Go na content

Go na table of contents

„Yehovah na mi krakti”

„Yehovah na mi krakti”

„Yehovah na mi krakti”

Soleki fa Joan Coville fruteri

Mi gebore na ini yuli 1925, na ini a foto Huddersfield, na Ingrisikondre. Mi ben de a wan-enkri pikin fu mi papa nanga mama èn mi ben e sikisiki furu. Fu taki en leti, mi papa ben gwenti fu taki: „Na wai winti musu wai nomo na yu tapu, dan yu e kon siki kaba.” Èn a ben gersi leki a ben abi leti!

DI MI ben pikin ete, dan den kerki fesiman ben e begi fayafaya taki vrede kon. Ma di a di fu tu grontapufeti bigin, den ben e begi Gado fu meki a kondre fu den wini a feti. A sani disi ben bruya mi, èn mi ben e bigin tweifri na den sani di mi ben e leri na kerki. Leti na a ten dati, Annie Ratcliffe kon na wi oso. Na uma disi ben de a wan-enkri Kotoigi di ben e libi na ini a kontren fu wi.

Mi e kon leri sabi a tru anbegi

Annie ben gi wi a buku Redding, èn a ben aksi mi mama efu a ben wani go na wan konmakandra pe den ben o taki fu wan Bijbel tori. * A konmakandra dati ben o hori na a oso fu Annie. Mi mama aksi mi fu go nanga en. Mi man memre a fosi konmakandra dati ete. Den ben taki fu a lusu-paiman, èn a lezing no ben soi soleki fa mi ben fruwakti. Mi ben kisi piki tapu furu fu den aksi di mi ben abi. A tra wiki wi go baka na a konmakandra. Disi leisi, den fruklari a profeititori fu Yesus, di abi fu du nanga a marki fu den lasti dei. Mi nanga mi mama ben e poti prakseri na den sari sani di ben e pasa na grontapu, èn wi kon si wantewante taki wi ben feni a tru anbegi. A srefi dei dati wi kisi kari fu go na a Kownukondre zaal.

Di wi ben de na ini a Kownukondre zaal, mi miti wan tu yongu sisa di ben e pionier. Wan fu den sisa disi ben de Joyce Barber (now a nen Joyce Ellis). En nanga en masra Peter e dini ete na Bethel na ini Londen. Mi ben e denki taki ala den brada nanga sisa ben e pionier. Sobun, wantewante mi bigin preiki 60 yuru ibri mun, aladi mi ben e go na skoro ete.

Feifi mun baka dati, tapu 11 februari 1940, mi nanga mi mama teki dopu na wan kring konmakandra na ini Bradford. Mi papa no ben abi problema nanga a nyun bribi fu wi, ma toku noiti a tron wan Kotoigi. Na a ten di mi dopu, den brada nanga sisa bigin gi kotoigi na tapu uku fu strati. Mi ben e du dati tu, èn mi ben e tyari wan tas nanga tijdschrift. Mi ben e waka sosrefi nanga karton pe sani ben skrifi na tapu fu gi sma kotoigi. Wan satra, mi ben musu wroko na ini a kontren pe bun furu sma e go na wenkri. Mi ben e syensyen ete èn mi ben frede taki den pikin fu mi skoro ben o si mi. Ma yoisti na a dei dati, a ben gersi leki ala den pikin fu mi skoro ben e pasa na a uku pe mi ben e tanapu!

Na ini 1940, a gemeente pe wi ben de na ini ben musu prati. Baka di dati pasa, dan pikinmoro ala den speri fu mi kon de na ini a tra gemeente. Mi go kragi na a fesiman-opziener. A taigi mi: „Efu yu wani yonguwan na ini a gemeente, dan yu musu go preiki gi yonguwan.” Èn dati na soifri san mi du! Syatu baka dati, mi miti Elsie Noble. A kon na ini a tru anbegi èn sensi a ten dati wi de bun mati.

