TORI FU A KAFTI | FU SAN EDE YESUS PINA ÈN DEDE?
A sani disi pasa trutru?
Na a mofoyari fu a yari 33 den kiri Yesus fu Nasaret. Sma ben lei gi en taki a ben gi a pipel deki-ati fu opo densrefi teige lanti. Boiti dati, den fon en na wan ogri-ati fasi èn den spikri en na wan postu. A ben abi furu pen fosi a dede. Ma Gado gi Yesus libi baka èn baka 40 dei a opo go na hemel.
Wi kan leisi a tori disi na ini den fo Evangelietori noso den Bijbel buku di e taki fu Yesus en libi. Den buku disi de na ini a Nyun Testamenti noso den Kresten Griki Buku fu Bijbel. Ma den sani disi pasa trutru? Disi na wan prenspari aksi. Efu den sani disi no pasa trutru, dan a Kresten bribi na fu soso èn a howpu fu libi fu têgo na ini wan paradijs na soso wan dren (1 Korentesma 15:14). Ma efu den sani disi pasa trutru, dan wan moi ten e wakti libisma èn yu srefi kan de drape. Sobun, san yu e denki? Den sani di skrifi na ini den Evangelietori na anansitori, noso den pasa trutru?
BUWEISI DI E SORI TAKI DEN TORI TRU
Den tori na ini den fo Bijbel buku disi no de leki den anansitori fu owruten. Na presi fu dati, den e taki krin fa sani pasa trutru èn den e taki finifini fu sani. Fu eksempre, yu kan leisi fu presi di ben de trutru èn te now ete yu kan go na furu fu den presi disi. Lukas 3:1, 2, 23.
Yu kan leisi tu fu sma di ben e libi na ini owruten èn historia sabiman abi buweisi taki den sma disi ben e libi trutru.—Syatu baka di Yesus dede èn srefi sowan 100 yari baka dati, yu ben abi skrifiman di ben skrifi fu en. * Den sani di Bijbel e taki fu a fasi fa Yesus dede e kruderi nanga a fasi fa den Romesma fu a ten dati ben e kiri den sma di kisi dedestrafu. Bijbel e fruteri ala sani krin soleki fa den pasa trutru. A e taki srefi fu den swakifasi fu sonwan fu den disipel fu Yesus (Mateyus 26:56; Lukas 22:24-26; Yohanes 18:10, 11). Ala den sani disi e sori taki den Bijbel skrifiman ben de eerlijk èn den sani di den skrifi fu Yesus tru.
FA A DE NANGA NA OPOBAKA FU YESUS?
Aladi furu sma e bribi taki Yesus ben de na libi èn taki a dede, toku sonwan fu den no e bribi taki a kisi wan opobaka trutru. Biginbigin srefi den apostel fu en no ben wani bribi di den yere taki a ben kon na libi baka (Lukas 24:11). Ma den no ben e tweifri moro di den nanga tra disipel si Yesus nanga den eigi ai wan tu leisi baka di a kisi wan opobaka. Fu taki en leti, wan leisi moro leki 500 sma si en.—1 Korentesma 15:6.
Nanga deki-ati den disipel fruteri sma fu na opobaka fu Yesus, aladi skowtu ben kan kisi den èn sma ben kan kiri den. Den fruteri a tori disi srefi na den sma di ben kiri Yesus (Tori fu den apostel 4:1-3, 10, 19, 20; 5:27-32). Yu denki taki so furu disipel ben o teki a deki-ati fu fruteri sma a sani disi efu den no ben de seiker taki Yesus kisi wan opobaka? Fu taki en leti, na fu di den disipel ben bribi taki Yesus kisi wan opobaka, meki a Kresten bribi panya na heri grontapu na a ten dati èn na ini a ten disi.
Den Bijbel buku di e taki fu Yesus libi abi ala buweisi taki a dede èn taki a opo baka trutru. Te yu e leisi den finifini, dan yu srefi o de seiker taki den sani disi na tru tori. Yu bribi kan kon moro tranga srefi te yu e frustan fu san ede den sani disi pasa. A tra artikel o taki fu a tori disi.
^ paragraaf 7 Wan fu den skrifiman disi na Tacitus di gebore na a pisi ten fu a yari 55. A ben skrifi: „A nen [Kresten] komoto fu Krestes, wan man di ben kisi a moro hebi strafu fu wan fu den granman fu wi, Pontius Pilatus, na a ten di Tiberius ben e tiri.” Wan tu tra skrifiman di taki fu Yesus na Suwetonius (69-122 B.K.), a Dyu historia skrifiman Josephus (37-100 B.K.), nanga Plinius a Yonguwan di ben de a tiriman fu Bitinia (61-113 B.K.). (B.K. wani taki Baka Krestes.)