Go na content

Go na table of contents

Yu ben sabi a sani disi?

Yu ben sabi a sani disi?

Fa sma na ini Bijbel ten ben sabi o ten wan yari nanga wan mun ben bigin?

GI DEN Hebrewsma di ben e libi na ini a Pramisi Kondre, wan yari ben bigin te sma ben bigin plugu den gron èn sai siri èn dati ben e pasa na a pisi ten fu september/oktober.

Den ben e luku te den difrenti pisi ten fu a yari ben bigin fu kon sabi o langa wan yari ben o de. Son leisi den ben poti ete wan tu dei noso ete wan mun gi a yari èn a kan taki den ben du dati fosi a nyun yari bigin.

Ma na ini a ten fu Moses, Gado ben taki dati Abib noso Nisan ben o de a fosi mun fu a yari gi den Israelsma (Eks. 12:2; 13:4). Dati ben o de na a ten fu maart/april. Na ini a mun Nisan, den Israelsma ben o hori wan fesa èn na a fesa dati den ben musu tyari wan tu fu den fosi bosu groto leki ofrandi gi Yehovah.​—Eks. 23:15, 16.

Wan sabiman taki dati a ben makriki gi den Israelsma fu kon sabi o ten den ben musu poti ete wán mun gi a yari. A ben taki tu: „A Paskafesa musu hori na a ten fu a furu mun na ini a mun Nisan (14 Nisan) èn ala ten disi musu pasa na ini a pisi ten fu den mun maart/april na a ten te dei nanga neti langa a srefi. Dati meki te a kaba fu a yari ben e doro èn den Dyu ben e si taki a Paskafesa ben o fadon fosi a dei dati, dan den ben e poti ete wán mun (wan di fu 13 mun) fosi a mun Nisan.”

Yehovah Kotoigi e hori a sani disi na prakseri te den e bosroiti sortu dei na a yoisti dei fu hori a Memrefesa di e hori na a ten fu maart/april èn di e fadon tapu 14 Nisan tapu a Dyu kalender. Den gemeente na heri grontapu e kon sabi na fesi sortu dei dati o de. *

Ma fa den Hebrewsma ben kan sabi o ten wan mun ben kaba èn o ten wan nyun mun ben bigin? Na ini a ten disi yu kan luku nomo tapu wan kalender noso tapu yu telefon fu kon sabi den sani disi. Ma na ini Bijbel ten sani no ben de so makelek.

Na a ten fu a Frudu den mun ben abi 30 dei (Gen. 7:11, 24; 8:3, 4). Ma bakaten, tapu a kalender fu den Hebrewsma, den mun no ben abi 30 dei ala ten. Gi den Hebrewsma wan mun ben bigin te den ben man si a nyun mun na hemel. Nofo tron dati ben de baka 29 noso 30 dei.

Wan leisi David nanga Yonatan ben taki fu wan nyun mun. Den ben taki: „Loekoe tamara de da njoeng moen” (1 Sam. 20:5, 18, Da Bijbel). Disi e sori taki na a ten fu den man disi, sma ben bereken na fesi o ten wan nyun kalender mun ben bigin. Ma fa den ben du dati? A Misyna, wan buku nanga Dyu gwenti nanga wet, e yepi wi fu kon sabi dati. A buku disi e sori taki baka di den Dyu komoto na ini katibo na Babilon, dan a Sanhedrin (a Dyu hei krutubangi) ben bosroiti dati. Na ini den seibi mun te den Dyu ben hori den fesa fu den, dan a krutubangi ben kon makandra fruku mamanten tapu a di fu 30 dei fu a mun. Na den man dati ben abi a frantwortu fu bosroiti o ten a tra mun ben o bigin. Fa den ben e du dati?

Den ben e poti waktiman na hei presi lontu Yerusalem, fu luku efu den ben man si a nyun mun te neti. Te den ben man si a nyun mun na hemel, dan den ben e taigi a Sanhedrin wantewante. Te den man fu a hei krutubangi disi ben feni taki den ben abi nofo buweisi taki wan nyun mun ben de fu si, dan den ben e meki a pipel kon sabi taki wan nyun kalender mun ben bigin. Ma fa a de efu wolku noso dow ben meki en muilek gi den waktiman fu si a nyun mun na hemel? Te dati ben pasa, dan den man fu a Sanhedrin ben e bosroiti taki a kalender mun di den ben de na ini ben o abi 30 dei èn taki wan tra mun ben o bigin a dei baka dati.

A Misyna e sori taki sma ben e bron wan faya na tapu Olèif-bergi krosibei fu Yerusalem, fu sori a pipel sortu bosroiti a Sanhedrin ben teki. Na tra hei presi na Israel, sma ben e meki udufaya fu seni a boskopu na ala sei fu Israel. Bakaten den ben seni boskopuman fu tyari a nyunsu disi gi a pipel. Na so a de taki Dyu na ini Yerusalem èn na tra presi ben kan kon sabi taki wan nyun kalender mun ben bigin. Na so den ben kan hori den fesa di den ben musu hori ibri yari, na a srefi ten.

A Dyu kalender na ini na artikel disi kan yepi yu fu kon sabi san na den mun, den fesa, nanga den kowru nanga waran pisi ten fu a yari na a ten fu den Israelsma.

^ Luku A Waktitoren fu 15 februari 1990, blz. 15.