Magmalamposon Ka Bisan Kon Unsa pa ang Paagi sa Pagmatuto Kanimo

SI Nicholas nagdako nga may pagkarebelyoso sukad pa sa iyang pagkabata. a Ngadtongadto, ang iyang kinaiya nagganoy kaniya sa pag-abuso sa droga ug paghuboghubog. Si Nicholas misaysay: “Ang akong amahan maoy usa ka alkoholiko, ug nakahatag siyag grabeng pag-antos sa akong igsoong babaye ug kanako.”

Kon tan-awon, ang mga ginikanan ni Malinda maoy tinahod nga hinimbang mga membro sa ilang komunidad. Apan sila usab nalangkit pag-ayo sa usa ka kulto. “Ang pipila sa ilang mga buhat sa kulto maoy maabusohon kanako ug nagdaot sa akong panglantaw ingong usa ka bata,” mulo pa ni Malinda, nga karon mga 30 na ang edad. Siya midugang: “Ang pagbatyag sa kawalay-paglaom ug ang pagbati sa kawalay-pulos nga natisok sa akong alimpatakan kanunayng nagdaot kanako sukad nga ako nakamatngon ug buot.”

Kinsa ang makalimod nga ang panahon sa pagkabata sa daghan gidaot sa kapintasan, pag-abuso, pagpasagad sa ginikanan, ug ubang negatibong mga hinungdan? Ang mga samad sa masulub-ong panahon sa pagkabata mahimong lawom. Apan angay bang hanawon sa tanang panahon sa maong mga kasubo ang posibilidad nga sagopon sa usa ang kamatuoran sa Pulong sa Diyos ug makaplagan ang igong kalipay? Bisan pa sa paagi sa pagmatuto kanila, magmalamposon kaha si Nicolas ug si Malinda ingong mga tawong may integridad? Palandonga una ang panig-ingnan ni Haring Josias sa Juda.

Usa ka Kasulatanhong Panig-ingnan

Si Josias nagmando sa Juda sulod sa 31 ka tuig sa ikapitong siglo W.K.P. (659-629 W.K.P.) Sa pagkaentrono ni Josias, human sa lipot nga pagpatay sa iyang amahan, ang kahimtang sa Juda maoy labihan ka daotan. Ang Juda ug ang Jerusalem napuno sa mga magsisimba ni Baal ug niadtong naghimog mga panumpa sa pangunang diyos sa mga Ammonhanon, si Malcam. Ang mga prinsipe sa Juda maoy “mga leyon nga nagangulob,” ug ang mga maghuhukom maoy “mga lobo sa kagabhion,” matod ni Sofonias, usa ka manalagna sa Diyos sa maong panahon. Ingong resulta, naghitak ang kapintasan ug panglimbong sa maong yuta. Daghan ang nag-ingon diha sa ilang kasingkasing: “Si Jehova dili magbuhat ug maayo, ug siya dili magbuhat ug daotan.”—Sofonias 1:3–2:3; 3:1-5.

Nahimong unsang matanga sa magmamando si Josias? Ang magsusulat sa kasaysayan sa Bibliya nga si Esdras misulat: “[Si Josias] nagbuhat kon unsay matarong sa mga mata ni Jehova ug naglakaw sa mga dalan ni David nga iyang katigulangan; ug siya wala motipas sa tuo o sa wala.” (2 Cronicas 34:1, 2) Sumala sa mabatonang ebidensiya, si Josias nagmalamposon sa pagbuhat kon unsay matarong sa mga mata sa Diyos. Apan unsa ang kaagi sa iyang pamilya?

Maamomahon o Maabusohong Panahon sa Pagkabata?

Sa natawo si Josias niadtong 667 W.K.P., si Amon nga iyang amahan maoy 16 anyos pa lamang, ug si Manases nga iyang apohan mao ang nagmando sa Juda. Usa si Manases sa labing daotang mga hari nga nagmando sukad sa Juda. Kay nagpatindog ug mga halaran alang kang Baal, “siya nagbuhat sa hilabihan kon unsay daotan sa mga mata ni Jehova.” Gipaagi niya ang pipila sa iyang mga anak sa kalayo, naggamit sa salamangka, naghimog mga pagpanag-an, nagpasiugda sa espiritistikanhong mga buhat, ug nag-ula ug hilabihan ka daghang inosenteng dugo. Gidala usab ni Manases ngadto sa balay ni Jehova ang linilok nga larawan sa sagradong poste nga iyang gihimo. Gidaldal niya ang Juda ug ang Jerusalem “sa pagbuhat ug labi pa ka daotan kay sa kanasoran nga gilaglag ni Jehova gikan  sa atubangan sa mga anak sa Israel.”—2 Cronicas 33:1-9.

