Τόσο εσείς όσο και το τετράχρονο παιδάκι σας έχετε επιδοθεί σε έναν αγώνα εξουσίας, αλλά φαίνεται ότι νικάει πάντα εκείνο.

• Όταν του λέτε να κάνει κάτι που δεν θέλει, σας περιφρονεί.

• Όταν του λέτε να μην κάνει κάτι που θέλει, αρχίζει τα νευρικά ξεσπάσματα.

“Μήπως πρόκειται απλώς για μια φάση;” αναρωτιέστε. “Να ελπίζω ότι θα του περάσει καθώς μεγαλώνει;”

Μπορείτε να διδάξετε το παιδί σας να υπακούει. Αλλά προτού αναλύσουμε το πώς, εξετάστε πού μπορεί να οφείλεται η κακή του συμπεριφορά.

Όταν το παιδί σας ήταν νεογέννητο, ο κύριος ρόλος σας ήταν να το φροντίζετε. Ήσασταν υπό το πρόσταγμά του. Ένα κλαψούρισμά του και μόνο αρκούσε για να σπεύσετε κοντά του λαχταρώντας να ικανοποιήσετε κάθε του ανάγκη. Βέβαια, κάτι τέτοιο ήταν κατάλληλο και απαραίτητο. Τα νεογέννητα και τα βρέφη χρειάζονται τη διαρκή προσοχή των γονέων τους.

Έπειτα όμως από πολλούς μήνες τέτοιας φροντίδας, είναι φυσικό για το παιδί να φέρεται σαν να είναι ο αφέντης του σπιτιού και να βλέπει τους γονείς του σαν υπηρέτες που βρίσκονται εκεί για να εκτελούν τις διαταγές του. Κατόπιν, γύρω στην ηλικία των δύο, το παιδί συνειδητοποιεί τη σκληρή πραγματικότητα: Η μικρή του «απολυταρχία» έχει καταρρεύσει. Οι γονείς του, όχι μόνο δεν ακολουθούν πια τις δικές του εντολές, αλλά έχουν και την απαίτηση να ακολουθεί εκείνο τις δικές τους. Τι απότομη προσγείωση! Μερικά παιδιά αντιδρούν με νευρικά ξεσπάσματα. Άλλα θέτουν σε δοκιμή την εξουσία των γονέων τους αρνούμενα να υπακούσουν.

Σε αυτό το κρίσιμο διάστημα, ο γονέας καλείται να αναλάβει έναν καινούριο ρόλο—να γίνει η ηγετική μορφή που θα δίνει στο παιδί σαφή κατεύθυνση ως προς το τι αναμένεται από εκείνο. Αλλά τι γίνεται αν το παιδί περιφρονεί ή απορρίπτει αυτή την κατεύθυνση, όπως περιγράφεται στο εισαγωγικό σενάριο;

Να αναλαμβάνετε την ηγεσία. Το παιδί σας δεν θα αποδεχτεί τον ηγετικό σας ρόλο αν δεν σας δει να αναλαμβάνετε την ηγεσία. Γι’ αυτό λοιπόν, με ισορροπημένο τρόπο, χρειάζεται να επιβάλετε την εξουσία σας. Τις πρόσφατες δεκαετίες, κάποιοι αποκαλούμενοι ειδικοί έχουν κάνει τη λέξη «εξουσία» να ηχεί σκληρή. Ένας μάλιστα χαρακτηρίζει τη γονική εξουσία «αθέμιτη» και «ανήθικη». Αλλά η εναλλακτική προσέγγιση—η ανεκτικότητα—μπορεί να μπερδέψει τα παιδιά, να τα κακομάθει και να τα κάνει να πιστέψουν ότι έχουν δικαιώματα που στην ουσία δεν έχουν. Δεν τα προετοιμάζει για να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικοι.—Βιβλική αρχή: Παροιμίες 29:15.

Να παρέχετε διαπαιδαγώγηση. Ένα λεξικό ορίζει τη διαπαιδαγώγηση ως «εκπαίδευση που παράγει υπακοή ή αυτοέλεγχο, συχνά με τη μορφή κανόνων καθώς και τιμωρίας σε περίπτωση παραβίασής τους». Βέβαια, η διαπαιδαγώγηση δεν πρέπει ποτέ να είναι παράλογη ή βάναυση. Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει να είναι ασαφής ή επουσιώδης, στερώντας από το παιδί το κίνητρο για αλλαγή.—Βιβλική αρχή: Παροιμίες 23:13.

Να είστε σαφείς. Μερικοί γονείς απλώς ρωτούν το παιδί αν θα τους υπακούσει. («Θα ήθελα να τακτοποιήσεις το δωμάτιό σου—εντάξει;») Ίσως νιώθουν ότι αυτό υπαγορεύουν οι καλοί τρόποι. Αυτή η τακτική, όμως, μπορεί να βάλει τον γονέα σε θέση υποταγής και να δώσει στο παιδί το ελεύθερο να ζυγίζει τα υπέρ και τα κατά του κάθε αιτήματος προτού αποφασίσει αν θα υπακούσει. Αντί να παραχωρείτε την εξουσία σας, να δίνετε σαφή κατεύθυνση υπό τη μορφή δηλώσεων.—Βιβλική αρχή: 1 Κορινθίους 14:9.

Μην αμφιταλαντεύεστε. Όταν λέτε «όχι», να μένετε σταθεροί στην άρνησή σας, και να παρουσιάζετε κοινό μέτωπο με τον σύντροφό σας. Αν έχετε αποφασίσει κάποιες συνέπειες για την ανυπακοή, ενεργήστε αναλόγως. Μην μπλέκετε σε διαπραγματεύσεις ή σε ατέρμονες συζητήσεις όσον αφορά το γιατί πήρατε κάποια απόφαση. Θα κάνετε τα πράγματα πολύ πιο εύκολα για το παιδί—αλλά και για εσάς—αν απλώς «το Ναι σας . . . σημαίνει Ναι, και το Όχι σας, Όχι».—Ιακώβου 5:12.

Να είστε στοργικοί. Η οικογένεια δεν είναι ούτε δημοκρατία ούτε δικτατορία. Είναι μια θεόδοτη διευθέτηση στην οποία τα παιδιά μπορούν να λαβαίνουν στοργική καθοδηγία ώστε να γίνουν υπεύθυνοι ενήλικοι. Ως μέρος αυτής της διαδικασίας, η διαπαιδαγώγηση θα διδάξει το παιδί σας να υπακούει και θα το βοηθήσει να νιώθει ασφαλές στην αγάπη σας.