έχουν χλευάσει αυτή την αφήγηση. Ωστόσο σε ψηλά βουνά βρέθηκαν κοχύλια. Και περαιτέρω απόδειξη ότι έγινε ένας κατακλυσμός τεράστιων διαστάσεων όχι στο πολύ μακρινό παρελθόν είναι ο μεγάλος αριθμός απολιθωμάτων και πτωμάτων που βρέθηκαν εναποτεθειμένα σε σωρούς πάγων και λάσπης. Το Saturday Evening Post παρατήρησε: «Πολλά από αυτά τα ζώα ήταν εντελώς νωπά, αρτιμελή και άθικτα, και μάλιστα είτε στέκονταν όρθια είτε ήταν τουλάχιστον γονατιστά. . . . Εδώ υπάρχει μια πραγματικά συγκλονιστική—σε σχέση με τον προηγούμενο τρόπο σκέψης μας—εικόνα. Τεράστια κοπάδια από υπερμεγέθη, καλοθρεμμένα ζώα που δεν είχαν φτιαχτεί ειδικά για υπερβολικό κρύο, και που έβοσκαν ήρεμα σε ηλιόλουστα λιβάδια . . . Ξαφνικά όλα σκοτώθηκαν χωρίς κανένα ορατό σημάδι βίας, πριν μπορέσουν καλά-καλά να καταπιούν την τελευταία μπουκιά που είχαν στο στόμα τους, και κατόπιν καταψύχτηκαν τόσο γρήγορα που κάθε κύτταρο του σώματός τους διατηρήθηκε τέλεια».⁸

¹⁰ Αυτό ταιριάζει με όσα συνέβηκαν στο μεγάλο Κατακλυσμό. Η Αγία Γραφή τον περιγράφει με τα εξής λόγια: «Εσχίσθησαν πάσαι αι πηγαί της μεγάλης αβύσσου, και οι καταρράκται των ουρανών ηνοίχθησαν». Οι νεροποντές «υπερεκραταιούντο σφόδρα επί της γης», και χωρίς αμφιβολία συνοδεύονταν από ψυχρούς ανέμους στις πολικές περιοχές. (Γένεσις 1:6-8· 7:11, 19) Εκεί, η αλλαγή της θερμοκρασίας θα ήταν πιο απότομη και ριζική από οπουδήποτε αλλού. Έτσι, διάφορα ζωντανά πλάσματα καταποντίστηκαν και διατηρήθηκαν στον παγωμένο βόρβορο. Ένα από αυτά μπορεί να ήταν και το μαμούθ που ανακάλυψαν εκσκαφείς στη Σιβηρία και που φαίνεται στη διπλανή εικόνα. Στο στόμα και στο στομάχι του υπήρχαν ακόμη χόρτα, και μάλιστα η σάρκα του μπορούσε να φαγωθεί όταν ξεπάγωσε.

11. Τι άλλο που υπάρχει μέσα στην Αγία Γραφή έχει επιβεβαιωθεί από την αυξημένη γνώση, οδηγώντας μάλιστα μερικούς επιστήμονες σε ποιο συμπέρασμα;

 ¹¹ Όσο πιο πολύ εξετάζουμε την Αγία Γραφή, τόσο πιο πολύ μας εκπλήσσει η αξιοσημείωτη ακρίβειά της. Όπως παρατηρούμε στις σελίδες 36 και 37 αυτού του βιβλίου, η Αγία Γραφή παρουσιάζει τα στάδια της δημιουργίας με την ίδια σειρά που επιβεβαιώνει τώρα η επιστήμη, ένα γεγονός που δεν θα μπορούσε να εξηγηθεί αν η Αγία Γραφή είχε απλώς ανθρώπινη προέλευση. Αυτό είναι ένα επιπρόσθετο παράδειγμα των πολλών λεπτομερειών που υπάρχουν στην Αγία Γραφή και που επιβεβαιώνονται από την αυξημένη γνώση. Δικαιολογημένα ο Ισαάκ Νεύτων, ένας από τους μεγαλύτερους επιστήμονες όλων των εποχών, είπε: «Καμιά επιστήμη δεν είναι περισσότερο εγγυημένη από τη θρησκεία της Αγίας Γραφής».⁹

Η Αγία Γραφή και η Υγεία

12. Πώς ένας γιατρός σύγκρινε κοινές δεισιδαιμονίες για την υγεία με τις δηλώσεις της Αγίας Γραφής;

¹² Σε όλους τους αιώνες υπήρχε μεγάλη άγνοια για τα ζητήματα της υγείας. Ένας γιατρός μάλιστα παρατήρησε: «Πάρα πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να πιστεύουν πολλές δεισιδαιμονίες όπως ότι, αν έχουμε μέσα στην τσέπη μας ένα αγριοκάστανο, αυτό προλαβαίνει τους ρευματισμούς· αν αγγίξουμε φρύνους, θα δημιουργηθούν κρεατοελιές· αν φορέσουμε ένα κόκκινο κομμάτι από φανέλα γύρω από το λαιμό μας, θεραπεύεται ο ερεθισμένος λαιμός», και άλλα. Ωστόσο εξήγησε: «Καμιά παρόμοια δήλωση δεν βρίσκεται στην Αγία Γραφή. Αυτό και μόνο είναι αξιοσημείωτο».¹⁰

13. Ποια επικίνδυνη ιατρική θεραπεία σύστηναν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι;

¹³ Αξιοσημείωτο επίσης είναι το να συγκρίνει κανείς τις επικίνδυνες ιατρικές θεραπείες του παρελθόντος με εκείνα που λέει η Αγία Γραφή. Για παράδειγμα, ένα ιατρικό κείμενο των αρχαίων Αιγυπτίων, ο Πάπυρος Έμπερς, σύστηνε τη χρήση περιττωμάτων για τη θεραπεία διάφορων καταστάσεων. Συμβούλευε να χρησιμοποιούν ανθρώπινα περιττώματα ανακατωμένα με φρέσκο γάλα σαν κατάπλασμα για τα τραύματα που παραμένουν αφού πέσει η κρούστα. Και μια θεραπεία για να βγάζει κανείς τις αγκίδες λέει: «Αίμα σκουληκιών, ψήστε και ανακατέψτε σε λάδι· τυφλοπόντικα, σκοτώστε, ψήστε και στραγγίστε σε λάδι· κοπριά γαϊδουριού,  αναμίξτε με φρέσκο γάλα. Αλείψτε την πληγή».¹¹ Τώρα γνωρίζουμε ότι μια τέτοια θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή λοίμωξη.

