1-3. Ինչո՞ւ կարող ենք վստահ լինել, որ Եհովան խոնարհ է։

 ՀԱՅՐԸ ցանկանում է կարևոր դաս սովորեցնել իր փոքրիկին և շատ է ուզում հասնել նրա սրտին։ Ինչպե՞ս նա կանի դա։ Իր ողջ հասակով կկանգնի ու կվախեցնի՞ երեխային՝ կոպտորեն խոսելով նրա հետ, թե՞ կխոնարհվի և կխոսի մեղմ ու հաճելի ձայնով։ Անկասկած, իմաստուն և խոնարհ հայրը կնախընտրի մեղմորեն խոսել։

² Իսկ ինչպիսի՞ Հայր է Եհովան. գոռո՞զ, թե՞ խոնարհ, կոպի՞տ, թե՞ մեղմ։ Աստված գիտի ամեն բան, նա ամենաիմաստունն է։ Բայց հավանաբար նկատել ես, որ գիտելիքներն ու մտային կարողությունները միշտ չէ, որ խոնարհ են դարձնում անհատին։ Համաձայն Աստվածաշնչի՝ «գիտելիքները հպարտացնում են» (1 Կորնթացիներ 3։19; 8։1)։ Սակայն Եհովան ոչ միայն «սրտով իմաստուն» է, այլև խոնարհ (Հոբ 9։4)։ Եվ դա որևէ առումով չի ցածրացնում նրա դիրքը կամ նվազեցնում նրա վեհությունը։ Աստծու մեջ հպարտության նշույլ անգամ չկա։ Ինչո՞ւ։

³ Եհովան սուրբ է։ Այդ պատճառով նրա մեջ չկա հպարտություն. հատկություն, որն ապականում է (Մարկոս 7։20-22)։ Ավելին՝ ուշադրություն դարձնենք, թե Եհովայի մասին ինչ է ասել Երեմիա մարգարեն. «Քո հոգին անպատճառ կհիշի և կխոնարհվի ինձ վրա» (Ողբ 3։20)։ a Պատկերացրու. Եհովան՝ տիեզերքի Գերիշխանը, ցանկանում էր «խոնարհվել», կամ՝ հավասարվել Երեմիային, որպեսզի իր հավանությանն  արժանացներ այդ անկատար մարդուն (Սաղմոս 113։7)։ Այո՛, Եհովան խոնարհ է։ Իսկ ի՞նչ է Աստծու խոնարհությունը։ Ի՞նչ կապ ունի դա իմաստության հետ։ Ինչո՞ւ է այն կարևոր մեզ համար։

4, 5. ա) Ի՞նչ է խոնարհությունը, ինչպե՞ս է արտահայտվում, և ինչո՞ւ չպետք է այն շփոթենք թուլության ու վախկոտության հետ։ բ) Եհովան ինչպե՞ս խոնարհություն դրսևորեց Դավթի հանդեպ, ու նրա խոնարհությունը որքանո՞վ է կարևոր մեզ համար։

⁴ Խոնարհությունը խոնարհամտությունն է, մեծամտության ու հպարտության բացակայությունը։ Այս հատկությունը սրտի ներքին վիճակ է և արտահայտվում է այնպիսի հատկությունների միջոցով, ինչպիսիք են մեղմությունը, համբերությունը և խոհեմությունը (Գաղատացիներ 5։22, 23)։ Աստվածային այս հատկությունները, սակայն, երբեք չպետք է շփոթել թուլության ու վախկոտության հետ։ Դրանք համատեղելի չեն Եհովայի արդար բարկության և կործանելու զորության հետ։ Աստծու խոնարհության ու մեղմության մեջ ամփոփված է վիթխարի ուժ՝ զգացմունքները կատարելապես հսկելու կարողություն  (Եսայիա 42։14)։ Ի՞նչ կապ ունի խոնարհությունը իմաստության հետ։ Աստվածաշնչյան մի աշխատության մեջ ասվում է. «Խոնարհությունը անձնազոհության անբաժանելի երեսակն է և ողջ իմաստության հիմքը»։ Հետևաբար իսկական իմաստությունը չի կարող խոնարհությունից անկախ դրսևորվել։ Իսկ ինչո՞վ է մեզ համար օգտակար Եհովայի խոնարհությունը։

