Ewangelia według Mateusza 14:1-36

14  W tamtym czasie Herod, władca okręgu, usłyszał wieści o Jezusie+ 2  i powiedział do swoich sług: „To Jan Chrzciciel. Został wzbudzony z martwych i dlatego dokonuje tych potężnych dzieł*”+. 3  Herod wcześniej pojmał Jana, związał go i uwięził ze względu na Herodiadę, żonę swego brata Filipa+. 4  Bo Jan mówił do Heroda: „Nie wolno ci jej mieć za żonę”+. 5  Herod chciał go zabić, ale bał się ludu, bo lud uważał Jana za proroka+. 6  Gdy jednak na urodzinach+ Heroda zatańczyła córka Herodiady, tak bardzo mu się spodobała+, 7  że przysiągł jej dać wszystko, o cokolwiek poprosi. 8  Wtedy za namową matki powiedziała: „Daj mi na półmisku głowę Jana Chrzciciela”+. 9  Król co prawda się zasmucił, ale ze względu na swoją przysięgę i na tych, którzy z nim ucztowali*, kazał spełnić tę prośbę. 10  Posłał więc ludzi, żeby ścięto Jana w więzieniu. 11  I przyniesiono na półmisku jego głowę, i dano dziewczynie, a ona zaniosła ją matce. 12  Później przyszli uczniowie Jana, zabrali jego ciało i je pochowali. Następnie poszli opowiedzieć o wszystkim Jezusowi. 13  Gdy Jezus to usłyszał, udał się łodzią na odludne miejsce, żeby pobyć na osobności. Ale ludzie się o tym dowiedzieli i tłumnie poszli za nim ze swoich miast+. 14  Kiedy wyszedł na brzeg, zobaczył mnóstwo ludzi. Ulitował się nad nimi+ i uleczył chorych+. 15  Gdy zapadł wieczór, podeszli do niego uczniowie i rzekli: „To miejsce jest odludne, a zrobiło się już późno. Odeślij więc wszystkich, żeby mogli pójść do wiosek i kupić sobie coś do jedzenia”+. 16  Ale Jezus odparł: „Nie muszą odchodzić. Wy im dajcie coś do jedzenia”. 17  Powiedzieli mu: „Nie mamy tu nic oprócz pięciu chlebów i dwóch ryb”. 18  Na to on polecił: „Przynieście mi je tutaj”. 19  Potem kazał tłumom ułożyć się na trawie. Następnie wziął te pięć chlebów oraz dwie ryby i patrząc w niebo, pomodlił się*+, po czym połamał chleby i rozdawał je uczniom, a uczniowie tłumom. 20  Wszyscy najedli się do syta i zebrano pozostałe kawałki — w sumie 12 pełnych koszy+. 21  Tych, którzy jedli, było jakieś 5000 mężczyzn, a także kobiety i dzieci+. 22  Zaraz potem Jezus polecił uczniom, żeby wsiedli do łodzi i udali się przed nim na drugi brzeg, podczas gdy sam odesłał tłumy+. 23  Następnie wszedł na górę, żeby na osobności się modlić+. I zrobiła się późna noc, a on był tam sam. 24  Tymczasem łódź oddaliła się już od lądu o wieleset metrów i miotały nią fale, bo wiatr był przeciwny. 25  Ale o czwartej straży nocnej Jezus przyszedł do uczniów po wodzie. 26  Kiedy ci zobaczyli, że idzie po jeziorze, zaniepokoili się i mówili: „To jakaś zjawa*!”. I ze strachu zaczęli krzyczeć. 27  Ale Jezus od razu odezwał się do nich: „To ja. Nie bójcie się!”+. 28  Piotr mu odpowiedział: „Panie, jeśli to ty, każ mi przyjść do siebie po wodzie”. 29  Jezus rzekł: „Przyjdź!”. Piotr więc wyszedł z łodzi i zaczął iść po wodzie w jego stronę. 30  Ale gdy popatrzył na wichurę, przestraszył się, a gdy zaczął tonąć, zawołał: „Panie, ratuj mnie!”. 31  Jezus natychmiast wyciągnął rękę, chwycił go i powiedział: „Człowieku małej wiary! Czemu zwątpiłeś?”+. 32  Kiedy weszli do łodzi, wicher ustał. 33  Wtedy uczniowie, którzy byli w łodzi, złożyli mu hołd i przyznali: „Rzeczywiście jesteś Synem Bożym”+. 34  Potem wszyscy razem popłynęli na drugi brzeg i zeszli na ląd w Genezarecie+. 35  Kiedy tamtejsi mieszkańcy rozpoznali Jezusa, rozpowiedzieli o nim po całej okolicy i ludzie przyprowadzali do niego wszystkich chorych. 36  A ci błagali go, żeby im pozwolił chociaż dotknąć skraju* jego szaty+. Wszyscy, którzy to zrobili, zostali całkowicie uzdrowieni.