14. Τι λέει η Αγία Γραφή για την απομάκρυνση των περιττωμάτων και πώς αυτό είναι μια προστασία;

¹⁴ Τι λέει η Αγία Γραφή για τα περιττώματα; Διάταζε: «Όταν κάθησαι έξω, θέλεις σκάπτει δι’ αυτού [με ένα φτυάρι], και θέλεις στρέψει και σκεπάσει το εξερχόμενον από σου [τα περιττώματά σου (ΜΝΚ)]». (Δευτερονόμιον 23:13) Έτσι, αντί να συστήνει η Αγία Γραφή τη χρησιμοποίηση περιττωμάτων για ιατρική θεραπεία, έδινε οδηγίες για την ασφαλή απομάκρυνση των ακαθαρσιών. Μέχρι τον αιώνα μας δεν ήταν γενικά γνωστός ο κίνδυνος που υπάρχει από το να αφήνουμε τα περιττώματα εκτεθειμένα σε μύγες. Αυτό οδήγησε στην εξάπλωση σοβαρών ασθενειών που μεταδίδουν οι μύγες και στο θάνατο πολλών ανθρώπων. Κι όμως, η απλή θεραπεία ήταν πάντα καταγραμμένη στην Αγία Γραφή και την ακολουθούσαν οι Ισραηλίτες πριν από 3.000 και πλέον χρόνια.

15. Αν η συμβουλή της Αγίας Γραφής σχετικά με το άγγιγμα νεκρών είχε εφαρμοστεί, ποια συνήθεια των γιατρών που οδήγησε σε πολλούς θανάτους θα είχε αποφευχτεί;

¹⁵ Στη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα το ιατρικό προσωπικό πήγαινε κατευθείαν, από την αίθουσα ανατομίας όπου ερχόταν σε επαφή με νεκρούς, να κάνει εξετάσεις στο μαιευτήριο, χωρίς ούτε καν να πλένουν τα χέρια τους. Έτσι, η μόλυνση μεταφερόταν από τους νεκρούς και πολλοί άλλοι πέθαιναν. Ακόμη και όταν καταδείχτηκε η αξία του πλυσίματος των χεριών, πολλοί από τον ιατρικό κόσμο αντίδρασαν σε αυτά τα μέτρα υγιεινής. Αναμφίβολα χωρίς να το ξέρουν, απόρριπταν τη σοφία της Αγίας Γραφής, γιατί ο νόμος του Ιεχωβά στους Ισραηλίτες διάταζε ότι οποιοσδήποτε άγγιζε νεκρό άτομο γινόταν ακάθαρτος και έπρεπε να πλύνει τον εαυτό του και τα ρούχα του.—Αριθμοί 19:11-22.

16. Πώς δείχτηκε σοφία πέρα από την ανθρώπινη γνώση στην εντολή να γίνεται η περιτομή την όγδοη μέρα;

 ¹⁶ Σαν σημείο διαθήκης με τον Αβραάμ, ο Ιεχωβά Θεός είπε: «Παιδίον οκτώ ημερών θέλει περιτέμνεσθαι μεταξύ σας». Αργότερα η απαίτηση αυτή επαναλήφτηκε στο έθνος Ισραήλ. (Γένεσις 17:12· Λευιτικόν 12:2, 3) Καμιά εξήγηση δεν δόθηκε γιατί προσδιορίστηκε συγκεκριμένα η όγδοη μέρα, αλλά τώρα καταλαβαίνουμε το γιατί. Η ιατρική έρευνα έχει ανακαλύψει ότι μόνο τότε αυξάνεται σε ικανοποιητικό βαθμό η βιταμίνη Κ που είναι αιμοπηκτικό στοιχείο. Ένα άλλο βασικό αιμοπηκτικό στοιχείο, η προθρομβίνη, φαίνεται ότι την όγδοη μέρα βρίσκεται στη μεγαλύτερη ποσότητα από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στη διάρκεια της ζωής του παιδιού. Με βάση αυτή την απόδειξη, ο Δρ Σ. Ι. Μακ Μίλλεν συμπέρανε: «Η τέλεια μέρα για να γίνει περιτομή είναι η όγδοη μέρα».¹² Μήπως αυτό ήταν απλή σύμπτωση; Όχι, καθόλου. Ο Θεός το γνώριζε και διοχέτευσε αυτή τη γνώση.

17. Ποια είναι μια άλλη ανακάλυψη της επιστήμης που επιβεβαιώνει την Αγία Γραφή;

¹⁷ Μια άλλη ανακάλυψη της σύγχρονης επιστήμης είναι ο βαθμός στον οποίο η διανοητική διάθεση και τα συναισθήματα επηρεάζουν την υγεία. Μια εγκυκλοπαίδεια εξηγεί: «Από το 1940 γίνεται ολοένα πιο φανερό ότι η φυσιολογική λειτουργία των οργάνων και των οργανικών συστημάτων συνδέεται στενά με την κατάσταση της διάνοιας του ατόμου και ότι σε ένα όργανο που έχει επηρεαστεί με αυτό τον τρόπο μπορεί να συμβούν ακόμη και αλλαγές στους ιστούς».¹³ Ωστόσο, η στενή αυτή σχέση ανάμεσα στη διανοητική διάθεση και στη σωματική υγεία αναφερόταν στην Αγία Γραφή αρκετό καιρό πριν. Για παράδειγμα, αυτή λέει: «Η υγιαίνουσα καρδία είναι ζωή της σαρκός· ο δε φθόνος σαπρία των οστέων».—Παροιμίαι 14:30· 17:22.

