Ubọn̄ Ubọn̄ Ebekpo Jehovah eke Enyọn̄
Ibuot 14
Ubọn̄ Ubọn̄ Ebekpo Jehovah eke Enyọn̄
N̄kukụt 2—Ediyarade 4:1–5:14
Ibuotikọ: Mme enyene-ndịk n̄kpọntịbe ke iso ebekpo ikpe Abasi
Ini edisu: N̄kukụt emi owụt mme n̄kpọntịbe ẹdade itie ọtọn̄ọde ke 1914 tutu osịm utịt Tọsịn Isua, onyụn̄ ebe, ke ini kpukpru edibotn̄kpọ ẹmi ẹdude ke heaven ye ke isọn̄ ẹditorode Jehovah.—Ediyarade 5:13
1. Ntak emi nnyịn ikpenyenede ọkpọsọn̄ udọn̄ ke mme n̄kukụt oro John abuanade ye nnyịn?
JOHN ọtọn̄ọ ndibuana mme n̄kukụt efen oro ẹdemerede ukpọn̄ ye nnyịn. Ebede ke odudu spirit enye osụk ododu ke usen Ọbọn̄. Ntre, se enye etịn̄de enyene se ọwọrọde ntotụn̄ọ ntotụn̄ọ ọnọ nnyịn oro inen̄erede idu ke usen oro. Ebede ke mme n̄kukụt ẹmi, Jehovah ofụhọde ikpehe oro ofụkde se enyịn mîkwe kaban̄a mme ata idem-n̄kpọ eke heaven onyụn̄ ọnọ nnyịn ekikere esiemmọ ke mme ubiereikpe esie oro ẹyomde ndinọ ke isọn̄. Adianade do, edide nnyịn inyene idotenyịn eke heaven m̀mê eke isọn̄, mme ediyarade ẹmi ẹn̄wam nnyịn ndikụt itie oro nnyịn idude ke uduak Jehovah. Kpukpru nnyịn, ke ntre, ikpenyene ndikaiso nnyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ke ikọ John oro: “Ọfọfọn ọnọ andikot n̄wed, ye mmọemi ẹkopde ikọ prọfesi emi, ẹnyụn̄ ẹnịmde mme n̄kpọ eke ẹwetde ke esịt.”—Ediyarade 1:3.
2. Nso ifiọk n̄kpọntịbe ke John enyene idahaemi?
2 Se John afiakde okụt okpon akan n̄kpọ ekededi oro ẹsiwụtde owo eyomfịn ke ndise video! Enye ewet ete: “Ke n̄kpọ ẹmi ẹma ẹkebe, n̄kụt, ndien sese, inuaotop eberede ke heaven; ndien akpa uyo eke n̄kokopde, nte ukotowo osiorode uyo ke utọn̄ mi, ete, Dọk di ken, ndien nyewụt fi se idisude ke ini emi edidide.” (Ediyarade 4:1) Ke n̄kukụt, John ebe odụk heaven oro enyịn mîkwe emi Jehovah odude, oro otịmde okon̄ akan ata edem enyọn̄ oro mme aka ọfiọn̄ ẹsidụn̄ọrede, idem okon̄de akan mme uyọ-uyọ ntantaọfiọn̄ eke ata ekondo. Nte n̄kpọ eke ebede ke ana-in̄wan̄ usụn̄ odụk, ẹkot John edida enyịn esie okụt akama-n̄kpaidem ọyọhọ ọyọhọ n̄kpọntịbe ata akpatre mme heaven eke spirit emi Jehovah ke idemesie etiede ke ebekpo. (Psalm 11:4; Isaiah 66:1) Nso ifet ke emi edi ntem!
3. Nso ke uyo oro ọwọrọde “nte ukotowo” anam nnyịn iti, ndien nte eyịghe mîdụhe, anie edi Andinọ?
3 Bible inamke ẹdiọn̄ọ enyeemi osiorode “akpa uyo” emi. Ukem nte ọkpọsọn̄ uyo Jesus oro ikokopde akpa, enye enyene uyo ebietde obukpon̄ ukotowo. (Ediyarade 1:10, 11) Emi anam owo eti ọkpọsọn̄ uyo ukotowo oro ọkọnọde idiọn̄ọ edidu Jehovah ke Obot Sinai. (Exodus 19:18-20) Nte eyịghe mîdụhe, Jehovah edi ubọn̄ ubọn̄ Andinọ mme ewụhọ ẹmi. (Ediyarade 1:1) Enye emeberede usụn̄ onịm man otodo John, ke n̄kukụt, ekpekeme ndidụk ata edisana ebiet ke ofụri akwa ikpehe eke itie edikara Jehovah.
Nyayama Edidu Jehovah
4. (a) N̄kukụt John ọwọrọ nso ọnọ mme Christian oro ẹyetde aran? (b) N̄kukụt emi ọwọrọ nso ọnọ mbon oro idotenyịn mmọ edide ndidu nsinsi uwem ke isọn̄?
