နအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤကကဲဧါ
“သုဝဲစ့ၢ်ကီး သုကဘၣ်အိၣ်ခိးဒီး တၢ်ဝံသးစူၤလီၤ.” —ယၤကိာ် ၅:၈, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
၁, ၂. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ တဘျီတခီၣ် ပကသံကွၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ကယံာ်ဒံး “ဆံးယံာ်လဲၣ်” န့ၣ်လဲၣ်. (ခ) ယွၤအခ့အပှၤလၢပျၢၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ် အဒိအတဲာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
ဝံယၡါယၤ ဒီးဝံဃဘးကူာ် သံကွၢ်ဝဲယဟိဝၤယွၤလၢ ကယံာ်ဒံး “ဆံးယံာ်လဲၣ်.” (ယၡါယၤ ၆:၁၁; ဃဘးကူာ် ၁:၂) ဖဲစီၤပၤဒၤဝံးကွဲး လံာ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ အဆၢဒိၣ် ၁၃ အခါ အဝဲသံကွၢ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်ဒ်ဝံတဖၣ်အံၤအသိး လွံၢ်ဘျီလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃:၁, ၂) ဒီးဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ပှၤလၢတနာ်တၢ်တဖၣ်အကျါအခါ အဝဲသံကွၢ်ဝဲ “ဆံးယံာ်လဲၣ်” စ့ၢ်ကီးလီၤ. (မးသဲ ၁၇:၁၇) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကသံကွၢ်ဘၣ်တၢ်ဒ် အဝဲသ့ၣ်အသိးလီၤ.
၂ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ခီဖျိလၢ ပထံၣ်ဘၣ်တၢ်တတီတလိၤ, ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဂ့ၤဘၣ်, ပသးပှၢ်ထီၣ်အဃိ မ့တမ့ၢ် လၢတၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအဃိ ပကသံကွၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ကယံာ်ဒံး “ဆံးယံာ်လဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဒီးမ့ၢ်လၢပအိၣ်မူဘၣ်လၢ “အဆၢအကတီၢ်လၢ အကီအခဲ” အဃိပကအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁) ခီဖျိလၢပထံၣ်ဘၣ် ပှၤလၢပခိၣ်ပဃၢၤတဖၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အတဂ့ၤအဃိ ပသးကလီၤဘှံးလီၤတီၤ ဒီးပသးကလီၤစၢ် သ့ဝဲလီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ် သံကွၢ်အီၤတၢ်သံကွၢ်လၢ ကယံာ်ဒံးဆံးယံာ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ် သံကွၢ်တၢ်ဒ်အံၤဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ တစံၣ်ညီၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ပဂီၢ်ဒိၣ်မးလီၤ.
၃. ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိအီၤကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၃ ဖဲပထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ဒ်သိးပလဲၤခီဖျိအီၤကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခိၣ်ချၢလၢအမ့ၢ် စီၤယၤကိာ် ကွဲးဝဲလၢ– “ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, အိၣ်ခိးစူၤသးတုၤ ကစၢ်ဟဲန့ၣ်တက့ၢ်.” (ယၤကိာ် ၅:၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပဝဲခဲလၢာ် ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်တၢ်သးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
တၢ်သးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်
၄, ၅. (က) တၢ်သးစူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သးစူၤန့ၣ် စီၤယၤကိာ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.)
၄ လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ တၢ်သးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတခါလၢ အဟဲကဲထီၣ်အသး ခီဖျိယွၤအသးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ပှၤတလၢတပှဲၤအဃိ ဖဲပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်တမၤစၢၤပှၤဘၣ်န့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤအဂီၢ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီဘၣ်. တၢ်သးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်တခါလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်သးစူၤအခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဒီး ပှၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤဘၣ်န့ၣ် ပတၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤစ့ၢ်ကီး ကစှၤလီၤဝဲလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၃:၄; ကလၤတံ ၅:၂၂) တၢ်သးစူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်သးစူၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤ ဖဲပလဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲအခါန့ၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၁၁; ယၤကိာ် ၁:၃, ၄) ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ တၢ်သးစူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးတီဒီး ယဟိဝၤယွၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ကမၤစၢၤစ့ၢ်ကီးပှၤဒ်သိး ပသုတမၤဆၢက့ၤပှၤလၢ အမၤအၢပှၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ် ဒိၣ်မးလီၤ. တၢ်မၤလိတခါအံၤ ပထံၣ်ဘၣ်အီၤလၢ ယၤကိာ် ၅:၇, ၈ (ဖးတက့ၢ်.) အပူၤန့ၣ်လီၤ. စီၤယၤကိာ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ.
