Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

‘Nada e No A Papia cu Nan sin Uza Comparacion’

‘Nada e No A Papia cu Nan sin Uza Comparacion’

‘Nada e No A Papia cu Nan sin Uza Comparacion’

“Hesus a papia cu e multitud den comparacion, y nada e no a papia cu nan sin comparacion.”—MATEO 13:34, Testament Nobo.

1, 2. (a) Pakico bo no ta lubida un bon comparacion asina facil? (b) Ki forma di comparacion Hesus a uza, y ki pregunta ta surgi tocante su uzo di comparacion? (Mira tambe nota na pia di pagina.)

BO POR corda un comparacion cu bo a tende, kisas den un discurso publico, hopi aña pasa? Bo no ta lubida un bon comparacion lihe. Un autor a remarca cu un comparacion ta “pone bo mira loke bo ta tende y ta yuda bo haya un cuadro mental.” Door cu hopi bes un cuadro mental ta yuda nos comprende un asunto miho, un comparacion ta yuda nos capta cos mas lihe. Comparacionnan por duna bida na palabra y siña lesnan cu ta keda bon graba den nos memoria.

2 No tin ningun maestro riba tera cu por para banda di Hesucristo den uzo di comparacion. Nos por corda hopi di Hesus su comparacionnan of ilustracionnan facilmente casi dos mil aña despues cu el a papia nan. * Pakico Hesus a recori tanto asina na e metodo particular di siñansa aki? Y kico a haci su comparacionnan asina eficas?

Pakico Hesus A Siña Hende Uzando Comparacion

3. (a) Segun Mateo 13:34 y 35, kico ta un di e motibonan pakico Hesus a uza comparacion? (b) Kico ta indica cu pa Yehova e metodo di siñansa aki lo mester tin hopi balor?

3 Bijbel ta duna dos motibo notabel pakico Hesus a uza comparacion. Na prome luga, pa el a cumpli cu profecia. Apostel Mateo a skirbi: “Hesus a papia cu e multitud den comparacion, y nada e no a papia cu nan sin uza comparacion, pa wordo cumpli loke ta bisa pa e profeta, cu a bisa: Lo mi habri mi boca den comparacion.” (Mateo 13:34, 35, TN) “E profeta” cu Mateo a cita tawata esun cu a compone Salmo 78:2. E salmista ei a skirbi bou di inspiracion di e spirito di Dios hopi siglo prome cu Hesus a nace. No ta remarcabel cu centenares di aña delanta, Yehova a determina cu su Yiu lo siña cu comparacion? E metodo di siñansa aki lo mester tin hopi balor pa Yehova!

4. Con Hesus a splica pakico el a uza comparacion?

4 Na di dos luga, Hesus mes a splica cu el a uza ilustracion pa core cu esnan cu no tawatin un curason receptivo. Despues cu el a conta “multitudnan grandi” e comparacion di e sembrado, su disipelnan a puntr’e: “Pakico bo ta papia cu nan na comparacion?” Hesus a contesta nan: “Na boso ta duna di sabi e secretonan di reino di shelo, ma na nan no ta duna. Pesei mi ta papia cu nan den comparacion, pasobra mirando, nan no ta mira, y tendiendo nan no ta tende, ni tampoco comprende. Y den nan ta wordo cumpli e profecia di Isaias, cu ta bisa: Cu horea boso lo tende, y di ningun manera boso lo comprende, y mirando boso lo mira, y di ningun manera boso lo ripara. Pasobra curason di e pueblo aki a bira diki.”—Mateo 13:2, 10, 11, 13-15, TN; Isaias 6:9, 10.

5. Den ki manera Hesus su comparacion a distingui su oyentenan humilde for di esnan orguyoso di curason?

5 Con e comparacionnan di Hesus a saca na cla e actitud di su oyentenan? Den algun caso, nan tawatin cu investiga mas aleu pa por a comprende su palabranan miho. Hende humilde a sinti nan motiva pa busca mas informacion. (Mateo 13:36; Marco 4:34) Hesus su comparacionnan a revela e berdad na personanan cu a anhela di curason pa tende esei; na mesun tempo, su comparacionnan a sconde e berdad for di esnan cu tawatin curason orguyoso. Hesus si tawata un maestro remarcabel! Awor laga nos analisa algun di e factornan cu a haci su comparacionnan asina eficas.