4 Nso ke John okụt? Kpan̄ utọn̄, nte enye idahaemi abuanade akwa ifiọk n̄kpọntịbe esie ye nnyịn: “Idahaoro n̄kabade ndu ke Spirit; ndien sese, ebekpo ọdiọhọ ke heaven, Anditie ke ebekpo onyụn̄ odu.” (Ediyarade 4:2) Ata usọp usọp, ẹda anamutom odudu Abasi ẹmen John ke spirit ẹbe ẹdụk ata ebekpo Jehovah. Emi edi n̄kpọ nduaidem didie ntem ọnọ John! Mi ẹnam enye ebem iso ada okụt nsem nsem n̄kpọ ke heaven oro ẹnịmde ẹnọ enye ye mme Christian eken oro ẹyetde aran nte “udeme eke mîkemeke ndibiara, eke n̄kpọ mîsabakede, eke mînyụn̄ ikemeke ndibe mfep.” (1 Peter 1:3-5; Philippi 3:20) Kaban̄a mbon oro idotenyịn mmọ edide ndidu nsinsi uwem ke isọn̄, n̄kukụt John n̄ko enyene se ọwọrọde ọnọ mmọ akamba akamba. Enye an̄wam mmọ ndifiọk ubọn̄ ubọn̄ edidu Jehovah ye ndutịm ukara eke heaven oro Jehovah adade ke ndikpe ikpe nnọ mme idụt ndien ke oro ebede, ke ndikara uwem mme owo ke isọn̄. Ke akpanikọ, Jehovah edi Abasi mfọnn̄kan ndutịm!
5. Nso ata idem-n̄kpọ ke John okụt oro okûkịp ekebe ediomi akadade aban̄a?
5 Ekese se John okụtde do ke heaven ẹbiet mme n̄kpọ ataya oro ẹkewụkde ke wilderness. Ẹkebọp emi ke n̄kpọ nte isua 1,600 ke eset nte itie utuakibuot akpanikọ ẹnọ nditọ Israel. Ke esịt Ata Edisana ataya oro, ekebe ediomi ama odu, ndien ekedi ke enyọn̄ ọsọn̄idem okûkịp Ekebe o-gold oro ke Jehovah ke idemesie ekesitịn̄ ikọ. (Exodus 25:17-22; Mme Hebrew 9:5) Ntem, okûkịp Ekebe oro ekedi idiọn̄ọ ebekpo Jehovah. Idahaemi John okụt ata idem-n̄kpọ oro n̄kpọ idiọn̄ọ emi akadade aban̄a: Jehovah, Ọbọn̄ Andikara ke idemesie etie ke ata mfọnmma ubọn̄ ke n̄kokon̄ ebekpo esie eke heaven!
6. Nso ke John anam nnyịn ifiọk iban̄a Abasi, ndien ntak emi odotde?
6 John itịn̄ke ọyọhọ ọyọhọ iban̄a Edisana Owo oro etiede do, nte emi mme prọfet eset oro ẹkekụtde ebekpo Jehovah ke n̄kukụt ẹketịn̄de. (Ezekiel 1:26, 27; Daniel 7:9, 10) Edi John ada mme ikọ ẹmi etịn̄ ọnọ nnyịn se enye ọfiọkde aban̄a Enyeemi etiede ke ebekpo oro: “Anditie ke ebekpo oro onyụn̄ ebiet itiat jasper ye sardius ke enyịn; akpara onyụn̄ akan ebekpo okụk, ebiet emerald ke enyịn.” (Ediyarade 4:3) Nso anana-mbiet ubọn̄! John okụt emem emem, nyayama ediye n̄kpọ oro ebietde nsem nsem, nsọn̄urua itiat. Didie ke emi enen̄ede ekem ntem ye usụn̄ nte James, owo mbet oro, etịn̄de aban̄a Jehovah nte “Ete mme un̄wana”! (James 1:17) Ibịghike ke ama ekewet Ediyarade okụre, John ke idemesie ama ọdọhọ ete: “Abasi edi un̄wana, ekịm inyụn̄ idụhe ke Enye.” (1 John 1:5) Nso akakan ubọn̄ ubọn̄ Owo ke Jehovah edi ntem!
7. Nso ke nnyịn ikeme ndikpep nto akpanikọ oro nte ke akpara odu akanade ebekpo Jehovah?
7 Tịmfiọk ete ke John okụt akpara akanarede ebekpo oro okụk, ata awawa ke uduot. Mi ikọ Greek oro ẹkabarede akpara (irʹis) ọnọ ekikere aban̄a se idide ata ekara ekara. Ẹbem iso ẹsiak akpara ke Bible ke se iban̄ade eyo Noah. Ke mmọn̄ Ukwọ oro ama okosụhọde, Jehovah ama anam akpara ọwọrọ owụt idem ke idiọkenyọn̄, ndien enye ama anam se akpara oro akadade aban̄a an̄wan̄a ke ikọ ẹmi ete: “Mmonịm akpara mi ke idiọkenyọn̄, enye eyenyụn̄ edi idiọn̄ọ ediomi ke ufọt mi ye ererimbot. Nyenyụn̄ nti ediomi mi, emi odude ke ufọt mi ye mbufo, ye kpukpru se idude uwem, ke kpukpru obụkidem; ndien mmọn̄ idikabakede aba ukwọ ndisobo kpukpru obụkidem.” (Genesis 9:13, 15) Nso, ndien, ke n̄kukụt eke heaven emi akpanam John eti? Anaedi akpara oro enye okokụtde ama eti enye aban̄a ufọn edinyene emem emem itie ebuana ye Jehovah, nte utọ oro otu John ẹnyenede mfịn. Akpara oro n̄ko ama ọnọ enye ekikere aban̄a ifụre ye emem edidu Jehovah, kpa ifụre oro editarade osịm kpukpru mbon n̄kopitem ke ini Jehovah editatde ebietidụn̄ esie ofụk ubonowo ke n̄ka obufa isọn̄.—Psalm 119:165; Philippi 4:7; Ediyarade 21:1-4.
