Skip to content

Skip to table of contents

Tuir Bíblia, sala atu joga osan ka lae?

Tuir Bíblia, sala atu joga osan ka lae?

Tuir Bíblia, sala atu joga osan ka lae?

OHIN loron iha filme barak neʼebé hatudu ema joga osan. Iha filme sira-neʼe, jogadór sira mak ema bonitu-bonita, riku, no naran-boot. Maibé, ita hatene katak filme hanesan neʼe la tuir realidade.

Sin, realidade hatudu katak ema husi moris iha situasaun oioin joga osan hanesan futu-manu, SDSB, kurukuru, no taru osan iha desportu. Ohin loron, ema barak mós joga osan liuhusi internét. Tuir livru Internet Gambling, joga osan mak “hahalok aat neʼebé aumenta ba beibeik hodi taka mundu tomak hanesan ahi han rai boot”. Porezemplu, ohin loron ema barak haree liuhusi televizaun ka internét kona-ba joga karta no taru osan. Sira bele haree ida-neʼe hanesan sira haree desportu. Foin lalais neʼe jornál ida iha rai-Estadus Unidus fó sai katak iha fulan 18 nia laran ema neʼebé joga karta aumenta ba dala rua.

Joga osan katak ita taru osan ba buat ruma hodi hein atu manán maski ita la hatene rezultadu. Ema barak hanoin katak la sala atu joga kuandu osan neʼe ita-nian, no kuandu ita kontrola an. Livru New Catholic Encyclopedia mós hatete katak joga osan “la sala, maibé se ida-neʼe hapara ema atu halaʼo ninia responsabilidade, joga osan sai hahalok sala”. Maibé, livru neʼe la temi eskritura ida atu apoia ideia neʼe. Entaun, oinsá mak ema kristaun nia haree kona-ba neʼe? Tuir Bíblia, sala atu joga osan ka lae?

Importante atu hatene katak Bíblia la temi kedas liafuan kona-ba joga osan. Maibé, neʼe laʼós katak Bíblia la fó matadalan mai ita kona-ba neʼe. Duké halo ukun-fuan kona-ba hahalok ka situasaun ida-idak, Bíblia fó laran-manas mai ita atu ‘buka buat neʼebé Maromak hakarak ita halo’. (Efeso 5:17) Entaun, ita bele buka Maromak nia hakarak kona-ba joga osan hodi halibur Bíblia nia matadalan sira no hanoin didiʼak oinsá matadalan sira-neʼe kona ema kristaun nia moris. Kuandu Ita lee eskritura sira neʼebé temi iha informasaun tuirmai, diʼak atu husu ba Ita-nia an: ‘Eskritura neʼe apoia joga osan ka lae? Tuir Maromak nia Liafuan, nia hakarak ita atu halo saida?’

Fiar ba sorte

Ema neʼebé taru osan ba buat ruma maski seidauk hatene rezultadu, dala barak tau fiar ba “sorte”, ka forsa ruma neʼebé bele kontrola sira-nia moris. Porezemplu, sira hili númeru neʼebé lori sorte, bandu liafuan balu neʼebé lori sorte-aat, no huu kurukuru antes atu joga. Tansá? Tanba sira fiar katak “sorte” bele ajuda sira atu manán.

Joga osan no tau fiar ba sorte hanesan halimar deʼit ka lae? Ema Israel balu iha tempu antigu sente hanesan neʼe duni. Sira fiar katak sorte bele halo sira riku. Maibé, Maromak Jeová sente oinsá kona-ba neʼe? Liuhusi ninia profeta Isaías, nia hatete: “Imi mak ema neʼebé husik Jeová, ema neʼebé haluha haʼu-nia foho santu, ema neʼebé prepara meza ba maromak Sorte Diʼak nian no ema neʼebé halo kopu nakonu ho tua kahur nian ba maromak Destinu nian.” (Isaías [Yesaya] 65:11) Tuir Maromak nia haree, sira neʼebé fiar ba sorte mak hanesan ema neʼebé adora lulik, no hahalok neʼe kontra hasoru adorasaun neʼebé loos. Ema hanesan neʼe fiar liu ba buat neʼebé falsu duké fiar ba Maromak loos. Toʼo ohin loron, Maromak la troka ninia hanoin kona-ba neʼe.

Osan neʼebé manán mai husi neʼebé?

Ema neʼebé joga osan liuhusi internét, hola SDSB, ka taru osan iha desportu, sira baibain la hanoin osan neʼebé sira atu manán mai husi neʼebé. Joga la hanesan fó osan atu hola buat ruma, tanba ema neʼebé joga hakarak manán deʼit ema seluk nia osan. Organizasaun ida iha rai-Kanadá neʼebé halo serbisu kona-ba saúde mentál no ema nia toman neʼebé aat hatete: “Kuandu iha ema ida neʼebé manán osan dolar rihun ba rihun, neʼe katak iha mós ema rihun ba rihun neʼebé lakon sira-nia osan!” Entaun, Bíblia nia matadalan saida deʼit mak bele ajuda ema kristaun atu komprende Maromak nia hanoin kona-ba neʼe?

Ukun-Fuan Sanulu neʼebé Maromak fó ba ema Israel, iha ukun-fuan ikus dehan: “Ó labele hakarak ó-nia maluk nia feen, ka nia atan-mane ka atan-feto ka nia karau ka nia kuda-burru ka buat naran deʼit neʼebé ó-nia maluk ninian.” (Êxodo [Keluaran] 20:17) Tuir Maromak nia haree, hakarak ema seluk nia sasán no osan mak sala neʼebé boot hanesan hakarak ema seluk nia feen. Tinan atus ba atus liu tiha, apóstolu Paulo repete fali ukun-fuan neʼe ba ema kristaun, hodi dehan: “Ó labele hakarak buat neʼebé ema seluk nian.” (Roma 7:7) Ema kristaun neʼebé hakarak manán buat neʼebé ema seluk nian halo tuir eskritura neʼe ka lae?

