1, 2. Welke invloed hebben onze opvoeding en onze omgeving op ons?

WE ZIJN allemaal sterk beïnvloed door onze opvoeding en onze omgeving. We kleden ons op een bepaalde manier, houden van bepaald voedsel en gedragen ons op een bepaalde manier. Dat komt deels door de invloed van de mensen om ons heen en onze omstandigheden.

² Maar sommige dingen zijn veel belangrijker dan wat je eet en hoe je je kleedt. Door onze opvoeding bezien we bepaalde dingen bijvoorbeeld als goed en acceptabel, en andere als slecht en onacceptabel. Vaak zijn dat persoonlijke kwesties die voor iedereen anders zijn. Daarnaast heeft ons geweten invloed op de keuzes die we maken. Volgens de Bijbel komt het vaak voor dat „mensen der natiën, die geen wet hebben, van nature de dingen der wet doen” (Rom. 2:14). Maar wil dat zeggen dat als er geen specifieke wet van God geldt, we gewoon kunnen afgaan op de normen en waarden waarmee we opgevoed zijn en die in onze omgeving gebruikelijk zijn?

3. Welke twee redenen hebben christenen om niet gewoon de gangbare normen en waarden te volgen?

³ Er zijn minstens twee belangrijke redenen waarom christenen dat niet doen. Ten eerste zegt de Bijbel: „Er bestaat een weg die recht is voor het aangezicht van een man, maar de wegen van de dood zijn er naderhand het einde van” (Spr. 16:25). Als onvolmaakte mensen zijn we niet in staat om te bepalen wat echt goed voor ons is (Spr. 28:26; Jer. 10:23). Ten tweede laat de Bijbel zien dat de trends en normen van de wereld gemanipuleerd en gecontroleerd worden door Satan, „de god van dit samenstel van dingen” (2 Kor. 4:4; 1 Joh. 5:19). Als we dus Jehovah’s zegen en goedkeuring willen, moeten we de raad in Romeinen 12:2 toepassen. (Lees.)

4. Wat gaan we in dit artikel bespreken?

⁴ In dit artikel gaan we drie belangrijke punten uit Romeinen 12:2 bespreken: (1) Waarom moeten  we veranderd worden? (2) Wat houdt de verandering in? (3) Hoe kunnen we veranderd worden?

5. Aan wie schreef Paulus de raad in Romeinen 12:2?

⁵ Toen Paulus rond het jaar 56 de brief aan de Romeinen schreef, richtte hij zich niet tot ongelovigen of mensen in het algemeen, maar tot gezalfde christenen (Rom. 1:7). Hij spoorde ze aan te veranderen en „niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd” te worden. Voor de christenen in Rome omvatte het „samenstel van dingen” de normen, gewoonten, gebruiken en leefstijlen die kenmerkend waren voor de Romeinse wereld. Dat Paulus „niet langer” zei, impliceert dat sommigen van hen nog steeds beïnvloed werden door dat samenstel. Hoe werden onze broeders en zusters in die tijd beïnvloed?

6, 7. Waarom waren de sociale en religieuze omstandigheden in Rome moeilijk voor christenen in Paulus’ tijd?

⁶ In deze tijd kunnen toeristen in Rome de overblijfselen zien van tempels, graven, monumenten, arena’s, theaters, enzovoorts. Sommige daarvan stammen uit de eerste eeuw. Zulke restanten uit het verleden geven ons inzicht in het sociale en religieuze leven in het oude Rome. Daarnaast kunnen we in geschiedenisboeken lezen over gladiatorengevechten, wagenrennen en toneelstukken over allerlei, soms immorele, onderwerpen. Rome was ook een welvarend commercieel centrum, dus er waren heel wat financiële mogelijkheden (Rom. 6:21; 1 Petr. 4:3, 4).

⁷ Hoewel de Romeinen veel tempels en goden hadden, stonden ze er niet om bekend een echte, persoonlijke band met hun goden te ontwikkelen. Religie bestond voor hen vooral uit rituelen, zoals bij geboorten, bruiloften en begrafenissen. Die rituelen maakten deel uit van het dagelijks leven. Voor de christenen in Rome moet dat heel moeilijk zijn geweest. Velen van hen kwamen uit dat milieu en moesten dus veranderen om christen te worden. En zelfs na hun doop moesten ze nog veranderingen aanbrengen.

8. Waarom is de wereld in deze tijd een bedreiging voor christenen?

⁸ Net als de Romeinse wereld is ook de wereld in deze tijd een bedreiging voor christenen. Waarom? Omdat de geest van de wereld op veel manieren tot uitdrukking komt. (Lees Efeziërs 2:2, 3; 1 Johannes 2:16.) We worden elke dag blootgesteld aan de verlangens, denkwijzen, normen en waarden van de wereld. Daardoor lopen we constant gevaar door de wereld opgeslokt te worden. We hebben dus alle reden om te luisteren naar de raad ’niet langer naar dit samenstel van dingen gevormd te worden, maar te worden veranderd’. Wat moeten we doen om te veranderen?