Ndidiọn̄ọ Mbiowo 24 Oro
8. Mmanie ke John okụt nte ẹdude ẹkanade ebekpo oro, ndien mmanie ke mmọemi ẹda ẹban̄a?
8 John ama ọfiọk ete ke ẹma ẹmek mme oku ndinam utom ke ataya eke eset oro. Ntre ekeme ndidi enye ama odu ke n̄kpaidem ndikụt se enye akade iso asiak ete: “Ebekpo edịp ye inan̄ ẹnyụn̄ ẹkan ebekpo oro ẹkụk; ndien ke mme ebekpo oro mbiowo edịp ye inan̄ ẹtie, ẹsịne mfia ọfọn̄idem, ẹnyụn̄ ẹyara anyanya o-gold ke ibuot mmọ.” (Ediyarade 4:4) Ih, utu ke mme oku ndidu, mbiowo 24 ẹdu, ẹmi ẹdoride ke ebekpo ẹnyụn̄ ẹyaride anyanya nte ndidem. Mbiowo ẹmi ẹdi mmanie? Mmọ idịghe mbon en̄wen ikan mmọemi ẹyetde aran ke esop Christian, oro ẹnamde ẹset ẹnyụn̄ ẹdade itie eke heaven oro Jehovah ọkọn̄wọn̄ọde ndinọ mmọ. Nnyịn isan̄a didie ifiọk oro?
9, 10. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ite ke mbiowo 24 oro ẹda ẹban̄a esop Christian oro ẹyetde aran ke ubọn̄ ubọn̄ itie esie eke heaven?
9 Akpa kan̄a, mmọ ẹyara anyanya. Bible etịn̄ aban̄a mme Christian oro ẹyetde aran nte ẹbọde “anyanya eke mîdibiarake” ẹnyụn̄ ẹnyenede nsinsi uwem—oro mîkemeke ndikpa. (1 Corinth 9:25; 15:53, 54) Edi sia mbiowo 24 ẹmi ẹtiede ke mme ebekpo, mme anyanya o-gold ke udọn̄ikọ emi ẹda ẹban̄a ubọn̄ ubọn̄ ukara. (Men Ediyarade 6:2; 14:14 domo.) Emi ọsọn̄ọ ubiere oro nte ke mbiowo 24 oro ẹda ẹban̄a mme anditiene nde-ikpat Jesus oro ẹyetde aran, ẹmi ẹdude ke itie mmọ eke heaven, koro Jesus ama anam ediomi ye mmọ nditie ke mme ebekpo ke Obio Ubọn̄ esie. (Luke 22:28-30) Ẹtịn̄ ẹban̄a sụk Jesus ye mbiowo 24 ẹmi kpọt—owo ikam itịn̄ke iban̄a mme angel—nte ẹkarade ke heaven ke iso Jehovah.
10 Emi odu ke n̄kemuyo ye un̄wọn̄ọ oro Jesus ọkọn̄wọn̄ọde ọnọ esop mbon Laodicea ete: “Owo eke akande, nyenọ enye nditie ye Ami ke ebekpo Mi.” (Ediyarade 3:21) Edi utom eke heaven oro ẹnọde mbiowo 24 ẹmi ikụreke ke edikara ukara. Ke ikọ oro ẹdade ẹtọn̄ọ n̄wed Ediyarade, John ama etịn̄ aban̄a Jesus ete: “Enye omonyụn̄ anam nnyịn idi obio Ubọn̄, idi mme oku inọ Abasi ye Ete Esie.” (Ediyarade 1:5, 6) Mmọemi ẹdi ndidem ye mme oku. “Mmọ ẹyedi mme oku Abasi ye Christ, mmọ ẹyenyụn̄ ẹda ubọn̄ ye Enye ke tọsịn isua.”—Ediyarade 20:6.
