Biblia mówi o „czasach niebezpiecznych, czasach wielkiego stresu i niedoli”. Trudno zaprzeczyć, że żyjemy w takim okresie (2 Tymoteusza 3:1, The Amplified Bible).

JAK wiadomo, łatwiej ugasić mały ogień niż szalejący pożar. Podobnie łatwiej opanować mały stres niż wielki, który narastał od dłuższego czasu. Zdaniem pewnej specjalistki „umiejętność radzenia sobie z codziennym stresem to kluczowa sprawa w naszym gorączkowym życiu” *.

Umiejętność radzenia sobie z codziennym stresem obejmuje dwie rzeczy. Po pierwsze, pomaga zredukować liczbę czynników stresogennych, na które mamy wpływ. I po drugie, pozwala kontrolować reakcję na stresy nieuniknione.

Czy w Biblii możemy znaleźć jakieś wskazówki na ten temat?

Istotne znaczenie prawd biblijnych

Gdy przyswajamy sobie prawdy utrwalone na kartach Pisma Świętego, zyskujemy dostęp do krzepiących, orzeźwiających myśli naszego Stwórcy. Jego Słowo to źródło cennych rad, skarbnica duchowych pouczeń, które pomagają uwolnić się od stresu. Pomagają  też ‛nie drżeć ani się nie przerażać’ oraz radzić sobie z codziennymi napięciami (Jozuego 1:7-9).

Biblia przynosi niezwykłe ukojenie, gdyż zapewnia, że nasz niebiański Ojciec, Jehowa, „jest bardzo tkliwy w uczuciach i miłosierny” (Jakuba 5:11). Patricia, która wykładała na jednym z kalifornijskich uniwersytetów, mówi: „Bardzo dużo daje mi rozmyślanie o wspaniałych dokonaniach Boga i o Jego woli oraz o tym, że mam zaszczyt ją spełniać”.

Przed wiekami serdeczne słowa i uczynki Jezusa Chrystusa działały orzeźwiająco na jego uciemiężonych i zestresowanych słuchaczy. Zachęcił ich: „Przychodźcie do mnie wy — ludzie zapracowani i przeciążeni — ja dam wam wytchnienie”, oczywiście pod względem duchowym (Mateusza 11:28-30, Współczesny przekład).

Jezus rzeczywiście nie nakładał na swych uczniów uciążliwego brzemienia. Uwzględniał ich potrzeby emocjonalne i fizyczne, a gdy wracali zmęczeni po podróży ewangelizacyjnej, dbał o to, by mogli odpocząć (Marka 6:30-32). Możemy żywić przekonanie, że Jezus, będący teraz niebiańskim Królem, okazuje takie zrozumienie również nam, gdy jesteśmy przytłoczeni stresem. Miłosiernie nas wspiera, udzielając „pomocy w stosownym czasie” (Hebrajczyków 2:17, 18; 4:16).

Rola dobrej wymiany myśli

W skutecznym radzeniu sobie ze stresem nieodzowna jest właściwa wymiana myśli. Biblia wyjaśnia: „Plany zostają zniweczone, gdzie nie ma poufnej rozmowy, lecz przy mnóstwie doradców osiąga się cel” (Przysłów 15:22). Często rozmowa z partnerem małżeńskim, przyjacielem lub kolegą w znacznym stopniu łagodzi stres.

Niezwykle ważną, przydatną i dostępną formą „poufnej rozmowy” jest modlitwa.  Regularne zwracanie się do Boga pomaga ‛o nic się nie zamartwiać’. Dzięki modlitwie już niejedna osoba zaznała „pokoju Bożego”, który — jak czytamy w Biblii — ‛przewyższa wszelką myśl oraz strzeże serc i władz umysłowych’ (Filipian 4:6, 7; Przysłów 14:30).

