Ustal priorytety. ‛Upewniajcie się co do rzeczy ważniejszych’ — radzi Biblia (Filipian 1:10). Sporządź listę zadań, które są ważne lub pilne albo takie i takie. Pamiętaj przy tym, że to, co jest ważne — na przykład zrobienie zakupów na obiad — niekoniecznie musi być pilne. A to, co może wydawać się pilne — na przykład zdążenie na ulubiony program telewizyjny — niekoniecznie musi być ważne *.

Najpierw pomyśl. Księga Kaznodziei 10:10 mówi: „Jeżeli stępi się siekiera, a ostrza się nie naostrzy, to trzeba wytężyć siły”. Następnie dodaje: „Korzystniejszą jednak rzeczą byłoby posłużyć się mądrością” (Biblia warszawska). Wniosek? ‛Naostrz swoją siekierę’, czyli najpierw zaplanuj — tak by wykorzystać czas jak najefektywniej. Przełóż nieistotne zajęcia albo zupełnie z nich zrezygnuj, bo tylko ograbią cię z czasu i energii. Jeżeli został ci czas, ponieważ skończyłeś coś szybciej, to co stoi na przeszkodzie, byś zajął się czymś zaplanowanym na później. Gdy myślisz zawczasu, zwiększasz swoją produktywność — tak jak człowiek, który używa naostrzonej siekiery.

Uprość swoje życie. Naucz się mówić „nie” rzeczom mało ważnym albo takim, które niepotrzebnie zabierają czas. Zbyt dużo zajęć lub spotkań może wywoływać nadmierny stres i pozbawiać radości.

Zwlekanie oraz niezdecydowanie. „Kto zważa na wiatr, nie będzie siał, a kto patrzy na chmury, nie będzie żął” (Kaznodziei 11:4). Wniosek? Odkładanie wszystkiego na później ograbia z czasu i zmniejsza efektywność. Gdyby rolnik czekał na idealne warunki, mógłby nigdy nie zasiać ziarna ani nie zebrać plonów. Podobnie my nie podjęlibyśmy żadnej decyzji, gdybyśmy czekali na rozwianie wszelkich wątpliwości, gdybyśmy chcieli najpierw poznać każdy szczegół. Rzecz jasna ważne decyzje wymagają wcześniejszego zebrania informacji i przemyślenia sprawy. „Roztropny rozważa swe kroki” — czytamy w Księdze Przysłów 14:15. Ale rzeczywistość jest taka, że dokonując jakiegoś wyboru, często nie potrafimy wszystkiego przewidzieć (Kaznodziei 11:6).

Perfekcjonizm. „Mądrość z góry [czyli od Boga] jest (...) rozsądna” — powiedziano w Liście Jakuba 3:17. Oczywiście przykładanie się do wykonywanych zadań jest godne pochwały! Czasami jednak moglibyśmy stawiać sobie poprzeczkę zbyt wysoko, co prowadziłoby do rozczarowania, a nawet porażki. Na przykład osoba ucząca się języka obcego musi mieć świadomość, że będzie się uczyć na swoich błędach. Tymczasem perfekcjonista drży już na samą myśl, że powie coś niepoprawnie — a taka postawa hamuje postępy. O ileż lepiej mieć skromne oczekiwania! Księga Przysłów 11:2 przyznaje: „Mądrość jest u skromnych”. Ponadto osoby skromne i pokorne nie traktują siebie zbyt poważnie i zwykle potrafią się z siebie śmiać.

Równowaga między pracą a wypoczynkiem. „Lepsza jest garść wytchnienia niż dwie garści trudu i pogoń za wiatrem” (Kaznodziei 4:6). Pracoholicy często nie korzystają z owoców swojej pracy — ‛dwóch garści swego trudu’ — bo po prostu nie starcza im na to czasu i energii. Z drugiej strony leniwi wolą „dwie garści” wytchnienia i trwonią cenny czas. Biblia zachęca do zachowywania równowagi — mówi, żeby ciężko pracować, ale też cieszyć się wynikami swej pracy. Taka radość „to dar Boży” (Kaznodziei 5:19).