9. Welke veranderingen hebben velen aangebracht om gedoopt te kunnen worden?

⁹ Als iemand de Bijbel bestudeert en toepast, begint hij geestelijke vorderingen te maken. Hij gaat veranderingen in zijn leven aanbrengen op basis van wat hij heeft geleerd. Hij stopt met valsreligieuze gebruiken en onwenselijke gewoonten van zijn vroegere manier van leven, en ontwikkelt de christelijke persoonlijkheid (Ef. 4:22-24). Het maakt ons blij dat elk jaar honderdduizenden personen zulke vorderingen maken, zich aan Jehovah opdragen en gedoopt worden. Dat verheugt natuurlijk Jehovah’s hart (Spr. 27:11). Maar het is goed je af te vragen: zijn dat de enige veranderingen die nodig zijn?

10. Waarom is verandering iets anders dan verbetering?

¹⁰ Eigenlijk houdt veranderen meer in dan vorderingen maken of jezelf verbeteren. Zo kan er op een product staan dat het ’verbeterd’ is, maar eigenlijk is het nog steeds hetzelfde product. Het kan zijn dat er maar één nieuw ingrediënt is toegevoegd of alleen de verpakking wat aantrekkelijker is gemaakt. Een Bijbels naslagwerk zegt over de uitdrukking „wordt veranderd”: „In Rom[einen] 12:2 wordt uiterlijk gelijkvormig worden aan de dingen in dit tijdperk [of samenstel van dingen] gecontrasteerd met innerlijk veranderd (of getransformeerd) worden door de vernieuwing van de gedachten door de kracht van de Heilige Geest” (Vine’s Expository Dictionary). De verandering die een christen moet ondergaan is dus niet alleen het wegdoen van slechte gewoonten, verkeerde spraak en immoreel gedrag. Ook sommige mensen die de Bijbel niet kennen doen hun best dat soort slechte dingen te vermijden. Wat is er dan betrokken bij de verandering die christenen moeten ondergaan?

11. Hoe komt volgens Paulus verandering tot stand?

¹¹ „Wordt veranderd door uw geest te hervormen”, schreef Paulus. De „geest” omvat in de Bijbel onze mentale geneigdheid, houding en denkvermogen. Eerder in zijn brief aan de Romeinen had Paulus het over mensen met „een verwerpelijke geestestoestand”. Zulke mensen waren geneigd tot „onrechtvaardigheid, goddeloosheid, hebzucht, slechtheid” en waren „vol afgunst, moord, twist, bedrog” en andere slechte dingen (Rom. 1:28-31). We kunnen begrijpen waarom Paulus personen die in zo’n omgeving waren opgegroeid en aanbidders van God werden de aansporing gaf ’veranderd te worden’ en ’hun geest te hervormen’.

12. Hoe denken veel mensen tegenwoordig? Waarom is zo’n houding gevaarlijk voor christenen?

¹² Helaas worden we omgeven door mensen in de wereld die aan Paulus’ beschrijving voldoen. Vaak vinden ze het ouderwets of intolerant om naar bepaalde normen en beginselen te leven.  Veel onderwijzers en ouders stellen zich toegeeflijk op en promoten het ’vrije’ denken. Voor hen is alles relatief en niets absoluut. Zelfs velen die zeggen dat ze gelovig zijn, denken dat ze kunnen doen wat ze zelf goed vinden en voelen zich niet verplicht God en zijn geboden te gehoorzamen (Ps. 14:1). Zo’n houding kan gevaarlijk zijn voor ware christenen. Als je niet oplet zou je dezelfde kijk kunnen krijgen op theocratische regelingen. Iemand wil dan misschien niet meer meewerken met procedures in de gemeente en gaat misschien zelfs klagen over alles wat hem niet aanstaat. Of misschien gaat hij twijfelen aan Bijbelse raad over amusement, het gebruik van internet en het volgen van hoger onderwijs.

13. Waarom moeten we een eerlijk zelfonderzoek doen?

¹³ Als we niet langer gevormd willen worden door de wereld, moeten we een eerlijk zelfonderzoek doen naar onze diepste neigingen en gevoelens, onze doelen en onze waarden. Zulke dingen zijn vaak niet voor iedereen zichtbaar. Anderen zeggen misschien dat we het goed doen. Maar alleen wij weten of we ons op deze belangrijke terreinen echt hebben laten veranderen door wat we uit de Bijbel hebben geleerd en of we dat nog steeds toelaten. (Lees Jakobus 1:23-25.)

14. Wat kan ons helpen om waar nodig te veranderen?

¹⁴ De verandering vindt diep vanbinnen plaats. Om te veranderen hebben we dus iets nodig wat niet aan de oppervlakte blijft maar diep doordringt. Wat kan ons daarbij helpen? Als we de Bijbel bestuderen komen we te weten wat Jehovah van ons vraagt. Onze reactie op wat we lezen laat dan zien wat er in ons hart leeft, waardoor we weten wat we moeten veranderen om de „volmaakte wil van God” te doen (Rom. 12:2; Hebr. 4:12).