18. Πώς κατευθύνει η Αγία Γραφή τους ανθρώπους μακριά από βλαβερά συναισθήματα και πώς τονίζει την εκδήλωση αγάπης;

¹⁸ Γι’ αυτό, η Αγία Γραφή κατευθύνει τους ανθρώπους μακριά από βλαβερά συναισθήματα και διαθέσεις. «Ας περιπατήσωμεν ευσχημόνως», νουθετεί, «μη εις έριδα και φθόνον». Συμβουλεύει επίσης: «Πάσα πικρία και θυμός και οργή και κραυγή και βλασφημία ας αφαιρεθή από σας μετά πάσης κακίας· γίνεσθε δε εις αλλήλους χρηστοί, εύσπλαγχνοι». (Ρωμαίους 13:13· Εφεσίους 4:31, 32) Η Αγία Γραφή συστήνει ειδικά την αγάπη. «Εν πάσι τούτοις», λέει, «ενδύθητε την αγάπην». Ο Ιησούς, σαν ο μεγαλύτερος υπέρμαχος  της αγάπης, είπε στους μαθητές του: «Εντολήν καινήν σας δίδω, να αγαπάτε αλλήλους, καθώς εγώ σας ηγάπησα». Στην επί του Όρους Ομιλία του είπε μάλιστα: «Αγαπάτε τους εχθρούς σας». (Κολοσσαείς 3:12-15· Ιωάννης 13:34· Ματθαίος 5:44) Πολλοί μπορεί να το χλευάζουν αυτό αποκαλώντας το αδυναμία, αλλά το πληρώνουν ακριβά. Η επιστήμη έχει διαπιστώσει ότι η έλλειψη αγάπης είναι η κύρια αιτία για πολλές διανοητικές αρρώστιες και άλλα προβλήματα.

19. Τι έχει ανακαλύψει η σύγχρονη επιστήμη σχετικά με την αγάπη;

¹⁹ Το Βρετανικό ιατρικό περιοδικό Lancet παρατήρησε κάποτε: «Αναμφισβήτητα η πιο σημαντική ανακάλυψη της ψυχολογίας είναι η δύναμη που έχει η αγάπη να προστατεύει και να αποκαθιστά τη διάνοια».¹⁴ Παρόμοια, ένας διακεκριμένος ειδικός για την ψυχική υπερένταση, ο Δρ Χανς Σέλη, είπε: «Αυτός που παθαίνει έλκος, υπέρταση και καρδιακές παθήσεις δεν είναι εκείνος τον οποίο μισούν ή ο εργοδότης που κάνει τους άλλους να απογοητεύονται. Είναι αυτός που μισεί ή που επιτρέπει στον εαυτό του να απογοητεύεται. ‘Αγάπα τον πλησίον σου’ είναι μια από τις σοφότερες ιατρικές συμβουλές που έχει δοθεί ποτέ».¹⁵

20. Πώς σύγκρινε ένας γιατρός τις διδασκαλίες του Χριστού στην επί του Όρους Ομιλία με τις ψυχιατρικές συμβουλές;

²⁰ Πραγματικά, η σοφία της Αγίας Γραφής προηγείται πολύ από τις σύγχρονες ανακαλύψεις. Όπως έγραψε κάποτε ο Δρ Τζέιμς Τ. Φίσερ: «Αν συγκεντρώνατε όλα τα επικυρωμένα άρθρα που έχουν γράψει ποτέ οι πιο ικανοί ψυχολόγοι και ψυχίατροι πάνω στο θέμα της διανοητικής υγιεινής—αν τα συνδυάζατε και τα χτενίζατε και βγάζατε τις άχρηστες περιττολογίες—αν παίρνατε την ουσία και αφήνατε τις λεπτομέρειες και αν επρόκειτο οι ανόθευτες αυτές πληροφορίες της αγνής επιστημονικής γνώσης να εκφραστούν με σαφήνεια από τους πιο ικανούς και δραστήριους ποιητές, θα είχατε μια άκομψη και ημιτελή περίληψη της επί του Όρους Ομιλίας».¹⁶

Η Αγία Γραφή και η Ιστορία

21. Πριν από εκατό περίπου χρόνια, πώς θεωρούσαν οι κριτικοί την ιστορική αξία της Αγίας Γραφής;

²¹ Μετά τη δημοσίευση της θεωρίας του Δαρβίνου για την εξέλιξη, το ιστορικό υπόμνημα της Αγίας Γραφής δέχτηκε εκτεταμένη επίθεση. Ο αρχαιολόγος Λέοναρντ Γούλεη εξήγησε: «Προς το τέλος του δέκατου ένατου αιώνα εμφανίστηκε μια σχολή αδιάλλακτων κριτικών που ήταν πρόθυμοι  να απορρίψουν την ιστορική βάση ουσιαστικά όλων των πραγμάτων που είχαν σχέση με τα πρώτα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης».¹⁷ Στην πραγματικότητα, μερικοί κριτικοί ισχυρίστηκαν μάλιστα ότι ο λαός άρχισε να χρησιμοποιεί το γράψιμο την εποχή του Σολομώντα ή μετά από αυτή· και, επομένως, δεν θα μπορούσε κανείς να στηριχτεί στις πρώτες ιστορικές αφηγήσεις της Αγίας Γραφής επειδή γράφτηκαν αιώνες μετά από τότε που συνέβηκαν τα γεγονότα. Ένας από τους υποστηρικτές αυτής της θεωρίας είπε το 1892: «Ο καιρός, στον οποίο εξελίσσονται οι ιστορικές αφηγήσεις πριν από τον Μωυσή, είναι επαρκής απόδειξη του μυθικού χαρακτήρα τους. Ήταν ένας καιρός που δεν υπήρχε καμιά γνώση γραφής».¹⁸

22. Τι έχει γίνει γνωστό όσον αφορά την ικανότητα των αρχαίων λαών να γράφουν;

²² Στα πρόσφατα χρόνια, όμως, έχουν συσσωρευτεί πολλές αρχαιολογικές αποδείξεις που δείχνουν ότι η γραφή ήταν κοινή πολύ πριν από την εποχή του Μωυσή. «Πρέπει και πάλι να τονίσουμε», εξήγησε ο αρχαιολόγος Γουίλιαμ Φόξγουελ Αλμπράιτ, «ότι η εβραϊκή αλφαβητική γραφή χρησιμοποιόταν στη Χαναάν και στις γειτονικές περιοχές από την Εποχή των Πατριαρχών, και ότι η ταχύτητα με την οποία οι τύποι των γραμμάτων άλλαζαν είναι σαφής απόδειξη για την κοινή χρήση της».¹⁹ Και ένας άλλος κορυφαίος ιστορικός και ειδικός σε ανασκαφές παρατήρησε: «Το γεγονός ότι κάποτε διερωτιόνταν αν ο Μωυσής γνώριζε πώς να γράφει μας φαίνεται τώρα παράλογο».²⁰