Solamente Detaye Relevante

6-8. (a) Ki bentaha Hesus su oyentenan di prome siglo no tawatin ainda? (b) Ki ehempelnan ta mustra cu Hesus a papia di solamente loke ta al caso?

6 Bo a yega di puntra bo mes con e disipelnan di prome siglo lo mester a sinti ora nan a tende Hesus mes siña nan? Aunke nan tawatin e privilegio di tende e bos di Hesus, ainda nan no tawatin e bentaha di por a consulta algo skirbi pa nan corda riba e cosnan cu el a bisa. Na luga di esei, nan tawatin cu ‘skirbi’ e palabranan di Hesus den nan mente y curason. Door cu Hesus tawata bon den uza comparacion, tawata mas facil pa nan corda loke el a siña nan. Con asina?

7 Hesus a menciona solamente loke tawata al caso. Ora cierto detayenan spesifico tawata relevante pa un cuenta of necesario pa enfasis, el a haci sigur di inclui eseinan. Di manera cu el a bisa exactamente cuanto carne e doño a laga atras pa el a bai busca esun perdi, cuanto ora e trahadonan a traha den e cunucu di wendruif y cuanto talento cada un a haya pa warda.—Mateo 18:12-14; 20:1-16; 25:14-30.

8 Na mesun tempo, Hesus a laga afo detayenan menos esencial cu lo por stroba nos di capta e nificacion di e comparacionnan. Por ehempel den e comparacion di e esclabo sin heful, e no a splica con bin e esclabo por a acumula un debe di 60.000.000 denario. Hesus tawata enfatisa e necesidad pa pordona. E cos importante no tawata con e esclabo a cai den debe, sino con otronan a pordona su debe y con e, na su turno, a trata un otro catibo cu na comparacion a deb’e tiki placa. (Mateo 18:23-35) Mescos tambe, den e comparacion di e yiu perdi, Hesus no a duna un splicacion pakico e yiu mas jong a bira exigi su herencia ni pakico el a dispidie. Pero si Hesus a describi en detaye con e tata a sinti y con el a reacciona ora e curason di e yiu a cambia y el a regresa cas. E detayenan ei relaciona cu e contesta di e tata tawata esencial den loke Hesus tawata splica, esta cu Yehova ta pordona “abundantemente.”—Isaias 55:7; Lucas 15:11-32.

9, 10. (a) Ora Hesus a describi e personahenan den su comparacionnan, riba kico el a enfoca? (b) Con Hesus a haci su ilustracionnan mas facil pa su oyentenan y otro hende corda?

9 Tambe Hesus tawata discreto den e manera cu el a pinta e personahenan den su comparacionnan. En bes di duna un descripcion elabora di e aparencia di e personahenan, hopi bes Hesus a enfoca riba loke nan a haci of con nan a actua bou di e sircunstancianan cu el a conta di dje. Pesei, en bes di describi ki aspecto e bon Samaritano tawatin, Hesus a conta algo mucho mas importante: con e Samaritano a mustra compasion y yuda un Hudiu herida benta riba caminda. Hesus a duna net e detayenan cu tawata necesario pa siña nos cu nos mester mustra amor pa prohimo na hende cu no ta di nos mes rasa of nacionalidad tambe.—Lucas 10:29, 33-37.

10 E manera cuidadoso cu Hesus a presenta detayenan a mantene su comparacionnan simpel y al caso. Di e manera ei tawata mas facil pa su disipelnan di prome siglo, y tur e otro hendenan cu lo a lesa e Evangelionan inspira despues, por a corda su comparacionnan y e lesnan balioso cu nan ta contene.

Basa Riba e Cosnan di Tur Dia

11. Duna ehempel di con Hesus su comparacionnan a refleha cosnan cu sin duda el a observa tempo cu el a lanta na Galilea.