Mi e kisi blesi leki pionier

Baka di mi klari skoro, mi go wroko gi wan sma di e luku monitori gi wan bisnis. Ma te mi ben e si o koloku den furuten dinari ben de, dan moro nanga moro mi ben wani dini Yehovah leki pionier. Na ini mei 1945, mi bigin dini leki spesrutu pionier, èn mi ben breiti srefisrefi. A fosi dei di mi bigin pionier, hebi alen ben e fadon heri dei. Ma fu di mi ben breiti srefisrefi taki mi ben de na ini a preikiwroko, meki mi no ben e broko mi ede nanga na alen. Fu taki en leti, a ben bun gi a gosontu fu mi taki mi ben de na dorosei ibri dei e du a diniwroko na tapu mi baisigri. Aladi mi ben mangrimangri ala ten, toku noiti mi no ben abi fu tapu nanga a pionierwroko. Na ini den yari di pasa, mi ondrofeni trutru taki „Yehovah de mi krakti”.—Ps. 28:7.

Fu di den brada ben wani seti nyun gemeente, meki den seni mi fu go dini leki spesrutu pionier na ini foto pe Kotoigi no ben de. Mi dini dri yari fosi na ini Ingrisikondre, èn baka dati mi dini dri yari na ini Ierland. Di mi ben e pionier na ini Lisburn, na Ierland, mi ben e studeri Bijbel nanga wan man di ben e yepi a domri fu a Protestant kerki nanga a wroko fu en. Di a man disi kon leri sabi den prenspari tru tori fu Bijbel, dan a leri a gemeente fu en den sani dati. Wan tu fu den sma na ini a gemeente fu en go kragi na den fesiman fu a kerki. A no de fu taki dati a ben musu fruteri den fesiman fu a kerki fu san ede a ben leri sma den sani disi. A taigi den taki leki Kresten a ben abi a frantwortu fu taigi den memre fu a kerki taki a ben e leri den furu sani di no tru. Aladi a ben kisi furu gens fu en famiri, toku a gi ensrefi abra na Yehovah èn a dini en te na a dede fu en.

Baka di mi ben dini na ini Lisburn, dan mi ben musu go dini na Larne, wan tra foto na ini Ierland. Siksi wiki langa mi ben e wroko mi wawan, fu di a pionier patna fu mi ben go na wan Kongres di ben hori na ini New York, na ini 1950. A no ben makriki gi mi na a ten dati. Mi ben angri fu go na a kongres dati. Ma na ini den wiki dati, mi ondrofeni wan tu moi sani na ini a preikiwroko, èn den sani dati gi mi deki-ati. Mi ben miti wan owru man di ben teki wan fu den buku fu wi moro leki 20 yari na fesi. Na ini den yari baka dati, a ben leisi a buku so furu tron, taki pikinmoro a ben sabi en na ede. A man disi teki a tru anbegi, èn a manpikin nanga na umapikin fu en du dati tu.

Mi e kisi leri na a Gileadskoro

Na ini 1951, mi nanga ete tin tra pionier fu Ingrisikondre kisi kari fu go na a di fu 17 klas fu a Gileadskoro di ben e hori na ini South Lansing, na New York. Fu tru, mi ben lobi den Bijbel rai di wi ben kisi na ini den mun dati! Na a ten dati, sisa no ben e teki prati ete na a Theokrasia Diniwroko-skoro di ben e hori na ini den gemeente. Ma na a Gileadskoro, wi leki sisa kisi a grani fu hori demonstrâsi èn fu fruteri ondrofenitori. Wi ben e senwe srefisrefi! Di mi ben hori a fosi lezing fu mi, dan mi anu nanga den papira na ini ben e beifi a heri pisi ten. Fu di Brada Maxwell Friend, a leriman fu wi, ben wani dreigi mi pikinso, meki a taki: „Boiti taki yu ben senwe na a bigin, neleki fa a de nanga ala bun takiman, yu ben senwe te na a kaba.” Na a skoro, wi alamala leri fu taki moro bun na fesi a klas. Fosi yu denki, a skoro ben kaba, èn den wan di klari a skoro kisi a grani fu go dini na difrenti tra kondre. Mi ben musu go dini na Thailand!

„A kondre pe sma lobi lafu”

Mi ben si en leki wan presenti fu Yehovah taki mi nanga Astrid Anderson ben o go dini leki zendeling patna na ini Thailand. Wi go drape nanga wan sipi di e tyari lai, èn a teki seibi wiki fosi wi doro drape. Di wi doro na Bangkok, a mamafoto fu Thailand, wi si taki furu wowoyo ben de drape, èn den wowoyo dati ben lai nanga sma. Èn gi den sma drape, den someni kanaal di e lon na ini a foto dati, de leki prenspari pasi di e tyari den go na difrenti presi. Na ini 1952, pikinmoro 150 Kownukondre preikiman ben de na ini Thailand.

