1, 2. Bivhili yo dzula yo amba hani nga ha nyengedzeo ya vhathu vha Yehova?

ḼIFHASINI ḽoṱhe, hu na tshigwada tsha vhathu tshine tsha funa Yehova na u ṱoḓa u mu shumela. Vhenevho vhathu ndi Ṱhanzi dza Yehova. Naho vha tshi khakha, Yehova u a vha livhisa nga muya wawe mukhethwa. Kha ri vhone dziṅwe nḓila dze a vha fhaṱutshedza ngadzo.

² Nga 1914, Yehova o vha a tshi gwadamelwa nga vhathu vha si gathi. Fhedzi Yehova o fhaṱutshedza mushumo wa u huwelela. Nga zwenezwo, vhathu vha dzimilioni vho guda ngoho i re Bivhilini nahone vha vha Ṱhanzi dzawe. Yehova o ṱalusa yeneyo nyengedzeo i mangadzaho musi a tshi ri: “Kha a re muṱuku hu ḓo bva maḓana a ná fumi, muheḓana u ḓo vha lushaka luhulu. Nṋe Yehova ndi ḓo ṱavhanya u bveledza zwenezwo nga tshifhinga tshazwo.” (Yesaya 60:22) Ṋamusi ri kona u vhona zwavhuḓi uri honoho vhuporofita ho ḓadzea. Vhathu vha Yehova vha fana na lushaka luhulwane. Zwi re zwone ndi uri hu na tshaka nnzhi shangoni dzine  tshivhalo tsha vhadzulapo vhadzo tsha vha tshiṱuku kha tshivhalo tsha Ṱhanzi dza Yehova.

3. Vhashumeli vha Mudzimu vho sumbedza hani uri vha na lufuno?

³ Kha enea maḓuvha a vhufhelo, Yehova o thusa vhathu vhawe uri vha funane nga ho engedzeaho. Vha a mu edzisa ngauri “Mudzimu ndi lufuno.” (1 Yohane 4:8) Yesu o laya vhatevheli vhawe uri vha “funane.” O dovha a vha vhudza uri: “Ndi zwine vhathu vhoṱhe vha ḓo ḓivha ngazwo uri ni vhafunziwa vhanga, arali ni tshi funana.” (Yohane 13:34, 35) Zwifhingani zwa zwenezwino, vhashumeli vha Mudzimu vho sumbedza uri vha a funana naho tshaka dzo shela mulenzhe kha nndwa. Sa tsumbo, kha nndwa ya shango ya vhuvhili, ho vhulahwa vhathu vha ṱoḓaho u vha milioni dza 55. Fhedzi vhathu vha Mudzimu a vho ngo shela mulenzhe kha yeneyo nndwa. (Vhalani Mixa 4:1, 3.) Zwenezwi zwo vha thusa uri vha dzule vhe si “na mulandu wa malofha a vhathu vhoṱhe.”—Mishumo 20:26.

4. Ndi ngani u engedzea ha vhathu vha Yehova zwi zwa ndeme?

⁴ Vhathu vha Mudzimu vha bvela phanḓa vha tshi engedzea naho hu na Sathane ane a vha swina ḽi re na maanḓa. Ndi “mudzimu wa ano maitele a zwithu.” (2 Vhakorinta 4:4) Sathane u shumisa madzangano a zwa politiki a ḽino shango, u katela na vhaanḓadzi vha mafhungo u itela u lingedza u thivhela u huwelelwa ha mafhungo maḓifha. Fhedzi a nga si kone u thivhela wonoyu mushumo. Naho zwo ralo, Sathane u a zwi ḓivha uri o salelwa nga tshifhinga tshiṱuku, nga zwenezwo, u dzula a tshi lingedza u ri thivhela u gwadamela Yehova.—Nzumbululo 12:12.