11 Hesus tawata un experto den uza comparacion cu tawatin di aber cu bida di hende. Hopi di su ilustracionnan a refleha cosnan cu probablemente e mes a lanta mira na Galilea. Pensa un rato riba tempo e tawata mucha. Cuanto biaha e no a mira su mama prepara pan cu zuurdeeg door di cohe pida mansa fermenta cu el a sobra y uz’e pa pone pan reis? (Mateo 13:33) Cuanto biaha e no a mira piscado baha nan redanan den e awanan blou cla di Lama di Galilea? (Mateo 13:47) Cuanto biaha e no a mira mucha ta hunga riba plasa? (Mateo 11:16) Probablemente Hesus a tuma nota di otro cosnan comun riba cua el a basa su comparacionnan: sembramento di simiña, fiesta di casamento yen di alegria y hechamento di cunucu di grano den solo.—Mateo 13:3-8; 25:1-12; Marco 4:26-29.

12, 13. Con e comparacion di e trigo y mal yerba ta mustra cu Hesus tawata bon na haltura di e situacion local?

12 Nada straño anto cu hopi di e comparacionnan di Hesus tawata basa riba e sircunstancia- y situacionnan di tur dia. Pesei, pa comprende miho con habil Hesus tawata den e metodo di siñansa aki, ta bon pa considera kico su palabranan a nifica pa su oyentenan Hudiu. Laga nos wak dos ehempel.

13 E prome ta un comparacion di e trigo y mal yerba. Hesus a conta di un homber cu a sembra bon trigo den su cunucu pero “un enemigo” a invadi e cunucu y a sembra yerba shimaron den e trigo. Pakico Hesus a scohe net e delito ei? Wel, corda cu el a conta e comparacion banda di Lama di Galilea, y te asina leu cu nos sa e Galileonan tawata dedica nan mes principalmente na agricultura. Kico lo por a perhudica un cunukero mas tanto cu ora un enemigo drenta su cunucu den secreto y sembra mal yerba den dje? E leinan di e tempo ei ta mustra cu en berdad e tipo di atakenan ei a sosode. No ta obvio cu Hesus a uza un ilustracion cu su oyentenan por a comprende facilmente?—Mateo 13:1, 2, 24-30.

14. Den e comparacion di e bon Samaritano, pakico ta interesante pa nota cu Hesus a uza e caminda cu tawata “baha di Herusalem bai Yerico” pa splica su punto?

14 E di dos ta tocante e comparacion di e bon Samaritano. Hesus a cuminsa bisa: “Un homber tawata baha di Herusalem bai Yerico, y el a cai den man di ladron; y nan a kita tur cos for di dje y a batie, y a bai lag’e mita morto.” (Lucas 10:30) Ta interesante pa nota cu Hesus a uza e caminda cu tawata “baha di Herusalem bai Yerico” pa splica su punto. Ora el a conta e comparacion aki, e tawata na Hudea, no mucho leu for di Herusalem; pues probablemente su oyentenan tawata conoce e caminda en cuestion. E caminda en particular ei tawatin e fama di ta peligroso, specialmente pa un persona cu tawata biaha su so. E tawata lora pasa door di terenonan bandona, y esei a duna hopi luga di sconde pa ladron.

15. Pakico ningun hende por a hustifica e indeferencia di e sacerdote y e Levita den e ilustracion tocante e bon Samaritano?

