Go na content

Go na table of contents

Yehovah o yepi yu

Yehovah o yepi yu

„Yehovah o yepi en te a e didon siki na tapu en bedi.”PS. 41:3.

SINGI: 23, 138

1, 2. San wi kan aksi wisrefi son leisi èn sortu eksempre wi kan feni na ini Bijbel?

KANDE yu ben siki wan leisi èn yu aksi yusrefi: ’Mi o kon betre fu a siki disi?’ Noso kande wan famiri noso wan mati fu yu ben siki, dan yu aksi yusrefi efu a o kon betre. A no fowtu te wan sma di abi wan seryusu siki wani kon betre. Na ini a ten fu Elia nanga Elisa tu kownu di ben siki, ben wani kon betre tu. A wan kownu ben de Ahasia, a manpikin fu Akab nanga Iseibel. Di a fadon wan leisi, a kisi bigi mankeri. Dati meki a aksi: ’Mi o kon betre fu a siki disi?’ Bakaten Kownu Ben-Hadad fu Siria kon siki hebi. Ne a aksi: „Mi o kon betre fu a siki disi?”2 Kow. 1:2; 8:7, 8.

2 Wi alamala wani taki sani go bun nanga wi èn nanga den sma di wi lobi. Ma toku furu sma e aksi densrefi fa Gado kan yepi den. Na ini a ten fu Kownu Ahasia nanga Kownu Ben-Hadad, Gado ben e du wondru son leisi fu meki sma kon betre. Yehovah ben meki den profeiti fu en wiki dedesma srefi (1 Kow. 17:17-24; 2 Kow. 4:17-20, 32-35). Yu denki taki a o du a srefi sani na ini a ten disi tu?

3-5. Sortu makti Gado nanga Yesus abi èn sortu aksi wi o go luku now?

3 Wi sabi taki Gado abi a makti fu meki wan sma kon siki noso fu meki a kon betre. Bijbel abi furu eksempre fu dati. Son leisi a ben meki sma kon siki fu di a ben wani strafu den. Na a ten fu Abraham, Gado meki a kownu fu Egepte kon siki. Wan tra leisi baka, a meki Meriam, a sisa fu Moses kon siki (Gen. 12:17; Num. 12:9, 10; 2 Sam. 24:15). Gado ben warskow den Israelsma taki efu den ben o trangayesi en, dan a ben o meki den kisi ’ala sortu siki’ (Deut. 28:58-61). Ma na a tra sei, Yehovah ben man kibri en pipel so taki den no kon siki (Deut. 7:15). Boiti dati, a ben kan meki sma kon betre. Fu eksempre, baka di Yob kon siki so hebi taki a ben wani dede srefi, Gado meki a kon betre.Yob 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.

4 Iya, Gado man yepi wan sma so taki a e kon betre baka. En Manpikin srefi man du dati tu. Na ini Bijbel wi e leisi taki Yesus ben e du wondru fu dresi gwasiman, brenisma, lanwan nanga sma di ben e kisi fadonsiki. (Leisi Mateyus 4:23, 24; Yoh. 9:1-7.) A e gi wi deki-ati te wi e denki den wondru di Yesus du fu dresi sma. Den wondru disi e sori san a o du na ini a nyun grontapu di e kon. Na a ten dati, „nowan sma di e tan na ini a kondre o taki: ’Mi siki.’”Yes. 33:24.

5 Ma wi musu fruwakti taki Gado, noso Yesus o du wan wondru fu dresi wi na ini a ten disi? San wi musu du te wi abi wan seryusu siki?

FRUTROW NA TAPU YEHOVAH TE YU SIKI

6. San Bijbel e taki fu den wondru di den apostel ben e du?

6 Bijbel e sori wi taki na ini a ten fu den apostel, Gado ben meki den du wondru (Tori 3:2-7; 9:36-42). Fu eksempre, den ben man dresi sma èn den ben man taki tra tongo tu (1 Kor. 12:4-11). Ma Bijbel e sori taki bakaten sma no ben o du den wondru disi moro (1 Kor. 13:8). Sobun, na ini a ten disi wi no musu fruwakti taki Gado o du wan wondru fu dresi wi, noso den lobiwan fu wi.