5. Ndi ngani vhaṅwe vha tshi nga ri vhaisa nga zwiṅwe zwifhinga? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

⁵ Vhashumeli vha Mudzimu vha guda uri ndi zwa ndeme vhukuma u funa Mudzimu na vhaṅwe vhathu. Yesu o ri: “‘U tea u funa Yehova Mudzimu wau nga mbilu yau yoṱhe na nga zwoṱhe zwine wa vha zwone na nga muhumbulo wau woṱhe.’ Ndi yone ndaela ya ndeme vhukuma. Ya vhuvhili ine ya fana na yeneyo ndi heyi: ‘U tea u funa wahau vhunga u tshi ḓifuna.’” (Mateo 22:35-39) Naho zwo ralo, Bivhili i sumbedza uri vhathu vhoṱhe vho bebwa vha songo fhelela nga nṱhani ha tshivhi tsho itwaho nga Adamu. (Vhalani Vharoma 5:12, 19.) Nga zwenezwo, nga zwiṅwe zwifhinga vhaṅwe tshivhidzoni vha nga amba kana u ita zwiṅwe zwithu zwine zwa ri vhaisa. Musi zwenezwo zwi tshi itea ri ḓo ita mini? Naa ri ḓo dzula ri tshi funa Yehova? Naa ri ḓo fulufhedzea khae na vhathu vhawe? Bivhili i ri vhudza nga ha vhaṅwe vhashumeli vha Mudzimu vhe vha amba kana u ita zwithu zwine zwa vhaisa vhaṅwe. Kha ri vhone zwine ra nga zwi guda kha zwe zwa itea khavho.

6. Eli o kundelwa hani u kaidza vharwa vhawe?

⁶ Sa tsumbo, Eli o vha e tshifhe muhulu wa ngei Isiraele, fhedzi vharwa vhawe vhavhili a vho ngo thetshelesa milayo ya Yehova. Bivhili i ri: “Vharwa vha Eli vho vha vhe vhanna vhavhi, vha sa londi Yehova.” (1 Samuele 2:12) Eli o vha a tshi zwi ḓivha uri vharwa vhawe vha khou ita zwithu zwo khakheaho. Naho zwo ralo, ho ngo khwaṱhisa tshanḓa musi a tshi vha kaidza. Nga u ya ha tshifhinga, Yehova o  ṱarafa Eli na vharwa vhawe vhavhili. Nahone nga murahu, ho ngo tsha tendela vhaḓuhulu vha Eli vha tshi shuma sa vhotshifhe muhulu. (1 Samuele 3:10-14) Arali no vha ni hone misini ya Eli nahone ni tshi ḓivha uri Eli o tendela vharwa vhawe vha tshi ita zwithu zwo khakheaho, naa no vha ni tshi ḓo khukhulisea? Naa honoho vhuimo ho vha vhu tshi ḓo thenga-thengisa lutendo lwaṋu kha Yehova nahone na litsha u mu shumela?

7. Ndi tshifhio tshivhi tshihulwane tshe tsha itwa nga Davida, nahone Mudzimu o ita mini nga hazwo?

⁷ Davida o vha e na pfaneleo dzavhuḓi nahone zwenezwo zwo ita uri Yehova a mu fune vhukuma. (1 Samuele 13:13, 14; Mishumo 13:22) Fhedzi na Davida o ita vhukhakhi vhuhulwane. Musi Uria o ya nndwani, Davida o ita zwa vhudzekani na Batseba mufumakadzi wa Uria nahone a vhifha muvhilini. Davida o vha a tshi ṱoḓa zwenezwi zwi tshi vha tshiphiri. Nga zwenezwo, o vhudza Uria uri a ḓe a mu vhone nahone a mu luvheledza uri a ye hayani. Davida o vha a tshi khou lavhelela uri Uria u ḓo ita zwa vhudzekani na Batseba u itela uri vhathu vha humbule u nga Uria ndi khotsi a ṅwana. Fhedzi Uria ho ngo ya hayani. Nga zwenezwo, Davida a ita vhungoho ha uri Uria a vhulahwe nndwani. Nga nṱhani ha tshivhi tshawe tshihulwane, Davida na muṱa wawe vho pfa vhuṱungu vhukuma. (2 Samuele 12:9-12) Naho zwo ralo, Yehova o mu khathutshela na u mu hangwela. O vha a tshi zwi ḓivha uri Davida o vha a tshi ṱoḓa u ita zwo lugaho. (1 Dzikhosi 9:4) Arali no vha ni hone misini yeneyo, no vha ni tshi ḓo ḓipfa hani nga ha zwe zwa itwa nga Davida? Naa no vha ni tshi ḓo litsha u shumela Yehova?