11. Ntak odotde ibat mbiowo oro ndidi 24, ndien nso ke nọmba oro owụt?
11 Nso ke nọmba oro 24 ada aban̄a, sia John okụtde mbiowo 24 nte ẹkanarede ebekpo oro ẹkụk? Ke ediwak idaha, mme anam-akpanikọ oku Israel eset ẹkeda ẹban̄a mmọemi. Apostle Peter ama ewet n̄wed ọnọ ẹsọk mme Christian oro ẹyetde aran ete: “Mbufo ẹdi ubon eke ẹmekde, ẹdi mme oku edidem, ẹdi edisana obio, ẹdi ikọt eke Abasi onịmde ọnọ Idemesie.” (1 Peter 2:9) Nte enemde, ẹma ẹdibahade otu oku mme Jew eset oro ẹsịn ke ikpehe 24. Ẹma ẹmek mme urua ke isua ẹnọ ikpehe kiet kiet ndinam utom ke iso Jehovah, man ẹkpenam edisana utom ye unana editre. (1 Chronicles 24:5-19) Odot ndien kemi ẹwụtde mbiowo 24 ke n̄kukụt oro John okụtde otu oku eke heaven sia otu oku emi anamde n̄kpọ Jehovah kpukpru ini, ye unana editre utom. Ke ini ẹkemde ibat, ikpehe 24 ẹdidu, kiet kiet enyenede mme andikan 6,000, koro Ediyarade 14:1-4 asian nnyịn ete ke owo 144,000 (24 x 6,000) ke “ẹkefak . . . ẹsio ke otu owo” ndida ke Obot Zion eke heaven ye Eyenerọn̄, Jesus Christ. Sia nọmba 12 owụtde esop Abasi oro adade ukem ukem, 24 awak utịm ikaba—m̀mê ọsọn̄ọ—utọ ndutịm oro.
Emịnen̄mịnen̄, Mme Uyo, ye Obuma
12. Nso ke John akaiso okụt onyụn̄ okop, ndien “emịnen̄mịnen̄ ye mme uyo ye obuma” oro ẹti owo ẹban̄a nso?
12 Nso ke John akaiso okụt onyụn̄ okop? “Emịnen̄-mịnen̄ ye mme uyo ye obuma ẹnyụn̄ ẹto ke ebekpo ẹwọn̄ọ.” (Ediyarade 4:5a) Didie ke emi anam owo eti mme enyene-ndịk n̄kpọ efen oro ẹyararede odudu oro Jehovah enyenede! Ke uwụtn̄kpọ, ke ini Jehovah ‘okosụhọrede’ ke Obot Sinai, Moses ama ọtọt ete: “Ke ọyọhọ usen ita, ke ini eyo esierede, uyom enyọn̄ ye obuma ẹdu, idiọkenyọn̄ onyụn̄ ofụk obot, uyom ukotowo onyụn̄ ọsọn̄ etieti. . . . Ekem ke uyo ukotowo ọdiọn̄de ọsọn̄ etieti, Moses ọdọhọ, ndien Abasi ada uyo ọbọrọ enye.”—Exodus 19:16-19.
13. Emịnen̄mịnen̄ oro otode ebekpo Jehovah mi ada aban̄a nso?
13 Ke usen Ọbọn̄, Jehovah ayarade odudu ye edidu oro enye odude owụt ke ubọn̄ ubọn̄ usụn̄! Baba, iyarakede ke ata emịnen̄mịnen̄, koro John okụtde mme idiọn̄ọ. Nso, ndien, ke emịnen̄mịnen̄ ẹmi ẹda ẹban̄a? Ọfọn, emịnen̄mịnen̄ ndikep ekeme ndisịn un̄wana, edi enye n̄ko ekeme ndiwot owo. Ntre, emịnen̄mịnen̄ ẹmi ẹtode ebekpo Jehovah mi ẹda mfọn mfọn ẹban̄a un̄wana ifiọk oro enye akade iso ndinọ ikọt esie ye ikan̄ ikan̄ etop ubiereikpe esie, oro akam edide akpan n̄kpọ akan.—Men Psalm 18:14; 144:5, 6; Matthew 4:14-17; 24:27 domo.
14. Didie ke mme uyo oro ẹyomo mfịn?
14 Nso kaban̄a mme uyo oro? Ke ini Jehovah okosụhọrede ke Obot Sinai, uyo ama etịn̄ ikọ ọnọ Moses. (Exodus 19:19) Mme uyo ẹtode heaven ẹkenọ ediwak ewụhọ ye etop ẹmi ẹdude ke n̄wed Ediyarade. (Ediyarade 4:1; 10:4, 8; 11:12; 12:10; 14:13; 16:1, 17; 18:4; 19:5; 21:3) Mfịn, Jehovah ọmọnọ mme ewụhọ ye etop n̄ko ẹsọk ikọt esie, esịnde un̄wana ke ifiọk oro mmọ ẹnyenede ẹban̄a mme prọfesi ye mme edumbet Bible. Ẹsiwak ndinọ ntọt oro ẹsịnde un̄wana ke mme mbono ofụri ererimbot, ndien ekem, ẹsitan̄a mme utọ akpanikọ Bible oro ke ofụri ererimbot. Apostle Paul ama etịn̄ aban̄a mme anam-akpanikọ oro ẹkwọrọde eti mbụk ete: “Uyom mmọ ọmọwọrọ ke ofụri isọn̄, ikọ mmọ ẹnyụn̄ ẹsịm utịt ererimbot.”—Rome 10:18.