15 Tin mas cos notabel tocante Hesus su mencion di e caminda cu a “baha di Herusalem bai Yerico.” Segun e comparacion, prome un sacerdote y despues un Levita tambe tawata biaha riba e caminda ei—aunke ningun di nan dos a para pa yuda e victima. (Lucas 10:31, 32) E sacerdotenan tawata sirbi den e tempel na Herusalem, y e Levitanan a asisti nan. Hopi sacerdote y Levita tawata keda na Yerico ora nan no tawata traha den tempel, pasobra Yerico tawata keda apenas 23 kilometer for di Herusalem. Pesei, sin duda nan lo a pasa basta biaha riba e caminda ei. Ripara tambe cu tanto e sacerdote como e Levita tawata ‘bahando di Herusalem’, pues saliendo for di e tempel. * Pues ningun hende por a hustifica e indeferencia di e hombernan aki door di bisa cu ‘nan a evita e homber herida pasobra e tawata parce morto; y si nan a mishi cu un cadaver, pa un par di tempo nan lo no por a sirbi den e tempel.’ (Levitico 21:1; Numbernan 19:11, 16) Bo ta mira mesora cu Hesus su ilustracion a toca cosnan cu su oyentenan por a comprende bon.

Basa Riba Obranan di Creacion

16. Pakico no ta nada straño cu Hesus tawata conoce e creacion asina bon?

16 Varios di Hesus su ilustracion- y comparacionnan ta revela con bon e tawata conoce mata, animal y condicionnan di tempo. (Mateo 6:26, 28-30; 16:2, 3) Unda el a siña conoce e cosnan ei? Tempo cu el a lanta na Galilea, sin duda el a haya oportunidad amplio pa studia e creacion di Yehova. Mas cu esei, Hesus ta “e primogenito di henter creacion”, y Yehova a uz’e como e “obrero maestro” pa crea tur cos. (Colosensenan 1:15, 16; Proverbionan 8:30, 31) Ta straño anto cu Hesus tawata conoce e creacion asina bon? Laga nos mira con el a uza e conocemento aki habilmente den su siñansa.

17, 18. (a) Con Hesus su palabranan skirbi na Huan capitulo 10 ta revela cu e tawata conoce caracteristicanan di carne hopi bon? (b) Kico hendenan cu a bishita teranan di Bijbel a observa tocante e laso cu ta existi entre wardado di carne y nan bestianan?

17 Un di e ilustracionnan mas afectuoso di Hesus ta esun skirbi na Huan capitulo 10, caminda e ta compara su relacion intimo cu su siguidonan cu esun di un wardado cu su carnenan. Hesus su palabranan ta revela cu e tawata bon na haltura di e caracteristicanan di carne domestico. El a mustra cu un carne ta laga su mes ser dirigi y cu e ta sigui su wardado fielmente. (Huan 10:2-4) Hende cu a bishita e teranan cu Bijbel ta papia di dje a ripara e laso unico cu tin entre un wardado y su carnenan. Den siglo 19, e naturalista H. B. Tristram a remarca: “Un biaha mi a wak un wardado hunga cu su carnenan. E tawata haci manera e ta core bai; e carnenan ta core su tras y rondon’e. . . . Finalmente henter e tou ta forma un circulo y ta cuminsa bula contento rond di dje.”

18 Pakico carne ta sigui nan wardado? “Pasobra nan conoce su bos”, Hesus a bisa. (Huan 10:4) Di berdad carne conoce e bos di nan wardado? Di loke George A. Smith mes a observa, el a skirbi den su buki The Historical Geography of the Holy Land: “Tin biaha nos tawata disfruta di nos sosiego di merdia banda di un di e posnan di Hudea na cua tres of cuater wardado di carne ta bini cu nan tounan. E bestianan ta mescla den otro, y nos tawata puntra nos mes con cada wardado por a haya esnan di dje atrobe. Pero despues cu e tounan a caba di bebe awa y hunga cu otro, beurt pa beurt cada un di e wardadonan a cohe un otro direccion di e vaye, y cada un a dal su grito special; y e carnenan di cada un a retira for di e grupo grandi pa bai serca nan wardado, y e tounan a bai mes ordena cu nan a bini.” Hesus lo no por a haya un miho manera pa ilustra su punto. Si nos reconoce y obedece su siñansa y si nos sigui su guia, e ora ei nos tambe por bini bou dje cuido tierno y amoroso di “e bon wardado.”—Huan 10:11.