8. (a) Muapostola Petro o kundelwa hani u phetha zwe a ana? (b) Ndi ngani Yehova o bvela phanḓa a tshi shumisa Petro naho o ita tshivhi?

 ⁸ Iṅwe tsumbo i re Bivhilini ndi ya muapostola Petro. Yesu o mu khetha uri a vhe muapostola. Naho zwo ralo, nga zwiṅwe zwifhinga Petro o amba kana u ita zwithu zwi si zwavhuḓi. Sa tsumbo, Petro o amba uri a nga si vhuye a ṱutshela Yesu naho vhaṅwe vhathu vha mu ṱutshela. (Marko 14:27-31, 50) Fhedzi musi Yesu o no farwa, vhaapostola vhoṱhe u katela na Petro vho mu ṱutshela. Luraru lwoṱhe Petro o amba uri ha ḓivhi Yesu. (Marko 14:53, 54, 66-72) Naho zwo ralo, Petro o pfa vhuṱungu vhukuma nga ha zwe a zwi ita. Nga zwenezwo, Yehova o mu hangwela nahone a bvela phanḓa a tshi mu shumisa. Arali no vha ni mufunziwa nga tshenetsho tshifhinga nahone ni tshi ḓivha zwe Petro a zwi ita, naa no vha ni tshi ḓo bvela phanḓa ni tshi fulufhela Yehova?

9. Ndi ngani ni tshi fulufhela uri Yehova u dzula a tshi ita zwo teaho?

⁹ Kha dzenedzi tsumbo, ri vhona uri vhaṅwe vhashumeli vha Yehova vho ita zwithu zwivhi nahone vho vhaisa vhaṅwe vhukuma. Musi zwenezwi zwi tshi itea ṋamusi, ni ḓo ita mini? Naa ni ḓo litsha u ya miṱangoni kana na ṱutshela Yehova na vhathu vhawe lwa tshoṱhe? Kana naa ni ḓo ṱhogomela uri Yehova u a khathutshela na uri a nga vha o lindela uri muthu a rembuluwe? Fhedzi hu nga vha na tshifhinga tshine muthu o itaho tshivhi tshihulwane a sa ḓisole kha zwe a zwi ita. Naa ni ḓo fulufhela uri Yehova u a ḓivha zwenezwi na uri u ḓo ita zwiṅwe zwithu nga hazwo nga tshifhinga tsho teaho? A nga bvisa onoyo muthu tshivhidzoni arali zwo fanela. Naa ni a tenda uri Yehova u ḓo dzula a tshi ita zwo lugaho na zwo teaho?

10. Yesu o dzhia hani vhukhakhi ho itwaho nga Yudasi Iskariote na Petro?

¹⁰ Bivhilini, ri vhala nga ha vhathu vhanzhi vhe vha dzula vha tshi fulufhedzea kha Yehova na vhathu vhawe naho vhaṅwe vho ita vhukhakhi vhuhulwane. Yesu ndi tsumbo yavhuḓi vhukuma. Musi o fhedza vhusiku hoṱhe a tshi khou humbela thuso nga thabelo kha Khotsi awe, o khetha vhaapostola vha 12. Fhedzi nga murahu, o fheṱwa nga Yudasi Iskariote muṅwe wavho. Zwiṅwe hafhu, muapostola Petro o amba uri ha ḓivhi Yesu. (Luka 6:12-16; 22:2-6, 31, 32) Yesu ho ngo vhona Yehova mulandu kana vhafunziwa vhawe musi vhaṅwe vhavho vha tshi mu pfisa vhuṱungu. Nṱhani hazwo, Yesu o dzula e tsini na Khotsi awe nahone a bvela phanḓa a tshi mu shumela nga u fulufhedzea. Nga zwenezwo, Yehova o mu ṋea malamba nga u mu vusa nahone nga murahu a mu vhea sa Khosi ya Muvhuso ngei ṱaḓulu.—Mateo 28:7, 18-20.