⁵ Ահա թե Դավիթը ինչ ասաց Եհովային իր երգի մեջ. «Դու կտաս ինձ քո փրկության վահանը, քո աջ ձեռքը կհաստատի ինձ, և քո խոնարհությունը կբարձրացնի ինձ» (Սաղմոս 18։35)։ Ըստ էության, Եհովան «կռացավ», որպեսզի օգնի այս անկատար մարդուն՝ ամեն օր պաշտպանելով ու սատար կանգնելով նրան։ Դավիթը գիտակցում էր, որ միայն Եհովային խոնարհության և օգնության շնորհիվ կարող է ազատվել իր թշնամիներից և հզոր թագավոր դառնալ։ Եվ իրոք, մեզանից ո՞վ փրկության հույս կունենար, եթե Եհովան խոնարհ չլիներ ու չցանկանար «կռանալ», որպեսզի մեզ հետ վարվի մեղմ ու սիրառատ Հոր պես։

6, 7. ա) Ինչո՞ւ աստվածաշնչյան ոչ մի համարում չի ասվում, որ Եհովան համեստ է։ բ) Ի՞նչ կապ գոյություն ունի մեղմության և իմաստության միջև, և այս հարցում ո՞վ է ամենալավ օրինակը։

⁶ Նշենք, որ խոնարհությունը տարբերվում է համեստությունից։ Համեստությունը հիանալի հատկություն է, և հավատարիմ մարդիկ, ինչ խոսք, պետք է զարգացնեն այն։ Ինչպես խոնարհությունը, այն նույնպես կապ ունի իմաստության հետ։ Օրինակ՝ Առակներ 11։2-ում ասվում է. «Իմաստությունը համեստների հետ է»։ Բայց Աստվածաշնչում ոչ մի տեղ չի նշվում, թե Եհովան համեստ է։ Ինչո՞ւ։ Ըստ Սուրբ Գրքի՝ համեստ լինել նշանակում է գիտակցել հնարավորությունների սահմանափակ լինելը։ Սակայն Ամենակարողը սահմանափակումներ չունի՝ բացառությամբ այն դեպքերի, երբ ինքն է սահմանել դրանք՝ առաջնորդվելով իր արդար չափանիշներով (Մարկոս 10։27; Տիտոս 1։2)։ Բացի այդ՝ որպես Բարձրյալ՝ նա ենթակա չէ որևէ մեկին։ Ուստի համեստություն հատկությունը պարզապես հնարավոր չէ վերագրել Եհովային։

⁷ Սակայն Եհովան խոնարհ է ու մեղմ։ Նա սովորեցնում է իր ծառաներին, որ մեղմությունը սերտորեն կապված է իսկական իմաստության հետ։ Աստվածաշնչում ասվում է, որ  մեղմությունը «բնորոշ է իմաստությանը» (Հակոբոս 3։13)։ b Քննենք, թե այս հարցում ինչ օրինակ է թողնում Եհովան։

8-10. ա) Ինչո՞ւ է ուշագրավ այն, որ Եհովան պատրաստ է լիազորելու ուրիշներին և լսելու նրանց։ բ) Ինչպիսի՞ խոնարհություն դրսևորեց Ամենակարողը իր հրեշտակների հանդեպ։

⁸ Ուրիշներին լիազորելու և նրանց լսելու պատրաստակամությունը Եհովայի խոնարհության վառ ապացույցն է։ Դա իսկապես զարմանալի է, քանի որ նա օգնության կամ խորհրդի կարիք ընդհանրապես չունի (Եսայիա 40։13, 14; Հռոմեացիներ 11։34, 35)։ Այնուամենայնիվ, Աստվածաշունչը շարունակ ընդգծում է, որ Եհովան այս կերպով խոնարհություն է դրսևորում իր ծառաների հանդեպ։