W pewnej książce dotyczącej stresu powiedziano, że „ludzie mający oparcie w innych skuteczniej przezwyciężają stres i cieszą się lepszym zdrowiem psychicznym niż ci, którzy próbują polegać wyłącznie na sobie”. Żadna grupa wsparcia nie dorównuje gronu czcicieli prawdziwego Boga, Jehowy. Ci słudzy Boży przestrzegają biblijnego polecenia i regularnie się spotykają, by nawzajem udzielać sobie zachęt (Hebrajczyków 10:24, 25). Jeden z uczestników takich spotkań mówi: „Czasem długo pracuję i jestem w stresie. Ale gdy przyjdę na zebranie, to przed końcową modlitwą czuję się już odstresowany i pokrzepiony”.

Nieocenioną rolę w radzeniu sobie ze stresem odgrywa poczucie humoru. W Księdze Kaznodziei 3:4 napisano, że jest „czas płaczu i czas śmiechu”. Śmiech odpręża oraz służy zdrowiu, ponieważ — jak wyjaśnia specjalista — „gdy się śmiejemy, organizm produkuje endorfiny, wstrzymuje zaś wytwarzanie adrenaliny”. A inna osoba, zamężna kobieta, powiedziała: „W stresujących sytuacjach mój mąż mówi lub robi coś zabawnego i to naprawdę pomaga”.

Przymioty, które łagodzą stres

Stres łatwiej zmniejszyć dzięki przejawianiu takich cech, jak „miłość, radość, pokój, wielkoduszna cierpliwość, życzliwość, dobroć, wiara,  łagodność, panowanie nad sobą”, zaliczonych w Biblii do zbiorowo pojętego „owocu ducha” Bożego. Pismo Święte zachęca też, byśmy wystrzegali się „złośliwej goryczy i gniewu, i srogiego zagniewania, i krzyku, i obelżywej mowy”. Następnie dodaje: „Stańcie się jedni dla drugich życzliwi, tkliwie współczujący, wspaniałomyślnie przebaczając sobie nawzajem” (Galatów 5:22, 23; Efezjan 4:31, 32).

Pewien lekarz tak się wypowiedział o wartości uwzględniania tych rad biblijnych w dzisiejszych czasach: „Odnoszenie się do innych z szacunkiem to wspaniałe antidotum na stres”. Biblia pomaga nam również przejawiać skromność, czyli trzeźwo oceniać własne możliwości (Micheasza 6:8).

Bóg oczekuje od nas pokornego uznawania, że mamy fizyczne, psychiczne i emocjonalne ograniczenia i że nie zdołamy zrobić wszystkiego, co byśmy chcieli. Być może musimy nauczyć się niełatwej sztuki odmawiania, gdy czyjaś prośba przekracza nasze realne możliwości.

Nie chcemy powiedzieć, że kto zastosuje wszystkie podane tu wskazówki biblijne, ten zupełnie uwolni się od stresu. Słudzy Boży są celem ataków Szatana Diabła, usiłującego dowieść, że gdy podda ich silnemu naciskowi, to przestaną wielbić Jehowę (Objawienie 12:17). Jak się jednak dowiedzieliśmy, Bóg na różne sposoby pomaga nam uporać się ze stresem *.

[Przypisy]

[Ramka na stronie 9]

JAK ZŁAGODZIĆ STRES

● Nie oczekuj doskonałości od siebie ani od innych (Kaznodziei 7:16).

● Ustal właściwą hierarchię wartości (Filipian 1:10, 11).

● Regularnie zażywaj ruchu (1 Tymoteusza 4:8).

● Ciesz się dziełami stwórczymi Jehowy (Psalm 92:4, 5).

● Regularnie rezerwuj trochę czasu wyłącznie dla siebie (Mateusza 14:23).

● Staraj się dobrze wypoczywać i wysypiać (Kaznodziei 4:6).

[Ilustracja na stronie 7]

W łagodzeniu stresu istotną rolę odgrywa rozmowa

[Ilustracja na stronie 7]

Stres łatwiej zmniejszyć dzięki przejawianiu pozytywnych cech wspomnianych w Biblii