Kha Yeremia 31:15, ri vhala uri: “Yehova u ri: Hu pfala khuwa ngei Rama, mukosi wa tshililo tshihulu. Rahele u Iilela vhana vhawe; ha tendi u fhumudzwa; ngauri vhana vhawe a vha tsheeho.”

Rahele o fa vhana vhawe vhavhili vha sa athu u fa. Nga zwenezwo, zwe Yeremia a zwi ṅwala miṅwahani ya 1000 musi Rahele o no fa, zwi nga vhonala zwi tshi nga a si zwone.

Murwa wa Rahele wa u thoma o vha e Yosefa. (Gen. 30:22-24) Nga murahu, a vha na muṅwe murwa we a tshi pfi Benyamini. Fhedzi Rahele a fa a tshi khou beba onoyo murwa wawe wa vhuvhili. Nga zwenezwo, hu takuwa mbudziso ine ya ri: Ndi ngani Yeremia 31:15 i tshi amba uri o vha a tshi khou lila ngauri vhana vhawe vho vha vhe si “tsheeho”?

Zwi swayeaho ndi uri murwa wawe wa u thoma Yosefa, o vha khotsi a Manase na Efuraimi. (Gen. 41:50-52; 48:13-20) Nga murahu, Efuraimi o vha lushaka luhulwane na lu re na ṱhuṱhuwedzo khulwane kha muvhuso wa devhula wa Isiraele nahone a imela tshaka dzoṱhe dza fumi. Kha ḽiṅwe sia, lushaka lwe lwa bva kha Benyamini, murwa wa vhuvhili wa Rahele, lwo vha tshipiḓa tsha Muvhuso wa tshipembe u katela na Yuda. Nga lwa pfanyisedzo, Rahele o vha a tshi vhidzwa mme a Vhaisiraele vhoṱhe, vha muvhuso wa devhula na wa tshipembe.

Nga tshifhinga tshee bugu ya Yeremia ya ṅwalwa ngatsho, muvhuso wa devhula wa tshaka dza fumi wo vha wo no dzhiiwa nga Vhaasuri nahone vhunzhi ha vhathu vhawo vho vha vho thubiwa. Naho zwo ralo, vhaṅwe vhaḓuhulu vha Efuraimi vha nga vha vho shavhela masimuni a Yuda. Nga 607 B.C.E., Vhababele vho thuba mivhuso mivhili ya tshipembe ya Yuda. Zwi vhonala u nga musi hu tshi thubiwa, vhanzhi vhe vha thubwa vho vha vho kuvhanganywa ngei Rama, hu ṱoḓaho u vha khilomithara dza malo devhula ha Yerusalema. (Yer. 40:1) Khamusi vhaṅwe vho vha vho vhulahwa henefho masimuni a Benyamini he Rahele a vhulungelwa hone. (1 Sam. 10:2) Nga zwenezwo, u lilela ha Rahele vharwa vhawe, nga lwa pfanyisedzo zwi nga fanyiswa na u lilela Vha-benyamini nga u tou angaredza, zwihuluhulu vhe vha vha vhe ngei Rama. Zwi nga kha ḓi itea uri vhomme vhoṱhe vha vhathu vha Mudzimu vho lilela u fa kana u thubwa ha Vhaisiraele.

Naho zwo ralo, zwe Yeremia a zwi amba malugana na Rahele musi a tshi lilela vharwa vhawe, zwo vha zwi vhuporofita ha zwe zwa itea ḓanani ḽa miṅwaha nga murahu, musi vhutshilo ha Yesu we a vha a tshee muṱuku vhu khomboni. Khosi Herode o vha o amba uri vhana vhoṱhe vha vhatukana vha re na miṅwaha mivhili vha vhulahwe ngei Betlehema, he ha vha hu thungo ya tshipembe ha Yerusalema. Nga zwenezwo, vhenevho vharwa vho vha vhe si tsheeho, vho vha vho fa. Edzani u humbula nḓila i ṱungufhadzaho ye vhomme vha lilela ngayo vharwa vhavho vho faho! Zwo vha zwi tshi tou nga zwenezwo zwililo zwo pfala na ngei Rama, he ha vha hu thungo ya devhula ha Yerusalema.—Mat. 2:16-18.

Nga zwenezwo, nḓila ye Rahele a lilela ngayo vharwa vhawe misini ya Yeremia na Yesu, i fana na nḓila ye vhafumakadzi vha Vhayuda vha lilela ngayo vhana vhavho. Vhukuma, vhe vha fa nahone vha ya “shangoni ḽa swina,” ḽine ḽa vha lufu, ḽine ḽa sa ḓo vhusa musi vhafu vha tshi vuswa.—Yer. 31:16; 1 Vhakor. 15:26.