Go na content

Go na table of contents

A Koni Rai fu wan Mama

A Koni Rai fu wan Mama

A Koni Rai fu wan Mama

„Arki, mi manpikin, a trangaleri fu yu papa, èn no gowe libi a wet fu yu mama”.—Odo 1:8.

WI PAPA nanga mama kan de sma di kan gi wi prenspari deki-ati, yepi, nanga rai. A Bijbel buku Odo e fruteri wi fu wan yongu kownu, Lemuèl, di ben kisi wan „tumusi prenspari boskopu” fu en mama di ben wani „poti en tapu reti pasi”. Den wortu disi skrifi na ini Odo kapitel 31, èn wi tu kan abi wini fu a koni rai disi fu a mama.—Odo 31:1.

Rai Di Bun gi wan Kownu

A mama fu Lemuèl e bigin nanga difrenti aksi di e wiki a belangstelling fu wi: „San mi e taki, o mi manpikin, èn san, o manpikin fu mi bere, èn san, o manpikin fu den seryusu pramisi fu mi?” Den dri seryusu sani di a e aksi e sori taki a e broko en ede taki en manpikin musu poti prakseri na den wortu fu en (Odo 31:2). A broko di a e broko en ede fu meki a go bun na yeye fasi nanga en pikin, de wan moi eksempre gi Kresten papa nanga mama na ini a ten disi.

Gi a bun fu en manpikin, san kan gi wan mama moro broko-ede leki den bradyari fesa nanga a yayolibi di abi fu du nanga a win, den umasma, nanga singi di de pôpi? A mama fu Lemuèl e taki langalanga fu a tori: „No gi yu krakti na umasma.” A e taki dati wan yayolibi na wan sani „di e figi kownu puru”.—Odo 31:3.

A musu luku bun taki a no e dringi pasa marki. „A no gi kownu, o Lemuèl, a no gi kownu fu dringi win”, a e warskow. Fa wan kownu sa man krutu sani bun èn nanga wan krin frustan èn no „frigiti den wet èn a e drai a krutu-afersi fu iniwan manpikin di de na nowtu” efu a drungu ala ten?—Odo 31:4-7.

Na a tra sei, te a no e du den sortu ogri disi, dan a kownu sa man „krutu sani na wan regtfardiki fasi èn opo taki gi na afersi fu a sma di de na nowtu èn fu a pôti wan”.—Odo 31:8, 9.

Ala di den Kresten yonguwan no de „kownu” kande na ini a ten disi, toku a koni rai fu a mama fu Lemuèl de gi a ten disi tu, èn kande a de moro prenspari srefi gi a ten disi. Na ini a ten disi furu yongu sma e gebroiki furu sopi, tabaka, èn e du seks hurudu, èn a de tumusi prenspari taki Kresten yonguwan e poti prakseri te a papa nanga mama fu den e gi den ’prenspari boskopu’.

Wan Bekwaam Wefi

Nanga reti den mama e broko den ede nanga den sani di den manpikin fu den e fruwakti fu a trowlibi te den manpikin e gro kon tron bigisma. Now a mama fu Lemuèl e poti prakseri na den eigifasi fu wan bun wefi. A no abi misi, taki wan yongu man ben o abi furu wini te a e luku san wan uma e denki fu a prenspari afersi disi.

Na ini vers 10, „wan bekwaam wefi” gersi diri koraal di no de fu feni makriki, di sma ben kan feni na ini Bijbel ten soso nanga bun furu muiti. Na a srefi fasi, muiti de fanowdu fu feni wan bekwaam wefi. Na presi taki wan yongu man e lon go trow fu di a wani dati fayafaya, a ben o bun efu a ben teki en ten èn luku finifini suma a o teki. Dan a ben sa warderi a warti sani di a feni moro.

