Ang Kinadak-ang Langgam nga Molupad

ANG albatross ginaingon nga mao ang kinadak-ang langgam nga molupad, ug may katarongan kana. Tungod sa bukhad sa pako niini nga napulo ka piye, kining kinadak-ang langgam sa dagat makalupad sa gikusgong 115 kilometros kada oras. Kining langgama bakikaw kon maglihok-lihok, pero kon makalupad na puwerteng nindota.

Sa mga 20 ka espisye sa albatross, halos 15 niini ang nagpuyo sa kadagatan palibot sa New Zealand. Ang sanayanan lamang nga dapit sa Southern Hemisphere mao ang Taiaroa Head, sa tumoy sa Otago Peninsula, sa South Island sa New Zealand.

Didto, ang northern royal albatross mosugod pagsanay sa edad nga sayis ngadto sa diyes anyos. Tibuok kinabuhi siya nga magpasanay, ug taas-taas kana nga panahon. Ang uban niining mga langgama mabuhi ug kapin sa 50 ka tuig! Ang albatross mangitlog kausa sulod sa duha ka tuig, diin ang sal-ang niini nga tuig igugol niya diha sa dagat. Kasagaran, usa ray iyang paris sa tibuok niyang kinabuhi.

Ang laki ug baye nga albatross magtinabangay sa paghimog salag, nga magsugod sa Septiyembre. Dayon pagka-Nobyembre, ang baye mangitlog ug usa ka buok nga motimbang ug tunga sa kilo. Sulod sa mga 80 ka adlaw, ang laki ug baye magpulihanay paglumlom hangtod nga mapusa kini sa mga unang semana sa Pebrero. Dayon, magpulihanay sila sa pagbantay ug pagpakaon sa ilang kuyabog, nga ang pagkaon niini mao ang isda ug nukos nga ilang idigwa gikan sa tutonlan. Sa mag-edad ug unom ka bulan, ang kuyabog motimbang nag 12 kilos—mas bug-at pa kay sa hingkod nga albatross!

Paglabay ug halos usa ka tuig, mobiya ang mga ginikanang albatross sa Taiaroa Head ug mogugol ug usa ka tuig diha sa dagat hangtod sa sunod nilang pagpasanay. Sa laing bahin, ang ilang kuyabog nga mius-os nag timbang ug puno nag balhibo nakakat-on na, sa iyang kaugalingong paningkamot, sa pagbukhad sa iyang mga pako ug sa paglupad. Asa siya paingon? Iyang igugol ang iyang kinabuhi diha sa kadagatan sa sunod nga mga pipila ka tuig. Dihang magkahingkod na, ang mga albatross mamalik sa Taiaroa Head. Didto, samtang puliki ang ubang gulang-gulang nga albatross sa paghimog mga salag ug pagpasanay, ang nagkahingkod nga mga albatross maniksik sa ilang balhibo, magduladula, ug magpakita sa ilang mga abilidad sa paglupad.

 [Kahon sa panid 25]

PAGBISITA SA PUY-ANAN SA ROYAL ALBATROSS

Sukad pa sa pagkabata, malingaw gyod kong mamati sa estorya bahin sa albatross, mao nga naghinamhinam gyod ko sa pagbisita sa puy-anan sa royal albatross. Kusog ang hangin niadtong adlawa, ug samtang ako ug ang akong kauban nagkaduol, among gitan-aw ang kalangitan kon duna bay naglupad-lupad nga mga albatross. Nakakita gyod tuod kami. Sa naklaro na namo ang mga langgam, nahingangha gyod kami sa ilang kahawod molupad!

Sa pag-abot namo, miuban kami sa ubang mga bisita alang sa usa ka oras nga paglibot sa lugar kauban sa usa ka giya. Pinaagi sa mga model, displey, ug mga video, among nahibaloan nga ang northern royal albatross mabuhi sa dagat, matulog pa gani diha sa tubig! Sa dagat man o sa kahanginan, kining nindot nga langgam katingalahan gayod—nga laing rason sa pagdayeg sa usa nga ‘naglalang sa tanang butang,’ si Jehova nga Diyos!—Pinadayag 4:11.

 [Hulagway sa panid 24]

Ang ginikanan magpulihanay sa pagbantay ug pagpakaon sa kuyabog, nga motimbang kutob sa 12 kilos sa edad nga unom ka bulan

[Hulagway sa panid 24, 25]

Ang Taiaroa Head, nga pinuy-anan sa northern royal albatross

[Hulagway sa panid 24]

Ang northern royal albatross mabuhi sa dagat—matulog pa gani diha tubig

[Picture Credit Lines sa panid 23]

Top: © David Wall/Alamy; bottom: © Kim Westerskov/Alamy

[Picture Credit Lines sa panid 25]

Background: © davidwallphoto.com; page 24, top: Tui De Roy/Roving Tortoise Photos; page 24, bottom: Courtesy Diarmuid Toman; page 25, albatross in flight: © Naturfoto-Online/Wolfgang Bittmann