Yehovha U Hi Veka Tihlo Leswaku A Hi Sirhelela

“Mahlo [ya Yehovha] ma famba-famba emisaveni hinkwayo leswaku a kombisa ntamu wakwe eka lava mbilu ya vona yi hetisekeke eka yena.”—2 TIKR. 16:9.

1. Ha yini Yehovha a hi kambela?

YEHOVHA i Tatana la hetisekeke. U hi tiva swinene lerova u vona ni ‘mboyamelo wa miehleketo ya hina.’ (1 Tikr. 28:9) Hambiswiritano, a nga hi kambeli leswaku a ta kuma swihoxo. (Ps. 11:4; 130:3) Ematshan’weni ya sweswo, u lava ku hi sirhelela hi rirhandzu leswaku ku nga vi na lexi nga onhaka vuxaka bya hina na yena kumbe lunghelo ra hina ro kuma vutomi lebyi nga heriki.—Ps. 25:8-10, 12, 13.

2. Yehovha u kombisa matimba ya yena eka vamani?

² Matimba ya Yehovha a ma ringanisiwi na nchumu naswona u vona vanhu hinkwavo. Hikwalaho u kota ku pfuna malandza yakwe lama tshembekaka loko ma kombela mpfuno, naswona wa ma seketela loko ma ringiwa. Tsalwa ra 2 Tikronika 16:9 ri ri: “Mahlo [ya Yehovha] ma famba-famba emisaveni hinkwayo leswaku a kombisa ntamu wakwe eka lava mbilu ya vona yi hetisekeke eka yena.” Xiya leswaku Yehovha u tirhisa matimba ya yena  ku pfuna lava n’wi tirhelaka hi mbilu hinkwayo, mbilu leyi tengeke ni leyi tshembekaka. Kambe vaxisi ni vakanganyisi a nga va khathaleli.—Yox. 7:1, 20, 21, 25; Swiv. 1:23-33.

Famba Ni Xikwembu

3, 4. Swi vula yini ku “famba ni Xikwembu,” naswona hi swihi swikombiso swa le Bibeleni leswi hi pfunaka ku twisisa mhaka leyi?

³ Vo tala a va ehleketi leswaku Muvumbi wa vuako lebyikulu bya hina a nga pfumela leswaku vanhu va famba na yena hi ndlela yo fanekisela. Kambe sweswo hi swona leswi Yehovha a lavaka leswaku hi swi endla. Eminkarhini ya Bibele, Enoko na Nowa va ‘fambe ni Xikwembu.’ (Gen. 5:24; 6:9) Muxe u ‘hambete a tserhama onge hiloko a vona Loyi a nga vonakiki.’ (Hev. 11:27) Hosi Davhida u tikume a ri karhi a famba ni Tata wakwe wa le tilweni hi ku titsongahata. U te: “Hikuva [Yehovha] u le vokweni ra mina ra xinene, a ndzi nge tsekatsekisiwi.”—Ps. 16:8.

⁴ I ntiyiso leswaku a hi nge swi koti ku khoma voko ra Yehovha hi famba na yena. Kambe hi nga swi endla sweswo hi ndlela yo fanekisela. Njhani? Mupisalema Asafa u tsarile a ku: “Ndzi na wena nkarhi hinkwawo; u khome voko ra mina ra xinene. U ta ndzi kongomisa hi xitsundzuxo xa wena.” (Ps. 73:23, 24) Hi va hi famba na Yehovha loko hi landzela nkongomiso wa yena lowu hi wu kumaka eRitweni rakwe leri tsariweke, ni le ka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.”—Mat. 24:45; 2 Tim. 3:16.

5. Xana Yehovha u ma rindza njhani malandza yakwe yo tshembeka tanihi tatana la nga ni rirhandzu, naswona hina hi fanele hi titwa njhani hi sweswo?

