Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Anakanyisisa Hi Mintirho Leyi Hlamarisaka Ya Xikwembu

Anakanyisisa Hi Mintirho Leyi Hlamarisaka Ya Xikwembu

Anakanyisisa Hi Mintirho Leyi Hlamarisaka Ya Xikwembu

“U endle swilo swo tala, Oho Yehovha Xikwembu xanga, ni mintirho ya wena yo hlamarisa ni miehleketo ya wena eka hina; a nga kona la nga fanisiwaka na wena.”—PISALEMA 40:5.

1, 2. Hi byihi vumbhoni lebyi hi nga na byona bya mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu, naswona byi fanele byi hi susumetela ku endla yini?

LOKO u hlaya Bibele, u nga hatla u swi vona leswaku Xikwembu xi va endlele swilo swo hlamarisa vanhu va xona va khale, ku nga Vaisrayele. (Yoxuwa 3:5; Pisalema 106:7, 21, 22) Hambiloko sweswi Yehovha a nga ngheneleli etimhakeni ta vanhu ku fana ni khale, kambe hi ni vumbhoni byo tala bya mintirho ya yena leyi hlamarisaka. Hikwalaho hi ni xivangelo xo hlanganyela ni mupisalema loko a ku: “Mintirho ya wena yi tele swinene, Wena Yehovha! Hinkwayo ka yona u yi endle hi vutlhari. Misava yi tele rifuwo ra wena.”—Pisalema 104:24; 148:1-5.

2 Namuntlha vanhu vo tala va honisa kumbe ku bakanya vumbhoni lebyi nga erivaleni bya mintirho ya Muvumbi. (Varhoma 1:20) Hambiswiritano, hina hi ta va hi endla kahle loko hi anakanyisisa hi yona hi tlhela hi endla swiboho leswi fambisanaka ni xiyimo xa hina ni leswi hi faneleke hi swi endla emahlweni ka Muendli wa hina. Yobo tindzima 38 ku ya ka 41 i swipfuneti swa nkoka emhakeni leyi, hikuva kwalaho Yehovha u kokele nyingiso wa Yobo eka swivumbeko swo karhi swa mintirho ya Yena leyi hlamarisaka. Anakanya hi timhaka tin’wana ta nkoka leti Xikwembu xi buleke ha tona.

Mintirho Ya Matimba Ni Leyi Hlamarisaka

3. Hilaha swi tsariweke hakona eka Yobo 38:22, 23, 25-29, hi swihi swilo leswi Xikwembu xi vutiseke malunghana na swona?

3 Xikwembu xi tshame xi vutisa Yobo xi ku: “Xana u tshame u nghena evuhlayiselweni bya gamboko, kumbe, xana wa byi vona ni vuhlayiselo bya xihangu, leswi ndzi swi hlayiseleke nkarhi wa maxangu, siku ra ku lwa ni ra nyimpi?” Etindhawini to tala ta misava, gamboko ni xihangu swi tshama swi ri kona. Xikwembu xi ye emahlweni xi ku: “I mani la avanyiseke mugerho wa ndhambi ni ndlela ya papa ra ku dzindza, la nisaka mpfula endhawini leyi nga riki na munhu, emananga laha ku nga riki na munhu, ku enerisa tindhawu leti hlaseriweke hi xidzedze ni tindhawu leti nga marhumbi ni ku mirisa byanyi leswaku byi kula? Xana u kona tatana wa mpfula, kumbe i mani la velekeke mberha? Entiyisweni ayisi yi huma ekhwirini ra mani, loko ku ri gwitsi ra tilo, i mani loyi entiyisweni a ri velekaka?”—Yobo 38:22, 23, 25-29.

4-6. Xana vutivi bya munhu malunghana ni gamboko a byi helelanga hi ndlela yihi?

