Ṛuḥ ɣer wayen yellan deg-s

Ṛuḥ ɣer wegbur

IXEF WIS ƐECṚA

Acu i d-​yeqqar Wedlis Iqedsen ɣef lmalayekkat akk-​d iṛuḥaniyen?

Acu i d-​yeqqar Wedlis Iqedsen ɣef lmalayekkat akk-​d iṛuḥaniyen?
  • Lmuluk ţɛawanen lɛibad?

  • Iṛuḥaniyen imcumen: amek i ţdemmiren lɛibad?

  • Ilaq a neţţagad iṛuḥaniyen imcumen?

1. Acimi i glaq a neţnadi a nissin lmalayekkat?

M’ARA neţnadi a nissin albeɛḍ, neţţissin ula ţ-​ţawacult-​is. Kifkif daɣen, m’ara neţţissin Yahwa Ṛebbi, neţţissin ula ţ-​ţawacult-​is yellan deg igenwan, yeɛni lmuluk. Adlis Iqedsen isemma i lmuluk ‘arraw n Ṛebbi.’ (Yub 38:7) Acu i d ccɣel i sɛan di lmeqsud n Ṛebbi? Gren-​d afus-​nsen di tudert n lɛibad di leqrun i gɛeddan? Yella kra i d-​ţţawin di temɛict-​ik? Ma yella ţţawin-​d kra, d acu-​t?

2. Ansi i d-​kkan lmuluk, yerna deg wacḥal yid-​sen i llan?

2 D imeyyaten iberdan i d-​iheddeṛ Wedlis Iqedsen ɣef lmuluk. A nẓer kra n yefyar ara ɣ-​d-​ihedṛen akteṛ fell-​asen. Ansi i d-​kkan? Adlis Iqedsen yeqqar-​ed deg Ikulusiyen 1:16: “Yis [s Ɛisa Lmasiḥ] i d-​iţwaxleq kullec, ama deg igenwan, ama di lqaɛa.” Ɣef wayagi i nezmer a d-​nini belli wid akk i d-​iţwaxelqen akken ad ɛicen deg igenni, iwumi i neqqar lmuluk, ixleq-​iten-​id Yahwa Ṛebbi yiwen yiwen s ufus n Mmi-​s amenzu. Deg wacḥal yid-​sen i llan? Adlis Iqedsen yeqqar-​ed belli xilla n imelyan n lmuluk i d-​iţwaxelqen, yerna akken ma llan sɛan tazmert.—Ahellil 103:20; Aweḥḥi 5:11.

3. Acu i d-​yeqqar Yub 38:4-7 ɣef wayen yeɛnan lmalayekkat?

3 Awal n Ṛebbi, yeɛni Adlis Iqedsen, yenna-​d belli asmi yers lsas n ddunit, “ţţiẓẓifen warraw n Yillu si lfeṛḥ.” (Yub 38:4-7) Ihi, lmuluk llan xilla n lweqt uqbel a d-​ţwaxelqen lɛibad, uqbel akk a d-​teţwaxleq lqaɛa. Afir-​agi issefham-​ed daɣen belli lmuluk sɛan lḥisas axaṭer yenna-​d belli ‘ţţiẓẓifen si lfeṛḥ.’ Di lweqt-​nni, lmuluk meṛṛa llan d iɛeggalen n twacult yeddukklen i gqeddcen ɣef Yahwa Ṛebbi.

LMULUK ŢƐAWANEN-​AƔ YERNA ŢḤARABEN FELL-​ANEƔ

4. Amek i d-​issenɛat Wedlis Iqedsen belli lmuluk unṣiḥen ţţaken azal i lecɣal n yemdanen?

4 Lmuluk unṣiḥen ḥedṛen asmi i d-​ţwaxelqen yemdanen imezwura. Seg yimiren, nutni ţţaken mliḥ azal i lmeqsud n Ṛebbi akk-​d lɛibad i gellan ţziden ɣef lqaɛa. (Lemtul 8:30, 31; 1 Buṭrus 1:11, 12) Acu kan, skud iţɛedday lweqt, lmuluk walan belli amur ameqran seg yemdanen ḥebbsen ur qeddcen ara ɣef Uxellaq-​nsen iččuṛen d lemḥibba. Bla ccekk, ayagi isseḥzen-​iten. Di tama nniḍen, mkul m’ara d-​yuɣal wemdan ɣer Yahwa, ɣas alukan d yiwen, “feṛṛḥen lmuluk.” (Luqa 15:10) Imi lmuluk ţḥebbiṛen ɣef sseɛd n iqeddacen n Ṛebbi, ur neţţewham ara mi ten-​issexdem acḥal n tikkal Yahwa bac ad sseǧhden w’ad ḥarben ɣef iqeddacen-​is unṣiḥen yellan ɣef lqaɛa. (Ɣer-​ed Iɛebṛaniyen 1:7, 14.) A nwali kra n lemtul.