15. Nso uyo obuma ẹwọn̄ọ ke ebekpo ke ikpehe usen Ọbọn̄ emi?
15 Nte ido edide, emịnen̄mịnen̄ esisan̄a ye obuma. David ama etịn̄ aban̄a ata obuma nte “uyo Jehovah.” (Psalm 29:3, 4) Ke ini Jehovah akadade ke ibuot David an̄wana ye mme asua esie, ẹkedọhọ ke obuma okoto Enye. (2 Samuel 22:14; Psalm 18:13) Elihu ama ọdọhọ Job ete ke uyo Jehovah okoyomo nte obuma, nte Enye anamde “ikpọ n̄kpọ eke nnyịn mîfiọkke.” (Job 37:4, 5) Ke ikpehe usen Ọbọn̄ emi, Jehovah ‘omoyomo nte obuma,’ ọtọtde aban̄a ikpọ n̄kpọ oro enye edinamde ye mme asua esie. Ndamban̄a ọkpọsọn̄ uyom obuma ẹmi ẹmeyomo ẹfiak ẹyomo ke ofụri isọn̄. Ọfọfọn ọnọ fi edieke afo ọkọnọde n̄kpan̄utọn̄ ke mme etop ẹmi ẹbietde obuma, ndien ke onyụn̄ ada edeme fo anam n̄kpọ ọniọn̄ ọniọn̄ ke ndidian uyo ke uyom mmọ!—Isaiah 50:4, 5; 61:1, 2.
Mme Utuenikan̄ eke Ikan̄ Ẹsakde ye Inyan̄ a-Glass
16. “Utuenikan̄ itiaba eke ikan̄” oro ẹwọrọ nso?
16 Nso ke John afiak okụt? Emi: “Utuenikan̄ itiaba eke ikan̄ ke ẹsasak ke iso ebekpo, ẹmi ẹdide mme Spirit Abasi itiaba. Ndien ke iso ebekpo se itiede nte inyan̄ a-glass odu, ebiet crystal.” (Ediyarade 4:5b, 6a) John ke idemesie etịn̄ ọnọ nnyịn se utuenikan̄ itiaba ẹmi ẹwọrọde: “Ẹmi [ẹdi] mme spirit Abasi itiaba.” Nọmba itiaba oro ada aban̄a n̄kpọ Abasi oro edide ọyọhọ ọyọhọ, ntem, ana utuenikan̄ itiaba oro ẹda ẹban̄a ọyọhọ ọyọhọ odudu un̄wana eke edisana spirit. Otu John mfịn ẹwụt esịtekọm didie ntem ete ke ẹmeyak utom usịn un̄wana emi ke n̄kpọ ẹnọ mmimọ, ọkọrọ ye mbiomo ediyak enye ebe osịm mme owo ke isọn̄ oro ẹkpan̄ade biọn̄ ke n̄kan̄ eke spirit! Nnyịn idara didie ntem nte ke isua kiet kiet, ediwak miliọn magazine Enyọn̄-Ukpeme ke mme itie ikie ẹkaiso ndisịn un̄wana ke n̄kpọ nte usem 150!—Psalm 43:3.
17. ‘Inyan̄ a-glass oro ebietde crystal’ ada aban̄a nso?
17 John okụt n̄ko ‘inyan̄ a-glass oro ebietde crystal.’ Nso ke emi ọkpọwọrọ ke se iban̄ade mbon oro ẹnọde ikot ndidụk okụre Jehovah eke heaven? Paul ama etịn̄ aban̄a usụn̄ nte Jesus anamde esop oro asana, “man Enye akpada mmọn̄ ọkọrọ ye ikọ Abasi eyet ọkọp esie, anam enye asana.” (Ephesus 5:26) Mbemiso enye akpade, Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Mbufo ẹmesasana oto ke ikọ eke mma n̄ketịn̄ nnọ mbufo.” (John 15:3) Ntem, inyan̄ a-glass oro ebietde crystal mi ada aban̄a Ikọ Abasi oro ẹwetde-wet, oro anamde n̄kpọ asana. Anaedi ẹma ẹda Ikọ esie ẹnam mbon oro ẹdude ke ubọn̄ ubọn̄ itie oku, ẹmi ẹdide ke iso Jehovah ẹsana mfọn mfọn.
Sese—“N̄kpọ-Uwem Inan̄”!
18. Nso ke John okụt ke ufọt ye ke n̄kan-n̄kụk ebekpo oro?
18 John okụt n̄kpọ efen idahaemi. Enye ewet ete: “Ndien ke ufọt ebekpo ye ke n̄kan-n̄kụk ebekpo n̄kpọ-uwem inan̄ ẹdu, emi enyịn ọyọhọde mmọ idem ke iso-iso ye ke edem-edem.”—Ediyarade 4:6b.