4 Van’wana lava tshamaka endhawini leyi nga ni mphesamphesa lava va faneleke va va endleleni va nga ha teka gamboko yi ri xiphiqo. Kambe, van’wana vo tala va teka gamboko yi ri leyi tsakisaka, yi endla tindhawu to saseka leti endlaka leswaku ku va ni mintirho yo hlawuleka. Loko u ri karhi u anakanya hi xivutiso xa Xikwembu, xana u yi tiva kahle gamboko, ni leswaku i nchumu wa njhani? Ina, ha swi tiva leswaku yi languteka njhani loko yi tele, kumbexana hi yi vone eswifanisweni kumbe hi yi vone yi ri nhulu. Kambe ku vuriwa yini hi xiphemu xin’wana ni xin’wana xa gamboko? Xana wa swi tiva leswaku xiphemu xin’wana ni xin’wana xa yona xi njhani, kumbe hi ku va u yi kambisisile laha yi humaka kona?

5 Van’wana va hete makume ya malembe va ri karhi va dyondza va tlhela va teka swifaniso swa swiphemu-phemu swa gamboko. Xiphemu ha xin’we xa gamboko xi nga ha va xi ri ni swiaki leswitsongo swa 100 swa ayisi leswi xongeke hi ku hambana-hambana ka swona. Buku leyi nge Atmosphere yi ri: “Swi tiveka kahle leswaku swiphemu-phemu swa gamboko a swi fani, hambileswi vativi va sayense va vulaka leswaku a wu kona nawu wa ntumbuluko lowu nga sivelaka ku fana ka swona, a ku si tshama ku kumiwa swiphemu swimbirhi leswi fanaka. Nkambisiso wa mpimo wa xiphemu ha xin’we wu tshame wu endliwa hi . . . Wilson A. Bentley, loyi a heteke malembe yo tlula 40 a ri karhi a kambisisa ni ku teka swifaniso swa swiphemu-phemu swa gamboko hi microscope, kambe a nga xi kumanga ni xin’we lexi a xi fana ni xin’wana.” Naswona, hambiloko a ko kumeka leswaku swiphemu swimbirhi swa fana, xana sweswo a swi ta cinca ku hlamarisa ka ku hambana lokukulu ka swiphemu swa gamboko?

6 Tsundzuka xivutiso xa Xikwembu: “Xana u tshame u nghena evuhlayiselweni bya gamboko?” Vo tala va ehleketa leswaku gamboko yi kumeka emapapeni. Xana u nga tianakanya u ya evuhlayiselweni byo tano u ya longoloxa mixaka yo hambana-hambana ka gamboko hi ku ya hi mixaka ya kona, u tlhela u kambisisa leswaku yi sungurise ku yini? Nsonga-vutivi wa sayense wu ri: “Masungulo ya ayisi, leyi lavekaka leswaku yi gwitsirisa mathonsi ya mapapa loko yi ri kwalomu ka -40°C, ni sweswi a ma twisisiwi kahle.”—Pisalema 147:16, 17; Esaya 55:9, 10.

7. Vutivi bya munhu malunghana ni mpfula byi fika kwihi?

7 Ku vuriwa yini hi mpfula? Xikwembu xi vutise Yobo xi ku: “Xana u kona tatana wa mpfula, kumbe i mani la velekeke mberha?” Nsonga-vutivi lowu fanaka wa sayense wu ri: “Hikwalaho ka ku rharhangana ka mafambelo ya moya exibakabakeni ni minkahelo ya mixaka-xaka swin’we ni swilavi leswi nga emoyeni, swi vonaka swi nga ta koteka ku nyikela nhlamuselo leyi enteke ni leyi twalaka malunghana ni mukhuva lowu mapapa ni mpfula swi sungulaka ha wona.” Hi ku olova, vativi va sayense va nyikele vuxokoxoko lebyi enteke, kambe entiyisweni a va nge swi koti ku yi hlamusela mpfula hi vuenti. Kambe wa swi tiva leswaku i swa nkoka leswaku mpfula yi na, yi tsakamisa misava, yi kurisa swimila, yi endla leswaku ku va ni vutomi naswona byi tsakisa.