Ṛebbi “iceggeɛ-​ed lmelk-​is, ibekkem axenfuc n yizmawen.”—Danyil 6:23.

5. Adlis Iqedsen ihdeṛ-​ed ɣef liḥalat ideg i d-​fkan lmuluk afus n lemɛawna. Mmeslay-​ed ɣef kra seg-​sent.

5 Sin lmuluk ɛawnen Luṭ, yellan d aḥeqqi, akk-​d yessi-​s. Sserwlen-​ten si temdinin n Sudum akk-​d Gumur, i geččuṛen d lɛibad imcumen, akken ad menɛen si nnger-​nsent. (Laṣel n ddunit 19:15, 16) Aṭas n iseggasen umbeɛd, nnbi Danyil iţţuḍegger ɣer tesraft n yizmawen, meɛna iţţusellek-​ed. Yenna-​d belli Ṛebbi “iceggeɛ-​ed lmelk-​is, ibekkem axenfuc n yizmawen.” (Danyil 6:23) Di lqern amezwaru mbeɛd Ɛisa, yiwen lmelk issufeɣ-​ed amceggeɛ Buṭrus si lḥebs. (Lecɣal 12:6-11) Uma d Ɛisa, asmi i gebda leqdic-​is ɣef lqaɛa, ɛawnen-​t lmuluk. (Marqus 1:13) Cwiṭ kan n lweqt uqbel lmut-​is, iḍher-​as-​d yiwen n lmelk dɣa “yesǧehd-​it.” (Luqa 22:43) Bla ccekk, iḥuss belli iţţunefk-​as-​d lǧehd d ameqran di liḥalat-​agi yesɛan mliḥ azal di tudert-​is!

6. a) Ass-​a, amek i ţḥaraben lmuluk ɣef iqeddacen n Ṛebbi? b) Anwi isteqsiyen iwumi ara d-​nerr leǧwab?

6 Ass-​a, lmuluk ur d-​ţeffɣen ara i iqeddacen n Ṛebbi ɣef lqaɛa. Lameɛna, ɣas akken ur d-​ţbanen ara, ţḥaraben dima fell-​asen, abeɛda seg wayen akk ara sen-​d-​yawin lexsaṛa di leḥwayeǧ n ṛṛuḥ. Adlis Iqedsen yenna-​d: “Lmelk n [Yahwa] iţɛassa ɣef wid i t-​iţţagwaden, iţsellik-​iten-​id si teswiɛin iweɛṛen.” (Ahellil 34:8) Acuɣer i glaq a ɣ-​sseǧhden mliḥ imeslayen-​agi? Axaṭer llan iṛuḥaniyen imcumen i geţḍurrun; nutni bɣan a ɣ-​mḥun. Menhu-​ten? Ansi i d-​kkan? Amek i ţţeɛraḍen a ɣ-​xedmen cceṛ? Bac a nẓer ayagi, a nwali acu i geḍran di zzman n yemdanen imezwura.

IṚUḤANIYEN IMCUMEN D IƐDAWEN-​NNEƔ

7. Acḥal n lɛibad i gessaweḍ Cciṭan ad issebɛed ɣef Ṛebbi?

7 Akken i t-​id-​neḥfeḍ deg yixef wis 3, yiwen n lmelk i d-​icuhwan ad yeḥkem, ixuṣem Ṛebbi. Umbeɛd, yuɣal yeţţusemma Cciṭan Iblis. (Aweḥḥi 12:9) Di 16 n leqrun i d-​itebɛen ass-​nni ideg i gkellex i Ḥewwa, yessaweḍ ad issebɛed lketṛa n medden ɣef Ṛebbi; kra kan i geqqimen d unṣiḥen, am Habil, Ḥanux akk-​d Nuḥ.—Iɛebṛaniyen 11:4, 5, 7.

8. a) Amek i qqlen lmuluk d leǧnun? b) Acu i ţţuḥettmen ad xedmen leǧnun bac ur ţmeţţaten ara deg uḥemmal-​nni n waman?