19. Nso ke n̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹda ẹban̄a, ndien nnyịn isan̄a didie ifiọk emi?
19 Mme edibotn̄kpọ ẹmi ẹda ẹban̄a nso? N̄kukụt oro Ezekiel, prọfet en̄wen ọkọtọtde an̄wam nnyịn ndikụt ibọrọ. Ezekiel ama okụt Jehovah nte etiede ke chariot eke enyọn̄, emi mme n̄kpọ-uwem oro ẹnyenede mme edu ẹbietde eke mbon oro John etịn̄de aban̄a ẹketienede enye. (Ezekiel 1:5-11, 22-28) Ke ukperedem, Ezekiel ama ọtọn̄ọ ntak okụt ebekpo chariot oro, emi mme n̄kpọ-uwem ẹketienede. Nte ededi, isan̄ enyeemi, enye etịn̄ aban̄a mme n̄kpọ-uwem ẹmi nte mme cherub. (Ezekiel 10:9-15) N̄kpọ-uwem inan̄ oro John okụtde ẹda ẹban̄a ediwak cherub Abasi—kpa mme edibotn̄kpọ oro ẹdude ke n̄kokon̄ idaha ke esop spirit Esie. John ikpekereke ke edi esen esen n̄kpọ ndikụt nte mme cherub ẹdade ẹkpere Jehovah ntre, koro ke ndutịm ataya eke eset oro, ẹma ẹdori cherub iba oro ẹdade gold ẹnam ke okûkịp ekebe ediomi oro, emi akadade aban̄a ebekpo Jehovah. Ke ufọt mme cherub ẹmi, uyo Jehovah ama esinọ idụt oro mme ewụhọ.—Exodus 25:22; Psalm 80:1.
20. Ke nso usụn̄ ke ẹkeme ndidọhọ nte ke n̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹdu “ke ufọt ebekpo ye ke n̄kann̄kụk ebekpo”?
20 N̄kpọ-uwem inan̄ ẹmi ẹdu “ke ufọt ebekpo ye ke n̄kan-n̄kụk ebekpo.” Nso ke emi enen̄ede ọwọrọ? Enye ediwọrọ nte ke mmọ ẹdada ẹkanade ebekpo oro ke utọ usụn̄ emi anamde kiet ada ke ufọt ufọt n̄kan̄ kiet. Ntem, mme andikabade Today’s English Version ẹkabade akpa ikọ Greek oro ke usụn̄ emi: “ẹdada ẹkanade ebekpo oro ke n̄kan̄ esie kiet kiet.” Ke usụn̄ efen, ikọ oro ọkpọwọrọ nte ke n̄kpọ-uwem inan̄ ẹmi ẹdu ke ufọt ufọt ebiet ke heaven emi ebekpo oro odude. Ekeme ndidi oro edi ntak The Jerusalem Bible esịnde usem oro ntem: “ke ufọt ufọt, ẹbohode ẹkanarede ebekpo oro ke idemesie.” Akpan n̄kpọ edi editịm n̄kpere oro mme cherub oro ẹdude ẹkpere ebekpo Jehovah, ke ẹmende ẹdomo ye mme cherub oro Ezekiel okokụtde nte ẹdade ke inụk kiet kiet ke chariot eke ndutịm Jehovah. (Ezekiel 1:15-22) Kpukpru emi odu ke n̄kemuyo ye ikọ oro ke Psalm 99:1: “Jehovah edi edidem; . . . enye odoro mme cherubim [“cherub,” NW] ke edem.”
21, 22. (a) Didie ke John etịn̄ aban̄a n̄kpọ-uwem inan̄ oro? (b) N̄kpọ-uwem inan̄ oro kiet kiet ndiwụt idem ẹda ẹban̄a nso?
21 John akaiso ete: “Akpa n̄kpọ-uwem ebiet lion, udiana n̄kpọ-uwem ebiet eyenenan̄, ọyọhọ n̄kpọ-uwem ita enyene iso nte eke owo, ọyọhọ n̄kpọ-uwem inan̄ ebiet ntrukpom eke efede.” (Ediyarade 4:7) Ntak emi n̄kpọ-uwem inan̄ ẹmi ẹdide ata isio isio ye kiet eken? Mme n̄kpọ-uwem ẹmi ẹdide isio isio mi, nte an̄wan̄ade, ẹwụt mme akpan edu Abasi. Akpa, lion odu. Ke Bible ẹda lion nte idiọn̄ọ uko, akpan akpan ke ndibịne unenikpe ye edinen ido. (2 Samuel 17:10; Mme N̄ke 28:1) Ntem, lion ada mfọn mfọn aban̄a edu uko uko unenikpe Abasi. (Deuteronomy 32:4; Psalm 89:14) Ọyọhọ n̄kpọ-uwem iba ebiet eyenenan̄. Nso edu idu fi ke ekikere iban̄a eyenenan̄? Enan̄ ekedi ọsọn̄urua inyene ọnọ nditọ Israel ke ntak odudu esie. (Mme N̄ke 14:4; se n̄ko Job 39:9-11.) Eyenenan̄ oro, ndien, ada aban̄a odudu, kpa ọkpọsọn̄ ukeme oro Jehovah ọnọde.—Psalm 62:11; Isaiah 40:26.