Przypisy

^ Lub „tych cudów”.
^ Lub „na swoich gości; na tych, którzy z nim półleżeli przy stole”.
^ Lub „wypowiedział błogosławieństwo”.
^ Lub „złudzenie”.
^ Lub „frędzla”.

Komentarze

Herod: Chodzi o Heroda Antypasa, syna Heroda Wielkiego (zob. Słowniczek pojęć).

władca okręgu: Dosł. „tetrarcha”, co znaczy „władca jednej czwartej [prowincji]”. Był to tytuł nadawany pomniejszemu księciu lub władcy okręgu, który rządził za zgodą władz rzymskich. Tetrarchia Heroda Antypasa obejmowała Galileę i Pereę (por. komentarz do Mk 6:14).

Jan Chrzciciel: Zob. komentarze do Mt 3:1.

Herod: Chodzi o Heroda Antypasa (zob. Słowniczek pojęć).

pojmał Jana (...) i uwięził: Biblia nie podaje, gdzie uwięziono Jana. Józef Flawiusz w swoim dziele twierdzi, że Jan został uwięziony i stracony w twierdzy Macheront, znajdującej się na wsch. brzegu Morza Martwego (Dawne dzieje Izraela, księga osiemnasta, V, 2). Możliwe, że przez jakiś czas Jan był więziony właśnie tam (Mt 4:12). Jednak w chwili śmierci prawdopodobnie przebywał w Tyberiadzie — mieście położonym na zach. brzegu Jeziora Galilejskiego. Przemawiają za tym następujące argumenty: 1) Jan najprawdopodobniej był więziony w pobliżu miejsca, w którym Jezus pełnił służbę w Galilei. Będąc w więzieniu, usłyszał o czynach Jezusa i wysłał do niego swoich uczniów (Mt 11:1-3). 2) W Ewangelii według Marka powiedziano, że na przyjęciu urodzinowym Heroda były obecne „najważniejsze osobistości z Galilei”, co wskazuje, że uroczystość ta odbywała się w siedzibie Heroda w Tyberiadzie. Jan najwyraźniej był przetrzymywany blisko miejsca, w którym odbywało się przyjęcie (Mk 6:21-29; Mt 14:6-11).

Herodiadę, żonę swego brata Filipa: Herod Antypas zakochał się w Herodiadzie, żonie swojego przyrodniego brata Heroda Filipa. Herodiada rozwiodła się z Filipem, a Antypas ze swoją żoną, po czym Antypas ożenił się z Herodiadą. Jan Chrzciciel został wtrącony do więzienia za to, że krytykował ten niemoralny związek, sprzeczny z prawem żydowskim.

urodzinach: To przyjęcie najprawdopodobniej odbyło się w rezydencji Heroda Antypasa w Tyberiadzie (zob. komentarze do Mt 14:3 i Mk 6:21). Biblia wspomina tylko o dwóch przyjęciach urodzinowych — w czasie wydarzenia opisanego w tym wersecie ścięto Jana Chrzciciela; innym były urodziny faraona, podczas których stracono przełożonego piekarzy (Rdz 40:18-22). Opisy tych dwóch wydarzeń są pod pewnymi względami podobne: w obu wypadkach odbywała się wystawna uczta, ktoś dostąpił zaszczytu i wydano wyrok śmierci.

Król: Herod Antypas nosił oficjalny tytuł rzymski „tetrarcha”, jak to wynika z komentarza do Mt 14:1. Jednak powszechnie nazywano go „królem”.

swoją przysięgę: Dosł. „swoje przysięgi”. Występująca tu w oryginale liczba mnoga (w odróżnieniu od lp. w Mt 14:7) może wskazywać, że Herod potwierdzał swoją obietnicę wielokrotnymi przysięgami.

Ulitował się: Lub „wezbrało w nim współczucie” (zob. komentarz do Mt 9:36).