23. Τι ανακαλύφτηκε σχετικά με τον Βασιλιά Σαργών, που οδηγεί σε ποια αναθεώρηση απόψεων;

²³ Επανειλημμένα το ιστορικό υπόμνημα της Αγίας Γραφής έχει τεκμηριωθεί από την ανακάλυψη νέων πληροφοριών. Ο Ασσύριος βασιλιάς Σαργών, για παράδειγμα, ήταν για πολύ καιρό γνωστός μόνο από την αφήγηση της Αγίας Γραφής στο εδάφιο Ησαΐας 20:1. Στην πραγματικότητα, στην αρχή του προηγούμενου αιώνα οι κριτικοί υποτιμούσαν αυτή την αναφορά της Γραφής σε αυτόν ισχυριζόμενοι ότι δεν είχε καμιά ιστορική αξία. Έπειτα, οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως τα ερείπια του μεγαλοπρεπούς παλατιού του Σαργών στη Χορσαμπάντ, περιλαμβανομένων και πολλών επιγραφών που σχετίζονταν με τη διακυβέρνησή του. Σαν αποτέλεσμα, ο Σαργών τώρα είναι ένας από τους  πιο γνωστούς Ασσύριους βασιλιάδες. Ο Ισραηλινός ιστορικός Μοσσέ Πέρλμαν έγραψε: «Ξαφνικά, οι σκεπτικιστές οι οποίοι αμφέβαλλαν για την αυθεντικότητα ακόμη και των ιστορικών τμημάτων της Παλαιάς Διαθήκης άρχισαν να αναθεωρούν τις απόψεις τους».²¹

24. Πόσο πολύ μοιάζει μια ασσυριακή αφήγηση του Σαργών με τη Βιβλική αφήγηση σχετικά με την κατάκτηση της Σαμάρειας;

²⁴ Μια από τις επιγραφές του Σαργών αφηγείται ένα περιστατικό που το ήξεραν προηγουμένως μόνο από την Αγία Γραφή. Λέει: «Πολιόρκησα και νίκησα τη Σαμάρεια και πήρα σαν λάφυρα 27.290 κατοίκους της».²² Η Βιβλική αφήγηση γι’ αυτό το γεγονός λέει στο εδάφιο 2 Βασιλέων 17:6: «Εν τω εννάτω έτει του Ωσηέ, ο βασιλεύς της Ασσυρίας εκυρίευσε την Σαμάρειαν και μετώκισε τον Ισραήλ». Σχετικά με την εκπληκτική ομοιότητα αυτών των δύο αφηγήσεων, ο Πέρλμαν παρατήρησε: «Να, λοιπόν, δυο εκθέσεις στα χρονικά του κατακτητή και του ηττημένου, που η μια είναι σχεδόν ακριβές αντίγραφο της άλλης».²³

25. Γιατί δεν πρέπει να αναμένουμε ότι το Βιβλικό και το κοσμικό υπόμνημα θα συμφωνούσαν από κάθε άποψη;

²⁵ Πρέπει, λοιπόν, να αναμένουμε ότι το Βιβλικό και το κοσμικό υπόμνημα θα συμφωνούσαν σε κάθε λεπτομέρεια; Όχι, όπως παρατηρεί ο Πέρλμαν: «Αυτό το είδος της πανομοιότυπης ‘πολεμικής ανταπόκρισης’ και από τις δύο πλευρές ήταν ασυνήθιστο στη Μέση Ανατολή των αρχαίων χρόνων (και καμιά φορά στους σύγχρονους καιρούς επίσης). Συνέβαινε μόνο όταν οι χώρες που βρίσκονταν σε διαμάχη ήταν ο Ισραήλ και μια από τις γειτονικές του χώρες, και μόνο όταν ηττημένος ήταν ο Ισραήλ. Όταν ο Ισραήλ νικούσε, η αποτυχία δεν αναφερόταν καθόλου στα χρονικά του εχθρού». ²⁴ (Τα πλάγια γράμματα δικά μας.) Δεν εκπλήσσει, λοιπόν, το ότι οι ασσυριακές αφηγήσεις σχετικά με τη στρατιωτική εκστρατεία τού γιου τού Σαργών, του Σενναχειρείμ, στον Ισραήλ, έχουν μια βασική παράλειψη. Και ποια είναι αυτή;

26. Πώς η αφήγηση του Σενναχειρείμ συγκρίνεται με αυτήν που βρίσκεται στην Αγία Γραφή σχετικά με τη στρατιωτική του εκστρατεία στον Ισραήλ;

²⁶ Στους τοίχους του παλατιού του Βασιλιά Σενναχειρείμ ανακαλύφτηκαν ανάγλυφα που απεικονίζουν σκηνές από την εκστρατεία του στον Ισραήλ. Βρέθηκαν επίσης και γραπτές περιγραφές της. Μια, που είναι σε πήλινο πρίσμα,  λέει: «Όσο για τον Εζεκία, τον Ιουδαίο, αυτός δεν υποτάχτηκε στο ζυγό μου, πολιόρκησα 46 από τις ισχυρές πόλεις του . . . Τον ίδιο τον φυλάκισα στην Ιερουσαλήμ, στη βασιλική κατοικία του, σαν πουλί στο κλουβί. . . . Μίκρυνα τη χώρα του αλλά αύξησα πάλι το φόρο και τα δώρα κατρού (που όφειλε) σε μένα (γιατί είμαι) επικυρίαρχός (του)».²⁵ Έτσι η εκδοχή του Σενναχειρείμ συμβαδίζει με την Αγία Γραφή σχετικά με τις ασσυριακές νίκες. Αλλά, όπως θα περιμέναμε, παραλείπει να αναφέρει την αποτυχία του να κατακτήσει την Ιερουσαλήμ και το γεγονός ότι αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω στην πατρίδα του επειδή 185.000 στρατιώτες του θανατώθηκαν μέσα σε μια νύχτα.—2 Βασιλέων 18:13–19:36· Ησαΐας 36:1–37:37.