22 Ọyọhọ n̄kpọ-uwem ita enyene iso nte eke owo. Ana emi ada aban̄a ima oro ebietde eke Abasi, sia edide owo ikpọn̄îkpọn̄ ke ẹkebot ke mbiet Abasi ke isọn̄, ye n̄wọrọnda edu ima. (Genesis 1:26-28; Matthew 22:36-40; 1 John 4:8, 16) Nte eyịghe mîdụhe, mme cherub oro ẹwụt edu emi nte mmọ ẹnamde n̄kpọ ẹkanade ebekpo Jehovah. Nso ndien kaban̄a ọyọhọ n̄kpọ-uwem inan̄? Ke uduot, enyeemi ebiet ntrukpom eke efede. Jehovah ke idemesie odụri ntịn̄enyịn owụt enyịn ntrukpom oro okụtde n̄kpọ ke ata anyanusụn̄: “Enyịn esie ẹkụt n̄kpọ anyan ebiet.” (Job 39:29) Ntem, ntrukpom oro ada mfọn mfọn aban̄a eti ibuot oro okụtde n̄kpọ ke ata anyanusụn̄. Jehovah edi Andinọ eti ibuot. Mme cherub esie ẹwụt eti ibuot oro otode Abasi nte mmọ ẹnamde mme ewụhọ esie.—Mme N̄ke 2:6; James 3:17.
Itoro Jehovah Ẹsọn̄ Uyo
23. Akpanikọ oro nte ke n̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹnyene “enyịn ẹyọhọde mmọ” ada aban̄a nso, ndien nso ke ẹsọn̄ọ ẹwụt ke mmọ ndinyene mba iba iba ke itie ita?
23 John akaiso ye utịn̄ikọ esie ete: “Ndien n̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹnyene mba itiokiet, ẹmi enyịn ẹyọhọde mmọ ke enyọn̄ ye ke esịt. Mmọ inyụn̄ inyeneke nduọk-odudu ke uwemeyo ye ke okoneyo, ẹsụk ẹdọdọhọ ẹte, Edisana, edisana, edisana, Jehovah Abasi, Andikara kpukpru n̄kpọ, Enye emi okodude-du, emi onyụn̄ odude-du, emi edinyụn̄ edide.” (Ediyarade 4:8) Enyịn ẹmi ẹyọhọde mmọ mi ọnọ ekikere aban̄a edikụt n̄kpọ ọyọhọ ọyọhọ ye ke ata anyanusụn̄. N̄kpọ-uwem inan̄ oro ẹnam emi ye unana editre, sia mmọ mîdehe idap. Mmọ ẹkpebe Enyeemi ẹkewetde ẹban̄a ẹte: “Koro enyịn Jehovah ẹsan̄ade ke ofụri ererimbot, ẹte isọn̄ọ imụm mmọ eke ofụri esịt mmọ odude ye enye ikama.” (2 Chronicles 16:9) Sia ẹnyenede ata ediwak enyịn ntre, mme cherub ẹmi ẹkeme ndikụt kpukpru ebiet. N̄kpọ ndomokiet idịbeke mmọ ke enyịn. Ntem ẹtịm mmọ idem mfọn mfọn ndinam n̄kpọ Abasi ke utom ubiereikpe esie. Ẹtịn̄ ẹban̄a enye ẹte: “Enyịn Jehovah ẹdu ke kpukpru ebiet, ẹse mme idiọkowo ye nti.” (Mme N̄ke 15:3) Ye mba iba iba ke itie ita—ke Bible ẹda nọmba ita ndisọn̄ọ n̄wụt n̄kpọ—mme cherub ẹmi ẹkeme ndife ata usọp usọp nte ekepkep man ẹkesuan etop ẹnyụn̄ ẹnọ ubiereikpe Jehovah.
24. Didie ke mme cherub oro ẹtoro Jehovah, ndien emi ọwọrọ nso?
24 Kpan̄ utọn̄! Ikwọ itoro oro mme cherub ẹkwọde ẹnọ Jehovah edi inem inem ikwọ oro edemerede ukpọn̄: “Edisana, edisana, edisana, Jehovah Abasi, Andikara kpukpru n̄kpọ, Enyeemi okodude-du, emi onyụn̄ odude-du, emi edinyụn̄ edide.” N̄ko-n̄ko, utịm ikata owụt nsọn̄uyo. Mme cherub oro ẹtotịm ẹsọn̄ọ nte Jehovah Abasi edide edisana. Enye edi Anditọn̄ọ ye akakan Uwụtn̄kpọ edisana ido. Enye n̄ko edi “Edidem emi akarade ke kpukpru eyo,” enye kpukpru ini edi “Alpha ye Omega, mbemiso ye akpatre, ntọn̄ọ ye utịt.” (1 Timothy 1:17; Ediyarade 22:13) Mme cherub ẹmi inyeneke ini nduọkodudu nte mmọ ẹtan̄ade mme anana-mbiet edu Jehovah ke iso kpukpru edibotn̄kpọ.
