1. David wa ri noumune uṋe ohunga na Jehova, nu ihi tje mu hinga okutjita tjike?

OMBARA DAVID ya tja: “Muhona Eye omunene, nu wa pwa pokutangwa tjinene.” (Eps. 145:3) Eye wa suverere Jehova, nu orusuvero ndo rwe mu hinga kutja me mu tange “mokati kombongo.” (Eps. 22:22; 40:5) Kape nomakeyakeyero kutja ove wina wa suvera Jehova nu mo itavere komambo wa David nga: “Muhona, Ndjambi wa tate mukururume Jakob, ngo hivirikwe aruhe nga aruhe!”​—1 Ekuruh. 29:10-13.

2. (a) Omomuano uṋe mu matu tanga Jehova? (b) Omauzeu yeṋe tjiva ngu ve muna, nu matu katara komapu yeṋe?

² Ndino, omuano umwe mu matu yenene okutanga Jehova eendu tji matu ziri pozombongarero zetu zOukriste. Nungwari, ouzeu kovakambure ovakwetu tjiva okutjita nao. Owo tjiri ve vanga okuzira, posi yokutja ve kara nemuma. Hapo owo mave yenene okutjita vi? Nu oviṋa viṋe eṱe atuhe mbi matu sokutjita kutja tu yandje omaziriro omatunge? Ngunda atu hiya zira omapuriro ngo, ngatu tare komapu 4 omananḓengu wokutja ongwaye tji tu zira pozombongarero zombongo.

3-5. (a) Ongwaye tji tu zira pozombongarero zombongo, otja kOvaheberi 13:15? (b) Matu sokuyandja omaziriro nga sana po? Kahurura.

³ Jehova wa yandja ondjozikiro kweṱe atuhe okumutanga. (Eps. 119:108) Omaziriro wetu pozombongarero zombongo orupa ‘rombunguhiro yondangero,’ nu kape nomundu ngu ma yenene okuyandja ombunguhiro ndjo mena retu. (Lesa Ovaheberi 13:15.) Nu hapo Jehova u vanga kutja tu yandje ozombunguhiro nḓa sana, poo omaziriro yemwe? Kako, katjiperi!

 ⁴ Jehova u tjiwa kutja twa panguka nu katu nomasa nomasorero yemwe, nu u nondangi tjinene kombunguhiro ngamwa aihe ndji matu yenene okumupa. Ripurira kozombunguhiro eye nḓaa yakura okuza kOvaisrael. Ovaisrael tjiva aave yenene okuyandja ondjona poo ongombo. Posi yokutja Omuisrael omusyona aa yenene okuyandja “ozohanda mbari poo ovingutyona vivari.” Nu indu Omuisrael tje hi nokuyenena okuyandja ovingutyona vivari, Jehova aa yakura “okilograma imwe yoruhere orunḓunḓura.” (Lev. 5:7, 11) Oruhere rwa ri ombiriha, nungwari Jehova aa yakura ombunguhiro ndjo, opuwo indu tje ri ‘oruhere orunḓunḓura.’

⁵ Mukuru wetu omunatjari ngamba u noumune otjingewo. Indu tji matu ziri, eye ka undjire ko kutja eṱe atuhe tu kare nomirya mokuhungira tjimuna Apolos, poo tu rire ovahungire ovawa tjimuna Paulus. (Oviung. 18:24; 26:28) Otjiṋa Jehova tje vanga, okuyandja eziriro ewa otja pu matu yenene. Ripura nomukazendu omuhepundu ngwa yumba oumariva uvari wongoporo. Eye wa ri omuhuze ku Jehova mena rokutja wa yandja imbi mbyaa yenene okuyandja.​—Luk. 21:1-4.

6. (a) Omomuano uṋe omaziriro wa varwe mu mape ya aye ku ṱunu, otja kOvaheberi 10:24, 25 ? (b) Omomuano uṋe mu mo raisa ondangi komaziriro nge ku yanḓiparisa?

⁶ Omaziriro yetu ye yanḓiparisa varwe. (Lesa Ovaheberi 10:24, 25.) Atuhe tu tjaterwa tji matu zuu omaziriro pekepeke pozombongarero zetu. Tu tjaterwa okuzuva omaziriro woundu imbwi ouṱiṱi. Tu ṱunwa tjinene okuzuva eraka romundu ngu ma ziri ohunga nomuano ouatjiri mu we mu ṱuna, na tji ma raisa enyando meraka re. Nu tu tjaterwa i imba mbe raisa “oupandi” mokuyandja eziriro, nandarire kutja mave ṱohoṋi poo va uta nambano okurihonga eraka retu. (1 Tes. 2:2) Matu raisa vi ondangi kozongondjero zawo nḓo? Matu yenene okuvetanga komaziriro wawo omatunge kombunda yombongarero. Omuano warwe mu matu yenene okuveraisira ondangi, orondu eṱe oveni tji matu ziri wina. Tji twa tjiti nao tu muna omayanḓiparisiro nu wina tu yanḓiparisa varwe.​—Rom. 1:11, 12.