7. Sortu trowstu Psalm 41:3 e gi wi?

7 Ma te wi siki, wi kan begi Gado fu a trowstu wi, fu a gi wi koni èn fu a horibaka gi wi, neleki fa a ben e du dati fositen gi den futuboi fu en. Kownu David ben skrifi: „Koloku fu a sma di e yepi den mofinawan. Yehovah o frulusu en te problema miti en. Yehovah srefi o kibri en èn a o hori en na libi” (Ps. 41:1, 2). Wi sabi taki te wan sma na ini a ten fu David ben e yepi den mofinawan, dan a no ben e tan na libi fu ala ten. Sobun, David no ben wani sori taki Gado ben o du wan wondru fu hori so wan sma na libi fu têgo. Ma a ben wani sori taki Gado ben o yepi den futuboi fu en di yepi den mofinawan. Fa Gado ben o du dati? David e taki: „Yehovah o yepi en te a e didon siki na tapu en bedi. Yu o sorgu en te a de na en sikibedi” (Ps. 41:3). Yehovah sabi soifri sortu pina den futuboi fu en e kisi èn a no e frigiti den. A kan gi den deki-ati nanga koni fu tyari den siki disi. Boiti dati, a meki a skin fu wi na so wan fasi taki a kan kon betre fu ensrefi.

8. Soleki fa Psalm 41:4 e sori, dan san David ben wani taki Yehovah du gi en?

8 David srefi ben ondrofeni san a wani taki fu kon siki. Fu dati ede a taki: „Yehovah, mi e begi yu, du bun gi mi. Meki mi firi bun baka, bika mi sondu teige yu” (Ps. 41:4). Kande a skrifi a sani disi fu di Absalom ben pruberi fu teki a makti abra. Na a ten dati, David ben siki èn a no ben man du noti. Aladi Gado gi David pardon, toku David no frigiti a sondu fu en nanga Batseiba èn den takru bakapisi fu dati (2 Sam. 12:7-14). Toku Kownu David ben de seiker taki Gado ben o yepi en. Ma na aksi a ben aksi Gado fu a du wan wondru fu dresi en? A ben wani taki Gado meki a libi moro langa?

9. (a) San Yehovah du gi Kownu Heskia? (b) San David ben kan fruwakti taki Yehovah ben o du gi en?

9 Wan tu yari baka dati Kownu Heskia ben „siki te fu dede”. Gado dresi en èn a meki a libi ete 15 yari. Disi na wan sani di Gado no ben gwenti du gi libisma (2 Kow. 20:1-6). Ma David no ben begi Gado fu a du wan wondru so taki a kon betre. Na presi fu dati, den tra tekst e sori taki David ben begi Gado fu horibaka gi en neleki fa a ben o horibaka gi den „sma di e yepi den mofinawan”. Fu di Gado gi David pardon, meki David ben kan aksi Gado fu trowstu en èn fu horibaka gi en, so taki en skin kisi krakti baka èn a kon betre (Ps. 103:3). Wi kan du a srefi tu.

10. San wi e leri fu den sani di pasa nanga Trofimus nanga Epafroditus?

10 Soleki fa wi si, dan Gado no du wan wondru fu meki David kon betre èn fu meki a libi moro langa. A no du dati tu gi Trofimus, wan fu den sma di ben e wroko makandra nanga na apostel Paulus. Wi sabi taki son leisi Paulus ben kisi a krakti fu meki sikisma kon betre. (Leisi Tori fu den apostel 14:8-10.) Na so a yepi „a papa fu Publiyus [di] ben e didon [na bedi] nanga korsu èn nanga lusubere”. Paulus „begi, a poti en anu na a papa tapu èn a meki a kon betre” (Tori 28:8). Ma a no dresi Trofimus di ben teki waka leki zendeling makandra nanga en (Tori 20:3-5, 22; 21:29). Di Trofimus kon siki, a no ben man go moro fara nanga Paulus. Ne Paulus libi en na Mileite fu kon betre (2 Tim. 4:20). Epafroditus, wan tra mati fu Paulus, „kon siki so te, taki a ben de fu dede srefi”. Ma Bijbel no e sori taki Paulus du wan wondru fu meki a bun mati fu en kon betre.Fil. 2:25-27, 30.

SORTU YEPI YU MUSU TEKI?

11, 12. Suma ben de Lukas èn fa a ben man yepi Paulus?