Di wi si A Waktitoren na ini Taitongo fu a fosi leisi, dan wi ben denki: ’Oiti wi o man taki a tongo disi?’ San ben moro hebi, na fu taki den wortu na a yoisti fasi. Fu eksempre, a wortu di wani taki „aleisi” na khaù. Ma a srefi wortu disi wan taki „nyunsu” tu. Na a fasi fa yu e taki wortu o meki sma frustan san yu wani taigi den. Sobun, na a bigin di wi ben de na ini a preikiwroko, dan wi ben e taigi den sma: „Mi abi bun aleisi gi yu”, na presi taki wi ben e taigi den: „Mi abi bun nyunsu gi yu”! Ma safrisafri wi leri taki a tongo, aladi wi ben e lafu omeni leisi fu den fowtu di wi ben e meki.

Den sma fu Thailand abi switifasi trutru. Dati meki sma e kari Thailand a kondre pe sma lobi lafu. A fosi foto pe wi go dini ben de Khorat (now a nen Nakhon Ratchasima), èn wi dini drape 2 yari langa. Bakaten, wi ben musu go dini na ini a foto Chiang Mai. Furu sma na ini Thailand abi a Buda bribi èn den no sabi noti fu Bijbel. Na ini Khorat, mi ben e studeri nanga wan man di ben e wroko na a postkantoro. Wi ben e taki fu a famiri-edeman Abraham. Fu di a man disi ben yere fu a nen Abraham kaba, meki a ben seki en ede fayafaya. Ma heri esi mi kon si taki a man disi ben abi wan heri tra Abraham na prakseri. A man disi ben denki taki mi ben e taki fu Abraham Lincoln, di fosi ben de presidenti fu Amerkankondre!

A gi wi prisiri fu studeri Bijbel nanga reti-atisma na ini Thailand. Ma na a srefi ten, den sma fu a kondre leri wi fa fu de koloku aladi wi no ben abi furu sani. Dati ben de wan prenspari sani di wi leri, fu di a fosi zendeling-oso pe wi ben e libi na ini na Khorat, no ben abi stroom nanga watra. Drape wi ’kon sabi san a wani taki fu abi bun furu èn san a wani taki fu de na nowtu’. Neleki na apostel Paulus, wi ondrofeni san a wani taki fu ’du ala sani nanga yepi fu a sma di e gi wi krakti’.—Fil. 4:12, 13.

Mi e kisi wan nyun patna èn mi e go dini na wan tra presi

Na ini 1945, mi go na Londen. Di mi ben de drape, dan mi go na a museum fu Ingrisikondre, makandra nanga wan tu pionier nanga wan tu brada nanga sisa di ben e dini na Bethel. Wan fu den brada disi ben de Allan Coville. Syatu baka dati, Allan go na a di fu 11 klas fu Gilead. A ben musu go dini na Fransikondre, èn baka dati a go dini na Belgia. * Bakaten, di mi ben e dini ete leki zendeling na ini Thailand, a aksi mi fu trow nanga en, èn mi taki ’iya’.

Tapu 9 yuli 1955, wi trow na ini Brussel, na Belgia. Ala ten mi ben abi a winsi fu go na Parijs, baka te mi trow. Dati meki, Allan seti sani so taki wi ben kan go na wan bigi konmakandra drape, a wiki baka di wi trow. Ma di wi doro drape, dan wantewante den brada aksi Allan fu vertaal den lezing di ben e hori, èn a ben musu du dati a heri konmakandra. Ibri dei, a ben musu komoto na oso fruku mamanten, èn wi ben e doro baka na oso latilati na neti. Sobun, baka di mi trow, mi ben de na ini Parijs soleki fa mi ben wani, ma nofo tron Allan no ben de nanga mi. Mi ben e si en moro furu na tapu a podium! Ma toku mi ben breiti fu si taki mi masra ben e dini den Kresten brada nanga sisa fu en na so wan fasi. Mi no ben e tweifri nowan momenti taki te wi ben o poti Yehovah na a fosi presi na ini wi trowlibi, dan wi ben o de koloku trutru.

Baka di mi trow, mi ben musu go dini na wan tra presi. Dati ben de Belgia. Pikinmoro a wan-enkri sani di mi ben sabi fu Belgia, na taki wan tu leisi orloku ben de na ini a kondre dati. Ma heri esi mi kon si taki furu fu den sma na ini Belgia abi switifasi. Mi ben o abi fu leri taki Fransitongo tu, bika na a tongo dati sma e taki na a zuidsei fu a kondre.