7. Tu muna ouwa waye tji matu ziri pozombongarero zombongo?

⁷ Okuyandja omaziriro mombongo ku eta ouwa kweṱe oveni. (Jes. 48:17) Omomuano uṋe? Rutenga, tji matu vanga okukazira mombongo, ku tu hinga kutja tu rirongerise  nawa. Indu tji twe rirongerisa nawa, tu zuva nawa oviṋa mbi ri mEmbo ra Mukuru. Nu tji twa zuu oviṋa nawa, tji tu hinga kutja tu ṱakamise oviṋa mbi twe rihongo. Otjitjavari, tu tjaterwa i ozombongarero zombongo tjinene mena rokutja tu norupa mu zo. Otjitjatatu, mena rokutja ku kambura ozongondjero okuyandja eziriro, potuingi oruveze orure kombunda yanao, tu zemburuka omaziriro ngu twa yandja.

8-9. (a) Okuza komambo nge ri mu Maleaki 3:16, momunu kutja Jehova u noumune uṋe ohunga namaziriro wetu pozombongarero zombongo? (b) Omauzeu waye yarwe, tjiva ngu mape ya ave munu?

⁸ Tu yorokisa omutima wa Jehova tji matu hungire ohunga nongamburiro yetu. Eṱe matu yenene okukara nongamburiro kutja Jehova u puratene kweṱe, nu u nondangi tjinene kozongondjero nḓu tu tjita kutja tu yandje omaziriro pozombongarero zombongo. (Lesa Maleaki 3:16.) Eye u raisa ondangi ye kweṱe mokutusera ondaya indu tji matu kondjo oukukutu okumuyorokisa.​—Mal. 3:10.

⁹ Tjiri tu nomapu omasemba wokuyandja omaziriro pozombongarero zombongo. Posi yokutja tjiva mape ya ave tira okuyera omake wawo. Tji u ri mongaro otja indjo, o yumbu ohama. Ngatu tare komirari tjiva mbi ri mOmbeibela, ovihorera tjiva, noviṋa tjiva mbi matu yenene okutjita atuhe kutja tu zire pozombongarero zombongo.

10. (a) Emuma raye ndi tu kara na ro? (b) Ongwaye okukara nemuma tje ri otjiṋa otjiwa?

¹⁰ Hapo u ri muna aayo oviṋa pehuri mavi tanauka otjikando atjihe tji mo vanga okuyera eke roye okuzira? Tji pe ri nao, kaove erike. Ouatjiri owombwi wokutja atuhe tu kara nemuma momuano umwe poo omukwao tji matu ziri. Kutja u yenene okutjinda emuma, ove rutenga mo sokutjiwa kutja otjikeṋa tji tji ku pa emuma. U tira kutja mo zembi imbi mbi wa vanga okuhungira poo mo hungire oviṋa mbi he ri vyo? U tira kutja eziriro roye kari nokurira ewa tjimuna indi rovandu varwe po? Mouatjiri, okukara nomeripura otja ingo otjiṋa otjiwa. Ku raisa kutja oove omundu omurisusuparise, nu u vara varwe otjovanene pove. Jehova wa suvera otjikaṋena tjomerisusuparisiro  ho. (Eps. 138:6; Fil. 2:3) Posi yokutja Jehova wina u vanga kutja u mu tange nokuyanḓiparisa ovakambure ovakweṋu pozombongarero zombongo. (1 Tes. 5:11) Eye we ku suvera, nu me ku pe ouvanḓe mbu mo hepa.

11. Omatjangwa yeṋe ngu maye yenene okutuvatera?

¹¹ Ngatu tare kOmatjangwa tjiva otjomuano wokurizemburukisa. Ombeibela i tja atuhe tu tataiza momambo wetu nomuano mbu tu ye hungira. (Jak. 3:2) Jehova novakambure ovakwetu kave undjire ko kutja tu rire ohomonena mokuhungira. (Eps. 103:12-14) Nu ovakambure ovakwetu ve ri tjimuna eṱunḓu retu, nu ve tu suvera. (Mar. 10:29, 30; Joh. 13:35) Owo ve tjiwa kutja povikando tjiva katu ziri imbi mbi twa vanga okuhungira.