27. Πώς συγκρίνεται η αφήγηση της Αγίας Γραφής για τη δολοφονία του Σενναχειρείμ με όσα λένε γι’ αυτήν αρχαίες κοσμικές αφηγήσεις;

²⁷ Εξετάστε τη δολοφονία του Σενναχειρείμ και αυτά που αποκαλύπτει μια πρόσφατη ανακάλυψη. Η Αγία Γραφή λέει ότι δύο γιοι του, ο Αδραμμέλεχ και ο Σαρασάρ, θανάτωσαν τον Σενναχειρείμ. (2 Βασιλέων 19:36, 37) Ωστόσο τόσο η αφήγηση που αποδίδεται στον Βαβυλώνιο Βασιλιά Ναβονίδη όσο και η αφήγηση του Βαβυλώνιου ιερέα Βηρωσού του τρίτου αιώνα π.Χ. αναφέρουν ότι στο φόνο περιλαμβανόταν μόνο ένας γιος. Ποιο είναι το σωστό; Ο ιστορικός Φίλιπ Μπίμπερφελντ, σχολιάζοντας την πιο πρόσφατη ανακάλυψη ενός κομματιού του πρίσματος του Εσαραδδών, ο οποίος ήταν ο γιος του Σενναχειρείμ που τον διαδέχτηκε σαν βασιλιάς, έγραψε: «Μόνο η Βιβλική αφήγηση αποδείχτηκε σωστή. Επιβεβαιώθηκε και στην παραμικρή λεπτομέρεια από την επιγραφή του Εσαραδδών και αποδείχτηκε πιο ακριβής σε αυτό το γεγονός της βαβυλωνιακής και ασσυριακής ιστορίας από τις ίδιες τις βαβυλωνιακές πηγές. Αυτό είναι ένα γεγονός μέγιστης σπουδαιότητας για την αξιολόγηση ακόμη και σύγχρονων πηγών που δεν συμφωνούν με τη Βιβλική παράδοση».²⁶

28. Πώς δικαιώθηκε η Αγία Γραφή σε αυτά που λέει για τον Βαλτάσαρ;

²⁸ Κάποτε επίσης όλες οι γνωστές αρχαίες πηγές διάφεραν  με την Αγία Γραφή σχετικά με τον Βαλτάσαρ. Η Αγία Γραφή παρουσιάζει τον Βαλτάσαρ σαν το βασιλιά της Βαβυλώνας όταν αυτή έπεσε. (Δανιήλ 5:1-31) Ωστόσο, κοσμικά συγγράμματα ούτε καν ανάφεραν τον Βαλτάσαρ λέγοντας ότι ο Ναβονίδης ήταν βασιλιάς τότε. Έτσι, οι κριτικοί ισχυρίζονταν ότι ο Βαλτάσαρ δεν υπήρξε ποτέ. Πιο πρόσφατα, όμως, βρέθηκαν αρχαία συγγράμματα που έδειχναν ότι ο Βαλτάσαρ ήταν γιος του Ναβονίδη και συγκυβερνήτης του πατέρα του στη Βαβυλώνα. Είναι φανερό ότι γι’ αυτό το λόγο η Αγία Γραφή λέει πως ο Βαλτάσαρ προσφέρθηκε να κάνει τον Δανιήλ ‘τρίτο άρχοντα του βασιλείου’, επειδή ο ίδιος ο Βαλτάσαρ ήταν ο δεύτερος. (Δανιήλ 5:16, 29) Έτσι, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Γέιλ Ρ. Π. Ντάφερτη, συγκρίνοντας το βιβλίο του Δανιήλ με άλλα αρχαία συγγράμματα, είπε: «Η Γραφική αφήγηση μπορεί να θεωρηθεί ότι υπερέχει επειδή χρησιμοποιεί το όνομα Βαλτάσαρ, επειδή αποδίδει βασιλική εξουσία στον Βαλτάσαρ και επειδή αναγνωρίζει ότι στο βασίλειο υπήρχε διπλή κυβέρνηση».²⁷

29. Ποια επιβεβαίωση ανακαλύφτηκε σχετικά με όσα λέει η Αγία Γραφή για τον Πόντιο Πιλάτο;

²⁹ Ένα άλλο παράδειγμα ανακάλυψης που βεβαιώνει ότι ένα πρόσωπο που αναφέρεται στην Αγία Γραφή πράγματι υπήρξε μας δίνει ο Μάικλ Τζ. Χόουορντ, ο οποίος εργάστηκε μαζί με την αποστολή της Καισάρειας στο Ισραήλ το 1979. «Για 1.900 χρόνια», έγραψε, «ο Πιλάτος υπήρχε μόνο στις σελίδες των Ευαγγελίων και στις ασαφείς αναμνήσεις Ρωμαίων και Ιουδαίων ιστορικών. Σχεδόν τίποτα δεν ήταν γνωστό για τη ζωή του. Μερικοί μάλιστα έλεγαν ότι ποτέ δεν υπήρξε. Αλλά το 1961, μια ιταλική αρχαιολογική αποστολή εργαζόταν στα ερείπια του αρχαίου ρωμαϊκού θεάτρου της Καισάρειας. Ένας τεχνίτης αναποδογύρισε μια πέτρα που είχε χρησιμοποιηθεί σαν σκαλοπάτι. Στην πίσω πλευρά υπήρχε η ακόλουθη σχετικά δυσνόητη επιγραφή στα λατινικά: ‘Caesariensibus Tiberium Pontius Pilatus Praefectus Iudaeae’. (Στο λαό της Καισάρειας ο Τιβέριος Πόντιος Πιλάτος Έπαρχος της Ιουδαίας.) Αυτό ήταν θανάσιμο χτύπημα στις αμφιβολίες για την ύπαρξη του Πιλάτου. Για πρώτη φορά υπήρχε επιγραφική απόδειξη για τη ζωή του ανθρώπου ο οποίος διάταξε τη σταύρωση του Χριστού και η οποία απόδειξη ήταν σύγχρονη με την εποχή του».²⁸—Ιωάννης 19:13-16· Πράξεις 4:27.