11. Bivhili yo amba mini nga ha vhashumeli vha Yehova misini yashu?

¹¹ Tsumbo ya Yesu i ri gudisa u fulufhedzea kha Yehova na vhathu vhawe. Nahone ri na tshiitisi tshi pfalaho tsha u ita nga u ralo. Ri a kona u vhona uri Yehova u khou dededza vhashumeli vhawe kha  tshenetshi tshifhinga tsha vhufhelo. U khou vha thusa u huwelela ngoho shangoni ḽoṱhe nahone ndi vhone fhedzi vhane vha khou ita wonoyu mushumo. Vha dovha vha vha na vhuthihi na dakalo nga nṱhani ha zwoṱhe zwine Yehova a khou vha gudisa. Yehova u ṱalusa zwenezwi musi a tshi ri: “Ngangoho vhalanda vhanga vha ḓo fhululedza vha tshi ḓi-phiṋa, inwi ni tshi khou ongolowa ni tshi ḽa mbilu.”—Yesaya 65:14.

12. Ri fanela u dzhia hani vhukhakhi ha vhaṅwe?

¹² Ri a takala vhukuma ngauri Yehova u a ri livhisa na u ri thusa u ita zwithu zwinzhi zwavhuḓi. U fhambana na zwenezwo, vhathu shangoni ḽa Sathane a vho ngo takala nahone a vha na fulufhelo nga ha vhumatshelo. Zwi ḓo vha zwi vhutsilu nahone zwi sa pfali u ṱutshela Yehova na vhathu vhawe nga nṱhani ha uri muṅwe muthu tshivhidzoni o ita zwithu zwo khakheaho! Nṱhani hazwo, ri fanela u dzula ri tshi fulufhedzea kha Yehova na u tevhela vhulivhisi hawe. Ri fanela u dovha ra guda nḓila ine ra nga aravha ngayo musi vhaṅwe vha tshi ita vhukhakhi.

13, 14. (a) Ndi ngani ri tshi fanela u konḓelela vhaṅwe? (b) Ndi fulufhedziso ḽifhio ḽine ra fanela u ḽi humbula?

¹³ Ni fanela u ita mini arali Mukriste nga inwi a ni khukhulisa? Bivhili i ṋea nyeletshedzo i tevhelaho: “U songo ṱavhanya u sinyuwa mbiluni yau; ngauri hayani ha mbiti ndi mbiluni ya tsilu.” (Muhuweleli 7:9) Roṱhe a ro ngo fhelela nahone ri a khakha. Nga zwenezwo, ri nga si lavhelele uri vhahashu vha ḓo dzula vha tshi amba na u ita zwo lugaho. Nga zwenezwo, zwi ḓo vha zwi si zwavhuḓi u dzula ri tshi humbula nga ha vhukhakhi havho. Arali ra ita nga u ralo, ri nga si tsha shumela Yehova ro takala. Zwi fhiraho zwenezwo, lutendo lwashu khae lu nga thenga-thenga nahone ri nga ṱutshela ndangulo ya Yehova. Nga zwenezwo, ri nga si tsha shumela Yehova kana u vha na fulufhelo ḽa u tshila shangoni ḽiswa.

¹⁴ Ndi mini zwine zwa nga ni thusa u dzula ni tshi takalela u shumela Yehova musi vhaṅwe vha tshi ita zwithu zwine zwa ni khukhulisa? Dzulani ni tshi humbula zwe a zwi fulufhedzisa: “Hu na maṱaḓulu maswa na ḽifhasi ḽiswa zwe ra zwi lindela u ya nga zwe a zwi fulufhedzisa, nahone u luga hu ḓo dzula khazwo.” (Yesaya 65:17; 2 Petro 3:13) Yehova u ḓo ri ṋea dzenedzi phaṱhutshedzo arali ri tshi dzula ri tshi fulufhedzea khae.