12-13. Matu rihongere tjike kotjihorera tja Nehemia na Jona?

¹² Ripura novihorera vyOmbeibela mbi mavi ku vatere kutja o ha tira okuzira mombongo. Zemburuka Nehemia. Eye wa ungurire mondjuwo yombara onamasa. Nehemia wa wire momuinyo mena rokutja wa zuva kutja otumbo nomivero vya Jerusalem vya nyonenwe. (Neh. 1:1-4) Ripura uriri kutja eye wa uruma pu pe ṱa pi indu ombara tji ye mu pura kutja ongwaye tja u momuinyo! Nehemia wa kumba tjimanga nu okuzambo e mu ziri. Kunao ombara ya tjita ovingi okuvatera ovakarere va Mukuru. (Neh. 2:1-8) Wina ripura ohunga na Jona. Indu Jehova tje mu ningira okukahungira kuna ovature va Ninive, Jona wa toora ouyenda warwe mena remuma. (Jona 1:1-3) Posi yokutja nombatero ya Jehova, Jona wa yenena okuyenda koNinive okutwara ombuze ya Mukuru. Nu omambo nga hungira ya eta ouwa tjinene kovature va Ninive. (Jona 3:5-10) Otjihorera tja Nehemia matji tu hongo ounanḓengu wokukumba ngunda atu hi ya zira. Nu ihi otja Jona matji tu hongo kutja Jehova ma yenene okutuvatera okumukarera, nandarire kutja povikando tu tira. Nu hapo okuzira pozombongarero otjiṋa otjizeu tji wa sasaneke ku nokuzuvarisa ombuze yombanguriro kovandu tjimuna ovature va Ninive?

¹³ Omapu yeṋe ngu maye yenene okutuvatera okuyandja omaziriro omayanḓiparise pozombongarero zombongo? Ngatu tare komapu tjiva.

14. Ongwaye tji matu sokurirongerisa nawa kozombongarero zombongo, nu oruṋe tji matu yenene okutjita nao?

¹⁴ Rirongerisa nawa kombongarero aihe. Indu tji we rirongerisa nawa komurungu woruveze, ove komoo tira okuzira mombongo. (Omiano 21:5) Otjingaperi kutja atuhe katu rirongerisa momayuva yemwe. Eloise, omuhepundu wotjiwondo tjozombura 80 notjihupe, u rirongerisa okambo kOruhungu momautiro wotjivike. Eye u tja: “Ozombongarero zombongo kwami ze tjata tjinene indu tji mbe rirongerisa pomautiro wotjivike.” Joy, ngu noviungura mbi kambura oruveze rwe oruingi, u twapo oruveze orOviungura okurongerisa okambo ke kOruhungu. Eye wa tja: “I rira oupupu kwami okuzemburuka oviṋa mbi ri mokambo kOruhungu, tji mbe rirongerisa eyuva rokomurungu  wombongarero yombongo.” Omunene wombongo wena Ike, nu ngu ri omukandjira, wa tja: “Mbi muna kutja kwami onawa okurirongerisa otupa otusupi otjivike atjihe, moruveze rwokurirongerisa oviṋa avihe moruveze rumwe.”

15. Mo yenene vi okurirongerisa nawa kozombongarero zombongo?

¹⁵ Okurirongerisa nawa ku kamburira mo ye? Aruhe ningira ombepo ya Jehova ondjapuke ngunda au hi ya uta nomerirongerisiro woye. (Luk. 11:13; 1 Joh. 5:14) Nu okuzambo toora ozominute ozonḓiṱi uriri okutara koviṋa tjimuna epu rorupa aruhe, omapu moukoto worupa, oviperendero nouwongo. Otja tji mo konḓonona oparagrafa aihe, lesa omatjangwa omengi nga raisiwa mbo otja pu mo yenene. Ripurira oukoto koviṋa mbi wa lese, nu yandja ombango komapu ngu mo vanga okukazira kombongo. Otja pu mo rirongerisa nawa, opu mo munu ouwa, nu mape rire oupupu kove okuyandja eziriro.​—2 Kor. 9:6.