Nie oszczędzaj na śnie. „W spokoju się położę i będę spał” — powiedział pewien pisarz biblijny (Psalm 4:8). Większość dorosłych potrzebuje ośmiu godzin snu, żeby w pełni wypocząć pod względem fizycznym, emocjonalnym i umysłowym. Mając to na uwadze, trzeba się dobrze wysypiać, ponieważ sprzyja to koncentracji, polepsza pamięć i tym samym przyśpiesza naukę. Z kolei brak snu utrudnia przyswajanie wiedzy oraz jest przyczyną wypadków, błędów i poirytowania.

Wyznaczaj sobie realistyczne cele. „Lepsze jest oglądanie oczami niż błąkanie się duszy [„oddawanie się marzeniom”, Edycja Świętego Pawła]” (Kaznodziei 6:9). Sedno? Osoba mądra potrafi trzymać swoje pragnienia na wodzy, zwłaszcza te nierealistyczne lub niemożliwe do zaspokojenia. Dlatego nie daje się zwieść chwytliwym reklamom ani nie ulega pokusie zaciągania łatwo dostępnych kredytów. Przeciwnie, stara się być zadowolona z tego, co jest w zasięgu jej możliwości — co ‛ogląda oczami’.

Przeanalizuj swoje wartości. Twój system wartości pomoże ci ocenić, co jest dobre, ważne i warte zachodu. Gdyby życie przyrównać do strzały, twoje wartości pozwoliłyby ci wycelować tę strzałę. A zatem odpowiednie wartości pomogą ci wyznaczyć w życiu właściwe priorytety i jak najlepiej wykorzystywać czas — dzień po dniu, godzina po godzinie. Jak ustalić takie kryteria? Wiele osób sięga w tym celu do Biblii, źródła niezrównanej mądrości (Przysłów 2:6, 7).

Uczyń miłość najcenniejszą wartością. Miłość „jest doskonałą więzią jedności” — czytamy w Liście do Kolosan 3:14. Bez niej, zwłaszcza w rodzinie, nie możemy być naprawdę szczęśliwi i czuć się bezpiecznie pod względem emocjonalnym. Ludzie, którzy lekceważą ten fakt, dając na przykład pierwszeństwo sprawom materialnym lub karierze, w rzeczywistości nie zaznają prawdziwego szczęścia. Biblia więc słusznie podkreśla, że miłość jest największą wartością. Wspomina o niej setki razy (1 Koryntian 13:1-3; 1 Jana 4:8).

Rezerwuj czas na zaspokajanie swoich potrzeb duchowych. Mężczyzna o imieniu Geoff miał kochającą żonę, dwójkę wspaniałych dzieci, dobrych przyjaciół i satysfakcjonującą pracę w charakterze ratownika medycznego. Niestety, w pracy często bezpośrednio stykał się z cierpieniem i śmiercią. Zadawał sobie pytanie: „Czy właśnie tak ma wyglądać życie?”. Pewnego dnia przeczytał kilka publikacji biblijnych wydanych przez Świadków Jehowy i znalazł zadowalające odpowiedzi.

Tym, czego się dowiedział, podzielił się z żoną i dziećmi, i oni również okazali zainteresowanie. Całą rodziną zaczęli studiować Biblię, co wzbogaciło ich życie i pomogło im o wiele mądrzej gospodarować czasem. Dało im też wspaniałą nadzieję na życie wieczne — życie w świecie wolnym od cierpień, mające prawdziwy sens (Objawienie 21:3, 4).

To, co spotkało Geoffa, przywodzi na myśl słowa Jezusa: „Szczęśliwi, którzy są świadomi swej potrzeby duchowej” (Mateusza 5:3). Czy jesteś gotowy przeznaczać trochę czasu na zaspokajanie swoich potrzeb duchowych? Możesz być pewny, że nie ma lepszej inwestycji, która dałaby ci mądrość do robienia jak najlepszego użytku nie tylko z pojedynczego dnia, ale z całego życia.