Labihan ka daotan si Manases nga gidala siyang tinalikalaan ni Jehova ngadto sa Babilonya, usa sa harianong mga siyudad sa hari sa Asirya. Samtang binihag, si Manases naghinulsol, nagpaubos sa iyang kaugalingon, ug nangayog pasaylo ni Jehova. Gidungog sa Diyos ang iyang hangyo alang sa pabor ug gipasig-uli siya sa pagkahari sa Jerusalem. Gisugdan dayon ni Manases ang mga reporma nga nagmalamposon sa usa ka sukod.—2 Cronicas 33:10-17.

Unsay nahimong epekto sa pagkadaotan ni Manases ug sa paghinulsol niya sa ulahi diha sa iyang anak nga si Amon? Siya nahimong daotan kaayo. Sa dihang naghinulsol si Manases ug naningkamot nga mahinloan ang nasod sa kahugawan nga iya mismong gipasiugda, wala mosanong si Amon. Sa napanunod niya ang trono sa panuigong 22, si Amon “nagbuhat kon unsay daotan sa mga mata ni Jehova, ingon sa gibuhat ni Manases nga iyang amahan.” Inay magpaubos sa iyang kaugalingon atubangan kang Jehova, “si Amon maoy nagdugang sa pagkasad-an.” (2 Cronicas 33:21-23) Si Josias maoy unom ka tuig pa lamang sa dihang si Amon nahimong hari sa Juda. Pagkamakalilisang nga panahon sa pagkabata ang nasinati ni Josias!

Ang daotang pagmando ni Amon natapos human sa duha ka tuig sa dihang ang iyang mga alagad nagkunsabo batok kaniya ug nagpatay kaniya. Apan, ang katawhan sa yuta nagpatay sa mga nagkunsabo batok kang Amon ug naghimong hari kang Josias nga iyang anak.—2 Cronicas 33:24, 25.

Bisan pa sa masakit nga mga kahimtang sayo sa iyang pagkabata, nagpadayon si Josias sa pagbuhat kon unsay maayo sa mga mata ni Jehova. Malamposon kaayo ang iyang pagmando nga ang Bibliya nagkanayon: “Walay hari nga nauna niya nga sama kaniya nga mibalik kang Jehova uban sa bug-os niyang kasingkasing ug uban sa bug-os niyang kalag ug uban sa bug-os niyang kusog, sumala sa tanang balaod ni Moises; ni sunod niya adunay usa nga mitindog nga sama kaniya.”—2 Hari 23:19-25.

Pagkamakapadasig nga panig-ingnan si Josias alang niadtong kinahanglang moagwanta sa usa ka makalilisang nga panahon sa pagkabata! Unsay atong makat-onan sa iyang panig-ingnan? Unsay nakatabang kang Josias sa pagpili sa hustong dalan ug sa pagpabilin diha niana?

 Paningkamoti nga Mailhan si Jehova

Ang usa ka positibong impluwensiya nga mipatigbabaw sa sayong katuigan sa kinabuhi ni Josias mao ang iya sa mahinulsolon niyang apohan nga si Manases. Kon unsa ka suod silang duha, ug kon pilay panuigon ni Josias sa dihang gitul-id ni Manases ang iyang mga dalan, walay giingon ang Bibliya. Sanglit suod ang Hudiyohanong mga pamilya, gisulayan tingali ni Manases ang pagluwas sa iyang apo gikan sa makadaot nga mga impluwensiya sa palibot niya pinaagi sa pagsilsil diha sa kasingkasing sa iyang apo ang pagtahod sa matuod nga Diyos, si Jehova, ug sa iyang pulong. Ang mga binhi sa kamatuoran nga natisok ni Manases sa kasingkasing ni Josias, nga inubanan tingali sa ubang positibong mga impluwensiya, sa ngadtongadto nagbunga. Sa ikawalong tuig niya sa pagmando sa Juda, ang 15-anyos nga si Josias naningkamot sa pag-ila ug pagbuhat sa kabubut-on ni Jehova.—2 Cronicas 34:1-3.