25. Didie ke mme n̄kpọ-uwem oro ye mbiowo 24 oro ẹdiana kiet ke ndituak ibuot nnọ Jehovah?
25 Heaven mme heaven ọyọhọ ye itoro oro ẹnọde Jehovah! Ikọ John akaiso ete: “Ndien ke adan̄aemi n̄kpọ-uwem ẹdimende ubọn̄ ye ukpono ye ekọm ẹnọ Anditie ke ebekpo, kpa Andidu-uwem ke nsinsi-nsinsi, mbiowo edịp ye inan̄ oro ẹyeduọn̄ọ ke isọn̄ ke iso Anditie ke ebekpo, ẹtuak ibuot ẹnọ Andidu-uwem ke nsinsi-nsinsi, ẹnyụn̄ ẹyak anyanya mmọ ẹduọn̄ọ ke iso ebekpo, ẹte, Ọbọn̄ ye Abasi nnyịn, Afo omodot ndibọ ubọn̄ ye ukpono ye odudu, koro Afo okobotde kpukpru n̄kpọ; ndien oto uduak Fo ke mmọ ẹdu, ẹkenyụn̄ ẹboro.” (Ediyarade 4:9, 10) Ke ofụri N̄wed Abasi, emi edi kiet ke otu n̄kponn̄kan ikọ utuakibuot oro ẹnọde Jehovah, kpa Abasi nnyịn ye Ọbọn̄ Andikara!
26. Ntak emi mbiowo 24 oro ẹyakde anyanya mmọ ẹduọn̄ọ ke iso Jehovah?
26 Mbiowo 24 oro ẹnyene ukem ekikere oro Jesus esiwụtde, idem ẹyakde anyanya mmọ ẹduọn̄ọ ke iso Jehovah. Idụkke-dụk mmọ ekikere ndomokiet ndimenede idemmọ ke iso Abasi. Mmọ ke nsụhọdeidem ẹdiọn̄ọ ẹte ke n̄kukụre uduak itie edidem mmimọ edi ndinọ enye ukpono ye ubọn̄, kpa nte Jesus esinamde kpukpru ini. (Philippi 2:5, 6, 9-11) Ke nsụkibuot, mmọ ẹnyịme usụhọde idaha oro mmọ ẹdude ẹnyụn̄ ẹyarade ẹte ke ukara mmimọ ọkọn̄ọ ke itie edikara Jehovah. Ntem, mmọ ẹdu ke n̄kemuyo ofụri esịt ye mme cherub ye mme anam-akpanikọ edibotn̄kpọ eken ke ndinọ Abasi emi okobotde kpukpru n̄kpọ itoro ye ubọn̄.—Psalm 150:1-6.
27, 28. (a) Didie ke usụn̄ nte John etịn̄de aban̄a n̄kukụt emi okpotụk nnyịn? (b) Mme mbụme ewe idemede iban̄a se John afiakde okụt onyụn̄ okop?
27 Anie ke esịt mîkpedemekede ke okotde mbụk John oro aban̄ade n̄kukụt emi? Enye edi ndyọ ndyọ, ye akwa n̄kpọ! Edi ata idem-n̄kpọ editie didie? Ana ata uten̄e Jehovah edemede owo ekededi oro enyenede esịtekọm nditiene n̄kpọ-uwem inan̄ ye mbiowo 24 ẹmi ke nditoro Enye, ke akam ye ke an̄wan̄wa editan̄a Enyịn̄ esie. Emi edi Abasi oro mme Christian ẹnyenede ifet ndidi mme ntiense esie mfịn. (Isaiah 43:10) Ti ete ke n̄kukụt John enyene n̄kpọ ndinam ye usen Ọbọn̄, emi nnyịn idude idahaemi. ‘Spirit itiaba’ oro ẹdodu kpukpru ini ndinọ ndausụn̄ nnyụn̄ nsọn̄ọ nnyịn idem. (Galatia 5:16-18) Ikọ Abasi odu mfịn ndin̄wam nnyịn idi edisana ke ndinam n̄kpọ edisana Abasi. (1 Peter 1:14-16) Ke akpanikọ, nnyịn imokop idatesịt ndikot ikọ prọfesi ẹmi uyo ọwọrọ. (Ediyarade 1:3) Nso n̄kpọ nsịnudọn̄ ke mmọ ẹnọ ntem man inam akpanikọ inọ Jehovah ikûnyụn̄ iyak ererimbot odụri nnyịn osio ke edikwọ itoro esie ifịk ifịk!—1 John 2:15-17.
28 Kan̄a kemi, John emetịn̄ se enye okụtde ke ini ẹkenọde enye ikot ndidụk ana-in̄wan̄ usụn̄ oro ke heaven. Nte ata n̄wọrọnda, enye obụk nte Jehovah, ke ofụri akwa uten̄e ye uku Esie, etiede ke ebekpo Esie eke enyọn̄. Akakan ndutịm akanade enye okụk—emi ayamade ke uyai ye edinam akpanikọ esie. Ẹnịm Esopikpe Abasi. (Daniel 7:9, 10, 18) Ẹtịm itie ẹnịm ẹnọ ata n̄wọrọnda n̄kpọ ndida itie. Enye edi nso, ndien didie ke enye otụk nnyịn mfịn? Ẹyak nnyịn ise nte n̄kpọ emi ayararede!
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 75]
[Ndise ke page 78]