15. Yesu o ri ri fanela u ita mini musi vhaṅwe vha tshi ri khukhulisa?

¹⁵ Vhukuma, a ri athu u vha shangoni ḽiswa. Nga zwenezwo, arali muṅwe muthu a ri khukhulisa, ri fanela u elekanya nga ha zwine Yehova a ṱoḓa ri tshi zwi ita. Sa tsumbo, Yesu o ri: “Arali ni tshi hangwela vhathu zwe vha tshinya, Khotsi aṋu wa ṱaḓulu u ḓo ni hangwela-vho; arali ni sa hangweli vhathu zwe vha tshinya, khotsi  aṋu wa ṱaḓulu ha nga ni hangweli zwe na tshinya.” Nahone musi Petro a tshi vhudzisa Yesu arali ri tshi fanela u hangwela “lwa sumbe” Yesu o fhindula a ri: “U songo mu hangwela lwa sumbe fhedzi, fhedzi u mu hangwele lwa fusumbe-sumbe (77).” Yesu o ri funza uri ri fanela u dzula ro ḓiimisela u hangwela vhaṅwe.—Mateo 6:14, 15; 18:21, 22.

16. Yosefa o vhea tsumbo ifhio yavhuḓi?

¹⁶ Tsumbo ya Yosefa i ri gudisa nḓila ine ra fanela u aravha ngayo musi vhaṅwe vha tshi ita zwithu ri sa zwi takaleli. Yosefa na murathu wawe vho vha vhe vharwa vha Yakobo na Rahele. Yakobo o vha e na vhaṅwe vharwa vha fumi, fhedzi o vha a tshi funesa Yosefa. Zwenezwi zwo ita uri vhaṅwe vha vhe na vivho. Zwi re zwone ndi uri vho vha vha tshi mu vhenga vhukuma lwe vha mu rengisa sa phuli nahone a iswa Egipita. Nga murahu ha miṅwaha minzhi, Khosi ya Egipita yo ita Yosefa uri a vhe gota ḽa ḽeneḽo shango ngauri o vha o takadzwa nga mushumo wavhuḓi wa Yosefa. Nga murahu, vhakomana vha Yosefa vha ḓa Egipita u renga zwiḽiwa nga nṱhani ha gomelelo. Musi vha tshi vhona Yosefa, vho vha vha si tsha mu ḓivha fhedzi ene o vha a tshi vha ḓivha. Naho vha songo mu fara zwavhuḓi, ho ngo vha pfisa vhuṱungu. Nṱhani hazwo, o vha linga u itela u vhona arali vho shanduka zwa vhukuma. Musi Yosefa a tshi ṱhogomela uri vho shanduka, o vha vhudza uri u murathu wavho. Nga murahu a vha khuthadza nahone a ri: “Ni songo tsha ofha-ha. Ndi nṋe ane nda ḓo ni fha zwiḽiwa, inwi na vhana vhaṋu.”—Genesi 50:21.

17. Ri ḓo ita mini musi vhaṅwe vha tshi khakha?

¹⁷ Humbulani uri samusi muṅwe na muṅwe a tshi khakha, na inwi ni nga khukhulisa vhaṅwe. Nga zwenezwo, arali na ṱhogomela uri no khukhulisa muṅwe, tevhelani nyeletshedzo i re Bivhilini. Humbelani pfarelo nahone ni pfumedzane. (Vhalani Mateo 5:23, 24.) Ri a takala musi vhaṅwe vha tshi ri hangwela. Nga zwenezwo, ri fanela u ita zwi fanaho khavho. Vhakolosa 3:13 i ri: “Bvelani phanḓa ni tshi konḓelelana na u hangwelana nga mbilu yoṱhe naho muṅwe e na tshiitisi tsha u vhilaela nga ha muṅwe. Vhunga Yehova o ni hangwela nga mbilu yoṱhe, na inwi ni tea u ita nga u ralo.” Arali ri tshi funa vhahashu zwa vhukuma, ri nga si dzule ro vha fara nga mbilu. (1 Vhakorinta 13:5) Nahone arali ri tshi hangwela vhaṅwe, na Yehova u ḓo ri hangwela-vho. Nga zwenezwo, musi vhaṅwe vha tshi ita vhukhakhi, u nga ri ri nga vha khathutshela u fana na Khotsi ashu Yehova samusi na ene a tshi ri khathutshela.—Vhalani Psalme ya 103:12-14.