8 Di zzman n Nuḥ, llan lmuluk nniḍen i gɛuṣan Yahwa. Ǧǧan amḍiq i sɛan di twacult n Ṛebbi yellan deg igenni, ṣubben-​d ɣer lqaɛa, ssyin lsan lǧeţţa n wemdan. Ayɣer? Yura di Laṣel n ddunit 6:2: “Arraw n Yillu walan belli yessi-​s n yemdanen cebḥent, dɣa gar-​asent i d-​xtaṛen tid yuɣalen ţ-​ţilawin-​nsen.” Lameɛna, Yahwa Ṛebbi ur iɛemmed ara i lmuluk-​agi ad kemmlen akka w’ad ssefsden lɛibad. Isseɣli-​d ɣef lqaɛa aḥemmal n waman i gemḥan akk imdanen imcumen; ḥaca iqeddacen-​is unṣiḥen i gmenɛen. (Laṣel n ddunit 7:17, 23) Lmuluk imɛuṣa, yeɛni leǧnun (ccwaṭen), ţţuḥettmen ihi ad ǧǧen lǧeţţat-​nni-​nsen w’ad qqlen d leṛwaḥ am zik bac ad uɣalen s igenni. Ddan di lǧeṛṛa n Iblis; daɣneţţa yuɣal d “sselṭan n leǧnun.”—Matta 9:34.

9. a) Amek i sen-​teḍra i leǧnun mi uɣalen s igenni? b) Acu ara nẓer tura ɣef wayen yeɛnan leǧnun?

9 Mi uɣalen s igenni lmuluk-​agi imɛuṣa, ţwaḥesben d imenfiyen, am sselṭan-​nsen, Cciṭan. (2 Buṭrus 2:4) Ɣas akken tura ur zmiren ara ad lsen lǧeţţa n wemdan, mazal-​iten ṭṭurrun lɛibad. S lemɛawna n leǧnun, Cciṭan ‘yeţɣurru ddunit meṛṛa.’ (Aweḥḥi 12:9; 1 Yuḥenna 5:19) Amek? Leǧnun ssexdamen tiḥila swayes i ţɣurrun (ţkellixen) lɛibad. (Ɣer-​ed 2 Ikurintiyen 2:11.) A nẓer kra si tḥila-​yagi.

AMEK I ŢƔURRUN LEǦNUN LƐIBAD

10. Acu i d ssḥur?

10 Leǧnun ssexdamen ssḥur bac ad ɣurren lɣaci. Ssḥur d acrak akk-​d leǧnun s yiman-​nsen neɣ s walbeɛḍ n iderwicen (imkucaf). Adlis Iqedsen iḥeṛṛem ayagi yerna iţweṣṣi-​yaɣ a nexḍu i wayen akk icudden ɣur-​es. (Igalatiyen 5:19-21) Leǧnun ssexdamen ssḥur akken i ssexdamen iṣeggaden aselqeḍ. Mkul tikkelt d acu ara yessexdem uṣeggad bac a d-​iṭṭef mkul ṣṣenf n lḥut. Akken daɣen iṛuḥaniyen imcumen; ssexdamen yal ṣṣenf n ssḥur iwakken ad rren ddaw n ufus-​nsen xilla n lɛibad.

11. Acu i d akacef? Acuɣer ur ilaq ara a nexdem ayagi?

11 Yiwet si tceṛktin i ssexdamen leǧnun, d akacef. Acu i d akacef? D ţţawil swayes i ţţeɛraḍen lɛibad ad ẓren ayen ara yeḍrun ɣer zdat neɣ bac ad ɛelmen s wayen yeffren. Llan waṭas n leṣnaf seg-​s: akacef s yetran, akacef s ijerriḍen n ufus, asefru n tirga akk-​d wayen nniḍen. Ɣas akken aṭas i genwan belli akacef ur iṭṭurru ara, Adlis Iqedsen yeqqar-​ed belli imkucaf xeddmen s lemɛawna n iṛuḥaniyen imcumen. Ɣef lemtel, Lecɣal 16:16-18 ibder-​ed yiwet n teqcict “yesɛan yiwen n uṛuḥani swayes i teţkacaf.” Lameɛna, mi ţ-​yeffeɣ uṛuḥani-​yagi, tṛuḥ-​as tezmert-​nni n ukacef.

Leǧnun ssexdamen xilla n tḥila bac ad kellxen i lɛibad.