၅ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ကမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလဲၣ်. စီၤယၤကိာ် ထိၣ်သတြီၤဝဲ ပတၢ်အိၣ်သးဒီး ပှၤမၤစံာ်ဖိတဂၤ အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤစံာ်ဖိတဂၤန့ၣ် အဝဲထဲးဂံၢ်ထဲးဘါလၢ ကသူၣ်လီၤဖျးလီၤဘု ဘၣ်ဆၣ် အဝဲပၢၤဃာ်ဝဲ မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤတသ့ဘၣ်. ဒီးအဝဲမၤဝဲဒ်သိး အဘုကသၣ်ထီၣ်ချ့ချ့ ဒ်အဝဲအဲၣ်ဒိးဝဲအသိးစ့ၢ်ကီး တသ့ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်သိးအကဒိးန့ၢ်ဘၣ် “ဟီၣ်ခိၣ်အတၤသၣ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်” အဂီၢ်ကဘၣ်အိၣ်ခိးလၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် မုၢ်နံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အခါ တၢ်လၢပမၤတသ့ဘၣ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၃:၃၂, ၃၃; မၤတၢ် ၁:၇) ဒ်ပှၤမၤစံာ်ဖိအသိး ပကဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်လၢတၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ.
၆. ပကွၢ်လိမၤဒိး ဝံမံကၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ဝံမံကၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အသိးလီၤ. ဝံမံကၤအိၣ်မူဘၣ်ဝဲဖဲ စီၤပၤအၤဃး ပၢတၢ်အစိၤန့ၣ်လီၤ. စီၤပၤအၤဃး မ့ၢ်ဝဲစီၤပၤလၢ အအၢအသီဒိၣ်မးတဂၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လၢအထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှဲၤဝဲဒီးတၢ်အၢတၢ်သီတဖၣ်လီၤ. ပှၤဖဲန့ၣ်တဖၣ် မၤတၢ်အၢတၢ်သီဒိၣ်မးတုၤဒၣ်လဲာ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် “မၤတၢ်အၢလၢ အစုခံခီလၢာ်သပှၢ်တၢၢ်” န့ၣ်လီၤ. (ဖး မံကၤ ၇:၁-၃ တက့ၢ်.) ဝံမံကၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲဆီတလဲကွံာ် တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤတသ့ဘၣ်အဃိ အဝဲကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤယကကွၢ်လၢ်ယွၤအကျဲ, ယကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤ အကစၢ်လီၤ. ယကစၢ်န့ၣ်ကဒိကနၣ် ယကလုၢ်လီၤ.” (မံကၤ ၇:၇) ဒ်ဝံမံကၤအသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပကဘၣ် “မုၢ်လၢ်တၢ်” လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤလီၤ.
၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဘၣ်အိၣ်ခိး ဝံၤတၢ်မံၤဘၣ်လဲၣ်.
၇ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်ဒ် ဝံမံကၤအသိးန့ၣ် ပကအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်မုၢ်နံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤလီၤ. ဒီးပအိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်တၢ်န့ၣ် တလီၤဂာ်ဒ်ပှၤဃိာ်ဖိလၢ အအိၣ်ခိးဝဲမုၢ်နံၤလၢ ပှၤကဟဲမၤသံအီၤန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲတအဲၣ်ဒိးခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ မုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ်ဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် မၤဝဲတသ့နီတမံၤဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပဝဲတခီ တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပအိၣ်ခိးယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤ မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါလၢ အဆၢကတီၢ်မ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် အတၢ်အၢၣ်လီၤလၢအကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်မူအထူအယိာ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပအိၣ်ခိးလၢ “တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအိၣ်ဒီး တၢ်သးခု” န့ၣ်လီၤ. (ကလီးစဲ ၁:၁၁, ၁၂) ဖဲပအိၣ်ခိးတၢ်အဆၢကတီၢ် ပမ့ၢ်ဘၣ်အိၣ်ခိးတၢ် ယံာ်သနာ်က့ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်သိး ပသုတကဒူးကဒ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်အသးဘၣ်.—ကလီးစဲ ၃:၁၂.
ပှၤတီပှၤလိၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤ
၈. လၢယွၤအခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ် ပကမၤလိဘၣ်တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ဒ်သိးပအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤကကဲအဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ကွၢ်ဘၣ်ဃး ယွၤအခ့အပှၤလၢပျၢၤလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်တက့ၢ်. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၅:၄) ဖဲပတဲသကိး အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်အခါ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ် ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ ယံာ်ထဲလဲၣ်, ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ခိးဝဲကဲလဲၣ်, ဒီးခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤပူၤအဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်.
စီၤအၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် ဒ်သိးအလံၤစီၤဧ့ၡီၤဒီး စီၤယၤကိာ်ကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အဝဲဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲအနံၣ်အါမးလီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၉, ၁၀)
၉, ၁၀. ဒ်သိးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အဂီၢ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်ဒီး နီၢ်စၤရါ ဘၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ ယံာ်ထဲလဲၣ်.
၉ ပကတဲသကိး စီၤအၤဘြၤဟၣ်ဒီး နီၢ်စၤရါအဂ့ၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် “နာ်တၢ်ဒီးဝံသးစူၤတၢ်” အဃိ “န့ၢ်သါတၢ်စံးပာ်တဖၣ်” လီၤ. ဒီးလံာ်စီဆှံ စံးဘၣ်ပှၤလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ် “အိၣ်ခိးစူၤသး” အဃိ ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကဆိၣ်ဂ့ၤအီၤ ဒီးကဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢ ပှၤကလုာ် ဖးဒိၣ်အပၢ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၂, ၁၅) ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤအၤဘြၤဟၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတဖၣ်န့ၣ် တဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် တဘျီဃီဘၣ်, ဒီးကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲလၢခံ ကယီကယီအဃိလီၤ. ဖဲ ချ.ခ.န ၁၉၄၃ နံၣ် လါနံစၣ် ၁၄ သီန့ၣ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်, နီၢ်စၤရါဒီး အခ့အပှၤတဖၣ် လဲၤခီဂာ်ဝဲထံကျိ ဖရၤသးဒီး နုာ်လီၤဝဲလၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးအဖိခွါစီၤအံၤစဲး ကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဂီၢ် စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ ၂၅ နံၣ်ဒီး ဒ်သိးအလံၤစီၤဧ့ၡီၤဒီး စီၤယၤကိာ်ကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဂီၢ် အဝဲဘၣ်ဆဲးအိၣ်ခိးဒံးဝဲအနံၣ် ၆၀ လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၉.
၁၀ စီၤအၤဘြၤဟၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်ထဲလဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “တဟ့ၣ်လီၤဘၣ် အတၢ်န့ၢ်သါလၢအပူၤနီတမံၤဘၣ်. ထဲအခီၣ်ယီၢ်အလီၢ်တပူၤဧိၤ, တဟ့ၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ဒီးလၢစီၤအၤဘြၤဟၣ် တချုးထီၣ်ဖိဒံးဘၣ်န့ၣ်, စံးပာ်ဝဲလၢအကဟ့ၣ်န့ၢ်သါအီၤဒီး အချံအသၣ်လၢအလီၢ်ခံလီၤ.” (မၤတၢ် ၇:၅) စီၤအၤဘြၤဟၣ် ခီဂာ်ဝဲထံကျိ ဖရၤသးဝံၤအနံၣ် ၄၃၀ အလီၢ်ခံ အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤဒ် ကလုာ်ဒူၣ်လၢကအိၣ်ဘၣ်လၢ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.—၂ မိၤၡ့ ၁၂:၄၀-၄၂; ကလၤတံ ၃:၁၇.
၁၁. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်တၢ်လဲၣ်, ဒီးမ့ၢ်လၢအဝဲအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤအဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်.
