Pagbantay sa Kalibutan
“Sugod sang 2011, may ara na 5.4 ka bilyon ka suskripsion sa cell phone sa bilog nga kalibutan.”—UN CHRONICLE, U.S.A.
Sang nagligad nga dekada, “ang mga kalamidad ginbangdan sang sobra sa 780 000 ka kamatayon, kag halos 60% sini ang bangod sa linog.”—THE LANCET, BRITANYA.
“Sa nagligad nga 20 ka tuig, mga 800,000 ka Ruso ang naghikog.”—ROSSIISKAYA GAZETA, RUSYA.
Sa Pilipinas, diin wala sing diborsio, ang kadamuon sang mga babayi nga nagaedad sing 15 asta 49 nga “naga-live-in . . . , nagdoble sugod sang 1993 asta sang 2008.”—THE PHILIPPINE STAR, PILIPINAS.
Sa Republic of Georgia, “79.2 ka porsiento sang populasyon ang apektado sang pagpanigarilyo sang iban nga tawo.” Sa kapital sini nga Tbilisi, “87.7 porsiento sang mga bata ang apektado.”—TABULA, GEORGIA.
Medikal nga Turismo sa Asia
Nagadamo na gid ang mga pasyente subong nga nagakadto sa iban nga pungsod para sa epektibo kag sa masami mas barato nga pagbulong. Ang Business World nagreport nga isa ka milyon ka “turista nga magapabulong” ang ginapaabot nga magakadto sa Pilipinas kada tuig sugod sa 2015. Amo man ini kadamo ang ginpaabot sa South Korea sa tuig 2020. Madamo man ang nagakadto sa India, Malaysia, Singapore, kag Thailand. Indi lamang mga taga-Katundan ang nagapabulong sang mga balatian pareho sang mga diperensia sa tul-an kag tagipusuon. Madamo man nga manggaranon nga Tsino ang nagakadto sa mga plastic surgeon para “ilugon ang itsura sang artista nga gusto nila,” suno sa report.
Indi Maayo Kon Dulunganon ang mga Obra
Bangod sa teknolohiya, puede dunganon sang madamo nga empleyado ang mabudlay nga mga obra kag sabton gilayon ang mga nagapamangkot. Pero, “kon dulunganon sang mga empleyado ang ila mga obra, indi gid maayo ang kalidad sini,” siling ni Clifford Nass, direktor sang Communication Between Humans and Interactive Media Laboratory, sa Stanford University, U.S.A. Ginareport nga ang mga nagahimo sini pirme gina-stress, madali madisturbo bisan sang indi importante nga mga butang, kag indi makapokus, gani nagakalipatan nila ang importante nga mga detalye. Si Nass nanugda: “Kon may ginaobra ka, amo lang ini ang himua sa sulod sang 20 minutos. Mahanas ka sini nga magpokus kag magpamensar sing maayo.”