12. Win i d-​isnusuyen ɣef lmeggtin iţḍurru iman-​is. Ayɣer?

12 Leǧnun ţkellixen daɣen lɛibad mi ten-​ţdemmiren a d-​steqsin iderwicen ɣef lmeggtin (a d-​ssensen). Xilla n tikkal ideg i ţwakellxen wid iwumi yemmut walbeɛḍ s ixemmimen n lekdeb ɣef lmut. Amkacef yezmer a d-​yini lḥaǧa i gɛac s ṣṣeḥ walbeɛḍ yemmuten neɣ a d-​yehdeṛ s taɣect icuban tin n lmegget-​agi. Ɣef wannect-​a, xilla i geţţamnen belli lmeggtin ddren, yerna ma yella hedṛen yid-​sen zemren ad ţţuṣebbren. Meɛna “aṣebber” am wagi yeţḍurru yerna d akellex. Ayɣer? Axaṭer leǧnun zemren ad ssexdmen taɣect iţţemcabin ɣer tin n win i gemmuten w’a d-​inin i wemkacef leḥwayeǧ yeɛnan lmegget-​nni. (1 Camwil 28:3-19) Akken i t-​neɣra deg yixef wis 6, wid yemmuten tekfa fell-​asen temɛict. (Ahellil 115:17) Ɣef wayagi, “win i d-​isnusuyen ɣef lmeggtin” ţkellixen-​t iṛuḥaniyen imcumen yerna ixeddem ayen ixulfen lebɣi n Ṛebbi. (Ɣer-​ed Asmekti 18:10, 11; Icɛaya 8:19) Ḥader ihi aţ-​ţeɣliḍ di tceṛkeţ-​agi yeţḍurrun i ssexdamen leǧnun.

13. Acu i ssawḍen a t-​xedmen waṭas n medden i gellan ţţagaden leǧnun?

13 Leǧnun mačči d aɣurru kan i ţɣurrun imdanen; ssexlaɛen-​ten daɣen. Ass-​a, Cciṭan akk-​d leǧnun-​is ẓran belli “drus n lweqt” i sen-​d-​iqqimen uqbel a sen-​teţwikkes tezmert-​nsen bac ur xeddmen ara cceṛ; daymi i weɛṛen akteṛ akk n zik. (Aweḥḥi 12:12, 17) Acu kan, d luluf n lɛibad, iɛacen zik di lxuf n iṛuḥaniyen imcumen, i gessawḍen a d-​ssukksen iman-​nsen si lxuf-​agi. Amek i ssawḍen ɣer waya? Acu i glaq ad yexdem walbeɛḍ i gegren iman-​is di ssḥur?

AMEK ARA NQABEL IṚUḤANIYEN IMCUMEN

14. Amek i nezmer a d-​nessukkes iman-​nneɣ seg iṛuḥaniyen imcumen, am imasiḥiyen n Afasus di lqern amezwaru?

14 Adlis Iqedsen yessefham-​ed amek i nezmer a nqabel iṛuḥaniyen imcumen d wamek ara d-​nessukkes iman-​nneɣ seg-​sen. Err lbal-​ik ɣer lemtel n imasiḥiyen n lqern amezwaru i gellan zedɣen di temdint n Afasus. Kra seg-​sen llan xeddmen ssḥur uqbel ad uɣalen d imasiḥiyen. D acu i xedmen asmi i qesden ad wexxṛen i wayagi? Adlis Iqedsen yenna-​d: “Aṭas seg wid yellan xeddmen ssḥur, bbwin-​d idlisen-​nsen dɣa sserɣen-​ten zdat n lɣaci.” (Lecɣal 19:19) Mi sserɣen tiktabin-​agi-​nsen n ssḥur, imasiḥiyen-​agi ǧǧan-​d lemtel i wid i gebɣan ass-​a ad qablen iṛuḥaniyen imcumen. Imdanen yebɣan ad ɛebden Yahwa ilaq-​asen ad xḍun i wayen akk icudden ɣer ssḥur, neɣ i wayen i t-​id-​iţcebbiḥen. Di lemtel, nezmer ad-​nebder tiktabin, isura (lfilmat), ţţeswiṛat neɣ lmusiqa. Ɣer wannect-​a meṛṛa nezmer a d-​nernu tiḥerztin akk-​d leḥwayeǧ nniḍen i ţɛelliqen medden akken ad ḥarbent fell-​asen.—1 Ikurintiyen 10:21.

15. Acu i ɣ-​ilaqen a t-​nexdem akken a nqabel iṛuḥaniyen imcumen?

15 Kra n leɛwam mbeɛd mi sserɣen imasiḥiyen n Afasus tiktabin-​nsen n ssḥur, amceggeɛ Bulus yura-​yasen: “Neţnaɣ [...] akk-​d leṛwaḥ imcumen yellan deg igenwan.” (Ifasusiyen 6:12, Awal n tudert, 2001) Leǧnun ur ten-​ǧǧin ara; mazal-​iten ţţeɛraḍen a ten-ɣelben. D acu i sen-​ilaq ihi ad xedmen imasiḥiyen-​agi? Bulus yenna-​yasen daɣen: “Nnig n wayagi meṛṛa, refdet taseddarit n liman, swayes ara tizmirem aţ-​ţessexsim tiḥeṛbunin iceɛlen n wemcum [Cciṭan].” (Ifasusiyen 6:16) Simma teţţiǧhid tseddarit-​nneɣ n liman, simma nessawaḍ a nqabel iṛuḥaniyen imcumen.—Matta 17:20.

