Skip to content

AJUDA BA FAMÍLIA | MORIS KABEN

Pornografia bele estraga Ita-nia moris kaben

Pornografia bele estraga Ita-nia moris kaben

 Feen ida hetan ninia laʼen nia segredu. Laʼen neʼe husu deskulpa, no promete atu la haree tan. Maibé liutiha tempu balu, nia haree fali. Neʼe mak buat neʼebé akontese beibeik.

 Ita mós hanesan neʼe ka lae? Se nuneʼe, Ita presiza komprende oinsá Ita-nia toman afeta Ita-nia pár no saida mak Ita bele halo hodi bele hapara toman atu haree pornografia. a

Iha informasaun neʼe

 Saida mak Ita presiza hatene

 Pornografia bele estraga moris kaben nian. Kaben-naʼin neʼebé haree pornografia halo ninia pár sente laran-kanek no labele tau fiar ba malu. b

 Kuandu laʼen ida haree pornografia, ninia feen bele iha sentimentu tuirmai neʼe:

  •   Laran-kanek. Feen ida naran Sarah hatete: “Haʼu sente neʼe hanesan haʼu-nia laʼen halo sala seksuál beibeik.”

  •   La iha folin. Feen ida neʼebé ninia laʼen iha toman atu haree pornografia dehan katak ninia laʼen nia toman neʼe hamoe nia no halo nia sente katak nia mak la bonita.

  •   Labele tau fiar. Feen ida naran Helen hatete: “Haʼu duvida kona-ba buat hotu neʼebé haʼu-nia laʼen halo.”

  •   Laran-susar. Feen ida naran Catherine dehan: “Loroloron haʼu hanoin barak kona-ba haʼu-nia laʼen nia toman.”

 Hanoin toʼok: Bíblia haruka laʼen ida-idak atu hadomi ninia feen. (Éfeso 5:25) Se laʼen ida halo ninia feen iha sentimentu negativu hanesan temi iha leten, nia hatudu domin ka lae?

 Saida mak Ita bele halo

 La fasil hapara toman atu haree pornografia. Feen ida naran Stacey hatete: “Haʼu-nia laʼen husik ona toman atu fuma sigarru, fuma ganja, no la iha tan problema kona-ba tua, maibé nia seidauk bele hapara ninia toman atu haree pornografia.”

 Se Ita mós iha situasaun neʼebé hanesan, sujestaun tuirmai bele ajuda Ita hapara Ita-nia toman.

  •   Komprende tanbasá pornografia mak aat. Pornografia halo ema buka deʼit sira rasik nia haksolok, no neʼe harahun domin, fiar, no laran-metin neʼebé presiza atu iha moris kaben neʼebé kontente. Ema neʼebé iha toman neʼe la hatudu respeitu ba Maromak Jeová, neʼebé arranja moris kaben nian.

     Bíblia nia prinsípiu: “Ema hotu tenke respeitu moris kaben nian.”—Ebreu 13:4.

  •   Keta fó sala fali ba ema seluk. Keta hatete: ‘Haʼu presiza haree pornografia tanba haʼu-nia feen la hatudu domin mai haʼu.’ Keta fó sala ba Ita-nia feen. Se Ita duun fali Ita-nia feen neʼe fó razaun ba Ita atu haree fali pornografia kuandu Ita la kontente ho nia.

     Bíblia nia prinsípiu: “Ema ida-idak hetan koko liuhusi ninia hakarak rasik neʼebé dada nia no tenta nia.”—Tiago 1:14.

  •   Koʼalia nakloke ba Ita-nia pár ho laran-moos. Laʼen ida naran Kevin hatete: “Loroloron haʼu fó-hatene haʼu-nia feen kona-ba haʼu-nia hahalok, hanesan: ‘Haʼu haree buat ruma neʼebé dada haʼu-nia atensaun iha dalan seksuál ka lae? Haʼu konsege duni hasees an husi buat neʼebé la diʼak ka lae?’ Neʼe halo haʼu-nia feen sente katak haʼu la subar segredu.”

     Bíblia nia prinsípiu: “Ami hakarak atu hatudu laran-moos iha buat hotu.”—Ebreu 13:18.

  •   Matan-moris nafatin. Maski Ita la haree pornografia ba tinan barak ona, karik Ita sei monu fai ba toman neʼe. Kevin, neʼebé temi ona iha leten, hatete: “Haʼu la haree pornografia ba tinan 10 ona no haʼu hanoin katak haʼu la iha tan problema. Maibé hakarak aat neʼe subar hela deʼit iha haʼu-nia laran no hein hela oportunidade atu ataka haʼu.”

     Bíblia nia prinsípiu: “Ema neʼebé hanoin katak nia hamriik hela, kuidadu bá atu la monu.”—1 Korinto 10:12.

  •   Kuandu Ita hasoru tentasaun, para no hanoin lai. Karik Ita labele halakon hotu hakarak aat neʼe husi Ita-nia laran, maibé Ita bele hili atu la haree pornografia. Ikusmai hakarak neʼe sei lakon, no karik sei lakon lalais liu se Ita tau fokus fali ba atividade seluk.

     Bíblia nia prinsípiu: “Imi ida-idak tenke hatene oinsá atu kontrola imi-nia isin rasik hodi bele santu nafatin no iha dignidade, atu la kaan hahalok seksuál neʼebé labele kontrola.”—1 Tesalónika 4:4, 5.

  •   Hasees an husi situasaun neʼebé bele book Ita monu fali ba tentasaun. Livru ida (Willpower’s Not Enough) hatete: “Kuandu Ita iha situasaun neʼebé perigu, neʼe hanesan ai-kose neʼebé lakan ona. Se iha mina uitoan, ahi sei lakan makaʼas.”

     Bíblia nia prinsípiu: “Keta husik buat aat ida domina haʼu.”—Salmo 119:133.

  •   Keta lakon esperansa. Presiza tempu naruk, karik tinan balu, atu halo Ita-nia pár tau fiar fali ba Ita. Maibé esperiénsia sira hatudu katak Ita bele.

     Bíblia nia prinsípiu: “Domin mak pasiénsia.”—1 Korinto 13:4.

a Maski informasaun neʼe liuliu ba laʼen sira, prinsípiu sira-neʼe mós aplika ba feen sira neʼebé haree pornografia.

b Feen-laʼen balu dehan katak kuandu sira haree pornografia hamutuk, neʼe bele hametin sira-nia relasaun. Maibé, toman neʼe la tuir Bíblia nia prinsípiu sira.—Provérbios 5:15-20; 1 Korinto 13:4, 5; Galásia 5:22, 23.