Skip to content

Ki Ti Ariv Bann Temwin Zeova Pandan Dominasion Nazi?

Ki Ti Ariv Bann Temwin Zeova Pandan Dominasion Nazi?

 Parmi apepre 35,000 Temwin Zeova ki ti viv dan Lalmagn ek dan bann pei kontrole par bann Nazi, anviron 1,500 ti mor pandan sa peryod-la. Nou pa kone kouma zot inn mor dan tou bann ka. Bann resers pe touzour kontigne, kitfwa nou pou kapav gagn bann sif ek bann lezot detay avek letan.

 Kouma zot finn mor?

  • Giyotinn ki ti servi par bann Nazi

      Bann exekision: Preske 400 Temwin ti exekite dan Lalmagn ek dan bann pei ki ti kontrole par bann Nazi. Laplipar bann viktim ti pas devan lakour, kondane amor ek dekapite. Lezot ti fiziye ouswa pandi san enn zizman ofisiel devan lakour.

  •   Bann kondision bien dir dan prizon: Plis ki 1,000 Temwin ti mor dan bann kan konsantrasion Nazi ek dan prizon. Zot finn fer bann travay forse ek telman dir ki zot finn mor ek ena finn mor ar tortir, lafin, freser, maladi ouswa parski zot pa’nn gagn tretman medikal ki bizin. Akoz sa bann tretman bien dir la, ena finn mor enn tigit apre ki zot finn sorti dan prizon alafin deziem Lager Mondial.

  •   Lezot rezon: Sertin Temwin finn mor dan bann lasam kot ti touy zot ar gaz. Bann dokter ti fer bann test medikal lor zot ek zot ti osi gagn bann pikir ki ti touy zot deswit.

 Kifer zot ti gagn persekision?

 Bann Temwin Zeova ti persekite parski zot ti swiv bann lansegnman ki ena dan Labib. Kan bann Nazi ti demann bann Temwin pou fer seki Labib kondane, bann Temwin ti refiz obeir. Zot ti swazir pou “obeir Bondie kouma enn sef plito ki bann zom.” (Zistwar Bann Apot 5:29) Anou get de domenn kot zot inn fer sa swa-la.

  1.   Gard zot netralite lor plan politik. Parey kouma tou bann Temwin dan tou pei azordi, bann Temwin Zeova ki ti pe viv anba direksion bann Nazi ti gard zot netralite dan bann zafer politik. (Zan 18:36) Alor, zot ti refiz pou:

  2.   Pratik zot lafwa. Malgre ki zot pa ti gagn drwa pratik zot lafwa, bann Temwin Zeova inn kontigne:

    •   Reini pou priye ek ador Bondie ansam.​—Ebre 10:24, 25.

    •   Pres mesaz ki ena dan Labib ek distribie bann piblikasion ki baze lor Labib.​—Matie 28:19, 20.

    •   Montre bonte anver zot prosin, parmi ti ena osi bann Zwif.​—Mark 12:31.

    •   Tini ferm zot lafwa kan zot inn refiz sign enn dokiman pou abandonn zot bann krwayans.​—Mark 12:30.

 Profeser Robert Gerwarth dir ki bann Temwin Zeova ti “sel group anba dominasion Trwaziem Reich ki ti persekite zis akoz zot bann krwayans relizie. a Bann lezot prizonie ki ti dan kan konsantrasion ti apresie bann Temwin Zeova pou pozision ferm ki zot ti pran anver zot krwayans. Enn prizonie ki sorti Lotris ti obzerve: “Zot pa partisip dan lager. Zot prefer mor ki touy ninport kisannla.”

 Kotsa zot finn mor?

  •   Dan bann kan konsantrasion: Laplipar bann Temwin Zeova finn mor dan bann kan konsantrasion. Zot ti anprizone dan bann kan kouma Auschwitz, Buchenwald, Dachau, Flossenbürg, Mauthausen, Neuengamme, Niederhagen, Ravensbrück ek Sachsenhausen. Zis dan Sachsenhausen, omwin 200 Temwin Zeova finn perdi lavi.

  •   Dan bann prizon: Sertin Temwin finn tortire ziska lamor dan prizon. Lezot finn mor akoz bann blesir ki zot finn gagne pandan ki ti pe kestionn zot.

  •   Dan bann landrwa kot zot ti exekite: Bann Temwin Zeova ti sirtou exekite dan bann prizon dan Plötzensee (Berlin), Brandenburg ek Halle-sur-Saale. Anplis, finn fer resansman 70 lezot landrwa kot bann Temwin ti exekite.

 Sertin ki finn exekite

  •  Nom: Helene Gotthold

     Landrwa exekision: Plötzensee (Berlin)

     Helene, enn madam marye ek enn mama de zanfan ti arete plizir fwa. An 1937, li ti telman gagn maltrete pandan ki ti pe kestionn li, ki li ti perdi so ti-baba ki pa ti ankor ne. Le 8 Desam 1944, li ti dekapite par giyotinn dan prizon Plötzensee, Berlin.

  •  Nom: Gerhard Liebold

     Landrwa exekision: Brandenburg

     Gerhard ti ena 21 an kan li ti dekapite le 6 Me 1943, de-z-an apre ki so papa ti dekapite dan mem prizon. Li ti ekrir enn let so mama, so ti-ser ek so fianse. Li ti dir: “San pwisans Lesegner, mo pa ti pou kapav travers sa leprev-la.”

  •  Nom: Rudolf Auschner

     Landrwa exekision: Halle-sur-Saale

     Rudolf ti ena zis 17 an kan li ti dekapite le 22 Septam 1944. Dan let ki li ti ekrir so mama, li ti dir: “Boukou bann frer finn pas par la alor asterla se mo tour.”

a Hitler’s Hangman: The Life of Heydrich, paz 105.