၁၁ လၢတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤ စီၤအၤဘြၤဟၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ မ့ၢ်လၢအဝဲနာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကတီဒီးအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအဃိလီၤ. အဝဲနာ်ယဟိဝၤယွၤလၢ အသးဒီဖျၢၣ်လီၤ. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၈-၁၂ တက့ၢ်.) ဖဲစီၤအၤဘြၤဟၣ် အိၣ်မူဒံးအခါ အဝဲတထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ခဲလၢာ်သနာ်က့ အဝဲအိၣ်ခိးဝဲလၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤအပူၤလီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဖဲစီၤအၤဘြၤဟၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ ပၤရဒံစူးအပူၤအခါ အဝဲကသးခုဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် အဝဲဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အဂ့ၢ် ကွဲးအသးလၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် အဝဲကကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) တကးဒံးဘၣ် ဖဲစီၤအၤဘြၤဟၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒ်သိးယွၤအတၢ်တိာ်ပာ် လၢအဘၣ်ဃးဒီး မ့းၡံအၤကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အဂီၢ် အဝဲပၣ်ဃုာ်ဘၣ်လၢ ယွၤအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤအဃိ ကသးခုဝဲထဲလဲၣ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပနာ်သ့နီၢ်နီၢ်လၢ အဝဲအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤအဃိ ကဲဘျုးဒိၣ်မးလီၤ.
၁၂, ၁၃. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤယိၤသးလိၣ်ဘၣ် တၢ်သးစူၤလဲၣ်, ဒီးအဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢအဂ့ၤဒ်လဲၣ်.
၁၂ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အလိၤ စီၤယိၤသးစ့ၢ်ကီး အဝဲအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ. ပှၤပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤလၢ တၢ်လၢအတမၤဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ, ဖဲအသးအိၣ် ၁၇ နံၣ်အခါ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဆါကွံာ်အီၤလီၤ. ဒီးလၢခံပှၤပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်အီၤလၢ အကမၤတရီတပါအကစၢ်အမါအဃိ အဝဲဘၣ်အိၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃၉:၁၁-၂၀; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၅:၁၇, ၁၈) စီၤယိၤသးမ့ၢ်ဝဲ ယွၤအခ့အပှၤလၢ အသးတီတဂၤဘၣ်ဆၣ် လၢအတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ် တလီၤဂာ်လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲတူၢ်ဘၣ် တၢ်တတီတလိၤ ၁၃ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ခဲလၢာ်ဆီတလဲအသးလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါစီၤယိၤသး ဟးထီၣ်ဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ ဒီးအဝဲကဲထီၣ်ဘၣ် ပှၤအဒိၣ်ကတၢၢ်ခံဂၤတဂၤလၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၄၁:၁၄, ၃၇-၄၃; မၤတၢ် ၇:၉, ၁၀.
စီၤယိၤသး သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤတၢ်သ့ခဲလၢာ် ဒီးဆိၣ်ဂ့ၤဝဲပှၤလၢ အအိၣ်ခိးအီၤလၢ တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤတဖၣ်လီၤ
၁၃ စီၤယိၤသးထံၣ်ဘၣ် တၢ်တတီတလိၤအဃိ မ့ၢ်အသးဆါပှၤဂၤဧါ. ဒီးမ့ၢ်အဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ယွၤပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤစ့ၢ်ကီးဧါ. အဝဲတတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်နီတစဲးဘၣ်. လၢတၢ်သးစူၤအပူၤ စီၤယိၤသးအိၣ်ခိးဝဲလၢ ယွၤကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ အတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲအိၣ်ခိးဝဲကဲလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲနာ်ယဟိဝၤယွၤအဃိ အဝဲအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤကဲဝဲလီၤ. ဒီးအဝဲနာ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤတၢ်သ့ခဲလၢာ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ပတဲဒ်န့ၣ်မ့ၢ်လၢ စီၤယိၤသးတဲအဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်လၢ– “ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယအိၣ်လၢယွၤအလီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ. သုဝဲဒၣ်အံၤသုကူၣ်ထီၣ်တၢ်အၢလၢ ယဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယွၤကူၣ်ကဲထီၣ်အီၤလၢတၢ်ဂ့ၤ, ဒ်သိးအကမၤတၢ်ဒ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤအသိး, လၢအကဒုး မူဒံးပှၤဂီၢ်မုၢ်အါအါ ကလဲာ်အဂ့ၢ်လီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၅၀:၁၉, ၂၀) စီၤယိၤသးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်ကွၢ်လၢ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ တၢ်သးစူၤအပူၤန့ၣ် ကဲဘျုးဝဲနီၢ်နီၢ်လီၤ.