Ang bugtong espirituwal nga kontak nga nabatonan sa pipila ka tawo sa panahon sa ilang pagkabata mao ang usa ka layong paryente, usa ka kaila, o usa ka silingan. Apan, kon maatiman, ang binhi nga matisok mahimong mamungag maayo sa ulahi. Si Malinda, nga gihisgotan ganiha, adunay usa ka malulotong tigulang nga silingan nga kanunayng magdala ug mga magasing Bantayanang Torre ug Pagmata! sa iyang balay. Sa paghinumdom sa tigulang nga may kahinangop, siya miingon: “Ang nakapadani kaayo kanako sa akong silingan mao nga siya dili mosaulog sa mga pista. Hinungdanon kini kanako tungod kay ang Halloween ug uban pang mga pista maoy mga okasyon alang sa rituwalistikong mga kalihokan sa kulto sa akong mga ginikanan.” Napulo ka tuig sa ulahi, sa dihang ang usa ka higala nagdapit ni Malinda sa pagtambong sa usa ka Kristohanong tigom sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova, nahinumdoman niya ang maong silingan ug midawat dayon sa imbitasyon. Kadto nagtabang kaniya sa pagpangita sa kamatuoran.

Magmapainubsanon Atubangan sa Diyos

Ang pagmando ni Josias natiman-an sa dagkong mga kausaban sa relihiyon sa yuta sa Juda. Human makigbisog sa unom ka tuig nga kampanya batok sa idolatriya ug paghinlo sa yuta sa Juda, giayo ni Josias ang balay ni Jehova. Samtang nagpadayon ang maong trabaho, pagkabililhong butang ang nakaplagan ni Hilkias nga Hataas nga Saserdote! Nakaplagan niya ang orihinal nga kopya sa “basahon sa balaod ni Jehova.” Kay gisaligan ni Hilkias niining talagsaong kaplag, ang sekretaryo nga si Sapan mitaho sa hari sa nahitabo. Nagpasiatab ba ang 25-anyos nga Josias sa maong mga kalamposan?—2 Cronicas 34:3-18.

“Sa pagkadungog gayod sa hari sa mga pulong sa balaod,” misulat si Esdras, “dihadiha iyang gigisi ang iyang mga besti.” Usa kini ka kinasingkasing nga pagpasundayag sa kasubo tungod kay naamgohan niya nga dili tanan sa mga sugo sa Diyos ang gituman sa ilang mga katigulangan. Usa gayod ka ilhanan sa pagpaubos! Nagpasugo gilayon ang hari ug lima-ka-tawo nga delegasyon aron sa pagpakisayod kang Jehova pinaagi sa manalagnang si Hulda. Ang delegasyon mibalik uban niini nga taho: ‘Ang katalagman moabot ingong sangpotanan sa pagkadili-masinugtanon sa Balaod ni Jehova. Apan sanglit nagpaubos ka sa imong kaugalingon, Haring Josias, pagatigomon ka ngadto sa imong lubnganan diha sa kalinaw ug dili makakita sa katalagman.’ (2 Cronicas 34:19-28) Nahimuot si Jehova sa tinamdan ni Josias.

Bisan pa sa atong kaagi, kita usab makahimo sa pagpaubos sa atong kaugalingon atubangan sa matuod nga Diyos, si Jehova, ug magpasundayag ug matinahurong tinamdan ngadto kaniya ug sa iyang Pulong, ang Bibliya. Si Nicholas, nga gihisgotan sa sinugdan, naghimo niini. Siya miingon: “Bisan pag ang akong kinabuhi punog kalisdanan ug mga problema tungod sa pag-abuso sa droga ug paghuboghubog, aduna akoy interes sa Bibliya ug nangandoy nga makabaton ug katuyoan sa kinabuhi. Wala madugay, nahibalag ko ang mga Saksi ni Jehova, nag-usab sa estilo sa akong kinabuhi, ug nagdawat sa kamatuoran.” Oo, makabaton kita ug matinahurong tinamdan ngadto sa Diyos ug sa iyang Pulong bisan kon unsa pa ang kahimtang sa atong palibot.

Pagbatog Kaayohan Gikan sa Kahikayan ni Jehova

Halawom usab ang pagtahod ni Josias sa mga manalagna ni Jehova. Wala lamang siya magpakisayod sa manalagnang si Hulda kondili naimpluwensiyahan usab siya ug dako sa ubang mga manalagna sa iyang adlaw. Pananglitan, sila si Jeremias ug Sofonias maoy puliki sa pagmantala sa mahukmanong mga pagsaway sa idolatriya nga gibuhat sa Juda. Pagkamakapadasig kaayo kadto kang Josias nga magpatalinghog sa ilang mensahe samtang nakigbisog siya sa iyang kampanya batok sa bakak nga pagsimba!—Jeremias 1:1, 2; 3:6-10; Sofonias 1:1-6.