⁹ Ահա թե ուշադրության արժանի ինչ դեպք տեղի ունեցավ Աբրահամի կյանքում։ Մի առիթով նրան այցելեցին երեք հոգի։ Նրանցից մեկին նահապետն անվանեց «Եհովա»։ Իրականում այցելուները հրեշտակներ էին։ Նրանցից մեկը, սակայն, եկել էր Եհովայի անունից և գործում էր նրա անունով։ Երբ այդ հրեշտակը ինչ-որ բան էր ասում կամ անում, իրականում խոսում կամ գործում էր Եհովան։ Այդպես Աստված հայտնեց Աբրահամին, որ լսել է «Սոդոմի ու Գոմորի համար արված բողոքի աղաղակը»։ Եհովան ասաց. «Ես վճռել եմ իջնել ու տեսնել, թե արդյոք նրանց գործերը համապատասխանո՞ւմ են ինձ հասած աղաղակին, իսկ եթե ոչ՝ իմանամ» (Ծննդոց 18։3, 20, 21)։ Իհարկե, Եհովայի խոսքերը չէին նշանակում, թե Ամենակարողը անձամբ էր «իջնելու»։ Փոխարենը՝ նա նորից ուղարկեց հրեշտակներին՝ որպես իր ներկայացուցիչների (Ծննդոց 19։1)։ Բայց ինչո՞ւ։ Մի՞թե ամենատես Աստված չէր կարող առանց որևէ մեկի օգնության «իմանալ», թե ինչ իրավիճակ էր տիրում այդ տեղանքում։ Իհարկե կարող էր։ Սակայն Եհովան խոնարհաբար այդ հրեշտակներին հանձնարարեց պարզելու, թե ինչ էր տեղի ունենում այնտեղ, և այցելելու Սոդոմում ապրող Ղովտին ու նրա ընտանիքին։

 ¹⁰ Եհովան նաև պատրաստ է լսելու։ Մի անգամ նա խնդրեց իր հրեշտակներին տարբերակներ առաջարկել չար Աքաաբ թագավորին կործանելու համար, չնայած որ նման օգնության կարիք չուներ։ Աստված հավանություն տվեց հրեշտակներից մեկի առաջարկին ու հանձնարարեց նրան իրականացնել այն (1 Թագավորներ 22։19-22)։ Մի՞թե դա խոնարհության դրսևորում չէր։

11, 12. Աբրահամը ինչպե՞ս տեսավ Եհովայի խոնարհությունը։

¹¹ Եհովան պատրաստ է լսելու նույնիսկ անկատար մարդկանց, երբ նրանք ցանկանում են պատմել իրենց մտահոգությունների մասին։ Օրինակ, երբ Աստված առաջին անգամ հայտնեց Աբրահամին, որ մտադիր է կործանելու Սոդոմն ու Գոմորը, այդ հավատարիմ մարդը շփոթության մեջ ընկավ։ «Անհնար է, որ դու այդպես վարվես»,— ասաց Աբրահամը։ Ապա ավելացրեց. «Մի՞թե ողջ երկրի Դատավորը անարդար կվարվի»։ Այնուհետև նա հարցրեց, թե արդյոք Եհովան կխնայի այդ քաղաքները, եթե այնտեղ 50 արդար գտնվի։ Եհովան վստահեցրեց Աբրահամին, որ կխնայի։ Բայց վերջինս նորից տվեց նույն հարցը՝ այս անգամ թիվն իջեցնելով մինչև 45, հետո 40 և այդպես շարունակ։ Թեպետ Եհովան վստահեցնում էր Աբրահամին, որ արդարությամբ կվարվի, վերջինս շարունակում էր տալ իր հարցերը, մինչև որ թիվը հասավ տասի։ Հավանաբար Աբրահամը դեռ լիովին չէր հասկանում, թե որքան ողորմած է Եհովան։ Ամեն դեպքում Աստված համբերությամբ ու խոնարհաբար թույլ տվեց, որ Աբրահամը՝ իր ընկերն ու ծառան, նման ձևով արտահայտի իր մտահոգությունները (Ծննդոց 18։23-33)։

¹² Փայլուն ընդունակություններ ու բարձրագույն կրթություն ունեցող մարդկանցից քանի՞սը այդպիսի համբերությամբ կլսեին մեկին, որն իր գիտելիքներով անհամեմատ ցածր է իրենցից։ c Տեսնո՞ւմ ես, թե որքան խոնարհ է մեր Աստվածը։ Եհովայի հետ իր զրույցից Աբրահամը հասկացավ նաև, որ Աստված չի շտապում բարկանալ (Ելք 34։6)։ Ըստ երևույթին, գիտակցելով, որ իրավունք չունի հարցականի տակ դնելու Բարձրյալի գործերը՝ Աբրահամը երկու անգամ խնդրեց. «Խնդրում եմ, թող Եհովայի բարկությունը չբորբոքվի»  (Ծննդոց 18։30, 32)։ Եհովան, իհարկե, չբարկացավ։ Նա իսկապես ունի մեղմություն, «որը բնորոշ է իմաստությանը»։