16. Amek i nezmer a nesseǧhed liman-​nneɣ?

16 Meɛna, amek i nezmer a nesseǧhed liman-​nneɣ? Ma yella nessenqad Adlis Iqedsen. Bac ad yiǧhid ṣṣur (lḥiḍ), ilaq ad yili iṣeḥḥa lsas-​is. Akken ula d liman-​nneɣ. Bac ad yili yeǧhed, ilaq ad yiǧhid ula d lsas-​is, yeɛni tamusni iṣeḥḥan n Wawal n Ṛebbi. Ma neqqar yerna nessenqad Adlis Iqedsen kul ass, liman-​nneɣ ad yiǧhid. Am ṣṣur iǧehden, liman-​agi ad iḥareb fell-​aneɣ seg iṛuḥaniyen imcumen.—1 Yuḥenna 5:5.

17. Acu i gwulmen daɣen a t-​nexdem bac a nqabel iṛuḥaniyen imcumen?

17 Acu i sen-​ilaq daɣen i imasiḥiyen n Afasus a t-​xedmen? Imi llan zedɣen di temdint anda qwant lexdayem n leǧnun, ḥwaǧen ihi ad ḥarben akteṛ ɣef yiman-​nsen. Daymi i sen-​yenna Bulus: “Di mkul lweqt, dɛut s Ṛṛuḥ di tẓallit akw-​d ţḥalil.” (Ifasusiyen 6:18) Ula d nekni la neţɛic di zzman anda lexdayem n leǧnun llant di mkul amkan. Ihi, ma nebɣa a nqabel iṛuḥaniyen imcumen, ilzem mliḥ a neţẓalla i Yahwa seg wul akken ad iḥareb fell-​aneɣ. Ilzem daɣen a nessexdam isem-​is di tẓilla-​nneɣ. (Ɣer-​ed Lemtul 18:10.) Iwulem ihi a neţkemmil a neţẓalla i Ṛebbi, a s-​neqqar: “Sellek-​aɣ seg wemcum”, Cciṭan Iblis. (Matta 6:13) Yahwa a d-​yerr leǧwab ɣef tẓilla-​nneɣ i nxeddem s leḥṛaṛa.—Ahellil 145:19.

18, 19. a) Ayɣer i nezmer a neţkel belli a nerbeḥ deg umennuɣ akk-​d iṛuḥaniyen imcumen? b) Acu n westeqsi iɣef ara d-​nerr lǧawab deg yixef ara d-​itebɛen?

18 Ɣas iṛuḥaniyen imcumen ţḍurrun, ma yella neţqamar (neţqabal) Iblis yerna neţqerrib ɣer Ṛebbi, yeɛni nxeddem lebɣi-​s, ur neţɛic ara di lxuf. (Ɣer-​ed Yeɛqub 4:7, 8.) Tazmert-​nsen tesɛa tilisa. Ţţuɛaqben yakan di zzman n Nuḥ, yerna ad ţwanegren ɣer zdat. (Yahuda 6) Mmekti-​d daɣen belli lmuluk n Yahwa iǧehden ţḥaraben fell-​aneɣ. (2 Igelliden 6:15-17) Lmuluk-​agi iḥeqqiyen bɣan mliḥ a neṭṭef zdat n iṛuḥaniyen imcumen. Nezmer a d-​nini belli ţweṣṣin-​aɣ ɣer wannect-​a. Ilaq ihi a neqreb ɣer Yahwa akk-​d twacult-​is n lmuluk unṣiḥen. Yewwi-​d a nexḍu i mkul ṣṣenf n ssḥur w’a neṭṭebbiq dima lewṣayat n Wawal n Ṛebbi. (1 Buṭrus 5:6, 7; 2 Buṭrus 2:9) Imiren, a neţkel mliḥ belli a nerbeḥ deg umennuɣ-​agi akk-​d iṛuḥaniyen imcumen.

19 Meɛna, ayɣer i gɛemmed Ṛebbi ad ilin iṛuḥaniyen imcumen akk-​d cceṛ, i d-​yewwin annect-​a n leɛtab? Ixef ara d-​itebɛen a d-​iǧaweb i westeqsi-​yagi.