1, 2. Taano ta puwedeng magin dipisil an buhay para sa mga lingkod nin Diyos ngunyan? (Hilingon an ritrato sa itaas.)

SA TRABAHO kan dakul na doktor asin nars, bantad sinda sa mga tawong may nakakaulakit na hilang. Inaasikaso ninda an mga pasyente huling gusto nindang tabangan an mga ini. Pero mantang ginigibo iyan, kaipuhan nindang protektaran an saindang sadiri tanganing dai sinda maulakitan kan mismong hilang na binubulong ninda. Kaagid kaiyan, dakul sa sato an nag-iistar asin nagtatrabaho kaiba kan mga tawong may mga ugali asin karakteristiko na kabaliktaran kan diyosnon na mga kuwalidad. Puwede ining magin dipisil para sa sato.

² Sa huring mga aldaw na ini, an mga tawong dai namumuot sa Diyos binabaliwala an saiyang mga pamantayan nin tama asin sala. Sinambit ni apostol Pablo sa ikaduwa niyang surat ki Timoteo an mga ugali kan mga tawong suway sa Diyos—mga ugaling magrabe pa mantang nagrarani kita sa katapusan kan sistemang ini. (Basahon an 2 Timoteo 3:1-5, 13.) Iyo, tibaad mabigla kita sa pagigin lakop kan mga ugaling iyan, pero puwede pa man giraray kitang maimpluwensiyahan kan paggawi asin ugali kan mga nagpapahiling kaiyan. (Tal. 13:20) Sa artikulong ini, pag-uulayan ta an pagkakalain kan ugali kan mga tawo sa huring mga aldaw asin kan ugali kan mga lingkod nin Diyos. Pag-uulayan man  niyato kun paano ta mapoprotektaran an satong sadiri tanganing dai kita maulakitan nin maraot na mga ugali mantang tinatabangan ta an iba na mamidbid si Jehova.

3. Sairisay an nagpapahiling kan mga ugali na nasa 2 Timoteo 3:2-5?

³ Sinabi ni apostol Pablo na “sa huring mga aldaw maabot an delikado asin masakit na mga panahon.” Dangan ilinista niya an 19 maraot na ugali, o kuwalidad, na magigin risang-risa sa mga tawo sa panahon na iyan. Kaagid ini kan nasa Roma 1:29-31, pero sa surat ni Pablo ki Timoteo, may iiniba siyang mga termino na dai nasambitan sa iba pang libro sa Kristiyanong Griegong Kasuratan. Pinunan ni Pablo an lista nin bakong diyosnon na mga kuwalidad paagi sa mga tataramon na “huli ta an mga tawo magigin . . . ” Pero dai buot sabihon kaini na mahihiling sa gabos na tawo an arog kaiyan na mga ugali. Lain na marhay diyan an ugali kan mga Kristiyano.—Basahon an Malaquias 3:18.

4. Paano mo ilaladawan an tawong orgulyoso?

⁴ Pagkatapos sambiton ni Pablo na dakul an magigin mamumuton sa sadiri asin sa kuwarta, isinurat niya na an mga tawo magigin mahambog man, mapalangkaw, saka orgulyoso. An tawong arog kaiyan ibinibilang an saiyang sadiri na mas nakakalabi sa iba huli sa abilidad, itsura, kayamanan, o posisyon. Gustong-gusto niyang hinahangaan asin inuumaw kan iba. Sarong iskolar sa Bibliya an nagsurat mapadapit sa tawong orgulyoso: “Sa puso niya igwa siya nin urualtar na diyan pigdudukuan niya an saiyang sadiri.” Dakul an nagsasabi na makauuyam an pagigin orgulyoso na dawa an mismong mga tawong arog kaiyan habong nakakahiling kaiyan sa iba.

5. Paano nagin orgulyoso dawa an pirang maimbod na lingkod ni Jehova?

⁵ Siguradong ikinakauyam na marhay ni Jehova an pagigin orgulyoso. Ikinakaungis niya an ‘mapalangkaw na mata.’ (Tal. 6:16, 17) An pagigin orgulyoso nakakaulang sa saro na magin harani sa Diyos. (Sal. 10:4) Karakteristiko iyan kan Diyablo. (1 Tim. 3:6) Pero makamumundo na dawa sa maimbod na mga lingkod ni Jehova may mga nagin orgulyoso. Si Uzias, na hadi kan Juda, nagin maimbod sa laog nin dakul na taon. Pero an Bibliya nagsasabi: ‘Kan siya makusog na, nagin mapalangkaw an saiyang puso [na ikinapahamak] niya, asin nagin masumbikal siya tumang ki Jehova na saiyang Diyos paagi sa paglaog sa [templo] ni Jehova tanganing magtutong nin insenso duman sa altar [nin insenso].’ Nagin mapalangkaw man kan huri si Hading Hezekias, pero sa halipot sanang panahon.—2 Cron. 26:16; 32:25, 26.