8. Ha yini marito ya Pawulo lama tsariweke eka Mintirho 14:17 ma fanerile?

8 Xana a wu pfumelelani ni xiboho lexi fikeleriweke hi muapostola Pawulo? U khutaze van’wana leswaku va vona vumbhoni bya leswaku ku ni Loyi a endlaka mintirho leyi yo hlamarisa. Pawulo u vule leswi malunghana na Yehovha Xikwembu: “[A xi titshikangi] xi nga ri na vumbhoni bya leswaku xi endle leswinene, xi mi nyika timpfula ta le tilweni ni tinguva ta mihandzu, xi tata timbilu ta n’wina hi ku helela hi swakudya ni ku khana lokukulu.”—Mintirho 14:17; Pisalema 147:8.

9. Xana mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu yi kombisa matimba ya xona lamakulu hi ndlela yihi?

9 A swi kanakanisi leswaku Muendli wa mintirho yo tano leyi hlamarisaka ni leyi pfunaka u ni vutlhari ni matimba lamakulu. Malunghana ni matimba ya yena, anakanya hi leswi: Ku vuriwa leswaku siku ni siku tilo ri dzindza kwalomu ka 45 000, naswona hi lembe ri dzindza minkarhi yo tlula 16 wa timiliyoni. Leswi swi vula leswaku enkarhini lowu, tilo ri karhi ra dzindza hi minkarhi ya kwalomu 2 000. Mapapa lama rharhanganeke ya ku dzindza kan’we ka tilo ma ku tlula ka khume ni ku ya ehenhla, matimba ya ku buluka ka tibomo ta nyutliya leti tirhisiweke eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Wun’wana wa ntamu wa kona u wu vona wu ri rihati. Hambileswi ku hatima lokukulu ka rihati ku chavisaka, kahle-kahle ku pfuna ku humesa nayitrojini leyi fikaka emisaveni ivi yi tswongiwa hi swimilana yi ri manyorho ya ntumbuluko. Kutani rihati i xikombiso xa ntamu, kambe ri tlhela ri pfuna hi tindlela tin’wana.—Pisalema 104:14, 15.

Xana U Fikelela Swiboho Swihi?

10. A wu ta swi hlamula njhani swivutiso leswi nga eka Yobo 38:33-38?

10 Tianakanye u ri Yobo, u ri karhi u vutisiwa hi Xikwembu xa Matimba Hinkwawo. U ta pfumela leswaku vanhu vo tala a va nyikeli nyingiso lowukulu eka mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu. Yehovha u hi vutisa swivutiso leswi hi swi hlayaka eka Yobo 38:33-38. “Xana wa yi tiva milawu ya matilo, kumbe, xana u nga veka vulawuri bya yona emisaveni? Xana u nga tlakusa rito ra wena ri fika ni le papeni, lerova mati yo tala ngopfu ma ku funengeta? Xana u nga rhuma tindlati leswaku ti famba kutani ti ku eka wena, ‘Hi hina lava!’? I mani la vekeke vutlhari emapapeni, kumbe, i mani la nyikeke xiendlakalo xa le xibakabakeni ku twisisa? I mani loyi hi vutlhari a nga hlayaka mapapa hilaha ku pakanisaka, kumbe makhuwana ya mati ya tilo—i mani la nga ma voyamisaka a ma chulula, loko ntshuri wu hlengeletana wu hundzuka vumba, ni mabuwu ya misava ma namarhelana?”

11, 12. Hi swihi swilo swin’wana leswi kombisaka leswaku Xikwembu i Muendli wa mintirho leyi hlamarisaka?