13. Աստվածաշնչում ի՞նչ իմաստով է գործածվում «խոհեմ» բառը, և ինչո՞ւ է այն ճշգրտորեն նկարագրում Եհովային։

¹³ Եհովայի խոնարհությունը արտահայտվում է նաև մեկ ուրիշ գեղեցիկ հատկության միջոցով։ Դա խոհեմությունն է։ Ցավոք, անկատար մարդիկ հաճախ են թերանում այս հատկությունը դրսևորելու հարցում։ Եհովան ոչ միայն ցանկանում է լսել իր բանական արարածներին, այլև պատրաստ է զիջելու այն դեպքերում, երբ չեն խախտվում իր արդար չափանիշները։ Աստվածաշնչում օգտագործված «խոհեմ» բառը բառացի նշանակում է «զիջող»։ Այս հատկությունը նույնպես Աստծու իմաստության տարբերակիչ նշանն է։ Հակոբոս 3։17-ում ասվում է. «Վերին իմաստությունը.... խոհեմ է»։ Ամենայն իմաստության տեր Եհովա Աստված ի՞նչ առումով է խոհեմ։ Օրինակ՝ նա հարմարվող է։ Հիշիր, որ Աստծու անունը նշանակում է, որ իր նպատակներն իրականացնելու համար Եհովան դառնում է այն, ինչ անհրաժեշտ է (Ելք 3։14)։ Մի՞թե սա հարմարվողականության ու խոհեմության նշան չէ։

14, 15. Եհովայի երկնային կառքի տեսիլքը ի՞նչ է սովորեցնում մեզ նրա կազմակերպության երկնային մասի վերաբերյալ, և ինչպե՞ս է այն տարբերվում աշխարհիկ կազմակերպություններից։

¹⁴ Աստվածաշնչում ուշագրավ մի նկարագրություն կա, որն օգնում է մեզ պատկերացում կազմելու Եհովայի հարմարվողականության մասին։ Եզեկիել մարգարեին մի տեսիլք տրվեց Եհովայի կազմակերպության երկնային մասի վերաբերյալ, որը բաղկացած է ոգեղեն էակներից։ Մարգարեն տեսավ ահազդու չափերով մի կառք, որը միշտ գտնվում է Եհովայի հսկողության տակ։ Ամենահետաքրքիրը կառքի շարժվելու ձևն էր։ Հսկայական անիվները սլանում էին չորս ուղղությամբ և լի էին աչքերով, այնպես որ կարողանում էին նայել ցանկացած ուղղությամբ և մի ակնթարթում փոխել իրենց ուղղությունը առանց կանգ առնելու կամ թեքվելու։ Ի տարբերություն մարդու կողմից ստեղծված անդյուրաշարժ մեքենաների՝ այս հսկայական կառքը ծանրաշարժ չէր։ Այն կարողանում էր սլանալ կայծակնային արագությամբ և նույնիսկ թեքվել ուղիղ անկյան տակ (Եզեկիել 1։1, 14-28)։ Այո՛, Եհովայի  կազմակերպությունը իր ամենազոր Գերիշխան-Ղեկավարի նման անչափ հարմարվող է և արձագանքում է փոփոխվող հանգամանքներին ու կարիքներին։

¹⁵ Մարդ արարածը ընդամենը կարող է փորձել ընդօրինակել այսպիսի կատարյալ հարմարվողականությունը։ Հիմնականում, սակայն, մարդիկ ու նրանց կազմակերպությունները անթեք են և անխոհեմ։ Բերենք օրինակ։ Հսկա բեռնատար նավերն ու գնացքները տպավորիչ են իրենց չափերով և հզորությամբ։ Բայց կարո՞ղ են արդյոք դրանք հարմարվել հանգամանքների հանկարծակի փոփոխությանը։ Եթե մի բան ընկնի ընթացող ապրանքատար գնացքի ճանապարհին, ապա դրա ուղղությունը փոխելն անհնար կլինի։ Այն հանկարծակի կանգնեցնելը նույնպես հեշտ չէ։ Արգելակումից հետո ծանր գնացքը նախքան կանգ առնելը անցնում է մոտ 2 կիլոմետր (ավելի քան 1 մղոն)։ Իսկ հսկա բեռնատար նավը շարժիչի անջատվելուց հետո նախքան կանգ առնելը անցնում է 8 կիլոմետր (5 մղոն)։ Նույնիսկ եթե նավը հետընթաց շարժում կատարի, միևնույն է, այն դեռ 3 կիլոմետր (2 մղոն) առաջ կլողա։ Նույնը կարելի է ասել նաև մարդկանց ստեղծած կազմակերպությունների մասին, որոնք սովորաբար պահպանողական են և հակված չեն փոփոխություններ կատարելու։ Հաճախ հպարտության պատճառով մարդիկ չեն հարմարվում հանգամանքների փոփոխությանը։ Եվ դա շատ ընկերությունների սնանկացման և նույնիսկ պետությունների անկման պատճառ է դարձել (Առակներ 16։18)։ Որքա՜ն երջանիկ ենք, որ ինչպես Եհովան, այնպես էլ նրա կազմակերպությունը մի փոքր անգամ անթեք չեն։