၁၄, ၁၅. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤဒၤဝံးအတၢ်သးစူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤပတြၢၤတခါလဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးစီၤဒၤဝံးကအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်.
၁၄ စီၤပၤဒၤဝံးစ့ၢ်ကီး တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်တတီတလိၤအါမးလီၤ. ဖဲစီၤဒၤဝံးသးစၢ်ဒံးအခါ ယဟိဝၤယွၤဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကကဲထီၣ်အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးစီၤဒၤဝံး ကကဲဘၣ် အနီၢ်ကစၢ်ကလုာ်ဒူၣ်အစီၤပၤအဂီၢ် အဝဲဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ ၁၅ နံၣ်ညါ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၂:၃, ၄) တကးဒံးဘၣ် ဖဲ ၁၅ နံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢစီၤပၤစီၤစီလူးအဲၣ်ဒိးမၤသံအီၤအဃိ အဝဲဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဝဲအါဘျီလီၤ. * (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤဒၤဝံးအနီၢ်ကစၢ်အဟံၣ်တအိၣ်ဘၣ်. အဝဲဘၣ်ဟးအိၣ်တမှံၤလၢ ပှၤထံပှၤကီၢ်ဒီးလ့ကအိပူၤလၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢအကျါန့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢခံန့ၣ် စီၤစီလူးသံဝဲလၢ တၢ်ဒုးပျီအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးစီၤဒၤဝံးကကဲထီၣ်ဘၣ် အံၣ်စရ့လးဒီကလုာ်အစီၤပၤအဂီၢ် အဝဲဘၣ်အိၣ်ခိးဒံးဝဲ ၇ နံၣ်လီၤ.—၂ ၡမူၤအ့လး ၅:၄, ၅.
၁၅ ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤဒၤဝံးအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤကဲဝဲလဲၣ်. အတၢ်စံးဆၢန့ၣ် အိၣ်ဖဲစံးထီၣ်ပတြၢၤအဆၢဒိၣ် တဆၢဃီဒီး တၢ်သံကွၢ်လၢအသံကွၢ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ လွံၢ်ဘျီလၢကယံာ်ဒံး “ဆံးယံာ်လဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ– “ယသန့ၤယသးလၢ နဘျုးနဖှိၣ်, ယကသူၣ်ဖှံသးညီလၢ နတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအပူၤလီၤ. ယကသးဝံၣ်ထီၣ်ယွၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မၤဂ့ၤလံယၤလံ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃:၅, ၆) စီၤဒၤဝံးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်အီၤဒီး တပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤနီတဘျီဘၣ်. အဝဲဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤတ့ၢ်အီၤတဖၣ် ဒီးအဝဲခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤဒၤဝံးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အဃိ အဝဲအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤကဲဝဲလီၤ.
တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အနီၢ်ကစၢ်တအဲၣ်ဒိးမၤဝဲဘၣ်န့ၣ် အဝဲတမၢန့ၢ်ဆူၣ်ပှၤဘၣ်
၁၆, ၁၇. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး ပာ်လီၤတၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ပဂီၢ်ဒ်လဲၣ်.
၁၆ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သးစူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်ပှၤလၢ အဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် ဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤလီၤ. တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အနီၢ်ကစၢ်တအဲၣ်ဒိးမၤဝဲဘၣ်န့ၣ် အဝဲတမၢန့ၢ်ဆူၣ်ပှၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. (ဖး ၂ ပ့းတရူး ၃:၉ တက့ၢ်.) အဒိ, ပူၤကွံာ်အနံၣ်လၢ အကထိတဖၣ်ဖဲ ဧ့ၤဒ့ၣ်တၢ်သၣ်အလီၢ်ပူၤန့ၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်တဲဟးဂီၤ ယဟိၤဝၤယွၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤလၢ အပၢတၢ်တဂ့ၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ် “ဝံသးစူၤ” အပူၤ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်ခိးဝဲ မုၢ်နံၤလၢအမံၤကဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံအီၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤလၢ “ကွၢ်လၢ်အကျဲန့ၣ်” ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၃၀:၁၈.
