KON ikaw o ang imong minahal nadayagnos nga dunay sakit sa pangisip, unsay imong bation? Ayawg kabalaka, ang sakit sa pangisip matambalan. Atong susihon ang pipila ka butang nga angay nimong masayran bahin sa sakit sa pangisip. *

“Gatosan ka milyong tawo sa tibuok kalibotan dunay sakit sa pangisip, ug dako kanag epekto sa ilang mga minahal sa kinabuhi. Usa sa matag upat ka tawo makasinati niini. Ang pangunang hinungdan niini mao ang depresyon. Lakip sa kinagrabehang matang sa sakit sa pangisip mao ang schizophrenia ug bipolar disorder. . . . Bisag daghan ang naapektohan niini, ang sakit sa pangisip gitago gihapon, gipasagdan, ug gikaulaw.”—World Health Organization (WHO).

Sumala sa WHO, daghang tawo nga may sakit sa pangisip dili magpatambal kay maulaw nga mahibaloan nga sila duna niining sakita.

Kadaghanan sa mga sakit sa pangisip matambalan. Bisan pa niana, gibanabana nga sa United States 60 porsiyento sa mga hamtong ug halos 50 porsiyento sa mga nag-edad ug 8 hangtod 15 nga duna niining sakita wala matambali sa miaging tuig, sumala sa National Alliance on Mental Illness.

Unsa ang sakit sa pangisip? Sumala sa mga eksperto, kini nagtumong sa diperensiya sa panghunahuna, emosyon, ug panggawi sa usa ka tawo. Sagad, ang tawong nagsakit niini maglisod sa pagpakiglabot sa uban ug sa pag-atubang sa mga problema sa kinabuhi.

Ang mga simtoma managlahig gidugayon ug kagrabehon, depende sa indibiduwal ug sa sakit ug kahimtang. Apektado ang tanan, lalaki man o babaye, bisag pilay edad, bisag unsay ilang kultura, rasa, relihiyon, edukasyon, o kinitaan. Ang sakit sa pangisip dili resulta sa kahuyangan o sa dili maayong mga kinaiya. Pinaagig nahiangayng pagtambal, ang usa maulian ug makabatog malipayon ug matagbawong kinabuhi.

Ang mga espesyalista makatambal sa daghang sakit sa pangisip. Busa ang unang tikang nga angayng himoon mao ang pagpaeksamin sa usa ka espesyalista nga eksperyensiyado sa pagtambal niini.

Pero, kadtong dunay sakit sa pangisip matabangan lang kon sila magpatambal ug tarong. Sa ato pa, sila kinahanglang dili magpanuko sa pagpakig-estorya sa uban bahin sa ilang sakit. Mahimong lakip sa pagtambal ang pagpakig-estorya sa mga espesyalista nga makatabang kanila sa pagsabot sa ilang sakit, pagsulbad sa ilang adlaw-adlawng mga problema, ug pagpadayon sa pagpatambal. Sa maong mga konsultasyon, ang usa ka membro sa pamilya o higala dakog mahimo sa pagpasalig ug pagpaluyo kanila.

Daghan ang natabangan sa pagsagubang sa sakit sa pangisip dihang masabtan nila ang ilang kahimtang ug masunod ang tambal nga ireseta sa mga espesyalista. “Sa wala pa madayagnos ang akong asawa,” miingon si Mark, nga gihisgotan sa sinugdan, “kami walay hanaw bahin sa sakit sa pangisip. Pero kami nakakat-on kon unsaon pag-atubang sa matag situwasyon ug pagpasibo sa among kahimtang. Sa ngadtongadto, kami natabangan sa kasaligang mga espesyalista, ingon man sa among pamilya ug mga higala.”

 Si Claudia miuyon. “Sa primero, mora kog gisentensiyahan ug pagkabilanggo dihang gisultihan ko bahin sa akong sakit,” siya miadmitir. “Bisag dili kaayo kami libreng makalihoklihok tungod sa akong sakit, nakakat-on ko sa pag-atubang sa lisod nga mga problema. Nasagubang nako ang akong sakit pinaagi sa pakigkooperar sa akong mga doktor ug espesyalista, pakigsuod sa uban, ug anam-anam nga pagsulbad sa matag problema.”

Ang Bibliya wala mag-ingon nga ang espirituwalidad makaayog mga sakit. Bisan pa niana, daghang pamilya sa tibuok kalibotan nahupay ug nalig-on sa gitudlo sa Bibliya. Pananglitan, ang Bibliya nagpasalig nga ang atong mahigugmaong Maglalalang interesado gayod sa paghupay niadtong mga “dugmok ug kasingkasing” ug “nahugno sa espiritu.”—Salmo 34:18.

Bisan tuod ang Bibliya dili basahon bahin sa panglawas, kini naghatag ug praktikal nga giya nga makatabang kanato sa pagsagubang sa emosyonal nga kasakit ug makapaguol nga mga kahimtang. Ang Bibliya makahatag usab kanatog paglaom nga sa umaabot wala nay sakit ug pag-antos dinhi sa yuta. Ang Pulong sa Diyos nagsaad: “Nianang panahona ang mga mata sa mga buta mabuka, ug ang igdulungog sa mga bungol mabuksan. Nianang panahona ang bakol mosaka ingon sa laking osa, ug ang dila sa amang mosinggit sa kasadya.”—Isaias 35:5, 6.