Wy im dajcie coś do jedzenia: Jest to jedyny cud Jezusa opisany we wszystkich czterech Ewangeliach (Mt 14:15-21; Mk 6:35-44; Łk 9:10-17; Jn 6:1-13).

ryb: W czasach biblijnych ryby zazwyczaj pieczono lub solono i suszono; często jedzono je z chlebem. Te, których użył Jezus, były najprawdopodobniej solone i suszone.

połamał chleby: Chleb miał często postać cienkich i kruchych placków. Dlatego przed zjedzeniem zazwyczaj go łamano (Mt 15:36; 26:26; Mk 6:41; 8:6; Łk 9:16).

koszy: Mogły to być małe kosze wiklinowe z przymocowanym sznurkiem, dzięki któremu można je było nosić. Prawdopodobnie miały pojemność ok. 7,5 l (zob. komentarze do Mt 16:9, 10).

a także kobiety i dzieci: W opisie tego cudu tylko Mateusz wspomina o kobietach i dzieciach. Możliwe, że w cudowny sposób nakarmiono wtedy ponad 15 000 osób.

wieleset metrów: Dosł. „wiele stadiów”. Stadium (gr. stádion) odpowiadało 185 m, czyli 1/8 mili rzymskiej.

czwartej straży: Chodzi o okres od ok. 3 w nocy do wschodu słońca, czyli ok. 6 rano. Taki podział nocy na cztery straże był wzorowany na systemie stosowanym przez Greków i Rzymian. Wcześniej Hebrajczycy dzielili noc na trzy straże, z których każda trwała mniej więcej cztery godziny (Wj 14:24; Sdz 7:19), ale do czasów Jezusa przyjęli system rzymski.

złożyli mu hołd: Lub „pokłonili mu się”. Te osoby uznawały Jezusa za Bożego przedstawiciela. Złożyły mu hołd nie jako jakiemuś bogu czy bóstwu, ale jako „Synowi Bożemu” (zob. komentarze do Mt 2:2; 8:2; 18:26).

Genezarecie: Chodzi o niewielką równinę o długości ok. 5 km i szerokości ok. 2,5 km, przylegającą do pn.-zach. brzegu Jeziora Galilejskiego. W Łk 5:1 Jezioro Galilejskie zostało nazwane „jeziorem Genezaret”.

Multimedia

Moneta Heroda Antypasa
Moneta Heroda Antypasa

Na zdjęciach widać obie strony odlanej z brązu monety, która była w obiegu w okresie służby Jezusa. Zaczęto ją bić na polecenie Heroda Antypasa, który był tetrarchą (czyli władcą okręgu) Galilei i Perei. Prawdopodobnie to przez Pereę przechodził Jezus w drodze do Jerozolimy, kiedy faryzeusze powiedzieli mu, że Herod chce go zabić. Podczas tej rozmowy Jezus nazwał Heroda „lisem” (zob. komentarz do Łk 13:32). Większość poddanych Heroda stanowili Żydzi, dlatego na wprowadzonych przez niego monetach przedstawiano symbole, które nie były dla nich obraźliwe, takie jak gałąź palmowa (1) i wieniec (2).

Północno-wschodnie wybrzeże Jeziora Galilejskiego
Północno-wschodnie wybrzeże Jeziora Galilejskiego

Widok na Jezioro Galilejskie i równinę, na której, jak się uważa, Jezus nakarmił ok. 5000 mężczyzn, a także kobiety i dzieci.

Ryby i chleby
Ryby i chleby

Ryby występujące na terenie Izraela to między innymi karpie, leszcze, okonie i tilapie. Zazwyczaj je pieczono lub solono i suszono. Chleb wypiekano codziennie ze świeżo zmielonej pszenicy lub jęczmienia. Często był on przaśny (hebr. maccáh) — mąkę po prostu mieszano z wodą i wyrabiano ciasto bez dodawania zakwasu.

Kosze
Kosze

W Biblii w odniesieniu do różnych rodzajów koszy użyto różnych określeń. Na przykład w opisie tego, jak Jezus cudownie nakarmił ok. 5000 mężczyzn, wspomniano o 12 koszach, do których zebrano pozostałe jedzenie. Użyte w tym opisie greckie słowo wskazuje, że mogły to być stosunkowo nieduże ręczne koszyki wiklinowe. Jednak w relacji o tym, jak Jezus nakarmił ok. 4000 mężczyzn, po czym zebrano siedem koszy pozostałego jedzenia, użyto innego greckiego słowa, które oznacza duży kosz (Mk 8:8, 9). To samo greckie słowo występuje, gdy mowa o koszu, w którym apostoł Paweł został spuszczony na ziemię przez otwór w murze Damaszku (Dz 9:25).

PISMO ŚWIĘTE W PRZEKŁADZIE NOWEGO ŚWIATA — WYDANIE DO STUDIUM
Mateusza 14
polski
Czytaj Biblię w internecie
https://cms-imgp.jw-cdn.org/img/p/1001070103/univ/art/1001070103_univ_sqr_xl.jpg
nwtsty