၁၇ ယ့ၣ်ၡူးစ့ၢ်ကီး အိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ. ဖဲအဝဲအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲတီဒီးယဟိဝၤယွၤ တုၤအသံတစုလီၤ. ဒီးဖဲ ခ.န ၃၃ နံၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး က့ၤထီၣ်လၢအပၢ်အအိၣ်လၢ မူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒ်သိးအဝဲ ကကဲဘၣ်စီၤပၤအဂီၢ် ဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲတုၤလၢ ၁၉၁၄ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၂:၃၃-၃၅; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၁၂, ၁၃) ယ့ၣ်ၡူးကဲစီၤပၤလံသနာ်က့ ဒ်သိးအကမၤဟးဂီၤကွံာ် အဒုၣ်အဒါခဲလၢာ်အဂီၢ် အဝဲကဘၣ်ဆဲးအိၣ်ခိးဝဲတုၤ အတၢ်ပၢအနံၣ်တကထိ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၅) ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်အိၣ်ခိးတၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်တစိၢ်ဖိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဘျုးအိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.
တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်
၁၈, ၁၉. ဒ်သိးပအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၁၈ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကအိၣ်ခိးတၢ်လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ. ဒ်သိးပမၤဒ်န့ၣ်ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပကဘၣ်ဃ့ ယဟိဝၤယွၤအသးစီဆှံ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလီၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်သးစူၤန့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသးခီဖျိ ယွၤအသးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၃:၁၆; ၆:၁၈; ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၇-၁၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်သိးနကအိၣ်ဒီး တၢ်သးစူၤအဂီၢ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤနၤတက့ၢ်.
၁၉ သ့ၣ်နီၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ဒ်သိးစီၤအၤဘြၤဟၣ်, စီၤယိၤသး ဒီးစီၤဒၤဝံး ကအိၣ်ခိး ကွၢ်လၢ်ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ တၢ်သးစူၤအပူၤအဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အသးတီဒီး နာ်ယဟိဝၤယွၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တကွၢ်တၢ်ထဲအနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ် ဒီးတအဲၣ်ဒိးမၤဖဲဒၣ်အသးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အသးစူၤအဃိ လၢခံတၢ်ခဲလၢာ်လဲၤအသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်သးစူၤ ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသိးလီၤ.
၂၀. ပကဘၣ်ပာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၀ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲဒၣ်လဲာ် ပကြၢးပာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပက “မုၢ်လၢ်တၢ်” လၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ. တဘျီတခီၣ် ပကသံကွၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ ကယံာ်ဒံး “ဆံးယံာ်လဲၣ်” န့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၆:၁၁) ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိယွၤအသးစီဆှံ တၢ်မၤစၢၤအဃိ ပကွၢ်လိမၤဒိး ဝံယံးရမံယၤသ့ဝဲလီၤ. ဒ်ဝံယံးရမံယၤအသိး မ်ပစံးလၢ “ယမုၢ်လၢ်တၢ်” လၢယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်သးစူၤအပူၤလီၤ.—သးသယုၢ်တၢ် ၃:၂၁, ၂၄.
^ လံာ်အဆၢ. 11 ၁ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၁၅ ဆၢဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် တဲဝဲဘၣ်ဃး စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံလၢ ကြံးကျိာ်တကတြူၢ်စ့ၢ်ကီး ယၢၤထီၣ်ဝဲ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အမံၤ အါန့ၢ်ဒံးအဘျီ ၇၀ လီၤ.
^ လံာ်အဆၢ. 14 စီၤစီလူးကဲထီၣ်စီၤပၤ ၂ နံၣ်ဘျဲၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤတတူၢ်လိာ်အီၤလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲ ဆဲးပၢဒံးတၢ် ၃၈ နံၣ်ဝံၤမး သံဝဲလီၤ.—၁ ၡမူၤအ့လး ၁၃:၁; မၤတၢ် ၁၃:၂၁.