11 Hi bule hi swivutiso swi nga ri swingani ntsena eka leswi Elihu a swi vutiseke Yobo, hi tlhela hi xiya swin’wana leswi Yehovha a kombeleke Yobo leswaku a swi hlamula “ku fana ni munhu la tiyeke emirini.” (Yobo 38:3) Hi vula leswaku “swin’wana” hikuva eka Yobo tindzima 38 na 39, Xikwembu xi yise nyingiso eka timhaka tin’wana leti xiyekaka ta ntumbuluko. Hi xikombiso, xi vulavule hi tinyeleti ta le matilweni. I mani la tivaka milawu ya tona hinkwayo? (Yobo 38:31-33) Yehovha u byele Yobo hi swiharhi swin’wana—nghala ni wukuwuku, mbuti ya tintshava ni mangwa, nkuzi yo leva ni yimbhu, swin’we ni hanci ni gama. Kahle-kahle, Xikwembu xi vutise Yobo loko a nyike swiharhi leswi swo hambana-hambana swihlawulekisi swa swona, a swi pfumelela ku hanya ni ku tswalana. Swi nga ku tsakisa ku dyondza tindzima leti, ngopfu-ngopfu loko u rhandza tihanci kumbe swiharhi swin’wana.—Pisalema 50:10, 11.

12 U nga tlhela u kambisisa Yobo tindzima 40 na 41, laha Yehovha nakambe a kombeleke Yobo ku hlamula swivutiso hi swivumbiwa swin’wana swimbirhi. Swiharhi swa kona swi tikomba ku ri mpfuvu (Behemoto) leyikulu swinene yi tlhela yi va ni matimba, ni ngwenya (Levhiyatani) leyi chavisaka ya le nambyeni wa Nayili. Xin’wana ni xin’wana xa swiharhi leswi i xivumbiwa xo hlamarisa lexi hi faneleke hi anakanya ha xona. Sweswi a hi voneni leswaku hi fanele hi fikelela makumu wahi.

13. Ku ve ni vuyelo byihi loko Xikwembu xi tlhandleka Yobo hi swivutiso, naswona timhaka leti ti fanele ti hi khumba njhani?

13 Yobo ndzima 42 yi hi kombisa vuyelo bya ku konanisiwa ka Yobo hi Xikwembu. Eku sunguleni Yobo a a anakanya ngopfu hi yena n’wini ni van’wana. Kambe hi ku amukela ku lulamisiwa lokukulu hi swivutiso leswi khumbaka Xikwembu, Yobo u cince langutelo rakwe. U te: “Se ndza swi tiva leswaku [Yehovha] wa swi kota ku endla swilo hinkwaswo, naswona a yi kona mianakanyo leyi u nga yi fikeleriki. ‘I mani loyi, la pfilunganyaka xitsundzuxo a nga ri na vutivi?’ Hikokwalaho a ndzi vulavula, ndzi nga ri na ku twisisa swilo leswi ndzi hlamarisaka, leswi ndzi nga swi tiviki.” (Yobo 42:2, 3) Ina, endzhaku ka ku nyikela nyingiso eka mintirho ya Xikwembu, Yobo u vule leswaku swilo leswi a swi n’wi hlamarisa ku tlula mpimo. Endzhaku ko bulanyana hi swihlamariso swa ntumbuluko, na hina hi fanele hi hlamarisiwa hi vutlhari ni matimba ya Xikwembu. Vuyelo byi fanele byi va byihi? Xana hi fanele hi hlamarisiwa ntsena hi matimba ya Yehovha lamakulu swin’we ni vuswikoti bya yena? Kumbe, xana hi fanele hi susumeteleka ku endla leswi tlulaka sweswo?

14. Xana Davhida u angurise ku yini eka mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu?

14 Eka Pisalema 86, hi kuma swiga leswi yelanaka leswi vuriweke hi Davhida, loyi eka pisalema ya le mahlweninyana a nga te: “Matilo ma twarisa ku vangama ka Xikwembu; ni xibakabaka xi vula ntirho wa mavoko ya xona. Siku rin’wana ni rin’wana ra vulavula, vusiku byin’wana ni byin’wana byi kombisa vutivi.” (Pisalema 19:1, 2) Kambe Davhida u ye emahlweni. Eka Pisalema 86:10, 11, ha hlaya: “U lonkulu naswona u endla swilo swo hlamarisa swinene; u Xikwembu, wena u ri wexe. Oho Yehovha, ndzi letele hi ndlela ya wena. Ndzi ta famba entiyisweni wa wena. Endla mbilu ya mina yi va ni vun’we leswaku yi chava vito ra wena.” Nchavo lowu Davhida a a ri na wona eka Mutumbuluxi hikwalaho ka swilo hinkwaswo leswinene, a wu fambisana ni xichavo lexi faneleke. Xivangelo xi le rivaleni. Davhida a a nga swi lavi ku hlundzukisa Loyi a nga ni matimba ya ku endla mintirho leyi yo hlamarisa. Na hina a hi swi lavi.