6. Ano kuta an puwedeng magin dahilan na magin mapalangkaw si David, pero taano ta dai siya nagin arog kaiyan?

⁶ May mga nagin mapalangkaw huling maitsura sinda, popular, matibay sa musika, makusog, o huling hinahangaan sinda kan iba. Bako sanang saro sa mga ini an igwa si David, kundi gabos iyan yaon saiya; pero, nagdanay siyang mapakumbaba sa bilog niyang buhay. Pagkagadan ni David ki Goliat asin kan alukon siya ni Hading Saul na agumon an saiyang aki, sinabi ni David: ‘Siisay man ako asin an kamag-anakan kan sakuyang ama sa Israel tanganing magin manugang ako kan hadi?’ (1 Sam. 18:18) Ano an nakatabang ki David na magdanay na mapakumbaba? Igwa si David kan mga kuwalidad, abilidad, asin pribilehiyo huling an Diyos nagpakanghababa tanganing magtao nin atensiyon sa saiya. (Sal. 113:5-8) Aram ni David na hali ki Jehova an gabos na marahay na bagay na igwa siya.—Ikumparar an 1 Corinto 4:7.

7. Ano an makakatabang sa sato na magpahiling nin kapakumbabaan?

⁷ Arog ni David, hinihinguwa kan mga lingkod ni Jehova ngunyan na magpahiling nin kapakumbabaan. Talagang napapangalas kita huling si Jehova, na nakakalabi sa gabos na Persona sa uniberso, mapakumbaba. (Sal. 18:35) Isinasapuso ta an ipinasabong na sadol: “Isulot nindo an kapadangatan asin pagmalasakit, kabuutan, kapakumbabaan, kahuyuan, asin pagkamapasensiya.” (Col.  3:12) Aram man niyato na an pagkamuot “dai . . . naghahambog, dai nagigin mapalangkaw.” (1 Cor. 13:4) Pag nahihiling kan iba na mapakumbaba kita, puwede sinda kaiyan na mapahiro na rumani ki Jehova. Kun paanong puwedeng makumbinsir kan agom na babayi an saiyang agom maski mayong tataramon dahil sa saiyang marahay na paggawi, puwede man na maparani sa Diyos an iba dahil sa kapakumbabaan na ipinapahiling kan saiyang mga lingkod.—1 Ped. 3:1.

8. (a) Ano an pagmansay kan nagkapirang tawo ngunyan kun dapit sa pagigin masinuway sa mga magurang? (b) Ano an ipinagbuot kan Kasuratan sa mga aki?

⁸ Ilinadawan ni Pablo kun ano an magigin pagtrato sa lambang saro kan mga tawong nabubuhay sa huring mga aldaw. Isinurat niya na sa huring mga aldaw, an mga aki magigin masinuway sa mga magurang. Kun minsan, pinapaluwas na normal sana asin dinadagka pa ngani an arog kaiyan na paggawi sa mga libro, pelikula, asin sa mga programa sa telebisyon ngunyan. Pero an pagigin masinuway nakakaraot sa relasyon kan mga miyembro kan pinakamahalagang kabtang kan sosyedad—an pamilya. Haloy nang nasasabutan kan mga tawo an prinsipyong ini. Halimbawa, sa suanoy na Grecia, kun kinulgan nin saro an saiyang mga magurang, hahalion sa saiya an gabos niyang deretso sibil; sa ley nin Roma, kun kinulgan nin saro an saiyang ama katumbas iyan nin paggadan. Ipinagbuot pareho kan Hebreong Kasuratan asin kan Kristiyanong Griegong Kasuratan sa mga aki na tawan nin onra an saindang mga magurang.—Ex. 20:12; Efe. 6:1-3.

9. Ano an makakatabang sa mga hoben na magin makinuyog sa saindang mga magurang?

⁹ Malilikayan kan mga aki na magin masinuway kun huhurop-hurupon ninda an mga ginibo kan saindang mga magurang para sa sainda. Magigin mapagpasalamat an mga aki kun nasasabutan ninda na kahagadan nin Diyos, an Ama niyato gabos, na sinda magin makinuyog. Kun positibo an mga sinasabi nin sarong aki dapit sa saiyang mga magurang, makakatabang iyan sa mga kaedad niya na magin positibo man an paghiling sa saindang mga magurang. Siyempre, kun an mga magurang mayong pagkamuot sa saindang mga aki, puwedeng madipisilan an mga aki na magsunod nin gikan sa puso. Sa ibong na lado, kun namamatian kan aki an tunay na pagkamuot kan saiyang mga magurang, mapapahiro siya kaiyan na paugmahon sinda dawa natetentaran siyang dai magsunod. “Kaidto, pag nakagibo ako nin sala, an parating tendensiya ko lusutan iyan,” an inako ni Austin, “pero naggigibo an mga magurang ko nin rasonableng mga patakaran, tapos ipinapaliwanag ninda kun taano ta itinatao ninda iyan, saka pirmi sindang andam na magdangog. Nakatabang iyan sako na magin makinuyog. Namamatian kong nagmamalasakit sinda sako, kaya napahiro ako kaiyan na paugmahon sinda.”