16. Նախքան Սոդոմ և Գոմոր քաղաքները կործանելը Եհովան ինչպե՞ս խոհեմություն դրսևորեց Ղովտի հանդեպ։

¹⁶ Նորից անդրադառնանք Սոդոմի ու Գոմորի կործանման պատմությանը։ Ղովտն ու իր ընտանիքը Եհովայի հրեշտակից պարզ հրահանգներ ստացան. «Փախի՛ր լեռները»։ Սակայն սա հաճելի չէր Ղովտին։ «Խնդրում եմ, Եհո՛վա, միայն թե ոչ դա»,— աղաչեց նա։ Մտածելով, թե լեռները փախչելու դեպքում կմահանա՝ Ղովտը խնդրեց, որ ընտանիքով գնա մոտակա Սեգոր քաղաք։ Սակայն Եհովան մտադիր էր կործանել այն։ Բացի այդ՝ Ղովտի մտավախությունները անհիմն էին։ Աստված,  անխոս, կարող էր պահպանել նրա կյանքը լեռներում։ Չնայած այս ամենին՝ Եհովան զիջեց ու կատարեց Ղովտի խնդրանքը՝ խնայելով Սեգոր քաղաքը։ «Շա՛տ լավ։ Ես քեզ համար այս բանն էլ կանեմ»,— ասաց հրեշտակը Ղովտին (Ծննդոց 19։17-22)։ Մի՞թե սա խոհեմության դրսևորում չէր Եհովայի կողմից։

17, 18. Նինվեի բնակիչների առնչությամբ Եհովան ինչպե՞ս դրսևորեց իր խոհեմությունը։

¹⁷ Եհովան ընդունում է նաև սրտանց զղջումը՝ միշտ վարվելով ողորմածաբար ու արդարությամբ։ Խորհենք, թե ինչ տեղի ունեցավ, երբ Հովնան մարգարեն ուղարկվեց չարությամբ ու բռնությամբ ողողված Նինվե քաղաքը։ Հովնանը անցավ Նինվեի փողոցներով՝ հռչակելով Աստծու հստակ նախազգուշացման մասին. հզոր քաղաքը 40 օրից կործանվելու էր։ Սակայն իրավիճակը կտրուկ փոխվեց։ Նինվեի բնակիչները զղջացին (Հովնան, գլ. 3)։

¹⁸ Ուսանելի կլինի համեմատել հանգամանքների փոփոխության հանդեպ Եհովայի արձագանքը Հովնանի արձագանքի հետ։ Աստված հարմարվեց և «խիզախ պատերազմող» դառնալու փոխարեն դարձավ մեղքեր Ներող (Ելք 15։3)։ d Իսկ Հովնանը պատրաստ չէր հարմարվելու և այնքան էլ ողորմած չէր։ Եհովայի խոհեմությունն ընդօրինակելու փոխարեն մարգարեն ավելի շուտ նմանվեց վերը հիշատակված ապրանքատար գնացքին ու բեռնատար նավին։ Եթե նա արհավիրք էր կանխագուշակել, ուրեմն արհավիրք էլ պետք է գար։ Համբերություն դրսևորելով՝ Եհովան ողորմության ու խոհեմության մի անմոռանալի դաս սովորեցրեց իր անհամբեր մարգարեին (Հովնան, գլ. 4)։