15. Ndlela leyi Davhida a xixima Xikwembu ha yona ha yini a yi fanela?

15 Davhida u fanele a swi xiyile leswaku tanihi leswi Xikwembu xi nga ni ntamu lowukulu lowu xi kotaka ku wu lawula, xi nga tirhisa matimba ya kona eka mani na mani loyi a nga amukelekiki eka xona. Eka vona, matimba lawa ma chavisa. Xikwembu xi vutise Yobo xi ku: “Xana u tshame u nghena evuhlayiselweni bya gamboko, kumbe, xana wa byi vona ni vuhlayiselo bya xihangu, leswi ndzi swi hlayiseleke nkarhi wa maxangu, siku ra ku lwa ni ra nyimpi?” Gamboko, xihangu, timpfula letikulu, mheho ni rihati, swi le vuhlayiselweni bya matlhari ya xona. Naswona matlhari lawa ya ntumbuluko ma ni ntamu lowu chavisaka swinene!—Yobo 38:22, 23.

16, 17. I yini lexi kombisaka matimba lama chavisaka lawa Xikwembu xi nga na wona, naswona xi ma tirhise njhani enkarhini lowu hundzeke?

16 Kumbexana u tsundzuka mhangu leyi nga tshama yi va kona endhawini ya ka n’wina leyi vangiweke hi xin’wana xa swilo leswi—xidzedze, xihuhuri, mpfula ya xihangu kumbe ndhambi leyikulu. Hi xikombiso, eku sunguleni ka lembe ra 2000, swidzedze leswikulu swi hlasele xiphemu xa le dzonga-vupela-dyambu bya Yuropa. Swi siye ni vatshila va ta maxelo va yime tindleve. Swidzedze swa kona a swi hunga hi rivilo ra 200 wa tikhilomitara hi awara, swi hahlula magidi ya malwangu, swi wisetela tiphuphu ta gezi ni tilori. Ringeta ku ehleketa hi xiendlakalo lexi: Xidzedze lexi xi simule mirhi ya kwalomu ka 270 wa timiliyoni kumbe xi yi phatlulela kunene, laha mirhi ya 10 000 yi simuriweke entangeni wa Versailles ntsena, ehandle ka Paris. Vanhu va timiliyoni va sale va nga ri na gezi. Ku fe vanhu va kwalomu ka 100. Sweswo hinkwaswo swi endleke hi xibububu. Vona matimba lawa xidzedze xi nga na wona!

17 Van’wana va nga ha vula leswaku swidzedze i mhangu ya xitshuketa, a swi kongomisiwi, a swi lawuriwi. Kambe, xana a ku ta endleka yini loko Lowa matimba hinkwawo, la endlaka mintirho yo hlamarisa, a a tirhisa matimba yo tano hi ndlela yo karhi leyi lawulekaka? U endle swo fana ni sweswo enkarhini wa Abrahama, loyi a tweke leswaku Muavanyisi wa misava hinkwayo u kambisise vuhomboloki bya miti yimbirhi, ku nga Sodoma na Gomora. Miti leyi a yi homboloke ngopfu lerova swirilo swa ku vilela hikwalaho ka yona a swi tlhandlukele eka Xikwembu. Xiviko xa mhaka leyi xi ri: “Kutani Yehovha a nisa xivavula ni ndzilo leswi humaka eka Yehovha ematilweni,” swi nela miti yoleyo. Wolowo a wu ri ntirho lowu hlamarisaka, ku ponisa lava lulameke ni ku lovisa lava hombolokeke.—Genesa 19:24.