Basa Riba Susesonan Conoci pa Su Oyentenan

19. Con Hesus a referi eficasmente na un tragedia local pa rechasa un idea incorecto?

19 Un comparacion eficas por encera experencianan of ehempelnan for di cua nos por saca un les. Na un ocasion, Hesus a uza un suseso resien pa rechasa e idea incorecto di cu tragedia ta bini riba esnan cu merece esei. El a bisa: “Boso ta kere cu e diesochonan ei, riba kendenan e toren den Siloam a cai y a mata nan, tawata mas culpabel [pecado] cu tur e hendenan cu ta biba na Herusalem?” (Lucas 13:4) Na un manera maestral Hesus a contradeci e idea cu hende ta predestina pa muri den cierto forma. E 18 almanan ei no a muri pa motibo di un pica cu a proboca e rabia di Dios riba nan. Mas bien, nan morto tragico tawata e resultado di tempo y cosnan cu nan no por a anticipa. (Eclesiastes 9:11) Asina el a refuta un siñansa falso door di referi na un suseso cu su oyentenan tawata bon na haltura di dje.

20, 21. (a) Pakico e Farizeonan a condena e disipelnan di Hesus? (b) Ki relato biblico Hesus a uza pa ilustra cu nunca tawata e proposito di Yehova pa bini cu un aplicacion asina rigido di su lei tocante sabat? (c) Kico nos lo trata den e siguiente articulo?

20 Tambe Hesus a uza ehempelnan di Bijbel ora el a siña otro hende. Corda e ocasion ora e Farizeonan a condena su disipelnan door cu nan a piki grano y come esaki riba sabat. Loke e disipelnan a viola no ta e Lei di Dios, sino e interpretacion stricto di e Farizeonan di loke tawata trabou prohibi riba sabat. Pa ilustra cu nunca tawata e proposito di Dios pa bini cu un aplicacion asina stricto di su lei tocante sabat, Hesus a referi na un incidente skirbi na 1 Samuel 21:3-6. Ora David cu su hombernan tawatin hamber, nan a para na e tabernakel y a come e pan di presentacion cu ya nan a caba di uza. Normalmente nan tawata warda e pan bieu pa e sacerdotenan come. Pero den e sircunstancianan ei, Dios no a condena David cu su hombernan pa motibo cu nan a come e pannan ei. Ta masha remarcabel cu e relato ei ta e unico ocasion cu Bijbel ta menciona cu hende cu no tawata sacerdote a come pan cu a ser remplasa. Hesus tawata sa exactamente cua relato e mester a uza, y sin duda su oyentenan Hudiu tawata conoce e relato.—Mateo 12:1-8.

21 En berdad Hesus tawata un Gran Maestro! Su habilidad incomparabel pa transmiti berdadnan importante na un manera cu a alcansa su oyentenan ta laga nos keda berdaderamente asombra. Pero con nos por imit’e den nos manera di siña otro hende? Nos lo trata esaki den e siguiente articulo.

[Nota]

^ par. 2 Hesus a uza varios tipo di ilustracion, entre otro ehempel, comparacion y metafora. Su parabelnan a hacie famoso; un parabel ta “un cuenta cortico, generalmente ficticio for di cua bo por saca un berdad moral of spiritual.”

^ par. 15 Herusalem tawata situa mas halto cu Yerico. Pesei, ora di biaha for di “Herusalem pa Yerico”, manera e comparacion ta menciona, un biahero lo tawata ‘bahando.’

Bo Ta Corda?

• Pakico Hesus a siña hende pa medio di comparacion?

• Ki ehempel ta mustra cu Hesus a uza comparacion cu su oyentenan di prome siglo por a comprende facilmente?

• Con Hesus a haci uzo habil di su conocemento di creacion den su comparacionnan?

• Den ki maneranan Hesus a haci uzo di susesonan cu su oyentenan tawata conoce?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na pagina 15]

Hesus a conta di un esclabo cu a nenga di pordona un debe relativamente chikito y di un tata cu a pordona un yiu cu a dispidi henter su herencia

[Plachi na pagina 16]

Kico Hesus kier a splica cu e comparacion di e bon Samaritano?

[Plachi na pagina 17]

Di berdad carne conoce e bos di nan wardado?