15. Wat voor verandering vindt er plaats als we ons door Jehovah laten vormen?

¹⁵ Lees Jesaja 64:8. De beeldspraak die Jesaja gebruikt leert ons een belangrijke les. Jehovah is de Pottenbakker en wij zijn de klei. Hoe vormt Jehovah ons? Natuurlijk brengt hij geen veranderingen aan in ons uiterlijk, bijvoorbeeld om ons mooier of aantrekkelijker te maken. In plaats daarvan kneedt Jehovah ons innerlijk. Als we ons door hem laten vormen, worden we innerlijk (geestelijk) veranderd, en dat is precies wat we nodig hebben om te vechten tegen de invloeden van de wereld. Hoe verloopt dat vormingsproces?

16, 17. (a) Beschrijf wat een pottenbakker doet met de klei waarmee hij aardewerk maakt. (b) Hoe helpt Gods Woord ons om te veranderen in iets bruikbaars voor Jehovah?

¹⁶ Om aardewerk van een hoge kwaliteit te maken, gebruikt een pottenbakker hoogwaardige klei. Maar dan moet hij nog twee dingen met de klei doen. Eerst moet hij de klei uitwassen om die van ongerechtigheden te zuiveren. Vervolgens moet hij de juiste hoeveelheid water toevoegen en de klei zo bewerken dat het materiaal uiteindelijk na het boetseren zijn vorm zal behouden.

¹⁷ Merk op dat er water gebruikt wordt voor zowel het zuiveren als het kneedbaar en bewerkbaar maken van de klei zodat er een mooie vaas van gemaakt kan worden. Zie je overeenkomsten met de werking van Gods Woord in ons leven? Het kan ons helpen om onze wereldse manier van denken weg te doen en om te veranderen in iets bruikbaars voor Jehovah (Ef. 5:26). Denk eens  aan alle keren dat we aangemoedigd zijn dagelijks de Bijbel te lezen en geregeld naar de vergaderingen te gaan. Waarom hebben we die aansporing gekregen? Omdat we ons op die manier door Jehovah laten vormen (Ps. 1:2; Hand. 17:11; Hebr. 10:24, 25).

18. (a) Waarom is meditatie essentieel als we willen dat Gods Woord ons beïnvloedt en verandert? (b) Welke vragen kunnen daarbij nuttig zijn?

¹⁸ Als we willen dat Gods Woord ons verandert, is geregeld erin lezen en studeren nog maar het begin. Veel mensen lezen in de Bijbel en weten wat erin staat. Misschien heb je zulke mensen weleens ontmoet in de velddienst. Sommigen kennen zelfs Bijbelteksten uit hun hoofd. * Alleen heeft dat vaak maar weinig invloed op hun denken en hun leven. Hoe komt dat? Gods Woord kan iemand alleen beïnvloeden en vormen als hij het „laat doorklinken” in zijn hart (Gal. 6:6, vtn.). We moeten er daarom de tijd voor nemen na te denken over wat we leren. Het is goed je af te vragen: Ben ik ervan overtuigd dat dit meer is dan gewoon een leerstelling? Heb ik in mijn leven bewijzen gezien dat het de waarheid is? Zie ik manieren om wat ik leer in mijn eigen leven toe te passen of beschouw ik het alleen maar als iets wat ik aan anderen kan onderwijzen? Heb ik het gevoel dat Jehovah persoonlijk tegen me praat? Als we over zulke vragen nadenken en mediteren, kunnen we de gevoelens verdiepen die we in ons hart voor Jehovah hebben. Onze liefde voor hem zal toenemen. Als ons hart op die manier geraakt wordt, komen de positieve veranderingen vanzelf (Spr. 4:23; Luk. 6:45).

19, 20. Welk voordeel zal het hebben als we Bijbelse raad toepassen?

¹⁹ Geregeld de Bijbel lezen en erover mediteren zal ons motiveren door te gaan met wat we waarschijnlijk al tot op zekere hoogte gedaan hebben: „Legt de oude persoonlijkheid met haar praktijken af en bekleedt u met de nieuwe persoonlijkheid, die door middel van nauwkeurige kennis wordt vernieuwd” (Kol. 3:9, 10). We kunnen blijvend succes hebben als we de echte betekenis en impact van Gods Woord vatten. De nieuwe christelijke persoonlijkheid die daar het resultaat van is, zal ons helpen onszelf te beschermen tegen Satans sluwe listen.

²⁰ „Wordt als gehoorzame kinderen niet langer gevormd naar de begeerten die gij vroeger (...) hadt”, herinnert Petrus ons, maar wordt „zelf heilig in uw gehele gedrag” (1 Petr. 1:14, 15). Het volgende artikel legt uit hoe Jehovah ons zal zegenen als we ons best doen om ons denken en onze houding te veranderen.