30. Τι ανακαλύφτηκε σχετικά με τη χρησιμοποίηση καμηλών που τεκμηριώνει την αφήγηση της Αγίας Γραφής;

 ³⁰ Μερικές σύγχρονες ανακαλύψεις τεκμηριώνουν ακόμα και παραμικρές λεπτομέρειες αρχαίων Βιβλικών αφηγήσεων. Για παράδειγμα, αντικρούοντας την Αγία Γραφή, ο Βέρνερ Κέλλερ έγραψε το 1964 ότι οι καμήλες δεν εξημερώθηκαν από πολύ παλιά, και, επομένως, η σκηνή στην οποία «συναντούμε τη Ρεβέκκα για πρώτη φορά στη γενέτειρά της, την πόλη του Ναχώρ, πρέπει να διορθωθεί με μια αλλαγή στα σκηνικά της. Οι ‘καμήλες’ που ανήκαν στο μελλοντικό πεθερό της, τον Αβραάμ, και τις οποίες πότισε στο πηγάδι ήταν γαϊδούρια».²⁹ (Γένεσις 24:10) Ωστόσο, το 1978 ο Ισραηλινός στρατιωτικός ηγέτης και αρχαιολόγος Μοσσέ Νταγιάν τόνισε ότι οι καμήλες «χρησίμευαν σαν μέσο μεταφοράς» εκείνους τους αρχαίους καιρούς, και ότι επομένως η Βιβλική αφήγηση είναι ακριβής. «Ένα ανάγλυφο του δέκατου όγδοου αιώνα π.Χ., που βρέθηκε στην Βύβλο της Φοινίκης, απεικονίζει μια γονατιστή καμήλα», εξήγησε ο Νταγιάν. «Και στη Μεσοποταμία ανακαλύφτηκαν πρόσφατα κυλινδρικές σφραγίδες που έδειχναν αναβάτες πάνω σε καμήλες και που ανήκαν στην πατριαρχική περίοδο».³⁰

31. Ποια περαιτέρω απόδειξη υπάρχει ότι η Αγία Γραφή είναι ακριβής από ιστορική άποψη;

³¹ Οι αποδείξεις ότι η Αγία Γραφή είναι ιστορικά ακριβής έχουν αυξηθεί ακαταμάχητα. Αν και είναι αλήθεια ότι δεν έχουν βρεθεί κοσμικά υπομνήματα για την πανωλεθρία της Αιγύπτου στην Ερυθρά Θάλασσα και για άλλες τέτοιες ήττες, αυτό δεν μας εκπλήσσει, επειδή δεν συνήθιζαν οι κυβερνήτες να αναφέρουν τις ήττες τους. Όμως, ανακαλύφτηκε στους τοίχους του ναού του Καρνάκ στην Αίγυπτο το υπόμνημα για την επιτυχή εισβολή του Φαραώ Σισάκ στον Ιούδα στη διάρκεια της βασιλείας τού γιου τού Σολομώντα, του Ροβοάμ. Η Αγία Γραφή μιλάει γι’ αυτό στα εδάφια 1 Βασιλέων 14:25, 26. Ακόμη, ανακαλύφτηκε η εκδοχή του Μωαβίτη βασιλιά Μησά για την εξέγερσή του κατά του Ισραήλ, καταγραμμένη στη λεγόμενη Μωαβιτική Λίθο.  Μπορούμε να διαβάσουμε την αφήγηση και στην Αγία Γραφή επίσης, στα εδάφια 2 Βασιλέων 3:4-27.

32. Τι μπορούν να δουν οι επισκέπτες στα μουσεία σήμερα που επαληθεύει τις Βιβλικές αφηγήσεις;

³² Οι επισκέπτες σε πολλά μουσεία μπορούν να δουν ανάγλυφα τοίχου, επιγραφές και αγάλματα που επιβεβαιώνουν τις αφηγήσεις της Αγίας Γραφής. Βασιλιάδες του Ιούδα και του Ισραήλ όπως ο Εζεκίας, ο Μανασσής, ο Αμρί, ο Αχαάβ, ο Φεκά, ο Μεναήμ και ο Ωσηέ εμφανίζονται σε αρχεία σφηνοειδούς γραφής Ασσύριων κυβερνητών. Ο Βασιλιάς Ιηού, ή ένας αγγελιοφόρος του, απεικονίζεται στον Μαύρο Οβελίσκο του Σαλμανασάρ να αποδίδει φόρο υποτέλειας. Η διακόσμηση του περσικού παλατιού στα Σούσα, όπως το ήξεραν ο Μαροδοχαίος και η Εσθήρ, δυο Βιβλικά πρόσωπα, αναπαραστάθηκε για κοινή θέα σήμερα. Οι επισκέπτες στα μουσεία μπορούν επίσης να δουν αγάλματα των αρχαίων Ρωμαίων Καισάρων, του Αυγούστου, του Τιβέριου και του Κλαύδιου, οι οποίοι εμφανίζονται στις Βιβλικές αφηγήσεις. (Λουκάς 2:1· 3:1· Πράξεις 11:28· 18:2) Στην πραγματικότητα, βρέθηκε ένα ασημένιο δηνάριο με την εικόνα του Τιβέριου Καίσαρα—ένα νόμισμα που ζήτησε ο Ιησούς όταν συζητούσε το θέμα των φόρων.—Ματθαίος 22:19-21.