10, 11. (a) Ano an maraot na mga kuwalidad na nagpapahiling na an mga tawo mayong pagkamuot sa lambang saro? (b) Sagkod sain an pagkamuot kan tunay na mga Kristiyano sa saindang kapwa?

¹⁰ Ilinista ni Pablo an iba pang kuwalidad na nagpapahiling na an mga tawo mayong pagkamuot sa lambang saro. Angay na isinunod niya sa pagigin “masinuway sa magurang” an pagigin bakong mapagpasalamat huling ini an ugali kan mga dai nagpapahalaga sa marahay na mga bagay na ginigibo sa sainda kan iba. An mga tawo magigin man bakong maimbod. Habo ninda nin ano man na kasunduan, na nagpaparisang dai ninda gustong makipagkatuninungan sa iba. Magigi sindang paralanghad asin traydor, na nagtataram nin mapang-abuso asin nakakadanyar na mga tataramon sa kapwa ninda asin sa Diyos pa ngani. Asin magkakaigwa man nin mga parapakaraot, na nagpapalakop nin mga kaputikan tanganing rauton an reputasyon kan iba. *

¹¹ Bakong arog kan mga tawong nagpapahiling nin kawaran nin pagkamuot na lakop ngunyan, an  mga nagsasamba ki Jehova igwa nin tunay na pagkamuot sa kapwa. Totoo iyan puon pa kaidto. Sinabi ni Jesus na an pagkamuot sa kapwa, na sarong klase nin pagkamuot na a·gaʹpe, an ikaduwa sa pinakaimportanteng pagbuot sa Katugunan ni Moises; ikaduwa iyan sa pagkamuot sa Diyos. (Mat. 22:38, 39) Sinabi man ni Jesus na an pagkamuot sa lambang saro an kuwalidad na magigin midbidan kan tunay na mga Kristiyano. (Basahon an Juan 13:34, 35.) Mamumutan pa ngani kan tunay na mga Kristiyano dawa an saindang mga kaiwal.—Mat. 5:43, 44.

12. Paano si Jesus nagpahiling nin pagkamuot sa iba?

¹² Nagpahiling si Jesus nin dakulang pagkamuot para sa iba. Nagduman siya sa kada siyudad para ipaabot sa mga tawo an maugmang bareta kan Kahadian nin Diyos. Nagpaumay siya nin mga buta, pilay, mga may leproso, asin mga bungog. Nagbuhay siya nin mga gadan. (Luc. 7:22) Itinao pa ngani ni Jesus an saiya mismong buhay para sa kapakanan kan katawuhan, dawa dakul an nauungis sa saiya. Maririsang marhay sa pagkamuot na ipinahiling ni Jesus an pagkamuot kan saiyang Ama. Inaarog kan mga Saksi ni Jehova sa bilog na kinaban an halimbawa ni Jesus nin pagpahiling nin pagkamuot sa iba.

13. Paano puwedeng makatabang an pagkamuot na ipinapahiling ta sa iba na maparani sinda ki Jehova?

¹³ Nakakatabang an pagkamuot na ipinapahiling ta sa iba na maparani sinda sa satuyang Ama sa langit. Halimbawa, sarong lalaki sa Thailand an napahiro kan pagkamuot na nahiling niya sa mga tugang sa sarong pangrehiyon na kumbensiyon. Kan makapuli na siya, nakiulay siya sa mga Saksi na tukduan siya sa Bibliya duwang beses kada semana. Hinulitan niya an gabos niyang paryente, asin pakalihis sana nin anom na bulan puon kan kumbensiyon, iprinesentar niya an inot niyang pagbasa sa Bibliya sa Kingdom Hall. Kumusta an pagkamuot na ipinapahiling mo sa iba? Haputon an sadiri: ‘Ginigibo ko daw an pinakamakakaya ko tanganing tabangan an sakong mga kapamilya, kakongregasyon, asin an mga tawo sa ministeryo? Hinihinguwa ko daw arugon an paghiling ni Jehova sa iba?’

14, 15. Anong sa-hayop na mga ugali an mahihiling sa dakul na tawo, pero paano binago kan nagkapira an saindang sadiri?