Na ini 1955, sowan 4500 preikiman ben de na ini Belgia. Pikinmoro 50 yari langa, mi nanga Allan ben e dini na Bethel èn sosrefi na ini a kringwroko. Den fosi tu nanga afu yari, wi ben e kren èn saka bergi nanga wi baisigri, awinsi fa a weer ben de. Na ini den yari dati, wi ben e tan na moro leki 2000 difrenti oso fu Kotoigi! Nofo tron, mi ben e miti brada nanga sisa di no ben tranga, ma di ben e dini Yehovah nanga ala den krakti. Na eksempre fu den gi mi deki-ati fu no tapu nanga a diniwroko fu mi. Ibri wiki te wi ben e gowe libi wan gemeente, wi ben e firi taki wi kisi deki-ati (Rom. 1:11, 12). Allan ben de wan bun patna gi mi. Mi ondrofeni taki den wortu na Preikiman 4:9, 10 tru srefisrefi. Drape skrifi: „Tu moro bun leki wán, . . . bika efu wan fu den ben sa fadon, dan a trawan kan opo en patna.”

Mi kisi blesi fu di mi dini Yehovah nanga a krakti di a gi mi

Na ini den yari di pasa, mi nanga Allan ben e prisiri fu di wi yepi furu trawan fu dini Yehovah. Fu eksempre, na ini 1983 wi go na a Fransitongo gemeente na ini Antwerpen. Drape wi ben e tan nanga wan osofamiri, èn Benjamin Bandiwila ben e tan drape tu. A yongu brada disi ben de fu Zaire (now a kondre disi nen Republiek fu Kongo). Benjamin ben froisi go tan na Belgia, fu go na heiskoro. A ben taigi wi: „Mi e dyarusu na unu tapu, fu di unu e dini Yehovah leki furuten dinari.” Allan piki en: „Yu e taki dati yu e dyarusu na wi tapu, ma toku yu e suku fu meki en na ini grontapu. Yu no feni taki dati no e kruderi nanga san yu taki?” A krin piki dati meki taki Benjamin go denki fu en libi. Bakaten, di a drai go baka na Zaire, a bigin pionier, èn now a e dini leki memre fu a Bijkantoro Komte.

Na ini 1999, mi du wan hebi oparâsi. Sensi a ten dati, mi e wegi 30 kilo nomo. Mi de trutru wan swaki „patu di meki fu tokotoko”. Ma toku mi de nanga tangi taki Yehovah gi mi „a krakti di bigi pasa marki”. Baka na oparâsi, Yehovah gi mi a krakti fu go baka nanga Allan na ini a kringwroko (2 Kor. 4:7). Na ini maart 2004, Allan dede na ini en sribi. Mi e misi en trutru, ma a de wan trowstu gi mi fu sabi taki a de na ini a prakseri fu Yehovah.

Now di mi abi 83 yari, mi e prakseri den sani di mi ondrofeni na ini den moro leki 63 yari di mi de na ini a furuten diniwroko. Mi de fayafaya ete na ini a diniwroko. Mi e hori wan bijbelstudie na mi oso, èn ala dei mi e gebroiki ibri okasi fu fruteri trawan fu den tumusi moi sani di Yehovah o du. Son leisi mi e prakseri: ’Fa mi libi ben o de efu mi no ben bigin pionier na ini 1945?’ Fu di mi ben swakiswaki na a ten dati, meki mi ben kan si dati leki wan reide fu no pionier. Ma mi breiti srefisrefi taki mi bigin pionier di mi ben yongu! Mi ben abi a grani fu ondrofeni taki Yehovah sa de wi krakti te wi e poti En na a fosi presi na ini wi libi.

[Futuwortu]

^ paragraaf 6 A buku Redding ben kon na doro na ini 1939. A no e meki moro.

^ paragraaf 22 Na ondrofenitori fu Brada Coville skrifi na ini The Watchtower fu 15 maart 1961.

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Mi nanga Astrid Anderson (na a reti-anusei), di ben de mi patna na ini a zendelingwroko

[Prenki na tapu bladzijde 18]

Mi nanga mi masra na ini a kringwroko na ini 1956

[Prenki na tapu bladzijde 20]

Mi nanga Allan na ini 2000