⁵ Tanihi leswi Yehovha a khathalaka hi vanhu lava fambaka na yena, u va veka tihlo ku fana ni tatana la nga ni rirhandzu, a va khathalela, a va sirhelela ni ku va dyondzisa. Xikwembu xi ri: “Ndzi ta endla leswaku u va ni ku twisisa naswona ndzi ku letela hi ndlela leyi u faneleke u famba ha yona. Ndzi ta ku tsundzuxa ndzi veke tihlo ra mina ri ri ehenhla ka wena.” (Ps. 32:8) Tivutise: ‘Xana ndzi tivona ndzi ri karhi ndzi famba na Yehovha hi ndlela yo fanekisela, ndzi yingisa nkongomiso wa yena ni ku tsundzuka leswaku u ndzi veke tihlo hi ku va a ndzi rhandza? Xana leswi ndzi swi anakanyaka, ndzi swi vulaka ni ku swi endla swi kombisa leswaku ndza swi xiya leswaku u ndzi langutile? Loko ndzi dyohile, xana a ndzi teki Yehovha a ri Xikwembu lexi nga tshinelelekiki ni lexi nga ni tihanyi, kambe ndzi n’wi teka a ri Tatana la nga ni rirhandzu ni tintswalo la lavaka ku pfuna vanhu lava hundzukaka leswaku va tlhela va va ni vuxaka lebyi tiyeke na yena?’—Ps. 51:17.

6. Yehovha u va tlula hi yini vatswari lava nga vanhu?

⁶ Minkarhi yin’wana, Yehovha a nga hi ponisa hi nga si wela exidyohweni. Hi xikombiso, a nga ha swi vona leswaku mbilu ya hina yi sungula ku hi kanganyisa leswaku hi navela swilo swo biha. (Yer. 17:9) Loko timhaka ti yimise xisweswo, a nga hatla a hi pfuna ku tlula ndlela leyi vatswari va nga pfunaka ha yona hikuva “mahlo yakwe lama vangamaka” ma kota ku vona timbilu ta hina ni ku kambela mianakanyo ya hina. (Ps. 11:4; 139:4; Yer. 17:10) Xiya ndlela leyi Xikwembu xi anguleke ha yona emhakeni leyi khumbaka Baruku loyi a a ri matsalana tlhelo munghana lonkulu wa muprofeta Yeremiya.

Yehovha U Ve Tatana Wa Xiviri Eka Baruku

7, 8. (a) A a ri mani Baruku, naswona u sungule ku va ni ku navela kwihi ko biha embilwini yakwe? (b) I yini leswi Yehovha a swi endleke eka Baruku leswi a swi ta endliwa hi mutswari un’wana ni un’wana?

⁷ Baruku a a ri matsalana la nga ni ntokoto swinene, loyi a tirheke na Yeremiya hi ku tshembeka eka xiavelo xo tika xo twarisa rungula ra vuavanyisi bya Yehovha etikweni ra Yuda. (Yer. 1:18, 19) Swi nga ha endleka leswaku Baruku a a huma endyangwini lowu yimeke kahle, naswona se a a sungule ku tilavela “swilo leswikulu.” Kumbexana u pfumelele moya wo lava swilo leswikulu kumbe rifuwo wu kucetela mianakanyo yakwe. Ku nga khathariseki xivangelo xa kona, Yehovha u swi vonile leswaku Baruku a a sungula ku va ni mianakanyo leyi nga ni khombo embilwini yakwe. Yehovha u hatle a tshinya Baruku hi ku tirhisa Yeremiya a ku: “U te: ‘Khombo eka mina, hikuva Yehovha u engetele gome eka xitlhavi xa mina! Ndzi hele matimba hikwalaho ka nhlomulo wa mina, naswona a ndzi yi kumanga ndhawu yo wisela eka yona.’” Kutani Xikwembu xi te: “U tshamela ku lava swilo leswikulu. U nga tshameli ku swi lava.”—Yer. 45:1-5.

⁸ Hambileswi Yehovha a vulavuleke na Baruku a nga jikajiki, a a nga n’wi hlundzukelanga kambe a a khathala ha yena tanihi tatana. Swi le rivaleni leswaku Xikwembu xi swi vonile leswaku hambileswi mbilu ya Baruku a yi navela swilo leswi nga  vaka ni khombo eka yena, kambe yena a a nga ri munhu wo biha. Nakambe Yehovha a a swi tiva leswaku muti wa Yerusalema ni wa Yuda a yi ri emasikwini ya yona yo hetelela, kutani a a nga swi lavi leswaku Baruku a wela endzingweni hi nkarhi wolowo wo tika. Hikwalaho, leswaku xi pfuna nandza wa xona leswaku a tlhela a va ni vuxaka lebyinene na xona, Xikwembu xi n’wi byele leswaku xi ta “tisa khombo ehenhla ka nyama hinkwayo,” xi tlhela xi byela Baruku leswaku loko o teka goza lerinene u ta pona. (Yer. 45:5) Hi marito man’wana Xikwembu xi te: ‘Baruku, u nga rivali leswaku leswi ndzi swi vuleke swi ta endleka ku nga ri khale emutini wa Yuda ni wa Yerusalema leyi dyoheke. Tshama u tshembekile leswaku u ta pona! Ndzi ta ku sirhelela.’ Swi le rivaleni leswaku marito ya Yehovha ma yi fikelerile mbilu ya Baruku, hikuva u lulamise mianakanyo yakwe kutani a pona ndzoviso lowu weleke muti wa Yerusalema endzhaku ka malembe ya 17.

9. U nga swi hlamula njhani swivutiso leswi vutisiweke eka ndzimana leyi?

⁹ Loko u ri karhi u anakanyisisa hi rungula leri ra Baruku, xiya swivutiso leswi landzelaka ni matsalwa ya kona: Ndlela leyi Xikwembu xi tirhisaneke ha yona na Baruku yi hi byela yini hi Yehovha ni ndlela leyi a titwaka ha yona hi malandza yakwe? (Hlaya Vaheveru 12:9.) Malunghana ni minkarhi ya mangava leyi hi hanyaka eka yona, hi nga dyondza yini eka ndzayo leyi Xikwembu xi yi nyikeke Baruku ni le ka ndlela leyi Baruku a anguleke ha yona? (Hlaya Luka 21:34-36.) Leswaku vakulu va Vakreste va tekelela Yeremiya, xana va nga yi kombisa njhani ndlela leyi Yehovha a khathalaka ha yona hi malandza Yakwe?—Hlaya Vagalatiya 6:1.

Yesu U Tekelele Rirhandzu Ra Tata Wakwe

10. Xana Yesu u hlomisiwe njhani leswaku a va Nhloko ya vandlha ra Vukreste?

¹⁰ Loko Yesu a nga si ta laha misaveni, Yehovha u kombise rirhandzu ra yena eka vanhu va yena hi ku tirhisa vaprofeta ni malandza man’wana yo tshembeka. Namuntlha rirhandzu rolero hi ri vona ngopfu eka Yesu Kreste la nga Nhloko ya vandlha ra Vukreste. (Efe. 1:22, 23) Hikwalaho, ebukwini ya Nhlavutelo Yesu u fanisiwa ni xinyimpfana lexi xi nga ni “mahlo ya nkombo, laha mahlo ma vulaka mimoya ya nkombo ya Xikwembu leyi rhumiweke emisaveni hinkwayo.” (Nhlav. 5:6) Yesu u avanyisa hi vululami hikuva u tele moya lowo kwetsima wa Xikwembu. Na yena u kota ku vona hinkwaswo leswi nga etimbilwini ta hina.

11. Hi wihi ntirho lowu Kreste a wu endlaka, naswona ndlela leyi a hi khomaka ha yona yi fana njhani ni ya Tata wakwe?

¹¹ Ku fana na Yehovha, Yesu na yena a nga fani ni phorisa leri hi langutaka ri ri ematilweni. U hi kambela hi ndlela ya rirhandzu. Xithopo xin’wana xa Yesu lexi nge, “Tatana La Nga Riki Na Makumu,” xi hi tsundzuxa ntirho lowu a nga ta wu endla leswaku hinkwavo lava kombisaka ripfumelo eka yena  va kuma vutomi lebyi nga heriki. (Esa. 9:6) Ku tlula kwalaho, leswi Kreste a nga Nhloko ya vandlha ra Vukreste a nga swi kota ku susumetela Vakreste lava wupfeke ni lava tiyimiseleke, ngopfu-ngopfu vakulu leswaku va chavelela ni ku laya lava swi va fanelaka.—1 Tes. 5:14; 2 Tim. 4:1, 2.

12. (a) Mapapila lama yaka emavandlheni ya nkombo ya le Asia Minor ma paluxa yini hi Yesu? (b) Vakulu va ri kombisa njhani rirhandzu ra Kreste entlhambini wa Xikwembu?

¹² Ndlela leyi Kreste a wu rhandzaka ha yona ntlhambi wa Xikwembu yi vonake eka mapapila lawa a ma tsaleleke vakulu va mavandlha ya nkombo ya le Asia Minor. (Nhlav. 2:1–3:22) Emapapileni wolawo, Yesu u swi veke erivaleni leswaku wa swi tiva ni ku swi vona leswi endlekaka emavandlheni wolawo hinkwawo ni ndlela leyi a a titwa ha yona hi valandzeri vakwe. Swi tano ninamuntlha, ngopfu-ngopfu leswi xivono lexi nga ebukwini ya Nhlavutelo xi hetisekaka “esikwini ra Hosi.” * (Nhlav. 1:10) Rirhandzu ra Kreste hakanyingi hi ri vona kahle eka vakulu lava tirhaka tanihi varisi va vandlha. A nga susumeta “tinyiko [leti] leti nga vanhu” leswaku ti chavelela, ti khutaza kumbe ti nyikela ndzayo loko swi fanerile. (Efe. 4:8; Mint. 20:28; hlaya Esaya 32:1, 2.) Xana u teka matshalatshala ya vona ma ri xikombiso xa ndlela leyi Kreste a ku rhandzaka ha yona?

Mpfuno Lowu Fikaka Hi Nkarhi

13-15. Minkarhi yin’wana Xikwembu xi nga hlawula ku swi hlamula njhani swikhongelo swa hina? Nyikela swikombiso.

¹³ Xana u tshame u khongela hi mbilu hinkwayo u kombela mpfuno ivi u hlamuriwa hi ku va u endzeriwa hi Mukreste la wupfeke a fika a ku khutaza? (Yak. 5:14-16) Kumbe u hlamuriwe hi ku yingisela nkulumo eminhlanganweni ya Vukreste kumbe hi ku hlaya rungula ro karhi eka yin’wana ya minkandziyiso ya hina. Minkarhi yo tala Yehovha u hlamula swikhongelo hi tindlela to tano. Hi xikombiso, nkulu un’wana loko a heta ku nyikela nkulumo yakwe, makwerhu un’wana wa xisati loyi emavhikini lama hundzeke a khomiweke hi ndlela ya tihanyi u vulavule na yena. Ematshan’weni yo rila-rila hi xiphiqo xakwe, u ti tlangele swinene tinhla to karhi ta le matsalweni leti makwerhu yoloye a ti tirhiseke enkulumeni yakwe. A ti vulavula hi xiyimo lexi a langutaneke na xona naswona ti n’wi chavelerile swinene. A a nga tikoti hi ku tsaka hikwalaho ka leswi a veke kona eka nhlangano wolowo!

¹⁴ Leswaku u vona mpfuno lowu vanhu va wu kumaka loko va khongela, xiya xikombiso xa vavanuna vanharhu lava dyondzeke ntiyiso wa le Bibeleni loko va ha ri ekhotsweni va kala va va vahuweleri lava nga khuvuriwangiki. Vakhotsiwa hinkwavo va vekeriwe swipimelo swo karhi hikwalaho ka madzolonga yo karhi lama veke kona. Sweswo swi endle leswaku va sungula ku lwela malunghelo ya vona. Hikwalaho vakhotsiwa va kunguhate leswaku endzhaku ko fihlula mixo lowu landzelaka a va nge swi tlherisi swibya leswi a va dyela eka swona leswaku va ta kombisa ku vilela ka vona. Vahuweleri lavanharhu lava nga khuvuriwangiki se a va ri ekhombyeni. Loko va joyina ntlawa lowu pfukelaka, a va ta va va lwisana ni ndzayo ya Yehovha leyi kumekaka eka Varhoma 13:1. Loko va nga wu joyini, a va ta va va dye naxo eka vabohiwa lavan’wana lava hlundzukeke.

¹⁵ Leswi a va nga swi koti ku vonana, havanharhu ka vona va khongelele ku va ni vutlhari. Hi mixo lowu landzelaka, havanharhu ka vona va kume leswaku va endle xiboho lexi fanaka—va ale ku amukela swakudya swo fihlula. Loko varindzi va ta teka swibya, va kume leswaku vavanuna lavanharhu a va nga ri na swibya. A va tsake swinene hileswi “Mutwi wa xikhongelo” a a ri ekusuhi na vona!—Ps. 65:2.

Ku Langutela Vumundzuku U Ri Ni Ntshembo

16. Ntirho wo chumayela wu swi kombisa njhani leswaku Yehovha wa khathala hi vanhu lava fanaka ni tinyimpfu?

¹⁶ Ku chumayeriwa ka mahungu lamanene emisaveni hinkwayo i xikombiso xin’wana xa ndlela leyi Yehovha a kombisaka ha yona leswaku wa khathala hi vanhu va timbilu letinene, ku nga khathariseki leswaku va tshama kwihi. (Gen. 18:25) Minkarhi yo tala Yehovha u tirhisa tintsumi leswaku ti kongomisa malandza ya yena eka vanhu lava fanaka ni tinyimpfu, hambiloko vanhu va kona va tshama endhawini leyi mahungu lamanene ma nga si chumayeriwaka. (Nhlav. 14:6, 7) Hi xikombiso, Xikwembu xi tirhise ntsumi ku kongomisa Filipi muvuri wa evhangeli wa lembe-xidzana ro sungula leswaku a ya eka ndhuna ya Muetiyopiya kutani a yi hlamusela Matsalwa. Ku ve ni vuyelo byihi? Wanuna yoloye u amukele mahungu lamanene kutani a va mulandzeri wa Yesu la khuvuriweke. *—Yoh. 10:14; Mint. 8:26-39.