¹⁴ An iba pang kuwalidad kan mga tawo sa huring mga aldaw nagtatao nin dagdag na dahilan sa mga Kristiyano na rayuan an arog kaiyan na mga  tawo. An mga mayong takot sa diyos daing pagkamuot sa karahayan, o sa ibang traduksiyon nin Bibliya, “nauungis sa marahay” o “kontra sa gabos na karahayan.” An mga tawong arog kaiyan daing pagpupugol sa sadiri asin maringis. An iba matagas an payo, o pabigla-bigla asin daing pakilabot sa magigin epekto sa iba kan paggawi ninda.

¹⁵ Dakul kaidto na may arog kaiyan na mga ugaling sa-hayop an binago an saindang personalidad. Ihinula kan Bibliya an pambihirang pagbabagong ini sa magayunon na paagi. (Basahon an Isaias 11:6, 7.) Diyan mababasa niyato an dapit sa layas na mga hayop, arog nin lobo asin leon, na matuninong na nag-iiribanan kaiba an ataman na mga hayop, arog nin karnero asin ugbon na baka. Risahon na mangingibabaw an matuninong na kamugtakan na ini huli ta siguradong ‘mapapano an daga kan kaaraman ni [Jehova].’ (Isa. 11:9, An Banal na Biblia) Mayong kakayahan an mga hayop na mamidbid si Jehova, kaya an espirituwal na kautuban kaini nanunungod sa mga tawo.

16. Paano natabangan kan Bibliya an mga tawo na baguhon an saindang personalidad?

¹⁶ Dakul na dating maringis arog nin lobo an igwa na ngunyan nin matuninong na relasyon sa iba. May mababasa kang arog kaiyan na mga eksperyensiya sa seryeng “Binago kan Bibliya an Saindang Buhay” sa jw.org/bcl. An mga namidbid si Jehova asin naglilingkod sa saiya bakong arog kan mga nagsasagin man ngayang relihiyoso alagad dai man talaga namumuhay nin uyon diyan, na minagawi na garo nagsasamba sa Diyos pero pinapahimutikan iyan kan saindang paggawi. Imbes, an dating mariringis na tawo “[isinulot] an bagong personalidad na linalang sigun sa kabutan nin Diyos, kauyon kan tunay na katanusan asin kaimbudan.” (Efe. 4:23, 24) Mantang nakakanuod an mga tawo dapit sa Diyos, marerealisar ninda na kaipuhan nindang sumunod sa saiyang mga pamantayan. Dangan mapapahiro sinda kaiyan na gumibo nin mga pagbabago sa saindang mga paniniwala, ugali, asin paggawi. Bakong madali an mga pagbabagong iyan, pero magigibo ninda iyan huling tatabangan kan banal na espiritu an mga may udok na pagmawot na gibuhon an kabutan nin Diyos.

17. Paano niyato malilikayan na maimpluwensiyahan kan mga nagpapahiling nin bakong diyosnon na mga ugali?

¹⁷ Lalong nagigin risang-risa an pagkakalain kan mga naglilingkod sa Diyos asin kan mga dai. Kita na mga naglilingkod sa Diyos dapat na mag-ingat na dai maimpluwensiyahan kan maraot na mga ugali kan iba. Madunong na sinusunod niyato an ipinasabong na sadol na rumayo sa mga tawong igwa kan mga ugaling sinambit sa 2 Timoteo 3:2-5. Siyempre, dai niyato biyong malilikayan an mga tawong nagpapahiling nin bakong diyosnon na mga ugali. Tibaad kaipuhan niyatong makaiba sinda sa trabaho, sa eskuwelahan, o sa harong. Pero puwede niyatong malikayan na maarog an saindang kaisipan asin mga ugali. Magigibo ta iyan paagi sa pagpakusog kan satong espirituwalidad paagi sa pag-adal kan Bibliya asin pakikiiba-iba sa mga determinadong maglingkod ki Jehova.

18. Paano an satong tataramon asin paggawi makakatabang sa iba sa espirituwal na paagi?

¹⁸ Dapat man niyatong hinguwahon na tabangan an iba na mamidbid si Jehova. Maghanap nin mga oportunidad na magpatotoo, na hinahagad ki Jehova na tabangan kang masabi an tamang impormasyon sa tamang panahon. Dapat niyatong sabihon sa iba na Saksi ni Jehova kita. Paagi kaiyan, maitatao niyato an kamurawayan sa Diyos bako sa satong sadiri. Sinanay kita na “isikwal an bakong diyosnon na paggawi saka kinabanon na mga pagmawot asin na mamuhay na tultol an isip asin matanos saka may debosyon sa Diyos sa tahaw kan presenteng sistemang ini nin mga bagay.” (Tito 2:11-14) Kun inaarog niyato si Jehova asin ginigibo an gusto niya, mahihiling iyan kan iba, asin tibaad sabihon pa ngani ninda: ‘Maiba kami sa saindo huli ta samuyang nadangog na an Diyos yaon diyan sa saindo.’—Zac. 8:23.