18. Xana Esaya ndzima 25 yi kombetela eka swilo swihi leswi hlamarisaka?

18 Nkarhi wun’wana, Xikwembu xi avanyise muti wa khale wa Babilona, ku nga muti lowu swi nga endlekaka a ku vulavuriwa ha wona eka Esaya ndzima 25. Xikwembu xi profete leswaku muti lowu a wu ta hundzuka rhumbi, xi ku: “U endle muti wu va nhulu ya maribye, muti lowu tiyisiweke u wu endle rhumbi leri hirimukaka, xihondzo xo tshama eka xona xa vafambi xi nga vi muti lowu nga ta ka wu nga pfuxiwi hilaha ku nga riki na makumu.” (Esaya 25:2) Namuntlha vanhu lava endzeleke ndhawu leyi muti wa Babilona a wu akiwe eka yona va nga tiyisekisa leswaku swi ve tano. Xana ku lovisiwa ka Babilona a ku ri mhaka leyi endlekeke hi xiwelo? Doo! Ku ri na sweswo, hi nga amukela xiboho xa Esaya lexi nge: “Oho Yehovha, u Xikwembu xanga. Ndza ku tlakusa, ndzi dzunisa vito ra wena, hikuva u endle swilo swo hlamarisa, u nyikele switsundzuxo ku sukela eminkarhini ya khale, hi ku tshembeka, hi ku lulama.”—Esaya 25:1.

Mintirho Leyi Hlamarisaka eNkarhini Lowu Taka

19, 20. Hi nga langutela ku hetiseka ka yini eka Esaya 25:6-8?

19 Xikwembu xi byi hetisisile vuprofeta lebyi nga laha henhla enkarhini lowu hundzeke, naswona xi ta endla swilo hi ndlela leyi hlamarisaka enkarhini lowu taka. Hi ku ya hi mongo lowu laha Esaya a vulavulaka hi “swilo swo hlamarisa” swa Xikwembu, hi kuma vuprofeta lebyi tshembekaka lebyi nga ta hetiseka enkarhini lowu taka, hilaha vuavanyisi bya Babilona byi hetisekeke hakona. Hi ‘xihi xilo xo hlamarisa’ lexi tshembisiweke? Esaya 25:6 yi ri: “Kunene Yehovha wa mavuthu u ta endlela vanhu hinkwavo entshaveni leyi, nkhuvo wa swakudya swo nona, nkhuvo wa vhinyo leyi kumekaka eswiseseni, wa swakudya swo nona leswi nga ni mongo, wa vhinyo leyi kumekaka eswiseseni, leyi hlutiweke.”

20 Vuprofeta byebyo byi ta hetiseka hakunene emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke hi Xikwembu, leyi nga kwala nyongeni. Enkarhini wolowo, vanhu va ta wisa emaxangwini lawa sweswi ma tshikilelaka vo tala. Entiyisweni, vuprofeta bya Esaya 25:7, 8 byi tiyisekisa leswaku Xikwembu xi ta tirhisa matimba ya xona yo tumbuluxa xi endla ntirho wun’wana wo hlamarisa swinene: “Entiyisweni u ta mita rifu hi masiku, kunene Yehovha, Hosi leyi Lawulaka yi ta sula mihloti eswikandzeni hinkwaswo. Naswona ku rhukaniwa ka vanhu va yona yi ta ku susa emisaveni hinkwayo, hikuva Yehovha u vurile.” Endzhakunyana muapostola Pawulo u tshahe ndzimana yoleyo ivi a yi tirhisela ku pfuxiwa ka vafi hi Xikwembu. Wolowo wu ta va ntirho lowu hlamarisaka hakunene!—1 Vakorinto 15:51-54.