17. Ha yini hi nga fanelanga hi vilela ku tlula mpimo hi vumundzuku?

¹⁷ Leswi mafambiselo lawa ya swilo ma yaka emakumu, “switlhavi swa maxangu” leswi ku nga profetiwa ha swona swi ta ya emahlweni. (Mat. 24:8) Hi xikombiso, swakudya swi nga ha durha ngopfu hikwalaho ka ku andza ka vanhu emisaveni, maxelo ni ikhonomi leswi tshamelaka ku cinca-cinca hi ndlela leyi hlamarisaka. Swi nga ha tika ku kuma ntirho naswona hambi ku ri vatirhi va nga ha boheka ku tirha tiawara to tala. Ku nga khathariseki leswaku ku humelela yini, hinkwavo lava rhangisaka ntirho wa Yehovha naswona va tshama va ri ni ‘tihlo ro olova’ a va boheki ku vilela ku tlula mpimo. Va swi tiva leswaku Xikwembu xa va rhandza naswona xi ta va khathalela. (Mat. 6:22-34) Hi xikombiso, xiya ndlela leyi Yehovha a n’wi khathaleleke ha yona Yeremiya hi nkarhi wa mpfilumpfilu wa ku lovisiwa ka muti wa Yerusalema hi 607 B.C.E.

18. Yehovha u ri kombise njhani rirhandzu rakwe eka Yeremiya loko muti wa Yerusalema wu rhendzeriwile?

¹⁸ Eka xiyenge xo hetelela xa ku rhendzeriwa ka muti wa Yerusalema hi Vababilona, Yeremiya a a pfaleriwe ekhotsweni eXivaveni xa Murindzi. Xana a a ta swi kuma njhani swakudya? Loko a a nga ri ekhotsweni a a ta famba a swi lava. Kambe, a a titshege hi vanhu lava a va ri kwalaho, lava vo tala va vona a va n’wi venga! Hambiswiritano, Yeremiya a a nga tshembi vanhu kambe a tshemba Xikwembu lexi n’wi tshembiseke leswaku xi ta n’wi khathalela. Xana Yehovha u xi hlayisile xitshembiso xakwe? Ina! U tiyisekile leswaku siku ni siku Yeremiya a a kuma “xinkwa xa xirhendzevutana . . . kukondza xinkwa hinkwaxo xi hela emutini.” (Yer. 37:21) Yeremiya swin’we na Baruku, Ebedi-meleke ni van’wana va ponile hi nkarhi wolowo wa ndlala, wa mavabyi ni wa rifu.—Yer. 38:2; 39:15-18.

19. Leswi hi languteleke vumundzuku, hi fanele hi tiyimisela ku endla yini?

¹⁹ Hakunene, “mahlo ya Yehovha ma le ka lavo lulama, naswona tindleve ta yena ti yingisela swikombelo swa vona.” (1 Pet. 3:12) Xana wa tsaka leswi Tata wa wena wa le tilweni a tshamaka a ku veke tihlo? Xana u titwa u sirhelelekile hi ku tiva leswaku u tshama a ku veke tihlo leswaku a ku sirhelela? Hikwalaho tiyimisele ku hambeta u famba ni Xikwembu ku nga khathariseki leswaku vumundzuku byi ku khomele yini. Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta tshama a veke tihlo minkarhi hinkwayo eka malandza ya yena hinkwawo lama tshembekaka tanihi tatana la khathalelaka.—Ps. 32:8; hlaya Esaya 41:13.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Xana U Nga Hlamusela?

• Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi “famba ni Xikwembu”?

• Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa n’wi rhandza Baruku?

• Yesu, Nhloko ya vandlha ra Vukreste u ti kombisa njhani timfanelo ta Tata wakwe?

• Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi tshemba Xikwembu eminkarhini leyi ya mangava?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 9]

Ku fana na Yeremiya na Baruku, vakulu va Vakreste va kombisa ndlela leyi Yehovha a khathalaka ha yona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Yehovha a nga pfuna njhani hi nkarhi lowu faneleke?