11 Lukas, a skrifiman fu a buku Tori fu den apostel ben de wan datra èn a ben e teki waka nanga Paulus tu (Kol. 4:14; Tori 16:10-12; 20:5, 6). Kande Lukas gi Paulus rai leki datra èn te Paulus nanga den tra sma di ben e waka nanga en ben kon siki, dan a kan taki Lukas yepi den tu. Fu san ede Lukas ben musu du dati? Fu di srefi Paulus ben e kon siki te a ben e teki waka (Gal. 4:13). Lukas ben kan yepi den fu di a ben de wan datra. Yesus srefi ben taki: „Gosontu sma no abi datra fanowdu, ma siki sma abi datra fanowdu.”Luk. 5:31.

12 Bijbel no e taki pe èn o ten Lukas go na skoro fu tron datra. Ma wi e leisi taki di Paulus skrifi den Kresten na Kolose, a kari Lukas wan datra. Sobun, kande den Kresten disi ben sabi Lukas leki datra. A moi fu sabi taki wan skoro ben de na ini Laodisea, wan foto krosibei fu Kolose. Drape sma ben kan leri fu tron datra. Awinsi fa a no fa, Lukas ben de wan trutru datra. A no prei a ben e prei datra. Wi kan si dati na ini Tori fu den apostel nanga a buku Lukas, di Lukas srefi skrifi. Na ini den buku disi a gebroiki wortu di soso wan datra ben o gebroiki. Boiti dati, a skrifi furu tori pe Yesus ben dresi sma.

13. San wi musu hori na prakseri te wi e gi noso e kisi rai di abi fu du nanga dresi?

13 Na ini a ten disi a santa yeye no e gi wi Kresten brada nanga sisa a ’krakti fu meki wi kon betre’. Ma fu di son brada noso sisa wani yepi wi te wi siki, meki son leisi den e gi wi rai awinsi wi no aksi den. A tru taki sonwan fu den rai disi kan yepi wi. Paulus srefi ben gi Timoteyus rai di a ben abi problema nanga en bere, kande fu di a ben dringi doti watra. * (Leisi 1 Timoteyus 5:23.) Ma a rai disi de heri tra fasi leki te yu ben o taigi wan brada noso sisa fu gebroiki wan osodresi, wan tablet noso wan spesrutu sortu nyanyan di kande no o yepi en noso di kan gi en moro problema srefi. Son leisi sma pruberi fu meki wan trawan gebroiki wan dresi fu di den e taki: ’Wan famiri fu mi ben abi a siki disi tu èn a gebroiki so-so-so wan dresi. Ne a kon betre.’ Kande a rai bun. Ma toku wi musu hori na prakseri taki a kan abi takru bakapisi te a sma gebroiki a dresi, awinsi na wan dresi di furu sma gwenti gebroiki.Leisi Odo 27:12.

GEBROIKI YU FRUSTAN

14, 15. (a) San son sma e suku fu du te trawan siki? (b) Fa Odo 14:15 kan yepi wi te a abi fu du nanga rai di sma e gi wi?

14 Ala Kresten wani de gosontu fu man prisiri fu a libi èn fu man wroko tranga gi Gado. Ma wi na sondusma èn dati meki wi e siki. Te wi e siki, furu fasi de fa wi kan kon betre. Ibri sma musu luku gi ensrefi sortuwan fu den a o teki. Ma na wan sari sani taki na ini a grontapu disi yu abi sma di e suku fu meki moni na sma tapu te den e kon siki. Son sma e kon nanga ala sortu dresi èn den e taki dati sma kisi yepi di den gebroiki den sortu dresi disi. Tra sma, noso son bedrijf e meki reklame gi bun diri dresi fu di den wani meki furu moni. Gi wan sikisma di e du ala sani fu kon betre noso fu libi moro langa, den sortu dresi disi kan gersi bun. Ma meki wi no frigiti san Gado Wortu e taki: „Wan sma sondro ondrofeni e bribi ala san sma e taki, ma a koniwan e luku bun pe a e poti en futu.”Odo 14:15.