21. I ntirho wihi wo hlamarisa lowu Xikwembu xi nga ta wu endlela vafi?

21 Xivangelo xin’wana xa ku hela ka mihloti ya gome hileswi mavabyi ya vanhu ma nga ta va ma herisiwile. Loko Yesu a ri emisaveni, u tshungule vo tala—a endla leswaku lavo-fe-mahlo va tlhela va vona, lava feke tindleve va tlhela va twa, lava lamaleke va hlakarhela. Yohane 5:5-9 yi hlamusela leswaku u hanyise wanuna loyi a a ri ni malembe ya 38 a lamarile. Vahlaleri va anakanye leswaku leri a ri ri singita, ntirho lowu hlamarisaka. A wu ri wona hakunene! Kambe Yesu u va byele leswaku nchumu lowu hlamarisaka swinene ku ta va ku pfuxa ka yena vanhu lava feke, a ku: “Mi nga hlamaleni ha swona, hikuva nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va nga ta twa rito ra yena kutani va huma, lava endleke swilo leswinene va pfukela evuton’wini.”—Yohane 5:28, 29.

22. Ha yini lava sweleke ni lava xanisekaka va nga langutaka emahlweni va ri ni ntshembo?

22 Sweswo swi ta humelela hakunene hikuva loyi a swi tshembisaka i Yehovha. Tiyiseka leswaku loko a tirhisa matimba yakwe lamakulu, a ma kongomisa hi rixaladza, vuyelo bya kona byi ta va lebyi hlamarisaka. Pisalema 72 yi vulavula hi leswi a nga ta swi endla hi ku tirhisa N’wana wakwe la nga Hosi. Hi nkarhi wolowo lavo lulama va ta nyuka. Ku rhula ku ta va kukulu. Xikwembu xi ta kutsula lava sweleke ni lava xanisekaka. Xa tshembisa: “Ku ta va ni mavele yo tala emisaveni; ma ta khapakhapa etinhlohlorhini ta tintshava. Mbhandzu wa yona wu ta fana niloko wu ri eLebanoni [wa khale], naswona lava va nga emutini va ta rhumbuka ku fana ni ximila xa misava.”—Pisalema 72:16.

23. Mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu yi fanele yi hi susumetela ku endla yini?

23 Kunene hi ni xivangelo xa ku anakanyisisa hi mintirho ya Yehovha hinkwayo yo hlamarisa—leswi a swi endleke enkarhini lowu hundzeke, leswi a swi endlaka namuntlha ni leswi a nga ta swi endla ku nga ri khale. “A a dzunisiwe Yehovha Xikwembu, Xikwembu xa Israyele, ku nga yena ntsena la endlaka mintirho yo hlamarisa. A ri dzunisiwe vito rakwe hilaha ku nga riki na makumu, ku vangama ka yena a ku tate misava hinkwayo. Amen, Amen.” (Pisalema 72:18, 19) Hi fanele hi tshama hi ri karhi hi vulavula hi mhaka yoleyo hi ku hiseka ni maxaka ya hina swin’we ni vanhu van’wana. Ina, a hi “[vuleni] ku vangama ka yena exikarhi ka matiko, mintirho yakwe yo hlamarisa exikarhi ka vanhu hinkwavo.”—Pisalema 78:3, 4; 96:3, 4.

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Xana swivutiso leswi vutisiweke Yobo swi kandziyise ku pimiwa ka vutivi bya munhu hi ndlela yihi?

• Hi swihi swikombiso swa mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu leswi kandziyisiwaka eka Yobo tindzima 37-41 leswi ku tsakiseke?

• Hi fanele hi angurisa ku yini endzhaku ka ku kambisisa yin’wana ya mintirho ya Xikwembu leyi hlamarisaka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso eka tluka 10]

Xana u endla xiboho xihi malunghana ni mixaka leyi hlamarisaka ya mathonsi ya gamboko ni matimba lama chavisaka ya rihati?

[N’wini wa Xifaniso eka tluka 10]

snowcrystals.net

[Swifaniso eka tluka 13]

Tshama u ri karhi u vulavula hi mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu