Longuka na Ntima-Nda ya Yehowa mpi ya Yezu

“Beno tadila ntima-nda ya Mfumu na beto nde yo ke tendula luguluku.”​—2 PIE. 3:15, NW.

INKI MVUTU NGE TAPESA?

Inki mutindu Yehowa memonisaka nde yandi kele ntima-nda?

Sambu na nki yo lombaka nde Yezu kuvanda ntima-nda na nsungi ya bamvula mingi?

Inki mambu beto fwete sala sambu na kuvanda ntima-nda bonso Nzambi?

1. Bakristu yankaka ya kwikama kekudiyulaka nki?

MPANGI-NKENTO mosi ya kwikama yina mekangaka ntima na bampasi tuka bamvula mingi kudiyulaka nde: “Keti nsuka takwisa na ntwala nde mono fwa?” Bakristu yankaka yina mesadilaka Yehowa tuka bamvula mingi kekudiyulaka mpi mutindu mosi. Beto kevingila kumona ntangu yina Nzambi tasala bima yonso ya mpa mpi takatula bampasi yina beto kekutana ti yo ntangu yai. (Kus. 21:5) Ata beto kele ti bikuma ya mbote ya kukwikila nde nsuka ya ngidika ya Satana mefinama, yo lenda vanda mpasi sambu na kuvingila kilumbu yango ti ntima-nda.

2. Beto tatadila nki bangyufula na yina metala ntima-nda ya Nzambi?

² Kansi, Biblia kemonisa nde beto fwete vanda ntima-nda. Bonso bansadi ya Nzambi ya ntangu ya ntama, beto tabaka balusakumunu yina Nzambi mesilaka kana beto kele ti lukwikilu ya ngolo mpi kevingila ti ntima-nda ntangu yina yandi talungisa balusilu yango. (Tanga Baebreo 6:11, 12.) Yehowa yandi mosi memonisaka ntima-nda. Yandi lendaka kukatula mambi na konso ntangu yina yandi mezola, kansi yandi kevingila ntangu yina mefwana. (Roma 9:20-24) Sambu na nki yandi kele ntima-nda? Inki mutindu Yezu vandaka mbandu ya mbote na yina metala kumonisa ntima-nda bonso Nzambi? Inki mambote beto tabaka kana beto kemonisa ntima-nda bonso Nzambi? Bamvutu ya bangyufula yai lenda sadisa beto na kuvanda ntima-nda mpi ti lukwikilu ya ngolo, ata yo kemonana bonso nde Yehowa kesukinina.

SAMBU NA NKI YEHOWA KELE NTIMA-NDA?

3, 4. (a) Sambu na nki Yehowa monisaka ntima-nda na yina metala kulungisa lukanu na yandi sambu na ntoto? (b) Yehowa salaka nki ntangu kukolama basikaka na Edeni?

³ Yehowa kele ti bikuma ya kuvanda ntima-nda. Yo kele kyeleka nde yandi kevandaka ntangu yonso ti kiyeka ya kuluta na luyalanganu ya mvimba; kansi kukolama yina salamaka na Edeni basisaka bangyufula yina  vandaka kutadila bigangwa yonso. Yehowa monisaka ntima-nda sambu yandi zabaka nde, yo talomba ntangu sambu na kupesa bamvutu ya mefwana na bangyufula yina. Sambu yandi mezaba mbote-mbote bikalulu mpi mabanza ya bigangwa na yandi ya zulu mpi ya ntoto, ntembe kele ve nde yandi kesalaka mambu sambu na mambote na beto.​—Baeb. 4:13.

⁴ Lukanu ya Yehowa vandaka nde Adami ti Eva kubuta bana mpi kufulusa ntoto. Ntangu Satana kusaka Eva mpi na nima Adami kukolamaka, Nzambi yambulaka ve lukanu na yandi. Mabanza na yandi vwalanganaka ve mpi yandi bakaka ve balukanu ya nswalu-nswalu mu mbandu kuyambula bantu. Kansi, yandi bakaka ngidika yankaka sambu na kulungisa lukanu na yandi sambu na bantu mpi ntoto. (Yez. 55:10, 11) Sambu na kulungisa lukanu yango mpi kunungisa luyalu na yandi, Yehowa kudiyalaka mpi monisaka ntima-nda; nkutu yandi vingilaka na nsungi ya mafunda ya bamvula na mpila nde mambu yankaka ya kele na kuwakana ti lukanu na yandi kulungana na mutindu ya mbote.

5. Ntima-nda ya Yehowa tanata nki balusakumunu?

⁵ Kikuma yankaka yina Yehowa kele ntima-nda kele sambu bantu mingi lenda baka luzingu ya mvula na mvula. Bubu yai, Yehowa kebaka bangidika sambu na kugulusa ‘kibuka ya nene.’ (Kus. 7:9, 14, NW; 14:6) Yehowa kebingisa bantu na nzila ya kisalu ya kusamuna mpi kelonga bo mambu ya Kimfumu mpi bansiku na yandi ya lunungu. Nsangu ya Kimfumu kele nsangu ya kuluta mbote mpenza sambu na bantu. Nkutu Biblia kebinga yo ‘nsangu ya mbote.’ (Mat. 24:14) Muntu yonso yina Yehowa kebenda kekota na dibundu na yandi ya nsi-ntoto ya mvimba ya mesalama na banduku ya kyeleka yina kezolaka mambu ya mbote. (Yoa. 6:44-47) Nzambi na beto ya zola kesadisa bantu ya mutindu yina na kundimama na yandi. Yandi kepona mpi na kati ya bantu, bayina tayala na luyalu na yandi ya zulu. Ntangu bo tavanda na zulu, bantu yai tasadisa bantu ya bulemfu na kukuma bantu ya kukuka mpi kuvanda na luzingu ya mvula na mvula. Yo kele pwelele nde, ata na ntangu yina Yehowa kevingila ti ntima-nda yandi kesala mambu sambu na kulungisa balusilu na yandi sambu na mambote na beto.

6. (a) Na nki mutindu Yehowa monisaka ntima-nda na bilumbu ya Noa? (b) Inki mutindu Yehowa kemonisa ntima-nda na bilumbu na beto?

⁶ Yehowa kemonisaka ntima-nda ata bantu yankaka kesala mambu ya mbi sambu na kuvwenza yandi. Beto lenda mona yo na mutindu yandi salaka mambu na ntwala ya Mvula ya Ngolo ntangu mambi kumaka mingi. Na ntangu yina, ntoto fulukaka ti mansoni mpi mubulu, mpi Yehowa waka ‘mawa na ntima’ sambu bantu kumaka kusala kaka mambi. (Kuy. 6:2-8) Yandi lendaka ve kubika nde mambu yina kusalama kimakulu, yo yina yandi bakaka lukanu ya kufwa bantu ya kukonda bulemfu na Mvula ya Ngolo. Ntangu “Nzambi vandaka kuvingila ti ntima-nda na bilumbu ya Noa,” yandi bakaka bangidika sambu na kugulusa Noa ti dibuta na yandi. (1 Pie. 3:20, NW) Na ntangu ya mefwana, Yehowa zabisaka Noa lukanu na yandi mpi pesaka yandi mukumba ya kutunga maswa. (Kuy. 6:14-22) Dyaka, Noa vandaka “kulonga malongi ya Nzambi” mpi zabisaka bamfinangani na yandi nde kubika fyoti Nzambi tafwa bantu ya mbi. (2 Pie. 2:5) Yezu tubaka nde bilumbu na beto mefwanana ti ya Noa. Yehowa meponaka dezia kilumbu yina yandi tafwa ngidika yai ya mbi. Ata muntu mosi ve mezaba ‘kilumbu mpi ngunga’ yina nsuka takwisa. (Mat. 24:36) Bubu yai, Nzambi mepesa beto mukumba ya kukebisa bantu mpi kuzabisa bo mutindu bo lenda guluka.

7. Keti Yehowa kesukinina na kulungisa balusilu na yandi? Tendula.

⁷ Yo ke pwelele nde, ntima-nda ya Yehowa ketendula ve nde yandi kevingila kaka nde ntangu kuluta. Beto fwete yindula mpi ve nde yo ketendula nde yandi ketudilaka beto ve dikebi ata fyoti! Kansi na kutuba ya masonga, yo lenda vanda mpasi na kuvanda ti mabanza yai ntangu beto kekuma bambuta to kenyokwama na ngidika yai ya mbi. Beto lenda lemba nitu to kuyindula  nde Nzambi kesukinina sambu na kulungisa balusilu na yandi. (Baeb. 10:36) Beto fwete vila ve ata fyoti nde, yandi kele ti bikuma ya mbote ya kuvanda ntima-nda mpi nde yandi kesadila ntangu yina yandi kevingila sambu na mambote ya bansadi na yandi ya kwikama. (2 Pie. 2:3; 3:9) Bika beto tadila mpi mutindu Yezu monisaka ntima-nda bonso Nzambi.

INKI MUTINDU YEZU PESAKA MBANDU YA MBOTE NA YINA METALA NTIMA-NDA?

8. Na nki mambu Yezu monisaka ntima-nda?

⁸ Tuka mafunda ya bamvula, Yezu kesalaka ntangu yonso luzolo ya Nzambi. Ntangu Satana kolamaka, Yehowa bakaka lukanu nde Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka takwisa na ntoto mpi takuma Mesia. Yindula mambu yina vandaka kutendula sambu na Yezu​—kuvingila ti ntima-nda mafunda ya bamvula tii ntangu yina zolaka kulunga. (Tanga Galatia 4:4.) Ntangu Yezu vandaka kuvingila nde ntangu yina kulunga, yandi kangaka ve maboko kansi yandi vandaka kusala kisalu yina Tata na yandi pesaka yandi. Ntangu yandi kwisaka na ntoto, yandi zabaka nde Satana tafwa yandi mutindu bambikudulu bikulaka. (Kuy. 3:15; Mat. 16:21) Ti ntima-nda yonso, yandi salaka luzolo ya Nzambi ata yo lombaka nde yandi fwa lufwa mosi ya mpasi. Yezu monisaka kwikama ya ngolo mpenza. Yandi vandaka kuyindula kaka ve mambote ti lukumu na yandi mosi mpi beto lenda baka dilongi na mbandu na yandi.​—Baeb. 5:8, 9.

9, 10. (a) Yezu vandaka kusala nki ntangu yandi vandaka kuvingila Yehowa na kusala mambu? (b) Inki mutindu beto fwete tadila manaka ya Yehowa?

⁹ Na nima ya lufutumuku na yandi, Nzambi pesaka Yezu kiyeka na zulu mpi na ntoto. (Mat. 28:18) Yezu kesadilaka kiyeka yango sambu na kulungisa lukanu ya Yehowa na kuwakana ti manaka na yandi. Yezu vingilaka ti ntima-nda na diboko ya kitata ya Nzambi tii na 1914, ntangu bo tulaka bambeni na yandi bonso kazune sambu na makulu na yandi. (Nk. 110:1, 2; Baeb. 10:12, 13) Ntama mingi ve, yandi tafwa ngidika ya Satana. Na ntwala nde dyambu yina kusalama, na ntima-nda yonso Yezu kesadisa bantu na kundimama na Nzambi mpi kenata bo na “masa ya moyo.”​—Kus. 7:17.

¹⁰ Keti nge memona nde mbandu ya Yezu lenda sadisa nge na mutindu yina nge fwete tadila manaka ya Yehowa? Kukonda ntembe, Yezu vandaka ti mpusa ya ngolo ya kusala yonso yina Tata na yandi vandaka kulomba yandi; ata mpidina, yandi ndimaka kuvingila ntangu yina Nzambi tulaka. Ntangu beto kevingila nsuka ya ngidika ya mbi ya Satana, beto yonso fwete vanda ntima-nda bonso Nzambi, kundima yandi mpi kuyambula ve kusadila yandi sambu beto melemba nitu. Inki beto lenda sala sambu na kuvanda ntima-nda bonso Nzambi?

INKI MUTINDU MONO KEMONISAKA NTIMA-NDA BONSO NZAMBI?

11. (a) Inki mutindu lukwikilu kele na kuwakana ti ntima-nda? (b) Sambu na nki beto kele ti bikuma ya mbote ya kuvanda ti lukwikilu ya ngolo?

¹¹ Na ntwala nde Yezu kukwisa na ntoto, bambikudi mpi bansadi yankaka ya kwikama pesaka mbandu ya mbote yina monisaka nde ata bantu ya kukonda kukuka lenda vanda ntima-nda. Lukwikilu na bo vandaka na kuwakana ya ngolo ti ntima-nda na bo. (Tanga Yakobo 5:10, 11.) Kana bo kwikilaka mpenza ve na mambu yina Yehowa zabisaka bo, disongidila kana bo kondaka lukwikilu, keti bo lendaka kuvingila ti ntima-nda kulungana ya balusilu na yandi? Mbala mingi, bo kutanaka ti bampasi yina pesaka bo boma mpi mekaka lukwikilu na bo, kansi bo vandaka ti kivuvu nde nsukansuka Nzambi talungisa balusilu na yandi. (Baeb. 11:13, 35-40) Beto kele ti bikuma mingi ya kuvanda ti lukwikilu ya ngolo, sambu bubu yai Yezu kele ‘Muntu yina ke kumisaka lukwikilu na beto ya kukuka.’ (Baeb. 12:2, NW) Yandi melungisaka bambikudulu mingi mpi memonisaka lukanu ya Nzambi na mutindu yina kepesa beto bikuma ya ngolo ya kuvanda ti lukwikilu.

12. Inki beto lenda sala sambu na kukuma ti lukwikilu ya ngolo?

 ¹² Inki beto lenda sala sambu na kukumisa lukwikilu na beto ngolo, mpi kumonisa ntima-nda? Dyambu ya mfunu kele kusadila bandongisila ya Nzambi. Mu mbandu, yindula bikuma yina fwete pusa nge na kutula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete na luzingu na nge. Keti nge lenda sala bikesa mingi sambu na kusadila ndongisila yina kele na Matayo 6:33? Disongidila, kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna to kuyidika mambu yankaka ya luzingu na nge. Kuvila ve mutindu Yehowa mesakumunaka bikesa na nge tii bubu yai. Mbala yankaka, yandi mesadisaka nge na kulonguka Biblia ti muntu mosi to na kuzwa ‘ngemba ya Nzambi yina me luta mambu yonso ya bantu keyindulaka.’ (Tanga Filipi 4:7.) Kana nge ketula dikebi na balusakumunu yina nge kebaka sambu nge kelanda bantuma ya Yehowa, nge tayedisa mpusa na nge ya kuvanda ti ntima-nda.​—Nk. 34:9.

13. Inki mbandu kemonisa mutindu beto lenda vanda ti lukwikilu mpi ntima-nda?

¹³ Dyambu yai mefwanana ti kukuna mpi kukatula bambuma. Ntangu yonso yina musadi-bilanga kekatulaka bambuma mingi, yandi kekumaka ti kivuvu mingi na yina metala kukuna bankeni na nsungi yina kekwisa. Na nima, yandi fwete vingila ti ntima-nda sambu na kukatula bambuma, kansi yo takanga yandi ve nzila ya kukuna bankeni; ziku yandi lenda kuna bankeni mingi na kitamina ya nene kuluta nsungi ya ntete. Kiteso mosi, ntangu beto kelonguka mbala na mbala bandongisila ya Yehowa, kezitisa yo, mpi kebaka mambote yina yo kenatila beto, kivuvu na beto na Yehowa tayela. Lukwikilu na beto tayela mpi yo tavanda mpasi ve na kuvingila balusakumunu yina beto mezaba nde yo talungana.​—Tanga Yakobo 5:7, 8.

14, 15. Inki mutindu beto fwete tadila bampasi yina beto kekutana ti yo?

¹⁴ Dyambu yankaka yina beto fwete sala sambu na kuvanda ntima-nda kele kuzaba mutindu beto fwete tadila nsi-ntoto mpi mambu yankaka ya luzingu na beto. Meka na kutadila mambu mutindu Yehowa  ketadilaka yo. Mu mbandu, yindula mutindu yandi ketadilaka bampasi ya bantu. Banda ntama, yandi kewaka mpasi ntangu bantu kenyokwamaka; ata mpidina yandi kebikaka ve nde mpasi yina kukanga yandi nzila ya kusala mambu ya mbote. Yandi tindaka Mwana na yandi mosi kaka ya kubutuka ‘sambu na kufwa bisalu ya Satana’ mpi kukatula bampasi yonso yina yandi menatilaka bantu. (1 Yoa. 3:8) Nkutu, yo tamonana nde bampasi yina kuvandaka kaka sambu na ntangu fyoti kansi mambu ya mbote yina Nzambi tasala tavanda ya kimakulu. Kiteso mosi, na kisika ya kudiyangisa mingi sambu na mambu ya mbi yina luyalu ya Satana kebasisa to kukuma ntima zulu-zulu sambu na ntangu yina yo tasuka, beto fwete monisa lukwikilu na bima yina kemonanaka ve ya tazinga kimakulu. Yehowa meponaka ntangu yina yandi takatula mambi mpi yandi tasala yo na ntangu yina yandi metulaka.​—Yez. 46:13; Neh. 1:9.

¹⁵ Na bilumbu yai ya nsuka mpi ya mpasi ya ngidika yai ya bima, beto lenda kutana ti bampasi ya ngolo yina lenda meka lukwikilu na beto. Na kisika ya kuwa makasi ntangu bantu kenyokula beto to bayina beto kezolaka, beto fwete baka lukanu ya kutula ntima ya mvimba na Yehowa. Sambu beto kele bantu ya kukonda kukuka, yo kele pete ve na kusala mpidina. Kansi beto yibuka mambu yina Yezu salaka mutindu Biblia kemonisa yo na Matayo 26:39.​—Tanga.

16. Inki beto fwete buya kusala na mwa ntangu yai mebikala?

¹⁶ Dyambu yina kekangaka beto nzila ya kuvanda ntima-nda bonso Nzambi kele nkadilu ya kuvanda ti keti-keti. Yo ketendula nki? Muntu yina kendima ve nde nsuka mefinama lenda yantika kusala mambu na yandi mosi, kana yandi kemona nde mambu kesalama ve mutindu Yehowa tubaka nde yo fwete salama. Yandi lenda yantika kutuba nde: ‘Mono kevingila mpi tatala kana Yehowa talungisa mpenza balusilu na yandi.’ Yo lenda pusa yandi na kusosa kukuma muntu ya lukumu na nsi-ntoto yai to kusosa mbongo mingi sambu na kuditanina na kisika ya kutula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete, to kutula ntima nde banzo-nkanda ya nda tasadisa yandi na kuvanda ti luzingu ya mbote ntangu yai. Kansi, keti kusala mutindu yai tamonisa ve nde yandi mekonda lukwikilu? Beto vila ve nde, Polo syamisaka beto na kulanda mbandu ya bansadi ya kwikama yina Yehowa pesaka balusilu “na nzila ya lukwikilu mpi ntima-nda.” (Baeb. 6:12, NW) Yehowa tabika ve nde ngidika yai ya mbi kuzinga ntangu mingi kuluta mutindu yandi mekanaka. (Hab. 2:3) Na ntwala nde nsuka kukwisa, beto fwete buya kusala fyoti na kisalu ya Yehowa. Kansi, beto fwete landa kukengila mpi kusamuna nsangu ya mbote ti kikesa, sambu yo kele nto ya kyese mingi ata bubu yai.​—Luka 21:36.

NTIMA-NDA TANATA NKI BALUSAKUMUNU?

17, 18. (a) Ntima-nda kepesa beto nki dibaku? (b) Inki mambote beto tabaka kana beto kemonisa ntima-nda bubu yai?

¹⁷ Yo vanda beto kesadilaka Nzambi tuka mwa bangonda to bamvula mingi, mpusa na beto kele ya kusadila yandi kimakulu. Ntima-nda kesadisaka beto na kukanga ntima tii ntangu beto tabaka luguluku, ata yo mebikala bantangu ikwa na ntwala nde ngidika yai kufwa. Bubu yai, Yehowa mepesa beto dibaku ya kumonisa nde beto ketulaka ntima ya mvimba na balukanu na yandi, mpi kana mpila kele, kundima kunyokwama sambu na zina na yandi. (1 Pie. 4:13, 14) Nzambi kepesaka beto mpi formasio yina lenda sadisa beto na kumonisa ntima-nda yina beto kele na yo mfunu sambu na kuguluka.​—1 Pie. 5:10.

¹⁸ Yezu bakaka kiyeka yonso na zulu mpi na ntoto, mpi ata kima mosi ve lenda kanga yandi nzila ya kutanina nge. (Yoa. 10:28, 29) Beto fwete vanda ve na boma sambu na bilumbu kekwisa to lufwa. Bantu yina kele ntima-nda mpi ya takanga ntima tii na nsuka taguluka. Yo yina, beto fwete bika ve nde mabanza ya nsi-ntoto yai kukusa beto mpi kupusa beto na kutudila dyaka ve Yehowa ntima. Kansi, lukanu na beto fwete vanda ya kukumisa lukwikilu na beto ngolo mpi kusadila na mayele yonso ntangu yina Nzambi kemonisila beto ntima-nda.​—Mat. 24:13; tanga 2 Piere 3:17, 18.

[Bangyufula ya disolo ya kulonguka]

[Bifwanisu ya kele na lutiti 21]

Ntima-nda ya Nzambi tasadisa nge na kutula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete mpi kubaka balusakumunu!