Fu wan bekwaam wefi, a mama fu Lemuèl ben taigi en: „Na ini en na ati fu en eiginari poti frutrow” (Vers 11). Nanga tra wortu, a no musu wani nomonomo taki en wefi musu aksi en primisi gi ibri afersi. A no de fu taki, dati trowpatna musu taki nanga makandra bifo den e teki prenspari bosroiti, soleki den wan di abi fu du nanga a bai di den wani bai diri sani noso di abi fu du nanga a fasi fa den e kweki den pikin fu den. Te den e taki nanga makandra fu den afersi disi, dan dati e meki wan tranga banti de na den mindri.

A no de fu taki dati wan bekwaam wefi abi furu sani fu du. Na ini vers 13 te go miti 27, rai nanga gronprakseri kari di den wefi fu iniwan ten kan gebroiki gi a bun fu na osofamiri fu den. Fu eksempre, fu di krosi nanga ososani e kon moro diri, dan wan bekwaam wefi e leri fu sabi du sani nanga en anu èn kibri moni, so taki en osofamiri kan weri krosi di fiti ai èn di bun (Vers 13, 19, 21, 22). Fu saka den nyanyan kostu gi na osofamiri, dan a e prani san a man èn a e luku bun te a e bai sani.—Vers 14, 16.

A de krin, taki na uma disi no e nyan „a brede fu lesi”. A e wroko tranga, èn a e orga den osowroko fu en na wan fasi di e wroko bun (Vers 27). A e tai „en mindri nanga krakti”, èn disi wani taki dati a e sreka ensrefi fu wroko tranga na skin fasi (Vers 17). A e opo bifo son-opo fu bigin nanga a wroko fu en, èn a e wroko fayafaya te lati neti. A de neleki a lampu di e skèin na tapu a wroko fu en, ben e tan bron ala ten.—Vers 15, 18.

Na tapu fu dati, a bekwaam wefi na wan sma di abi yeyefasi. A abi frede gi Gado èn a e anbegi en nanga bigi lespeki èn nanga lespeki frede (Vers 30). A e yepi en masra tu fu leri den pikin fu den fu du a srefi sani. Vers 26 e taki: „Na ini koni” a e leri den pikin fu en, èn „a wet fu lobi bun-ati, de na tapu en tongo”.

Wan Bekwaam Masra

Fu man meki wan bekwaam wefi abi belangstelling gi en, dan Lemuèl ben sa musu du den frantwortu fu wan bekwaam masra. A mama fu Lemuèl e memre en na difrenti fu den frantwortu disi.

Wan bekwaam masra ben o abi wan bun nen na „den owruman fu a kondre” (Odo 31:23). Dati wani taki dati a ben musu de wan sma di koni, di eerlijk, di sma kan frutrow, èn di abi frede gi Gado (Exodus 18:21; Deuteronomium 16:18-20). Na so fasi „sma [ben o] sabi [en] na den portu” pe den prenspari man ben kon makandra fu du den afersi fu a foto. Fu meki sma „sabi” en leki wan sma di ben abi frede gi Gado, dan a ben sa musu de reidelek èn wroko makandra nanga den owruman fu a „kondre”, san wani taki kande a distrikt noso kontren.

A no abi misi, taki a mama fu Lemuèl srefi ben ondrofeni en, èn dati meki a e memre en manpikin taki a de prenspari fu sori taki a e warderi gi na uma di ben o tron en wefi. No wan sma na grontapu a ben sa musu lobi moro furu. So bun, prakseri den dipi firi na ini en sten te a e erken na fesi ala sma: „Furu umapikin de di sori taki den koni, ma yu — yu hei pasa moro den alamala.”—Odo 31:29.

A de krin fu si taki Lemuèl ben warderi a koni rai fu en mama. Fu eksempre, wi e si na ini vers 1 taki a e du neleki den wortu fu en mama ben de fu ensrefi. So bun, a ben gi yesi na a ’poti di [en mama] ben poti en na tapu reti’ baka èn a ben feni bun fu a rai fu en mama. Meki wi srefi feni wini fu a „tumusi prenspari boskopu” disi te wi e gebroiki den gronprakseri fu en na ini wi libi.

[Prenki na tapu bladzijde 31]

Wan bekwaam wefi no e nyan „a brede fu lesi”