Jornalista ida naran J. Phillip Vogel hakerek: “Maski sira [jogadór sira] hatene ka la hatene, maibé antes sira joga, iha laran sira mehi katak sira bele hetan sorte boot no manán osan barak.” Ema hanesan neʼe mehi katak sira bele sai riku maski sira la hakaʼas an atu halo buat ruma. Klaru katak hanoin hanesan neʼe kontra Bíblia nia konsellu neʼebé haruka ema kristaun atu halo “serbisu ho liman atu bele hetan buat ruma atu fó ba ema neʼebé iha susar laran”. (Efeso 4:28) Apóstolu Paulo mós hatete: “Ema ruma lakohi serbisu karik, keta fó han ba nia.” Nia hatutan tan: “Ami haruka no bolu ema sira-neʼe atu serbisu nonook hodi manán sira-nia ai-han.” (2 Tesalonika 3:10, 12) Maibé ema balu hanoin katak joga osan hanesan serbisu. Ida-neʼe loos ka lae?

Maski ema balu hatete katak joga la hanesan ho halimar, osan neʼebé sira manán husi joga la hanesan ho kolen neʼebé sira simu hodi halo serbisu ruma. Kuandu sira taru osan, sira la hatene se sira sei hetan rezultadu diʼak ka aat, no sira sempre mehi katak sira sei manán fali osan neʼebé boot liu. Sira hakarak deʼit atu manán osan hodi la lakon buat ida. Maibé, Bíblia fó konsellu ba ema kristaun atu serbisu ho laran-moos hodi buka osan. Liurai Salomão hakerek: “Ba ema ida, la iha buat ida neʼebé diʼak liu duké nia han no hemu no halo nia an haree buat neʼebé diʼak husi ninia serbisu makaʼas.” Nia hatutan tan: “Buat sira-neʼe mai husi Maromak loos nia liman.” (Eclesiastes [Pengkhotbah] 2:24) Sin, Maromak nia atan sira la buka dalan atu manán osan husi ema seluk nia kosar-been, maibé halo tuir Maromak nia hakarak atu moris haksolok no simu bensaun.

Sees husi “babeur”

Maski ema ruma karik manán, ema neʼe labele hanoin deʼit kona-ba haksolok neʼebé nia hetan ba tempu uitoan, nia presiza hanoin oinsá mak ninia hahalok bele kona ninia moris iha futuru. Provérbios (Amsal) 20:21 hatete: “Ema neʼebé hetan liman-rohan ho kaan-teen, nia futuru rasik sei la hetan bensaun.” Sira barak neʼebé manán osan boot husi SDSB no mós husi joga seluk, sira aprende ho sira-nia esperiénsia rasik katak rikusoin neʼebé sira manán la lori haksolok iha sira-nia moris. Diʼak liu atu halo tuir Bíblia nia konsellu atu ‘keta tau ita-nia esperansa iha osan, neʼebé ema la bele fiar, maibé iha Maromak, neʼebé, husi nia rikusoi, fó mai ita buat hotu neʼebé ita kuran atu moris haksolok’.—1 Timoteo 6:17.

Joga osan laʼós kona-ba manán ka lakon deʼit, maibé lori mós problema barak. Maromak nia Liafuan hatete: “Ema neʼebé hakarak sai riku hetan babeur barak; sira hetan sira an ho hakarak beik no perigozu oioin, neʼebé neineik sei lori sira ba susar boot no todan.” (1 Timoteo 6:9) Babeur ka tentasaun atu sai riku halo ema barak monu ba susar oioin. Sira barak foufoun hanoin katak sira sei taru osan uitoan deʼit, ka sira atu koko deʼit, maibé ikusmai toman neʼe kaer metin sira. Sira barak lakon serbisu, halo sira-nia kaben no oan laran-kanek, no estraga sira-nia moris família nian.

Hodi hanoin didiʼak kona-ba eskritura sira-neʼe, Ita bele komprende Maromak nia haree kona-ba joga osan ka lae? Apóstolu Paulo hatete ba nia maluk kristaun sira: “Keta halo tuir mundu ohin neʼe nian maibé nakfila an hodi hafoun imi-nia hanoin, atu imi bele hatene loloos buat neʼebé Maromak hakarak, buat neʼebé diʼak, bele simu no loos.” (Roma 12:2) Ba ema kristaun, importante liu atu moris tuir Maromak nia hakarak duké halo tuir ema seluk nia hanoin. Nuʼudar “Maromak neʼebé kontente”, Maromak Jeová hakarak ita atu moris kontente hodi la hetan susar neʼebé mai husi hahalok joga osan.—1 Timoteo 1:11, MF.

[Liafuan ne’ebé foti husi pájina 31]

Maromak nia atan serbisu ho laran-moos hodi buka osan

[Kaixa iha pájina 30]

Sentimentu kontente kuandu manán

Joga osan bele sai toman aat neʼebé susar atu husik fali ka lae? Doutór Hans Breiter neʼebé estuda kona-ba jogadór sira-nia sentimentu kuandu sira manán no lakon, hatete: “Kuandu ema ida foin manán osan husi joga, nia iha sentimentu kontente hanesan ho drogadór kokaína neʼebé foin uza fali kokaína.”

[Dezeñu iha pájina 30]

Ema neʼebé joga osan hakarak manán osan sé-nian?