33. Πώς η χώρα του Ισραήλ και τα χαρακτηριστικά της παρέχουν απόδειξη ότι η Αγία Γραφή είναι ακριβής;

³³ Αν κάποιος που είναι κατατοπισμένος στην Αγία Γραφή επισκεφτεί σήμερα το Ισραήλ, δεν μπορεί να μην εντυπωσιαστεί από το γεγονός ότι η Αγία Γραφή περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια τη χώρα και τα χαρακτηριστικά της. Ο Δρ Ζηβ Σρέμερ, επικεφαλής μιας γεωλογικής αποστολής στη Χερσόνησο Σινά, είπε κάποτε: «Έχουμε βέβαια τους δικούς μας χάρτες και τα γεωδαιτικά σχέδια τοπογράφησης, αλλά εκεί όπου η Αγία Γραφή και οι χάρτες διαφωνούν, τασσόμαστε υπέρ Της Αγίας Γραφής».³¹ Να ένα παράδειγμα του πώς μπορεί κανείς να δοκιμάσει προσωπικά την ιστορία που παρουσιάζει η Αγία Γραφή: Στην Ιερουσαλήμ σήμερα μπορεί κανείς να διασχίσει μια σήραγγα μήκους 533 μέτρων που την λάξευσαν μέσα σε συμπαγή βράχο πριν από 2.700 χρόνια και πλέον. Την έφτιαξαν για να προστατεύει την ύδρευση της πόλης μεταφέροντας νερό από την κρυμμένη πηγή Γιών που ήταν έξω από τα τείχη της πόλης στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ μέσα στην πόλη. Η Αγία Γραφή εξηγεί πώς ο Εζεκίας κατασκεύασε αυτή τη σήραγγα νερού  για να προμηθεύεται η πόλη με νερό, καθώς βρίσκονταν σε αναμονή για την επερχόμενη πολιορκία του Σενναχειρείμ.—2 Βασιλέων 20:20· 2 Χρονικών 32:30.

34. Τι έχουν πει μερικοί αξιοσέβαστοι λόγιοι για την ακρίβεια της Αγίας Γραφής;

³⁴ Αυτά είναι μόνο λίγα παραδείγματα που δείχνουν γιατί είναι άσοφο να υποτιμούμε την ακρίβεια της Αγίας Γραφής. Υπάρχουν κι άλλα πολύ περισσότερα. Έτσι, οι αμφιβολίες για την αξιοπιστία της Αγίας Γραφής συνήθως δεν βασίζονται ούτε σε αυτά που λέει ούτε σε λογικές αποδείξεις, αλλά αντίθετα σε κακή πληροφόρηση ή άγνοια. Ο Φρέντερικ Κένυον, πρώην διευθυντής του Βρετανικού Μουσείου, έγραψε: «Η αρχαιολογία δεν έχει ακόμη πει την τελευταία της λέξη· αλλά τα αποτελέσματα που έχουν ήδη επιτευχτεί επιβεβαιώνουν αυτό που θα υποδείκνυε η πίστη, ότι η Αγία Γραφή δεν μπορεί παρά να κερδίζει από την αύξηση της γνώσης».³² Και ο πασίγνωστος αρχαιολόγος Νέλσον Γκλουκ είπε: «Μπορούμε να πούμε κατηγορηματικά ότι καμιά αρχαιολογική ανακάλυψη δεν διάψευσε ποτέ κάποια Βιβλική πληροφορία. Δεκάδες αρχαιολογικά ευρήματα βεβαιώνουν σε γενικές γραμμές ή με ακριβείς λεπτομέρειες ιστορικές δηλώσεις της Αγίας Γραφής».³³

Εντιμότητα και Αρμονία

35, 36. (α) Ποιες προσωπικές αδυναμίες αναγνώρισαν διάφοροι Βιβλικοί συγγραφείς; (β) Γιατί η εντιμότητα αυτών των συγγραφέων προσθέτει κύρος στον ισχυρισμό τους ότι η Αγία Γραφή προέρχεται από τον Θεό;

³⁵ Κάτι άλλο που προσδιορίζει τη θεία προέλευση της Αγίας Γραφής είναι η εντιμότητα των συγγραφέων της. Είναι αντίθετο στην ατελή ανθρώπινη φύση να παραδέχεται κάποιος τα λάθη ή τις αποτυχίες του, ιδιαίτερα σε γραπτά κείμενα. Οι περισσότεροι αρχαίοι συγγραφείς ανάφεραν μόνο τις επιτυχίες τους και τις αρετές τους. Ωστόσο, ο Μωυσής έγραψε πώς ‘απείθησε’, και γι’ αυτό δεν ήταν άξιος να οδηγήσει τον Ισραήλ στην Υποσχεμένη Γη. (Δευτερονόμιον 32:50-52· Αριθμοί 20:1-13) Ο Ιωνάς είπε για τις δικές του δυστροπίες. (Ιωνάς 1:1-3· 4:1) Ο Παύλος παραδέχεται τα προηγούμενα σφάλματά του. (Πράξεις 22:19, 20· Τίτον 3:3) Και ο Ματθαίος, ένας απόστολος του Χριστού, ανάφερε ότι οι απόστολοι μερικές φορές έδειχναν ολιγοπιστία, ζητούσαν θέσεις υπεροχής και μάλιστα εγκατάλειψαν τον  Ιησού όταν συνελήφτηκε.—Ματθαίος 17:18-20· 18:1-6· 20:20-28· 26:56.

³⁶ Αν οι συγγραφείς της Αγίας Γραφής διάλεγαν κάτι για να παραποιήσουν, αυτό δεν θα ήταν κάποια δυσμενής πληροφορία για τον εαυτό τους; Δεν θα ήταν πιθανό να αποκάλυπταν τις δικές τους αδυναμίες και κατόπιν να έλεγαν ψέματα για άλλα πράγματα, έτσι δεν είναι; Γι’ αυτό, λοιπόν, η εντιμότητα των Βιβλικών συγγραφέων προσθέτει κύρος στον ισχυρισμό τους ότι ο Θεός τούς κατεύθυνε όταν έγραφαν.—2 Τιμόθεον 3:16.