15 Wan sma di koni o luku bun taki a no e bribi ala san sma „e taki”, spesrutu te a no de seiker efu a sma di taigi en a sani, sabi san a e du. Wan konisma kan taki na ensrefi: ’A man taki dati mi musu gebroiki a vitamin noso na osodresi disi, noso taki mi musu nyan wan spesrutu sortu nyanyan. A taki dati den sani disi yepi sma kaba. Ma a sani disi tru? Ala sma de tra fasi. Mi de seiker taki den dresi o yepi mi? Kande mi musu go ondrosuku a tori disi moro bun noso kande mi musu aksi wan sma di kisi leri fu den sortu sani disi.’Yoh. 8:17.

16. Sortu aksi o yepi wi fu de nanga „krin frustan” te wi musu teki bosroiti di abi fu du nanga wi gosontu?

16 Gado Wortu e gi wi deki-ati „fu libi nanga krin frustan . . . na ini a ten disi” (Tit. 2:12). A prenspari fu de nanga „krin frustan”, spesrutu te yu no man kaba frustan fa wan sma o ondrosuku yu èn fa a dresi di a wani taki yu gebroiki e wroko. A sma man fruteri yu fa a o ondrosuku yu noso fa a dresi e wroko? A sani di a e taigi yu, e meki yu tweifri noso frede? Tra datra e agri nanga a fasi fa a e ondrosuku noso e dresi sma? (Odo 22:29) Kande a e taigi yu taki den feni a dresi na wan farawe presi èn taki datra no sabi en ete. Noso kande a e taigi yu taki sma fu farawe presi gebroiki en tu. Ma buweisi de taki sma kon betre di den gebroiki a dresi disi? Son leisi wan sma no wani fruteri yu fa a e ondrosuku sma èn fa a e dresi den. Kande a e taki dati wan sani de na ini a dresi di yu no mag sabi noso taki a e gebroiki wan krakti na ini en skin fu meki yu kon betre. Te dati de so, dan yu musu luku bun fu di Gado Wortu e warskow wi gi „afkodrei” noso gi sma di e taki nanga yeye.Yes. 1:13; Deut. 18:10-12.

WI E WINSI UNU WAN BUN GOSONTU

17. San ala sma e winsi?

17 A tiri skin na a ten fu den apostel ben seni wan prenspari brifi gi den gemeente. Baka di a brifi taki nanga sortu sani Kresten musu luku bun, a taki na a kaba: „Efu unu e tan fara fu den sani disi, dan a sa go bun nanga unu. Un tan bun!” (Tori 15:29) Na ini son tongo, den vertaal den wortu na a kaba fu a vers disi leki „Wi e winsi unu wan bun gosontu”. Disi na wan tra fasi fa sma ben e taki odi fosi. Ma a e sori tu taki a bun fu abi wan bun gosontu so taki wi man dini Yehovah.

Wi wani taki sani go bun nanga wi èn taki wi de gosontu (Luku paragraaf 17)

18, 19. San wi kan fruwakti na ini a nyun grontapu?

18 Solanga wi na sondusma èn a grontapu disi de ete, siki o de. Wi no kan fruwakti taki Gado o du wan wondru fu dresi wi. Ma Openbaring 22:1, 2 e taki fu wan ten pe wi o kon gosontu dorodoro. Na ini wan fisyun, na apostel Yohanes ben si „wan liba di ben abi watra di e gi libi”. A ben si ’bon tu di e gi libi’. Den wiwiri fu den bon disi „ben de fu dresi den pipel”. Disi no abi fu du nanga osodresi di sma e gebroiki now noso na ini a ten di e kon. Ma a abi fu du nanga den sani di Yehovah seti fu gi sma di e gi yesi, têgo libi nanga yepi fu Yesus. Wi alamala e angri fu si a ten disi.Yes. 35:5, 6.

19 Aladi wi e wakti a moi ten dati, wi sabi taki Yehovah e poti prakseri na ibriwan fu wi, srefi te wi siki. Soleki fa a ben de nanga David, na so wi kan de seiker taki wi Gado o yepi wi te wi siki. Neleki David, wi kan taki tu: „Fu di mi gi yesi na yu, meki yu horibaka gi mi. Yu o prisiri nanga mi fu ala ten.”Ps. 41:12.

^ paragraaf 13 Wan buku e taki: „Wan virus di sma sabi leki tifus èn di de fu feni na ini doti watra, e gi sma hebi korsu nanga lusubere. Sabiman kon si taki esi-esi win e kiri a virus disi nanga tra sortu bakterie di kan siki libisma” (The Origins and Ancient History of Wine).