16. Oviungurisiwa viṋe mbi tu na vyo, nu ove u vi ungurisa vi?

¹⁶ Tji mo yenene, ungurisa oviungurisiwa vyomouyendjezewa mbi ri meraka roye. Jehova we tu pa oviunguriwa vyomouyendjezewa okupitira motjira tje, okutuvatera okurirongerisa kozombongarero zombongo. Oprograma ndji o-JW Library^®, i tu yandjera kutja tu nane omambo omakonḓononwa okutwa mouyendjezewa wetu. Nu okuzambo tu yenena okukonḓonona, okulesa, poo okupuratena koviṋa mbi twa nana korungovi, oruveze ngamwa aruhe, apehe pu tu ri. Tjiva ve ungurisa oprograma ndjo, okutjita omakonḓononeno wawo moruveze rwawo rokurya poviungura, poo poskole, poo nandarire tji ve ri mouyenda. O-Watchtower Library no-Watchtower LIBRARY MORUNGOVI, ze tjita kutja i rire oupupu okukonḓonona oviṋa mbi matu vanga okutjiwa nawa.

17. (a) Ongwaye tje ri otjiṋa otjiwa okurirongerisa omaziriro omengi? (b) Ove we rihongere ko tjike kokavidio nga Rira epanga raJehova—Rongerisa eziriro roye?

¹⁷ Tji mo yenene, rirongerisa omaziriro omengi korupa aruhe. Omena raye? Mena rokutja kaaruhe ove tji mo pewa ouyara wokuzira. Varwe wina mape ya ave yere omake wawo, nu omukaendise wokambo kOruhungu mape ya a toorora umwe wawo. Omukaendise wokambo kOruhungu u hepa okuyandjera ovandu tjiva okuzira uriri, kokutja ombongarero i yande moruveze. Okutja atji ku hihamisa, poo o yumbu ohama tjinangara koperwe oruveze rwokuzira pomautiro womakonḓononeno wokambo kOruhungu. Indu tji wa rongerisa omaziriro omengi, mape ya omunu oruveze rwokuzira momakayendero wokambo. Mo yenene okurirongerisa okulesa etjangwa mOmbeibela. Nungwari tji mo yenene, wina rirongerisa okuyandja eziriro momambo woye omuini. *

18. Ongwaye tji matu sokuyandja omaziriro omasupi?

 ¹⁸ Yandja omaziriro omasupi. Potuingi, omaziriro omatunge owonga nge rira omasupi nomakahu. Kunao kondja kutja omaziriro woye ye rire omasupi, nu ye kambure ozosekonde ape 30. (Omiano 10:19; 15:23) Tjinangara u yandja omaziriro pozombongarero zombongo aruhe, raisa otjihorera otjiwa mokuyandja omaziriro omasupi. Tji mo yandja omaziriro omare ohunga noviṋa ovingi, mape ya varwe ave utu okutira okuyandja omaziriro, orondu mave munu kutja kamaave yenene okuzira nawa tjimuna ove. Nu wina, okuzira omaziriro omasupi ku yandjera varwe okukara norupa mombongarero. Indu tji u ri omutenga okuzira, zira epuriro nda purwa osemba. O kondjo okuhungirira komapu aehe nge ri moparagrafa. Indu epu moparagrafa tji ra kahururwa nawa, mo yenene okuzira ohunga noviṋa vyarwe oviweziwa.​—Lesa okaongo nga “ Me yenene okuzirira ku ye?”

19. Omukaendise wokambo kOruhungu me ku vatere vi, posi yokutja ove mo sokutjita vi?

¹⁹ Raera omukaendise wokambo kOruhungu kutja mo vanga okuzira poparagrafa kaaṋi. Tji wa tye okutjita nao, kondja okuhakaena ku nomukaendise wokambo kOruhungu ngunda ombongarero ai hi ya uta. Tje ri oruveze rokuzira oparagrafa ndjo, yera eke roye tjimanga nu kombanda, kutja eye me ku mune.

20. Omomuano uṋe ozombongarero zetu mu ze ri tjimuna eriro pu nomapanga wetu?

²⁰ Vara ozombongarero zombongo tjimuna eriro ndi mo ri pu nomapanga omawa. Rupura kutja wa ṋangwa keriro i ovakambure ovakweṋu mombongo, nu ave ku ningire okueterera otjiṋa okuriwa. Ove otjo tjita vi? Mape ya mo kara nemuma, posi yokutja mo tjiti ozongondjero zomasa kutja u eterere otjiṋa tji matji tjata kovandu avehe. Jehova, ngu tu ṋanga kozombongarero nḓa, u tu rongerisira ovikurya ovingi noviwa. (Eps. 23:5; Mat. 24:45) Nu eye u kara nondjoroka tji matu eterere otjiyandjewa otjiṱiṱi uriri, tji matu yenene okuyandja. Okutja kondja okurirongerisa nawa, nu kara norupa otja pu mo yenene. Kunao ove ko nokuyekurya potjiriro tja Jehova uriri, nungwari wina mo eterere otjiyandjewa okuyekuhaṋasana ku nombongo.