19. ա) Ինչո՞ւ կարող ենք վստահ լինել, որ Եհովան խոհեմություն է մեր հետ կապված իր ակնկալիքներում։ բ) Առակներ 19։17-ը ինչպե՞ս է ցույց տալիս, որ Եհովան բարի, խոհեմ և անչափ խոնարհ Տեր է։

¹⁹ Եհովան խոհեմություն է դրսևորում նաև իր ակնկալիքներում։ Դավիթ թագավորը գրում է. «Նա լավ գիտի մեր կազմությունը, հիշում է, որ հող ենք մենք» (Սաղմոս 103։14)։ Եհովան մեզանից ավելի լավ գիտի մեր սահմանափակումներն  ու թերությունները։ Նա երբեք մեր կարողությունից վեր ոչինչ չի ակնկալում մեզանից։ Աստվածաշնչում տարբերություն է դրվում «բարի ու խոհեմ» և այն տերերի միջև, «ում դժվար է հաճեցնել» (1 Պետրոս 2։18)։ Իսկ ինչպիսի՞ Տեր է Եհովան։ Ուշադրություն դարձնենք, թե ինչ է այդ մասին ասվում Առակներ 19։17-ում. «Նա, ով խեղճին հաճություն է ցույց տալիս, Եհովային պարտք է տալիս»։ Պարզ է, որ միայն բարի ու խոհեմ տերը ուշադրություն կդարձնի աղքատի համար կատարված յուրաքանչյուր բարի գործին։ Ավելին՝ այս համարը այն միտքն է հաղորդում, որ տիեզերքի Արարիչը իրեն համարում է պարտական այն մարդկանց, ովքեր ողորմած գործեր են անում։ Սա խոնարհության ամենամեծ դրսևորումն է։

20. Ի՞նչն է վստահեցնում մեզ, որ Եհովան լսում է մեր աղոթքները ու պատասխանում դրանց։

²⁰ Եհովան նույնքան մեղմ ու խոհեմ է նաև մեր օրերում ապրող իր ծառաների հանդեպ։ Երբ մենք հավատով դիմում ենք Աստծուն, նա լսում է մեր աղոթքը։ Ու թեպետ հրեշտակներ չի ուղարկում մեզ հետ խոսելու, չպետք է եզրակացնենք, թե մեր աղոթքները անպատասխան են մնում։ Հիշենք, որ երբ Պողոս առաքյալը հավատակիցներին խնդրեց «շարունակ աղոթել», որպեսզի բանտից ազատվի, նա ասաց հետևյալ խոսքերը. «Որպեսզի ավելի շուտ վերադառնամ ձեզ մոտ» (Եբրայեցիներ 13։18, 19)։ Ուստի մեր աղոթքները իրականում կարող են մղել Եհովային անելու այն, ինչ նա չէր անի, եթե չաղոթեինք (Հակոբոս 5։16)։

21. Ի՞նչ չի նշանակում Եհովայի խոնարհությունը, և ի՞նչը պետք է գնահատենք նրա մեջ։

 ²¹ Ինչ խոսք, Եհովայի խոնարհության այս դրսևորումները՝ մեղմությունը, ուրիշներին լսելու պատրաստակամությունը, համբերությունը և խոհեմությունը, չեն նշանակում, թե Աստված զիջումների է գնում իր արդար սկզբունքները պահելու հարցում։ Քրիստոնյա աշխարհի հոգևորականները գուցե կարծում են, թե խոհեմություն են դրսևորում, երբ իրենց հոտի անդամներին հաճոյանալու նպատակով մեղմացնում են Եհովայի բարոյական չափանիշները (2 Տիմոթեոս 4։3)։ Բայց սեփական շահի համար փոխզիջումների գնալը, որ բնորոշ է մարդուն, ոչ մի ընդհանուր բան չունի Աստծու խոհեմության հետ։ Եհովան սուրբ է. նա երբեք չի ոտնահարի իր արդար սկզբունքները (Ղևտական 11։44)։ Ուրեմն թող որ միշտ գնահատենք Եհովայի խոհեմությունը որպես նրա խոնարհության դրսևորում։ Մի՞թե մեզ չի ուրախացնում այն միտքը, որ Եհովա Աստված՝ տիեզերքի ամենաիմաստուն Անձնավորությունը, անչափ խոնարհ է։ Ինչ հաճելի է մոտենալ այս հզոր, բայց և մեղմ, համբերատար ու խոհեմ Աստծուն։