 Ang “agalon,” si Jesu-Kristo, nagtudlo sa nahiusang pundok sa iyang dinihogang mga sumusunod—“ang matinumanon ug maalamong ulipon”—sa pagtagana sa espirituwal nga pagkaon sa hustong panahon. (Mateo 24:45-47) Pinaagi sa pinasukad-sa-Bibliyang mga publikasyon ug sa kahikayan sa kongregasyon, ang ulipon nga matang naghatag ug pagtagad sa mga kaayohan sa pagsunod sa tambag sa Bibliya ug nagtanyag ug praktikal nga mga sugyot maylabot sa kapadapatan niini sa atong adlaw-adlaw nga pagkinabuhi. Pagkahaom nga gamiton nato ang kahikayan ni Jehova aron sa pagtabang kanato sa pagbuntog sa nakagamot na kaayong dili-maayong mga tinamdan! Sukad sa pagkabata, wala gayoy pagtahod si Nicholas sa awtoridad. Bisan pag nakakat-on na siya sa kamatuoran sa Pulong sa Diyos, gipugngan siya sa maong kahuyangan sa pag-alagad kang Jehova nga mas bug-os pa. Ang pag-usab sa maong tinamdan dili sayon alang kaniya. Apan, sa kapulihay, nagmalamposon siya. Sa unsang paagi? “Uban sa tabang sa duha ka masinabotong mga ansiyano,” mipatin-aw si Nicholas, “gidawat ko ang akong problema ug gisugdan ko ang pagpadapat sa ilang mahigugmaong Kasulatanhon nga tambag.” Siya midugang: “Bisan tuod mosugmat usahay ang diyutayng kasuko, makontrolar ko na karon ang akong rebelyosong kinaiya.”

Nagpakitambag usab si Malinda sa mga ansiyano sa dihang mohimo ug hinungdanong mga desisyon sa iyang kinabuhi. Aron masagubang ang pagbatyag sa kawalay-paglaom ug ang pagbati sa kawalay-pulos nga nagsumikad pa sa iyang pagkabata, nakaplagan niyang mapuslanon kaayo ang nagkalainlaing mga artikulo sa Ang Bantayanang Torre ug Pagmata! Siya miingon: “Usahay diha sa usa ka artikulo adunay usa lang ka parapo o usa ka tudling-pulong—usa lang ka tipik—nga makapatandog na kanako. Mga siyam na ka tuig kanhi, gisugdan ko paghipos ang maong mga artikulo sa usa ka mapuwaspuwas nga panid nga notbok aron dali ko rang masubli kini.” Sa pagkakaron, ang tulo niya ka notbok nasudlan ug mga 400 ka artikulo!

Dili, ang mga tawo dili kinahanglan nga mahimong permanenteng mga biktima sa usa ka dili maayong kinabuhing pamilyahanon. Magmalamposon sila sa espirituwal nga paagi uban sa tabang ni Jehova. Sama nga ang usa lamang ka maayong pagmatuto dili garantiya sa integridad sa usa ka tawo, ang daotang panahon sa pagkabata dili usab makapugong sa usa ka tawo nga mahimong mahinadlokon sa Diyos.

Human makaplagi ang basahon sa Balaod panahon sa pag-ayo sa templo, si Josias ‘naghimo sa pakigsaad sa atubangan ni Jehova sa pagsunod kang Jehova ug sa pagsugot kanunay kaniya sa bug-os niyang kasingkasing ug sa bug-os niyang kalag.’ (2 Cronicas 34:31) Ug wala siya magpalingpaling niining malig-ong tinguha hangtod sa iyang kamatayon. Determinado usab si Malinda ug si Nicholas nga magpabiling maunongon kang Jehova nga Diyos ug nga magmalamposon ingong mga tawo sa integridad. Hinaot determinado ka usab sa pagpabiling suod sa Diyos ug sa pag-alagad kaniya nga matinumanon. Makaseguro ka nga molampos, kay si Jehova misaad: “Ayaw kahadlok, kay ako uban kanimo. Ayaw iliraw ang imong panan-aw, kay ako imong Diyos. Ako magapalig-on kanimo. Ako sa pagkatinuod magatabang kanimo. Ako sa pagkatinuod magahawid kanimo sa akong tuong kamot sa pagkamatarong.”—Isaias 41:10, 13.

[Footnote]

[Mga hulagway sa panid 26]

Bisan pag adunay makalilisang nga kasinatian sa pagkabata, si Josias naningkamot sa pag-ila kang Jehova ug nagmalamposon sa iyang kinabuhi

[Hulagway sa panid 28]

Makatabang kanimo ang mga ansiyano sa pagbuntog sa nakagamot na kaayo nga kinaiya

[Hulagway sa panid 28]

Makatabang kanimo “Ang Bantayanang Torre” ug “Pagmata!” sa paghupot sa integridad