37. Γιατί η εσωτερική αρμονία της Αγίας Γραφής είναι πολύ ισχυρή απόδειξη για το ότι είναι θεόπνευστη;

³⁷ Η εσωτερική αρμονία γύρω από ένα κεντρικό θέμα επιβεβαιώνει επίσης τη Θεία Προέλευση της Αγίας Γραφής. Είναι εύκολο να πούμε ότι τα 66 βιβλία της Αγίας Γραφής γράφτηκαν σε μια περίοδο 16 αιώνων από 40 περίπου διαφορετικούς συγγραφείς. Αλλά σκεφτείτε πόσο αξιοσημείωτο είναι αυτό το γεγονός! Ας υποθέσουμε ότι η συγγραφή ενός βιβλίου άρχισε στην εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ότι συνεχίστηκε στην περίοδο των μοναρχιών και μέχρι τις σημερινές δημοκρατίες, και ότι οι συγγραφείς ήταν πολύ διαφορετικοί μεταξύ τους, όπως στρατιώτες, βασιλιάδες, ιερείς, ψαράδες και μάλιστα ένας βοσκός καθώς κι ένας γιατρός. Θα αναμένατε κάθε μέρος αυτού του βιβλίου να ακολουθεί το ίδιο ακριβώς θέμα; Ωστόσο, η Αγία Γραφή γράφτηκε σε μια τόσο μεγάλη περίοδο χρόνου, κάτω από διάφορα πολιτικά καθεστώτα και από ανθρώπους όλων αυτών των κατηγοριών. Και είναι αρμονική σε όλη την έκτασή της. Το βασικό της άγγελμα έχει την ίδια δυναμικότητα από την αρχή ως το τέλος. Δεν προσδίδει αυτό βάρος στον ισχυρισμό της Αγίας Γραφής ότι «εμπνευσμένοι από το Άγιο Πνεύμα, αξιώθηκαν άνθρωποι να μιλήσουν από μέρους του Θεού»;—2 Πέτρου 1:20, 21, Νεοελληνική Δημοτική Μετάφραση.

38. Τι απαιτείται για να εμπιστευτεί κάποιος την Αγία Γραφή;

³⁸ Μπορείτε να εμπιστεύεστε την Αγία Γραφή; Αν εξετάσετε πραγματικά αυτά που λέει και δεν δεχτείτε απλώς αυτά που ορισμένοι ισχυρίζονται ότι λέει, θα βρείτε λόγους να την εμπιστευτείτε. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πιο ισχυρές αποδείξεις ότι η Αγία Γραφή είναι πραγματικά θεόπνευστη, και αυτό είναι το θέμα του επόμενου κεφαλαίου.

[Ερωτήσεις Μελέτης]

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 202]

‘[Η] εκδοχή της αστρονομίας και η Βιβλική αφήγηση της Γένεσης είναι ίδιες’

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 204]

Η Αγία Γραφή είναι αξιοσημείωτα απαλλαγμένη από εκφράσεις δεισιδαιμονίας

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 206]

Η στενή σχέση ανάμεσα στη διανοητική διάθεση και στη σωματική υγεία αναφερόταν στην Αγία Γραφή αρκετό καιρό πριν

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 215]

Είναι αντίθετο στην ανθρώπινη φύση να παραδέχεται κάποιος τα λάθη ή τις αποτυχίες του, ιδιαίτερα σε γραπτά κείμενα

[Πρόταση που τονίζεται στη σελίδα 215]

Η Αγία Γραφή είναι αρμονική σε όλη την έκτασή της

[Διάγραμμα στη σελίδα 201]

Αυτός ο κύκλος του νερού, που ήταν γενικά άγνωστος στους αρχαίους χρόνους, περιγράφεται στην Αγία Γραφή

[Εικόνα στη σελίδα 200]

Να πώς πίστευαν μερικοί αρχαίοι ότι στηριζόταν η γη

[Εικόνα στη σελίδα 203]

Παγωμένο μαμούθ που ανακαλύφτηκε στη Σιβηρία. Μετά από χιλιάδες χρόνια, στο στόμα και στο στομάχι του υπήρχαν ακόμη χόρτα, και η σάρκα του μπορούσε να φαγωθεί όταν ξεπάγωσε

[Εικόνα στη σελίδα 205]

Τον περασμένο αιώνα, οι γιατροί δεν πλένονταν κάθε φορά που άγγιζαν νεκρούς και έτσι προκαλούσαν άλλους θανάτους

ΝΕΚΡΟΤΟΜΕΙΟ

ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ

[Εικόνα στη σελίδα 207]

Η έμφαση που δίνει η Αγία Γραφή στην αγάπη εναρμονίζεται με τη σωστή ιατρική συμβουλή

[Εικόνα στη σελίδα 209]

Ένα ασβεστολιθικό ανάγλυφο του Βασιλιά Σαργών, ο οποίος ήταν για πολύ καιρό γνωστός μόνο από την αφήγηση της Αγίας Γραφής

[Εικόνα στη σελίδα 210]

Ένα ανάγλυφο σε τοίχο του παλατιού του Βασιλιά Σενναχειρείμ στη Νινευή, που τον δείχνει να παίρνει λάφυρα από την ιουδαϊκή πόλη Λαχείς

Αυτό το πήλινο πρίσμα του Βασιλιά Σενναχειρείμ περιγράφει τη στρατιωτική του εκστρατεία στον Ισραήλ

[Εικόνα στη σελίδα 211]

Το μνημείο νίκης του Εσαραδδών, γιου του Σενναχειρείμ, υποστηρίζει το εδάφιο 2 Βασιλέων 19:37: «Εβασίλευσε δε αντ’ αυτού Εσαραδδών ο υιός αυτού»

Η επιγραφή αυτή, που βρέθηκε στην Καισάρεια, επιβεβαιώνει ότι ο Πόντιος Πιλάτος ήταν κυβερνήτης της Ιουδαίας

[Εικόνα στη σελίδα 212]

Αυτό το ανάγλυφο τοίχου επιβεβαιώνει το υπόμνημα της Αγίας Γραφής για τη νίκη του Σισάκ επί του Ιούδα

Η Μωαβιτική Λίθος καταγράφει την εξέγερση του Μωαβίτη Βασιλιά Μησά κατά του Ισραήλ, που περιγράφεται στην Αγία Γραφή

[Εικόνα στη σελίδα 213]

Ο Βασιλιάς Ιηού, ή ένας αγγελιοφόρος, αποδίδοντας φόρο υποτέλειας στον Βασιλιά Σαλμανασάρ Γ΄

Μαρμάρινη προτομή του Αυγούστου, που ήταν Καίσαρας στον καιρό της γέννησης του Ιησού Χριστού

Ένα ασημένιο δηνάριο με την επιγραφή του Τιβέριου Καίσαρα, σαν αυτό που ζήτησε ο Χριστός

[Εικόνα στη σελίδα 214]

Το εσωτερικό της σήραγγας που είχε λαξέψει ο Βασιλιάς Εζεκίας για να προμηθεύσει νερό στην Ιερουσαλήμ στη διάρκεια της ασσυριακής πολιορκίας